Voorzichtig ga ik mijn eerste standpunt trachten te maken op dit forum. Let wel, ik beschouw mezelf nog als een student in de Dhamma. Dus mocht ik verkeerde inzichten delen, bewijs me gerust van het tegendeel.
Vaper, op mijn beurt ook een hartelijke welkom hier.
Voorzichtigheid is niet nodig, student zijn we allemaal en zoals ze in zen zegen "stay in beginnersmind", blijf altijd fris en open als in het begin. Dus laat je gaan en inspireer ons met je inzichten en vragen. Volgens mij bestaan er geen verkeerde inzichten, alleen engere en ruimere. Een mens die vind dat hij te weinig geld heeft en inziet dat hij snel meer geld kan krijgen door anderen te gaan bestelen, heeft een juist inzicht, maar het inzicht is gewoon erg eng, het houdt geen rekening met de mogelijke gevolgen op ander vlak en op lange termijn (karma).
Geeft dit geen zin aan het leven? Mocht karma niet bestaan, waarom zouden we dan streven naar een positief karma? En mocht negatief karma niet bestaan, hoe zouden we dan het verschil merken tussen positief en negatief karma?
Ik ga je waarschuwen, ik neem soms rare, niet-conventionele standpunten in, ik zeg namelijk dat het leven geen zin heeft op zichzelf, zonder veel uitleg. Als dit verwarring geeft, komt men er sowieso op terug en kan ik het wat verduidelijken. "Het leven heeft geen zin op zich, of beter geen doel op zich", is een absolute uitspraak, het heeft enkel zijn geldigheid voor het geheel. Het leven, het bestaan, de kosmos, de sterrestelsels, … hebben op zich geen doel, het is leven, bestaan, kosmos, sterrenstselsels die zich ontvouwen, zoals ze zich ontvouwen. Het leven kent ook geen goed en kwaad. Een misdadiger krijgt evenveel ruimte in de cosmos dan een boeddha, hij wordt niet voorgetrokken, noch achtergesteld, hij kan eventueel toevallig 100 jaar leven, terwijl een boeddha misschien maar 50 jaar.
Het leven kent dus geen karma, in "absolute" zin bestaat er geen karma, karma, goed en kwaad, zin of onzin bestaat enkel relatief, vanuit een standpunt van een klein deeltje uit dat geheel dat zich ervaart als een opzichzelfstaand zelf, t.o.v. anderen en wereld, vandaar "relatief". Voor zo'n zelf bestaat er karma, goed en kwaad, zin en onzin.
Dat is het mooie aan het boeddhisme, het kent geen instantie of entiteit als een God, die gaat oordelen over goed en kwaad. Het is het zelf zelf dat zijn eigen karma creëert en zichzelf straft of beloond. Karma wil gewoon zeggen oorzaak en gevolg. Als je iets doet, denkt of zegt (oorzaak), heeft dit vroeg of laat gevolgen (gevolg). Of je dit nu doortrekt naar vorige en volgende levens of niet, is van minder belang, het gaat eigenlijk altijd om nu. Hoe wordt mijn geest beïnvloed als ik iets steel van een ander? Ook al kan dit perfect gerechtvaardigd worden in het denken van een persoon, dit knaagt (vaak heel onbewust), en dit knagen is negatief karma en leidt tot lijden. Niet altijd zo direct zichtbaar. Een dief kan uiterlijk heel gelukkig lijken, veel geld en invloed hebben, lang leven; maar innerlijk wegkwijnen, rusteloos zijn, en vooral afgesneden zijn van de mogelijkheid duurzame rust, vrede en geluk te ervaren in zijn leven. Een leerling op het pad naar verlichting kan uiterlijk door een hel gaan, maar innerlijk steeds dichter komen tot die rust, vrede en het geluk dat niet afhangt van uiterlijke omstandigheden. Daar gaat karma om.
M.a.w. hoewel het leven op zich geen doel op zich heeft en geen lijden kent, kent dat stukje van het leven dat zich als "Ik" benoemt wel degelijk lijden en de gevolgen van oorzaken. Vandaar het lijden heeft in absoluut gezien geen zin, het maakt voor het leven niet uit dat je geteisterd wordt door je eigen oorzaken, maar het heeft wel zin voor jezelf om de oorzaken van dat lijden dat je zelf wel ervaart te onderzoeken. Als je dan ontdekt dat elke oorzaak ligt in de geest, dan ontdek je ook dat de oorzaak van rust, vrede en geluk, ook liggen in je geest en is het zinvol voor jou (relatief gezien) en zelfs ook voor anderen rond jou (nog steeds relatief) om de oorzaken van rust, vrede en geluk te beoefenen (vrij vertaald: positief karma). In die zin kan lijden juist wel zin hebben voor mij/jou/iemand (relatief), het geeft de mogelijkheid om op zoek te gaan naar de oorzaak ervan en zo ook de oorzaak van geluk te vinden.
De vraag "waarom leven wij?" is in boeddhistisch opzicht niet zo belangrijk, een mogelijk antwoord zou kunnen zijn: "omdat leven zich ontvouwt zoals het zich ontvouwt, het ontvouw zich in jou, in mij, in iedereen in alles."
De vraag "waarom lijden wij?" is veel relevanter, een mogelijk antwoord zou kunnen zijn: "omdat je dat leven toe-eigent als van jezelf (ego) en er je eigen weg mee wilt op gaan, tegen de stroom van het leven zelf in (willen wat er niet is en niet willen wat er wel is, trekken en afstoten, …), dat is de oorzaak (negatief karma) van het lijden. De oorzaak van innerlijk (geen uiterlijk) geluk is het meegaan met het leven (acceptatie), wat niet wil zeggen dat je niet meer handelt, maar niet meer handelt vanuit ego (het niet accepteren, trekken, afstoten), maar dat je handelt uit zelf-loosheid (positief karma). M.a.w. je laat het leven zich ontvouwen zoals het zich ontvouwt door jou, je zelf zit er niet meer in de weg, en automatisch/spontaan leidt deze zelfloosheid tot innerlijke rust en vrede, niet alleen voor jezelf, maar ook voor anderen. In die zin kan je je eigen leven (relatief) wel zinvol maken, voor je zelf en voor anderen.
Voor mij alleszins is het volgen van de weg naar een positief karma een positieve zaak, het maakt me gelukkiger in dit leven.
Zie je wel, je voelt het feilloos aan. Het is relatief gezien voor jou, en zelfs voor anderen rondom jou wel degelijk zinvol.
Helaas zijn er ook mensen die een negatief karma meedragen uit hun vorige levens, ik beschouw me als een van hen en grijp dit leven aan om mijn lot te keren en positief karma te verzamelen.
En ook daar zit je er weer pal op, maar de "helaas" mag je best laten vallen. "Dankzij" negatief karma en het voelen van de gevolgen ervan, kan een mens komen om op zoek te gaan naar de oorzaken van die gevolgen, en kan een mens er van bevrijdt worden. Sommige mensen moeten hier heel erg ver in gaan voor ze dit eindelijk voelen, en een ommekeer maken, naar binnen toe. Maar dat is hoe hun leven zich ontvouwt, het enige wat we kunnen doen is het voor ons zelf te ontdekken en anderen op hetzelfde te wijzen als we dit ontdekt hebben, dat is het beste karma dat je kan ontwikkelen: het inspireren van anderen hun leven (meer spirit, bewustzijn brengen in hun eigen leven), door zelfloos te handelen.
En wat zeg je tegen de moeder van een kind met een terminale ziekte? Heeft dit met karma te maken vraag ik me dan af. Of eerder door een on-perfectie in de natuur?
Ook daar zit je er pal op, alleen "on-perfectie" kan je laten vallen. Het komt door de natuur, het leven zoals het is. Er hoeft daar geen oorzaak en gevolg in gezocht te worden. Karma heeft betrekking op hoe je de dingen beleeft. Beleef je ze verwerpend of toetrekkend, dan lijdt je, beleef je ze zelfloos, dan ben je vrij van lijden. Dus als die moeder, hoewel het onmenselijk klinkt, zou kunnen accepteren dat het leven zich zo ontvouwt heeft, zoals het zich ontvouwt, dan zou zij vrij zijn van het lijden ervan. Maar dit lukt iemand maar als hij/zij al in contact is geweest met of notie heeft van zijn zelfloze ware aard. Is dit niet het geval, dan kan het meer kwaad doen dan goed om erover te beginnen, dan voedt je haar onbegrepen voelen en voeg je dus lijden toe. Je kan dan beter alle begrip van de wereld tonen, en vooral een luisterend oor, geen preken over karma, no way.
Ziedaar:
En wat zeg je dan wel tegen zo een moeder? Er zijn geen woorden waarmee je de moeder kan geruststellen, je kan haar enkel omarmen en troosten, haar een gevoel geven van medeleven en hopen dat dit warme gebaar toch een beetje warmte brengt in haar hart.
Je ziet, "beginners mind", verlies het niet, het enige dat kan groeien is een steeds breder perspectief, tot uiteindelijk een zelf-loos perspectief. Maar de openheid van in het begin blijft best altijd behouden.
Namaste!
(een groet, maar dieper liggend betekent het: vanuit het goddelijke in mij, groet in het goddelijke in jou, het goddelijke mag je hier gerust vervangen door "het goede", "boeddhanatuur", "zelfloosheid".
Vanuit het goede in mij, groet ik het goede in jou!
Vanuit het zelf-loze in mij, groet ik het zelf-loze in jou!
Vanuit de boeddhanatuur in mij, groet ik de boeddhantuur in jou!
Kies maar, het komt allemaal op hetzelfde neer.
