Het kernpunt van de leer: Geen 2de; Voorbij woorden en denken: de rol van genade

[Buddha Amitabha]

Gedachteloze staten of zogenaamd voorbij het denken komen heeft niets van doen met de werkelijkheid of zelfs de Verlichting. Eckhart Tolle doet net alsof als je zo ongeveer gedachteloos bent, je dan automatisch de waarheid kent. Er zijn diverse goeroes die dit ook beweren. Maar dit is mijns inziens eerder het aankweken van domheid die verward wordt met realisatie, wijsheid en zelfs Verlichting. Voor zover ik weet zegt Gautama de Boeddha nergens dat het denken per definitie onjuist is, en dat je gedachteloos zou moeten worden. Eerder geeft hij aan dat mensen onjuiste gedachtegangen kunnen hebben of zelfs koesteren, die uiteindelijk tot lijden uitwerken. Terwijl de aantrekkingskracht van dat wat de zintuigen waarnemen zich aanvankelijk lijkt voor te doen als zeer begerenswaardig. De mens is over het algemeen blind voor de uitwerking van dat wat hem of haar aantrekt of afstoot.

Daarom wordt meditatie aangeboden als een manier om het denken te observeren. Dan kun je merken dat het gedachteproces inderdaad een proces is dat altijd maar doorgaat, het is een functie van het brein dat in dienst staat van het overleven. Natuurlijk kan het denken minder bewolkt zijn op een bepaald moment. Dat kan ontspanning opleveren. Maar dit is slechts tijdelijk van aard. Het gaat er om in wijsheid het denken te bezien, waar te nemen. Niet om het uitschakelen ervan, iets wat sowieso onmogelijk is. Hoe meer je onderdrukt, des te sterker het wordt.

Dat Eckhart Tolle meent dat gedachteloze staten zo ongeveer de waarheid zouden vertegenwoordigen, is een ernstige misvatting zijnerzijds. En het is een leugen dat "de mystici" dit volgens meneer ervaringsgetuige uitdragen. Ja, misschien een paar idioten, maar de echte en waarachtige mystici leren niet dat het gedachteloos zijn automatisch de realisatie zou vertegenwoordigen. Als je domheid wilt realiseren, probeer dan vooral om gedachteloos te worden. Een heilloze weg, mijns inziens.

[ervaringsgetuige]

   

• Eckhart Tolle en andere mystici benadrukken dat de directe, innerlijke ervaring van het Zijn of het universele bewustzijn voorbij het denken ligt. Het denken kan een obstakel vormen voor het direct ervaren van het ware zelf.

Hoe weet jij of Eckhart hier niet spreekt over een meditatieve staat waarin de perceptie is...bewustzijn is eindeloos? Waarom zou het niet perceptie zijn, een tijdelijk beleving die voorwaardelijk ontstaat? Waarom denkt Eckhart dat ie de werkelijkheid an sich kent?

Voorbij het denken en gedachten is van alles te beleven maar waarom zou je denken dat je nu de werkelijkheid an sich, het ultieme, beleeft? Omdat er geen grove formaties zijn?
Dat is wel naief hoor.

Het lijkt er op dat dit soort bezinning te bedreigend is voor mensen die aan tijdelijke gedachteloze staten zoveel ophangen dat ze dan zelfs het ultieme zien en ontdekken.
Dat maakt gesprekken hierover moeizaam en beladen. Maar in boeddhisme is het heel normaal om ook gedachteloze staten en wat dan wordt beleefd, te zien als voorwaardelijk ontstaan, steunend op ontstaansvoorwaarden. Het zijn evengoed bouwwerken, constructies die zoals elke constructie onderhevig zijn aan verval en eindigen.

 je noemt jezelf een denker, en dat is prima. Maar besef dat het “wijsheidsoog” waar je naar verwijst, niet exclusief is voor rationele analyse. Werkelijk inzicht kan zich ook manifesteren als een directe, onbemiddelde ervaring – en die verdient respect, ook als ze niet in jouw denkkader past.

[lang kwaat]

Gedachteloze staten of zogenaamd voorbij het denken komen heeft niets van doen met de werkelijkheid of zelfs de Verlichting. Eckhart Tolle doet net alsof als je zo ongeveer gedachteloos bent, je dan automatisch de waarheid kent. Er zijn diverse goeroes die dit ook beweren. Maar dit is mijns inziens eerder het aankweken van domheid die verward wordt met realisatie, wijsheid en zelfs Verlichting.

Voor zover ik weet zegt Gautama de Boeddha nergens dat het denken per definitie onjuist is, en dat je gedachteloos zou moeten worden. Eerder geeft hij aan dat mensen onjuiste gedachtegangen kunnen hebben of zelfs koesteren, die uiteindelijk tot lijden uitwerken. Terwijl de aantrekkingskracht van dat wat de zintuigen waarnemen zich aanvankelijk lijkt voor te doen als zeer begerenswaardig. De mens is over het algemeen blind voor de uitwerking van dat wat hem of haar aantrekt of afstoot.

Daarom wordt meditatie aangeboden als een manier om het denken te observeren. Dan kun je merken dat het gedachteproces inderdaad een proces is dat altijd maar doorgaat, het is een functie van het brein dat in dienst staat van het overleven. Natuurlijk kan het denken minder bewolkt zijn op een bepaald moment. Dat kan ontspanning opleveren. Maar dit is slechts tijdelijk van aard. Het gaat er om in wijsheid het denken te bezien, waar te nemen. Niet om het uitschakelen ervan, iets wat sowieso onmogelijk is. Hoe meer je onderdrukt, des te sterker het wordt.

Dat Eckhart Tolle meent dat gedachteloze staten zo ongeveer de waarheid zouden vertegenwoordigen, is een ernstige misvatting zijnerzijds. En het is een leugen dat "de mystici" dit volgens meneer ervaringsgetuige uitdragen. Ja, misschien een paar idioten, maar de echte en waarachtige mystici leren niet dat het gedachteloos zijn automatisch de realisatie zou vertegenwoordigen. Als je domheid wilt realiseren, probeer dan vooral om gedachteloos te worden. Een heilloze weg, mijns inziens.

Mee eens. De Pali sutta's leren het zo:

5. "It is possible here that with the stilling of applied and sustained thought, some bhikkhu enters upon and abides in the second jhana, which has self-confidence and singleness of mind
without applied and sustained thought, with rapture and pleasure born of concentration. (MN28)


In de eerste meditatieve verdieping (1e jhana) zijn nog wel gedachten maar niet meer in de 2e jhana. In verdere meditatieve verdieping (3-4 jhana) eindigen ook andere mentale formaties.
Tot je op een punt komt dat de geest niet meer mentale formaties tot object van kennis kan nemen, want die zijn tijdelijk gestild. Zoals ik dit begrijp, neemt de geest nu het vormloze tot object van kennis. Het vormloze is er nog. Boeddha leert 4 percepties die behoren tot het vormloze: 1, een perceptie van een oneindige ruimte, 2. dat overstegen, ontstaat de perceptie van een eindeloos bewustzijn, 3. en dat overstegen, ontstaat de perceptie 'er is niets' en 4. dat overstegen hebbend kom je een staat waarin je eigenlijk niet meer goed iets kan onderscheiden, op de grens van perceptie. Althans zo versta ik het.

De geest heeft niet alleen grove formaties, grove manifestaties tot ken-object maar kan ook vormloosheid tot object van kennis nemen. Zoals ik het begrijp keert de aandacht nu naar haar eigen  vormloze mentale basis: Zoals ik het begrijp moet dit vormloze ook niet verward worden met een altijd aanwezige oergrond waarin alles opkomt, noch aangezien worden voor leegte. Het vormloze moet ook niet moet worden gezien als kennis van het ultieme of het zelf (zoals de leraren van de Boeddha deden).  Het vormloze is evengoed een bestaanssfeer van samsara (arupa loka). https://www.accesstoinsight.org/ptf/dhamma/sagga/loka.html. Het is niet iets eeuwigs.

Op de site kun je zien dat de capaciteit om via meditatie te verwijlen in de vormloze sferen, samenhangt met het soort kamma dat zorgt voor wedergeboorte in de vormloze bestaanssfeer van samsara. Dan besta je alleen maar uit geest. Er is geen grofstoffelijke noch fijnstoffelijke lichaam dan. De bestaansduur schijnt enorm lang te zijn en overwegend gelukzalig maar niet eeuwig.

Het is heel moeilijk hierover met mensen uit te wisselen, vind ik, omdat spirituele mensen zoals @ervaringsgetuige, directe ervaring zien als een onfeilbare manier om tot betrouwbare ware kennis te komen, terwijl de boeddhistische traditie van oudsher leert dat juist dit goede begeleiding vereist van een vergevorderde bekwame leraar die dingen kan duiden.
Het hart van de spirituele zoeker is immers veel te hijgerig om de conclusie te kunnen weerstaan dat men nu eindelijk kennis heeft van het ware zelf, het ultieme, de waarheid.

[ervaringsgetuige]

...

"Er is geen universeel erkende "waarachtige religie". Waarachtig religieus leven wordt eerder gekenmerkt door openheid, zoeken, het geleefde geloof en de ervaring van het transcendente dan door het strikt vasthouden aan één exclusieve waarheid. Religieuze tradities bieden diverse wegen en inzichten, en het begrip ‘waarachtig’ hangt sterk af van interpretatie, context en persoonlijke ervaring.

... de vraag naar de waarachtige religie nodigt uit tot bescheidenheid, dialoog en respect voor de veelvormigheid van religieuze ervaringen en overtuigingen."

[ervaringsgetuige]

Je schrijft:

“Het is heel moeilijk hierover met mensen uit te wisselen, vind ik, omdat spirituele mensen zoals @ervaringsgetuige, directe ervaring zien als een onfeilbare manier om tot betrouwbare ware kennis te komen, terwijl dit juist vrijwel nooit zo is.”

... Niemand hier beweert dat elke ervaring per definitie onfeilbare kennis oplevert. Wat ik wél stel, is dat er een directe, niet-conceptuele wijze van kennen bestaat die niet gereduceerd kan worden tot een mentale constructie of ...analyse. De Boeddha zelf sprak over “ehipassiko” – kom en zie zelf – als uitnodiging tot directe toetsing, niet tot slaafse navolging van teksten of leraren.

... is het niet juist de Boeddha die iedereen uitnodigde om zelf te verifiëren, in plaats van zich te onderwerpen aan andermans autoriteit?

... Werkelijk inzicht vraagt om openheid, ...

Met vriendelijke groet,
ervaringsgetuige

[ervaringsgetuige]

[...]
Zien met Wijsheid lees ik als de beslissende factor in de Pali sutta's. De altijd aanwezige disclaimer in de sutta's. Alleen zien met wijsheid leidt tot de beëindiging van bezoedelingen en tot vrede, afkoeling, Nibbana, het ultieme doel in de leer van de Boeddha en ook de Waarheid genoemd.

maar wat is dat...die wijsheid...
de zo-heid der dingen...

Stel we bezoeken een illusionist. Zes soorten bewustzijn presenteren ons als het ware de trucs die gebeuren op het toneel. We zien dingen, horen dingen, ruiken misschien dingen, voelen dingen, denken er bij, er zijn verlangens, emoties etc. Maar bewustzijn kan niet doorzien wat er echt gebeurt tijdens de illusie. Wijsheid moet het doorzien. Wijsheid moet doorgronden wat er nou eigenlijk echt gebeurt op dat toneel.

Naar mijn idee is zien met wijsheid vergelijkbaar als de truc doorzien. Zien wat er echt gebeurt zeg maar. Voorbij de sluier die de illusionist in het leven wekt en zijn publiek probeert te misleiden. De fascinatie, verbijstering, ontluistering, betovering, valt meteen totaal weg als de illusie is doorzien. Zien met wijsheid is dat soort perspectief en beleving volgens mij. Het koelt af.
Het heeft iets overstijgend, alsof het zaken doorgrondt doordat het ook afstand kan nemen.

De leraren van de Boeddha doorgronden eigenlijk niet hun eigen ervaringen. Zij dachten dat ze het ultieme hadden gevonden, het zelf. Maar Boeddha ging nog een stap verder dan hen, en was op die manier ook in staat te doorgronden dat ze niet voorbij perceptie waren gekomen. Zien met wijsheid heeft iets van ergens bovenuit stijgen en doorgronden. Het is overziend van karakter en ook doordringend zeg maar. Dat is mijn gevoel er bij.

Beste lang kwaat,

...

Echte wijsheid is... het vermogen ... open te blijven voor het mysterie van ervaring – .

Met vriendelijke groet,
ervaringsgetuige

[ervaringsgetuige]

@Marcel,
...

Waar vraag je eigenlijk aandacht voor als je aandacht vraagt voor je belevingen? Nogmaals, ik wil niet ontmoedigen dat we onszelf openen en een vlucht nemen in geslotenheid, in nooit over je eigen belevingen praten etc. Dat is ook weer een ander extreem. Ik hoop dat het overkomt.

Veel spirituele en filosofische tradities benadrukken het belang van afstand nemen tot onze ervaringen: het loslaten, het niet hechten, het doorzien van de vergankelijkheid en leegte van alles wat verschijnt. Dat perspectief heeft waarde, maar het gevaar is dat afstandelijkheid wordt verward met bevrijding. Werkelijke bevrijding ontstaat niet door alles op een koele, analyserende manier van ons af te houden, maar juist door een radicale openheid – ook voor datgene wat we niet begrijpen, niet kunnen controleren, of zelfs niet kunnen benoemen.

Openheid betekent niet dat je klakkeloos alles gelooft of je verliest in elke beleving. Het betekent wel dat je bereid bent om zonder vooringenomenheid te ontmoeten wat zich aandient, of het nu verwarring, vreugde, pijn, onzekerheid of mysterie is. Juist in het toelaten van het onbekende en het oncontroleerbare, ontstaat er ruimte voor echte transformatie.

Afstand creëert vaak een subtiele vorm van verzet: een verlangen om boven de ervaring te staan, om alles te kunnen verklaren, te duiden of te relativeren. Maar het leven laat zich niet volledig beheersen of verklaren. De grootste inzichten – zowel in filosofie als in spiritualiteit – komen vaak voort uit het durven toegeven dat je het niet weet, dat je geraakt wordt, dat je niet alles hoeft te begrijpen om toch voluit aanwezig te zijn.

Openheid vraagt moed: het is de bereidheid om je zekerheden los te laten en te leven met het mysterie van bestaan. In die openheid lost de kramp van het moeten weten op, en ontstaat er een vrijheid die niet afhankelijk is van afstand, controle of analyse – maar die juist groeit uit het volledig toelaten van het leven zoals het zich aandient.

Dat is, voor mij, de bevrijdende kracht van openheid: het leven niet reduceren tot iets wat je kunt beheersen of verklaren, maar het ontmoeten in zijn volle, ondoorgrondelijke rijkdom.

[ervaringsgetuige]

[...]
Zien met Wijsheid lees ik als de beslissende factor in de Pali sutta's. De altijd aanwezige disclaimer in de sutta's. Alleen zien met wijsheid leidt tot de beëindiging van bezoedelingen en tot vrede, afkoeling, Nibbana, het ultieme doel in de leer van de Boeddha en ook de Waarheid genoemd.

maar wat is dat...die wijsheid...
de zo-heid der dingen...

Beste Marcel,

Je vraag “maar wat is dat...die wijsheid... de zo-heid der dingen…” raakt voor mij precies de kern ...
... wijs jij op het mysterie en de openheid waarmee het leven zich aandient.
“Zo-heid” – het vermogen om de dingen te laten zijn zoals ze zijn, zonder ze direct in te delen, te verklaren of te veroordelen – vraagt om een ontvankelijke houding ...

Jouw bescheidenheid – “zelf weet ik niet” – getuigt voor mij van echte wijsheid. Het is precies dat niet-weten, die openheid voor het onbenoembare, die het mogelijk maakt om de werkelijkheid te ontmoeten zonder haar te reduceren tot concepten of meningen. .. de ware zoeker blijft nieuwsgierig, verwonderd en ontvankelijk.

Dank voor jouw open blik en het ruimte geven aan het mysterie van de zo-heid der dingen. Dat is, naar mijn idee, de essentie van wijsheid.

Met waardering,
ervaringsgetuige

[lang kwaat]

je noemt jezelf een denker, en dat is prima. Maar besef dat het “wijsheidsoog” waar je naar verwijst, niet exclusief is voor rationele analyse. Werkelijk inzicht kan zich ook manifesteren als een directe, onbemiddelde ervaring – en die verdient respect, ook als ze niet in jouw denkkader past.

Dat klinkt weer diep maar waarom zou je überhaupt over een onbemiddelde ervaring spreken als drugs gebruikt wordt als bemiddelaar?
Drugs verandert gewoon de lichamelijke condities waarop ervaringen ontstaan. Je verandert bewust breinprocessen en bewustzijnsprocessen.
Als de drugs uitgewerkt is, kom je weer tot je gewone zinnen. Wat moet meer duidelijk maken dat je helemaal geen onbemiddelde ervaring hebt als je onder invloed bent?

[Buddha Amitabha]

[...]
Zien met Wijsheid lees ik als de beslissende factor in de Pali sutta's. De altijd aanwezige disclaimer in de sutta's. Alleen zien met wijsheid leidt tot de beëindiging van bezoedelingen en tot vrede, afkoeling, Nibbana, het ultieme doel in de leer van de Boeddha en ook de Waarheid genoemd.

maar wat is dat...die wijsheid...
de zo-heid der dingen...

Beste Marcel,

Je vraag “maar wat is dat...die wijsheid... de zo-heid der dingen…” raakt voor mij precies de kern ...
... wijs jij op het mysterie en de openheid waarmee het leven zich aandient.
“Zo-heid” – het vermogen om de dingen te laten zijn zoals ze zijn, zonder ze direct in te delen, te verklaren of te veroordelen – vraagt om een ontvankelijke houding ...

Jouw bescheidenheid – “zelf weet ik niet” – getuigt voor mij van echte wijsheid. Het is precies dat niet-weten, die openheid voor het onbenoembare, die het mogelijk maakt om de werkelijkheid te ontmoeten zonder haar te reduceren tot concepten of meningen. .. de ware zoeker blijft nieuwsgierig, verwonderd en ontvankelijk.

Dank voor jouw open blik en het ruimte geven aan het mysterie van de zo-heid der dingen. Dat is, naar mijn idee, de essentie van wijsheid.

Met waardering,
ervaringsgetuige

Zo, ervaringsgetuige kan ook een respectvol bericht schrijven. Ook al is het enigszins aangepast door forumbeheer. Bij mij heb je het van meet af aan goed verpest. Ik ga geen oude koeien uit de sloot halen, maar als je meer van dit soort fatsoenlijke berichten aanmaakt, loop je de kans dat mensen je (repectvollere) schrijfsels wellicht weten te waarderen. En kan er heel misschien een dialoog ontstaan.

[lang kwaat]

Echte wijsheid is... het vermogen ... open te blijven voor het mysterie van ervaring – .

Met vriendelijke groet,
ervaringsgetuige

Een mens kan net doen alsof ie bewogen wordt of geroepen door God zelf, of anders wel door de enige levende universele Dhamma...maar ondertussen is het enige wat hem/haar echt beweegt volgens mij de begeerte in het eigen hart. Het kamma bepaalt hoe iemand zich een weg baant door het leven en het spirituele landschap. Waar ie zich mee verbindt en aan toevertrouwt. Niet zuiverheid doet dit.

Het is hoe samsara functioneert. Connecties maken op basis van begeerte en kamma. 

Maar mensen praten veel liever over hun bewogenheid in dit leven door liefde voor Waarheid, de wil van God, de heilige geest, het Absolute, de wil van het Kosmisch bewustzijn. Dat klinkt toch allemaal veel beter dan zoiets banaals als  bewogen worden door je eigen hartstocht en kamma?

[ervaringsgetuige]

....maar ondertussen is het enige wat hem/haar echt beweegt volgens mij de begeerte in het eigen hart.

Ja, begeerte, het is me wat hé? 

In 1996 (was jij toen al geboren?) was er een hit die onsterfelijk is geworden.

GALA - Freed from desire [Official Video] - YouTube

[lang kwaat]

... Niemand hier beweert dat elke ervaring per definitie onfeilbare kennis oplevert. Wat ik wél stel, is dat er een directe, niet-conceptuele wijze van kennen bestaat die niet gereduceerd kan worden tot een mentale constructie of ...analyse.

Je had drugs nodig om dit te ervaren en toch is het ervarene/geziene/ontdekte/beleefde geen constructie en niet iets wat voorwaardelijk is ontstaan, bestaat en eindigt?

Het visuele, auditieve, tactiele, mentale, olfactorische en gustatorische bewustzijn presenteert niet een wereld zoals ie is. Daar twijfel ik niet aan. De zes soorten bewustzijn hebben niet de werkelijKheid an sich tot object van kennis.  Omdat het altijd een interpretatie is van zintuiglijke info. De wereld waarin we leven van groen gras, van koud ijs, ondoordringbare objecten is wereld van Perceptie. Het is niet zo dat perceptie pas begint als we gaan nadenken over iets wat we waarnemen of emoties er bij voelen opkomen, maar die waarneming is al perceptie. Daar twijfel ik niet aan.

Ik ben zelf nog niet helemaal zeker wat de Boeddha hierover nu leerde...leerde hij dat er ook niks anders is, geen ontsnapping er aan, of toch wel?
Ik geloof nog altijd van wel. Zeker weten doe ik het niet.

[ervaringsgetuige]

Het is gewoon niet juist te denken dat er een soort juiste perceptie is.

...wat ik dan dogmatisch denken noem.

[ervaringsgetuige]

Ik vind het pas echt  moedig als je je leven terugbrengt tot leven op 1 vierkante meter. Doe het maar eens en kijk maar eens wat dit je brengt.

Jij hebt geen idee van wat ik allemaal al gedaan heb.
Tussen mijn dertigste en veertigste heb ik totaal celibatair geleefd, van 2015 tot nu een 2de keer. Doe je het me na?

[lang kwaat]

....maar ondertussen is het enige wat hem/haar echt beweegt volgens mij de begeerte in het eigen hart.

Ja, begeerte, het is me wat hé? 

In 1996 (was jij toen al geboren?) was er een hit die onsterfelijk is geworden.

GALA - Freed from desire [Official Video] - YouTube

Het enige wat ik op dit vlak belangrijk en interessant vindt, is dat iemand weliswaar kan claimen dat ie bewogen wordt door een intrinsieke wijsheid van een eenheidsbewustzijn, of de Wil van God , maar wie zegt dat dit echt zo is? Hoe bepaal je dan of je niet gewoon gedreven wordt door kamma en begeerte?

Zulke kritische vragen lijken bedreigend voor mensen die zulke claims in hun hart koesteren. Maar wat kan ik daar aan doen? Ik vind het legitieme vragen. Het spirituele pad bestaat juist ook uit dit soort kritisch onderzoek, vind ik. Ieder mens hunkert immers wel naar mystiek, mysterie, esoterie, gnosis, en zulke grootsheid als bewogenheid door God...maar moet je als spirituele zoeker en waarheidsliefhebber niet juist alert zijn hierop? Moet je dit niet juist van alle kanten open leggen, belichten en kritisch onderzoeken omdat je zelf niet in grootspraak en waanideeën wilt vervallen en noch jezelf noch anderen wilt misleiden?

Ik vind van wel. Alleen het ontmoet wel vooral weerstand en het wordt altijd alleen maar als iets negatiefs gezien. Het is heel moeilijk alleen maar iets te bevragen wat mensen als het allerhoogste koesteren. Maar toch vind ik het belangrijk.

[lang kwaat]

Het is gewoon niet juist te denken dat er een soort juiste perceptie is.

...wat ik dan dogmatisch denken noem.

Wat ik bedoel: Perceptie is perceptie. Het is geen domein van ...zo IS het....Het is het domein van ...zo wordt het ervaren, zo ervaar ik het.
Perceptie ontstaat, bestaat, en eindigt door oorzaken en condities. Het  steunt er op. Het is er van afhankelijk. Het is daarom ook nooit duurzaam.

Dat jij met je menselijke zintuigen, zenuwen, brein en karma, gras ziet als groen, en een dier in een grijstint, zit niet in het domein van ...zo is nou eenmaal de kleur van gras...Er is echt geen juiste perceptie van de kleur van gras.

Ik ben meer en meer gaan zien dat de Dhamma hier ook over gaat. Boeddha heeft eigenlijk het domein van perceptie (sanna) nog verder opgerekt. Verder dan zijn eigen leraren gingen want zij dachten uit het domein van perceptie te zijn, maar de ene was er nog in (de sfeer van nietsheid) en de ander was op de grens.

Perceptie zien en behandelen als perceptie, en niet als de Waarheid, vinden mensen oncomfortabel, vooral spirituele mensen, want mensen, ook vooral spirituele leraren, willen claimen dat hun kennis niet zo banaal is als Perceptie maar daar bovenuit stijgt. De spirituele zoeker wil kennis van het Absolute claimen, het onvoorwaardelijke, het ultieme, net als de leraren van de Boeddha. Die begeerte zag de Boeddha en ook daaraan ging ie volledig voorbij, mijns inziens.

"Gate gate pāragate pārasaṃgate bodhi svāhā"..."gone, gone, gone beyond, gone utterly beyond, enlightenment, hail!"

Spirituele leraren claimen van oudsher verschillende zaken als hun kennis van het Absolute. Ook nu nog. Het is een waanidee dat ze allemaal hetzelfde claimen als het Absolute.
Zelfkenners claimen ook hele verschillende zaken als het Absolute. Kijk naar jullie club van zelfkenners die eindeloos met elkaar overhoop lag over wat de enige ware en echte zelfkennis en realisatie is. Waar moet je nog over discussiëren als iedereen dezelfde Waarheid kent?

Een oprechte zoeker wil natuurlijk perceptie niet verwarren met kennis van het Ultieme. Maar ook hier is het een slangenkuil in het hart want het hunkerende hart wil claims leggen, die wil iets bezitten, de allerhoogste kennis het liefst. De pijl van begeerte zit nog diep in dat hart. Dit is niet een bevrijd hart.

Ik zeg trouwens niet dat de Boeddha geen kennis had van iets wat niet voorwaardelijk ontstaat en buiten perceptie ligt. Ik geloof nog altijd dat hij dat had.
Ik geloof dat dit bijvoorbeeld hier wordt beschreven met woorden:

“There is, mendicants, that dimension where there is no earth, no water, no fire, no wind; no dimension of infinite space, no dimension of infinite consciousness, no dimension of nothingness, no dimension of neither perception nor non-perception; no this world, no other world, no moon or sun. There, mendicants, I say there is no coming or going or remaining or passing away or reappearing. It is not established, does not proceed, and has no support. Just this is the end of suffering.” (udana 8.1)

Dat deze dimensie 'geen support heeft' wijst mijns inziens op het onvoorwaardelijke karakter er van. Dat er niet deze wereld is noch een andere wijst op het boven-wereldlijke karakter.
Dat er geen zon noch maan is, maar ook geen duisternis (dit wordt ergens in een andere inspirerende sutta vermeld) wijst mijn inziens op een element van helderheid wat aanwezig is.
Dat de elementen ontbreken wijst mijns inziens op het lege karakter. Dat het echter ook geen vormloze meditatieve staat is, geen arupa jhana wijst mijns inziens op het niet perceptuele karakter er van.

[Buddha Amitabha]

....maar ondertussen is het enige wat hem/haar echt beweegt volgens mij de begeerte in het eigen hart.

Ja, begeerte, het is me wat hé? 

In 1996 (was jij toen al geboren?) was er een hit die onsterfelijk is geworden.

GALA - Freed from desire [Official Video] - YouTube

Het enige wat ik op dit vlak belangrijk en interessant vindt, is dat iemand weliswaar kan claimen dat ie bewogen wordt door een intrinsieke wijsheid van een eenheidsbewustzijn, of de Wil van God , maar wie zegt dat dit echt zo is? Hoe bepaal je dan of je niet gewoon gedreven wordt door kamma en begeerte?

Zulke kritische vragen lijken bedreigend voor mensen die zulke claims in hun hart koesteren. Maar wat kan ik daar aan doen? Ik vind het legitieme vragen. Het spirituele pad bestaat juist ook uit dit soort kritisch onderzoek, vind ik. Ieder mens hunkert immers wel naar mystiek, mysterie, esoterie, gnosis, en zulke grootsheid als bewogenheid door God...maar moet je als spirituele zoeker en waarheidsliefhebber niet juist alert zijn hierop? Moet je dit niet juist van alle kanten open leggen, belichten en kritisch onderzoeken omdat je zelf niet in grootspraak en waanideeën wilt vervallen en noch jezelf noch anderen wilt misleiden?

Ik vind van wel. Alleen het ontmoet wel vooral weerstand en het wordt altijd alleen maar als iets negatiefs gezien. Het is heel moeilijk alleen maar iets te bevragen wat mensen als het allerhoogste koesteren. Maar toch vind ik het belangrijk.

Deze "moeilijkheid" zie ik bij veel spiritueel geïnteresseerden. Ik ben zelf ooit ook in die valkuil getrapt. Als je in dialoog of in debat met ze gaat, stuit je op een gegeven moment op het terrein van hun vermeende persoonlijke verworvenheden. Wat dat dan ook moge zijn. Ik heb ervaring met diverse mensen, zowel in boeddhistische, christelijke of esoterische zin. Op een gegeven moment - als je doorvraagt of je zienswijze uitlegt, gaan ze stevig in de verdediging. Vaak blijven ze haken op bepaalde ideeën, al dan niet afkomstig uit religieuze geschriften. Ze kunnen zelfs onaangenaam worden of het contact verbreken.

Je kunt tientallen jaren celibatair leven, op je kop gaan staan, weet ik veel wat nog meer aan fratsen uithalen. Maar dat is slechts een circus om indruk te wekken bij de ander. Het zegt totaal niets. Je hart kan tegelijkertijd een rovershol zijn. Die uiterlijke poppenkast maakt op mij totaal geen indruk.

Vasthouden aan je zogenaamde spirituele verworvenheden, niet openstaan voor eventueel verder onderzoek, je eigen vermeende Verlichting komen prediken, de ander beschuldigingen van dogmatisch denken (zoals ervaringsgetuige bijvoorbeeld doet) terwijl je onderhand weigert om je ook maar enigszins kwetsbaar op te stellen, etc. zijn voor mij althans evenzovele rode vlaggen dat iemand maar wat uit de nep-"spirituele" duim loopt te zuigen.

[lang kwaat]

Deze "moeilijkheid" zie ik bij veel spiritueel geïnteresseerden. Ik ben zelf ooit ook in die valkuil getrapt. Als je in dialoog of in debat met ze gaat, stuit je op een gegeven moment op het terrein van hun vermeende persoonlijke verworvenheden. Wat dat dan ook moge zijn. Ik heb ervaring met diverse mensen, zowel in boeddhistische, christelijke of esoterische zin. Op een gegeven moment - als je doorvraagt of je zienswijze uitlegt, gaan ze stevig in de verdediging. Vaak blijven ze haken op bepaalde ideeën, al dan niet afkomstig uit religieuze geschriften. Ze kunnen zelfs onaangenaam worden of het contact verbreken.

Je kunt tientallen jaren celibatair leven, op je kop gaan staan, weet ik veel wat nog meer aan fratsen uithalen. Maar dat is slechts een circus om indruk te wekken bij de ander. Het zegt totaal niets. Je hart kan tegelijkertijd een rovershol zijn. Die uiterlijke poppenkast maakt op mij totaal geen indruk.

Vasthouden aan je zogenaamde spirituele verworvenheden, niet openstaan voor eventueel verder onderzoek, je eigen vermeende Verlichting komen prediken, de ander beschuldigingen van dogmatisch denken (zoals ervaringsgetuige bijvoorbeeld doet) terwijl je onderhand weigert om je ook maar enigszins kwetsbaar op te stellen, etc. zijn voor mij althans evenzovele rode vlaggen dat iemand maar wat uit de nep-"spirituele" duim loopt te zuigen.

Ik herken je belevenissen. Het wordt zo snel onaangenaam en zelfs vijandig, oordelend. Je wordt meteen in een hokje weggezet. Het is wat sekteleiders ook doen. Je mag nooit twijfelen aan de persoonlijke verworvenheden van de Wetende Mens die of rechtstreeks een kanaal heeft naar God, kennis van het Ultieme, een perfecte intuitie etc. Dan wordt je op je plaats gezet. En men vindt dit ook terecht, merk ik elke dag weer. Zoals je zegt, het hart is en blijft een rovershol, en dit rovershol echt zuiveren zoals de Boeddha deed , is allemaal niet zo makkelijk.

Ik wil niks liever dan eren wat ere toekomt maar ik ga niet eren wat geen eer toekomt.

[lang kwaat]

[...]
Zien met Wijsheid lees ik als de beslissende factor in de Pali sutta's. De altijd aanwezige disclaimer in de sutta's. Alleen zien met wijsheid leidt tot de beëindiging van bezoedelingen en tot vrede, afkoeling, Nibbana, het ultieme doel in de leer van de Boeddha en ook de Waarheid genoemd.

maar wat is dat...die wijsheid...
de zo-heid der dingen...

Een leraar gebruikt het voorbeeld van naar een bioscoop gaan en naar de film kijken om Nibbana en wijsheid toe te lichten. Dit is hier wel van toepassing denk ik.

Alles in de bioscoop werkt mee om de illusie te creëren dat je iets gaat zien en beleven wat werkelijk is. De sfeer, de duisternis, het surround geluid etc. Alles is gericht om je in een bepaalde stemming te brengen. Ook de persoon die naar de bioscoop gaat, heeft die voorbereidende formaties al in de geest, sankhara's. Ze bereiden de geest al helemaal voor om op te gaan in die film, in dat verhaal, in die projecties alsof dit realiteit is. De leraar legt uit dat dit de functie is sankhara's. Hij vertaalt ze als 'preperations'. Sankhara's bereiden het bewustzijn als het ware voor in een bepaalde stemming. Je bent als het ware al klaar om het leuk te hebben, gezellig, te gaan lachen, op te gaan in een film etc.

Ik denk dat we ergens ook wel aanvoelen dat het geforceerd is. Het is ook niet erg fijn om mensen te treffen die het altijd maar leuk willen hebben, gezellig, dit en dat. Het is dan alsof het nooit een allemaal gewoon kan zijn maar altijd nogal opgeblazen.

Er kan een moment komen dat, terwijl iemand opgaat in de film, ineens het licht aangaat in de bioscoop en het geluid stopt. Ineens stort die hele voorbereide en gecreeerde belevingswereld van opgaan in de film in. Weg, foetsie, sabbesankharosamatho, het stillen van de voorbereidende formaties. Opeens ben je helemaal uit het verhaal, helemaal uit de beleving, uit de illusie.

Het wonderlijke is misschien wel dat wij er naar verlangen ook. We verlangen ergens te leven in begoocheling. We verlangen naar het soort drama, de soort emotionele belevingswijze van in iets opgaan alsof het werkelijk is. Daarom lezen we ook romans toch?

In een Pali sutta leert de Boeddha ook dat de Dhamma niet echt voor mensen is met zulk karakter dat ze leven van drama, leven van illusie, leven van verhalen. Mensen die er ook niet uit willen. Die zich er alleen maar in verheugen. Om deze reden waarschijnlijk keurt de Pali Boeddha ook niet goed dat mensen toneelspelers worden of naar toneel gaan etc. Het stimuleert alleen maar begoocheling.

Wijsheid brengt je als het ware tot zinnen, het doorbreekt de illusie, het doorklieft als een zwaard.  Onze belevingswereld is ook als een film, cinematografisch, en ik geloof oprecht dat opgaan in die mentale ver-beeldingsstroom als werkelijk, als de realiteit, net zoiets is als opgaan in een film die je bezoekt in een bioscoop.
Ergens zijn het maar verhalen die we geloven. Ik geloof wel dat Byron Katie ook wel op dit spoor zit.

De zes soorten Bewustzijn is wat ons de film presenteert. Bewustzijn moet volledig begrepen worden, leren de sutta's.  Wijsheid moet ontwikkeld worden.
Er is niet vanzelf wel wijsheid. Het is eerder zo dat we vanzelf wel opgaan in voorstellingen en gedachten en dat beleven als de realiteit. Dus wat eerder telt is: Vanzelf is er wel begeerte en begoocheling in de geest actief maar wijsheid niet.  Wijsheid is wat ons tot zinnen brengt, de illusie doorklieft, helderheid brengt, uit de cinemasfeer haalt of welke sfeer dan ook.

Voor eindeloos veel mensen is de belevingswereld niet aangenaam maar eerder een nachtmerrie. Maar zelfs al zou je leuke dromen hebben (wat natuurlijk het leven een stuk leuker maakt) niet meer dromen is het soort heil, en pad naar heil, wat de Boeddha uiteindelijk leert.
Waar de wereld het vermogen tot verbeelden bezingt als 's mens mooiste gave, kwaliteit, was dit voor de Boeddha duidelijk wijsheid. Ik voel daar in mee.

Een stukje uit de les uit het boek:

"When the cinema hall gets lit up all of a sudden, one who has been enjoying the film show is momentarily thrown out of the cinema world, because those preparations are pacified or nullified, sabba saṅkhārasamatho. As a consequence of it, the heap of experiences which he had hitherto regarded as real and genuine, lose their sanction. Those assets get liquidated or relinquished, sabbūpadhipaṭinissagga. In their absence, that craving necessary for the appreciation or enjoyment of the scenes to come becomes extinct, taṇhakkhayo. When craving is gone,
the floridity of the scenes to come also fades away, virāga. With that fading away or decolouration, the film show ceases for the person concerned, nirodha, though technically the movie is going on. Because of that cessation all the fires of defilements proper to the cinema world, with which he was burning, get extinguished, Nibbāna. So here we have the full gamut of the cinema simile as an illustration for Nibbāna. This kind of awakening in the cinema world gives us a clue to the fact that the assets, upadhi, are relinquished through an understanding born of enlightenment in the light of wisdom. This in fact is something that should be deeply ingrained in our minds. (Nibbana, the mind stilled, sermon 16)

Ik vind het boek echt een aanrader. Lees zo nu en dan een sermon.

[ervaringsgetuige]

....maar ondertussen is het enige wat hem/haar echt beweegt volgens mij de begeerte in het eigen hart.

Ja, begeerte, het is me wat hé? 

In 1996 (was jij toen al geboren?) was er een hit die onsterfelijk is geworden.

GALA - Freed from desire [Official Video] - YouTube

Het enige wat ik op dit vlak belangrijk en interessant vindt, is dat iemand weliswaar kan claimen dat ie bewogen wordt door een intrinsieke wijsheid van een eenheidsbewustzijn, of de Wil van God , maar wie zegt dat dit echt zo is? Hoe bepaal je dan of je niet gewoon gedreven wordt door kamma en begeerte?

Vragen, vragen en nog is vragen, tot jezelf het antwoord wordt.

Zulke kritische vragen lijken bedreigend voor mensen die zulke claims in hun hart koesteren.

Jaja, kritisch, rationeel en analytisch moet je altijd blijven. Niet zomaar alles geloven wat je denkt en ziet.
De rede voorop!

Maar wat kan ik daar aan doen? Ik vind het legitieme vragen.

Ja, wat te doen?
Een mens mag zich toch wel vragen stellen over het waarom van het bestaan zeker?
Besta ik wel, besta ik niet, besta jij wel of besta jij niet?
Allemaal legitieme vragen.

Het spirituele pad bestaat juist ook uit dit soort kritisch onderzoek, vind ik.

't is maar wat je denkt te moeten onderzoeken hé.
In het gedegen zelfonderzoek zijn het alle eigen gedachten die onderzocht moeten worden op waarheidsgehalte.

Ieder mens hunkert immers wel naar mystiek, mysterie, esoterie, gnosis, en zulke grootsheid als bewogenheid door God...

Dat vind ik niet. Ik ken hopen mensen, ja de overgrote meerderheid in mijn omgeving, die alleen maar naar meer geld en dus zekerheid hunkeren.

...maar moet je als spirituele zoeker en waarheidsliefhebber niet juist alert zijn hierop?

Wat zoekt de spirituele zoeker?
Waarheid?
Wat is waarheid?

Moet je dit niet juist van alle kanten open leggen, belichten en kritisch onderzoeken omdat je zelf niet in grootspraak en waanideeën wilt vervallen en noch jezelf noch anderen wilt misleiden?

Ik vind van wel. Alleen het ontmoet wel vooral weerstand en het wordt altijd alleen maar als iets negatiefs gezien. Het is heel moeilijk alleen maar iets te bevragen wat mensen als het allerhoogste koesteren. Maar toch vind ik het belangrijk.

Misleiden?
Wie misleidt wie?
Mara misleidt de mensheid zal je bedoelen. Ja, die Mara moet wel zeker onderzocht worden, een echte schurk is het!

[ervaringsgetuige]

We verlangen ergens te leven in begoocheling.

...als we werkelijk kijken naar de non-duale inzichten ... is er helemaal geen “ander” – alleen de directe ervaring van dit moment, zonder conceptuele scheiding tussen subject en object.



...

...wijsheid begint bij het doorzien van de eigen projecties – het besef dat wat je over “de ander” zegt, in feite over jezelf gaat. ... als je dat onder ogen ... ziet, ontstaat er ruimte voor ... openheid en ontmoeting, voorbij de sluier van concepten en analyses.

[ervaringsgetuige]

Waar de wereld het vermogen tot verbeelden bezingt als 's mens mooiste gave, kwaliteit, was dit voor de Boeddha duidelijk wijsheid. Ik voel daar in mee.

Je opmerking over het vermogen tot verbeelden en de visie van de Boeddha op wijsheid vind ik interessant. Tegelijkertijd valt het me op dat je vaak de nadruk legt op hoe “de wereld” naar dingen kijkt, en hoe jij je daartoe verhoudt. Dat roept bij mij de vraag op: hoe onderzoek je eigenlijk je eigen verbeeldingskracht en denkbeelden, los van wat de wereld of zelfs de traditie daarover zegt?

Misschien ligt er juist veel wijsheid in het onderzoeken van de eigen aannames en innerlijke beelden, en niet alleen in het analyseren van de wereld buiten ons. Soms kan het verhelderend zijn om de blik naar binnen te richten en te kijken hoe onze eigen verbeelding en interpretaties ons wereldbeeld kleuren – en hoe dat misschien ook weer losgelaten kan worden.

[Marcel]

als ik je uiteenzetting over wijsheid hierboven samenvat
dan komt het eigenlijk neer op: gezond verstand...?

[ervaringsgetuige]

gezond verstand...?

... GEZOND VERSTAND LIJDT NIET.

...


Samenvatting

Gezond verstand lijdt niet betekent:
Wanneer je de werkelijkheid helder en zonder oordeel tegemoet treedt, verdwijnt het lijden. Het zijn onze verhalen en overtuigingen die pijn veroorzaken, niet de feiten zelf.

[lang kwaat]

als ik je uiteenzetting over wijsheid hierboven samenvat
dan komt het eigenlijk neer op: gezond verstand...?

De twee personen (saddhanusarin en dhammanusarin) die op het pad zitten om de vrucht van stroom-intrede te gaan realiseren, worden niet beschreven als mensen met kennis van het Absolute, maar juist als mensen die vertrouwen en/of ontluikend inzicht hebben in het niet-duurzame karakter van alles wat in de 6 zintuiglijke domeinen van het oog, neus, mond, oor, en lichaam en geest-bewustzijn (mano-vinnana) speelt en van die domeinen zelf ook. Alles aan zintuiglijk contact, gevoelens, aan emoties dat op gang komt, aan Ik notie, aan waarnemingen, neigingen, gedachten, bewustzijn, whatever. Ik geloof dat bij stroom-intrede dit een niveau bereikt dat er geen ruimte meer is voor twijfels dat alles in de 6 zintuiglijke domeinen niet duurzaam is.

Maar hebben we niet allemaal ergens het gevoel dat er wel degelijk iets duurzaams aanwezig is in al die belevingen gedurende een dag. Een constante?
Volgens mij wel.
De situatie lijkt: de Pali Canon leert dat het oog, het oor, de neus, de tong, het lichaam en de geest leeg is van een zelf, en iets wat een zelf toebehoort, leeg van iets wat eeuwig is en altijddurend.

En toch...dit is niet ons gevoel. Ons gevoel zegt dat er wel degelijk een constante is, iets duurzaams. En dat onderzoekend en dat gevoel als vertrekpunt nemend, ontwikkelen we gedachten als: formaties zijn weliswaar niet duurzaam maar ik merk ook een mentale leegte op en die is er wel altijd...of...formaties zijn weliswaar niet duurzaam, het vormloze is weliswaar niet duurzaam, maar heldere aanwezigheid is wel duurzaam. Of we ontwikkelen ideeen als...al het grijpare is niet duurzaam maar het ongrijpbare is duurzaam.

We zoeken als het ware constant naar iets in onze belevingswereld waar je Bestaan (asmi mana) tegen kunt zeggen...of Zijn. Zo kan de belevingswereld worden ontleedt in het niet duurzame en duurzame.

Inmiddels geloof ik meer en meer dat de Boeddha leert...dit gaat niet werken en lukken. Wat we via de zintuigen kennen, of dat nu via het oog is, het oor, etc en de geest (het mentale zintuig) het is niet iets eeuwigs en altijddurends. Geen zintuig heeft ook ooit de werkelijkheid an sich tot object.

Ik heb er meer en meer vrede mee dat dit een mission impossible is ook.
Al merk je via de geest een leegte op, een mentale stilte, roersloosheid, ruimtelijkheid, openheid, wat je dan ook opmerkt en object kan zijn van bewustzijn, dat is niet duurzaam en niet de werkelijkheid an sich. Het is eigenlijk iets moois want nu kun je deze hele onderneming staken.

Wat drijft ons om het ultieme te zoeken in beleving dat zelf ontstaat en eindigt?
Klopt ons gevoel uberhaupt wel dat er iets duurzaams is in de beleving?

Hoe kun je nou via beleving dat zelf tijdelijk is, ooit experientele bevestiging krijgen van iets duurzaams?
Onmogelijk. Spirituele mensen verzinnen geweldige uitvluchten en verhalen maar het is onzin.

Leert Boeddha dan niks duurzaams, niks stabiel, niks wat niet desintegreert? Ik geloof van wel.
Maar dit is niet iets wat zintuiglijk valt te kennen. Het is niet die mentale stilte die we wel opmerken of die mentale leegte, of die mentale openheid.
Het is geen object van een zintuig.

Gaat het aan beleving vooraf? Dat is ook weer zoiets...

Ik denk dat de Boeddha het niet desintegrerende, de Waarheid, beschrijft als een dimensie, zie Udana8.1
Als je de beschrijving ziet dan wordt die niet gekend via de zes zintuigen en zes soorten vinnana. Dat kan niet lijkt me.

[lang kwaat]

Dank voor jouw open blik en het ruimte geven aan het mysterie van de zo-heid der dingen. Dat is, naar mijn idee, de essentie van wijsheid.

Ik denk dat het wel goed is te beseffen dat de Pali Boeddha niet leert dat als je maar met alles vrede hebt, met pijn, verlies, ziekte, aftakelen en de dood, dat je nu ontwaakt bent, wijs en bevrijd.
Dit is niet het kenmerk van bevrijding. Het kenmerk van bevrijding is:

‘In the seen will be merely the seen; in the heard will be merely the heard; in the thought will be merely the thought; in the known will be merely the known.’ That’s how you should train. When you have trained in this way, you won’t be ‘by that’. When you’re not ‘by that’, you won’t be ‘in that’. When you’re not ‘in that’, you won’t be in this world or the world beyond or between the two. Just this is the end of suffering.” (Udana1.10)

Het is volgens mij niet zo dat iedereen die in staat is om op een soort gelaten manier om te gaan met pijn, ziekte, aftakeling, verlies, de dood dit echt heeft gerealiseerd en echt de eigenwaan Besta heeft beëindigd. Vaak ontstaat dat soort gelatenheid ook pas als er geen optie meer is tot herstel, genezing, verbetering. Dan moet je je er wel bij neerleggen zeg maar.
En  volgens mij berust gelatenheid anders wel op op geloof, ideeën, vertrouwen, visies, voorstellingen. 

Dit betekent mijns inziens niet dat er daadwerkelijk sprake is van ontwaken, verlichting en bevrijding.

[Buddha Amitabha]

Het leven is lijden (dukkha) omdat we proberen om onze perceptie van de realiteit te vormen overeenkomstig onze persoonlijke verwachtingen van die realiteit of de uitkomst van hoe we willen dat de realiteit zich zal vormen. Omdat dit niet lukt (en niet mogelijk is, want de realiteit vormt zich niet naar onze wil, of naar onze controledrift), lijden we, raken we gefrustreerd of berusten we er op den duur in, omdat we het gevoel hebben te hebben verloren.

Maar dit is geen bevrijding, want bevrijding is pas bevrijding als je je lijden diepgaand hebt onderzocht, (mentaal) hebt herleefd of doorleefd. Meditatie is dus geen simpele snelweg naar het licht die je naar je hand kunt zetten, maar een kronkelig en soms zeer moeilijk begaanbaar pad. Alles wat je voorheen niet hebt doorleefd en zelfs onderdrukt, zal zich manifesteren. Pas nadat dit alles is doorleefd, (mentaal) is beseft en volledig doorzien, kan bevrijding eventueel beginnen door te breken. Maar dat gaat dus niet zomaar, dit kan zomaar jaren en jaren in beslag nemen. 

[Marcel]

Ik denk dat het wel goed is te beseffen dat de Pali Boeddha niet leert dat als je maar met alles vrede hebt, met pijn, verlies, ziekte, aftakelen en de dood, dat je nu ontwaakt bent, wijs en bevrijd.
Dit is niet het kenmerk van bevrijding. Het kenmerk van bevrijding is:

‘In the seen will be merely the seen; in the heard will be merely the heard; in the thought will be merely the thought; in the known will be merely the known.’ That’s how you should train. When you have trained in this way, you won’t be ‘by that’. When you’re not ‘by that’, you won’t be ‘in that’. When you’re not ‘in that’, you won’t be in this world or the world beyond or between the two. Just this is the end of suffering.” (Udana1.10)

Het is volgens mij niet zo dat iedereen die in staat is om op een soort gelaten manier om te gaan met pijn, ziekte, aftakeling, verlies, de dood dit echt heeft gerealiseerd en echt de eigenwaan Besta heeft beëindigd. Vaak ontstaat dat soort gelatenheid ook pas als er geen optie meer is tot herstel, genezing, verbetering. Dan moet je je er wel bij neerleggen zeg maar.
En  volgens mij berust gelatenheid anders wel op op geloof, ideeën, vertrouwen, visies, voorstellingen. 

Dit betekent mijns inziens niet dat er daadwerkelijk sprake is van ontwaken, verlichting en bevrijding.

...hoe weet je eigenlijk dat de Boeddha op juiste wijze  "ontwaakt,bevrijd,verlicht was"...
en bijvoorbeeld ervaringsgetuige niet..die overigens ook een heel traject achter de rug heeft
en niet op slechts een enkele 'ervaring' leunt , wat hem steeds wordt aangewreven...?

[Buddha Amitabha]

Ik denk dat het wel goed is te beseffen dat de Pali Boeddha niet leert dat als je maar met alles vrede hebt, met pijn, verlies, ziekte, aftakelen en de dood, dat je nu ontwaakt bent, wijs en bevrijd.
Dit is niet het kenmerk van bevrijding. Het kenmerk van bevrijding is:

‘In the seen will be merely the seen; in the heard will be merely the heard; in the thought will be merely the thought; in the known will be merely the known.’ That’s how you should train. When you have trained in this way, you won’t be ‘by that’. When you’re not ‘by that’, you won’t be ‘in that’. When you’re not ‘in that’, you won’t be in this world or the world beyond or between the two. Just this is the end of suffering.” (Udana1.10)

Het is volgens mij niet zo dat iedereen die in staat is om op een soort gelaten manier om te gaan met pijn, ziekte, aftakeling, verlies, de dood dit echt heeft gerealiseerd en echt de eigenwaan Besta heeft beëindigd. Vaak ontstaat dat soort gelatenheid ook pas als er geen optie meer is tot herstel, genezing, verbetering. Dan moet je je er wel bij neerleggen zeg maar.
En  volgens mij berust gelatenheid anders wel op op geloof, ideeën, vertrouwen, visies, voorstellingen. 

Dit betekent mijns inziens niet dat er daadwerkelijk sprake is van ontwaken, verlichting en bevrijding.

...hoe weet je eigenlijk dat de Boeddha op juiste wijze  "ontwaakt,bevrijd,verlicht was"...
en bijvoorbeeld ervaringsgetuige niet..die overigens ook een heel traject achter de rug heeft
en niet op slechts een enkele 'ervaring' leunt , wat hem steeds wordt aangewreven...?

Ik heb ook forse kritiek op ervaringsgetuige. Ik geloof helemaal niets van zijn verhalen, ondanks alle schrijfsels over zijn spirituele wederwaardigheden. Misschien lijkt het een kwestie van hem steeds opnieuw bekritiseren. En dat kan mogelijk zelfs als storend worden ervaren, wellicht door jou. Maar of ik ervaringsgetuige nu geloof of niet, dat maakt verder niks uit. Ik vind zijn praatjes gewoon niet kloppen. Misschien ben jij een andere mening toegedaan, maar ik zie de zaken zoals ik die beschouw. Wellicht heb ik het zelfs verkeerd (in jouw, of andermans optiek) dat kan ook, maar dat verandert niets aan hoe ik dit alles ervaar.

Als we op een Boeddhaforum zelfs gaan twijfelen over de realisatie, leringen en Verlichting van Gautama de Boeddha, kunnen we de tent wel sluiten. Denk ik.

[ervaringsgetuige]

Als we op een Boeddhaforum zelfs gaan twijfelen over de realisatie, leringen en Verlichting van Gautama de Boeddha, kunnen we de tent wel sluiten. Denk ik.

In een werkelijk open en onderzoekende traditie zou juist ruimte moeten zijn voor vragen, twijfel en het opnieuw onderzoeken van zelfs de meest fundamentele aannames. Het vasthouden ...onbetwistbare waarheid is precies wat in veel spirituele tradities wordt gezien als een obstakel voor werkelijke wijsheid en groei.


...

In de Kalama Sutta zegt de Boeddha immers expliciet dat men niet zomaar iets moet aannemen omdat het traditie is, omdat het in geschriften staat, of omdat een leraar het zegt. Hij moedigt juist aan om alles zelf te onderzoeken, te verifiëren en alleen datgene te aanvaarden wat je door eigen ervaring en inzicht als waar en heilzaam herkent.

“Onderzoek alvorens te aanvaarden of te verwerpen. We moeten niet geloven in iets alleen omdat het gezegd is; noch in tradities omdat ze uit de oudheid zijn overgeleverd; noch in de geschriften van wijzen omdat ze door wijzen zijn geschreven... Maar wij kunnen wel vertrouwen stellen in een leer wanneer ons verstand en onze persoonlijke ervaring dit bevestigen.”

De Boeddha was dus geen voorstander van het klakkeloos omarmen van dogma’s of het onderdrukken van twijfel. Integendeel, hij zag wijsheid als iets dat groeit uit direct inzicht, onderzoek en ervaring, niet uit blind geloof.

Twijfel mag volgens de Boeddha onderzocht worden, zolang het leidt tot verdieping en eigen inzicht. Pas als twijfel omslaat in verlammende onzekerheid die verdere groei belemmert, wordt het een hindernis. Maar het kritisch bevragen van leringen – zelfs die van de Boeddha zelf – hoort bij het pad van inzicht en bevrijding.

...

[ervaringsgetuige]

Ik denk dat het wel goed is te beseffen dat de Pali Boeddha niet leert dat als je maar met alles vrede hebt, met pijn, verlies, ziekte, aftakelen en de dood, dat je nu ontwaakt bent, wijs en bevrijd.
Dit is niet het kenmerk van bevrijding. Het kenmerk van bevrijding is:

‘In the seen will be merely the seen; in the heard will be merely the heard; in the thought will be merely the thought; in the known will be merely the known.’ That’s how you should train. When you have trained in this way, you won’t be ‘by that’. When you’re not ‘by that’, you won’t be ‘in that’. When you’re not ‘in that’, you won’t be in this world or the world beyond or between the two. Just this is the end of suffering.” (Udana1.10)

Het is volgens mij niet zo dat iedereen die in staat is om op een soort gelaten manier om te gaan met pijn, ziekte, aftakeling, verlies, de dood dit echt heeft gerealiseerd en echt de eigenwaan Besta heeft beëindigd. Vaak ontstaat dat soort gelatenheid ook pas als er geen optie meer is tot herstel, genezing, verbetering. Dan moet je je er wel bij neerleggen zeg maar.
En  volgens mij berust gelatenheid anders wel op op geloof, ideeën, vertrouwen, visies, voorstellingen. 

Dit betekent mijns inziens niet dat er daadwerkelijk sprake is van ontwaken, verlichting en bevrijding.

...hoe weet je eigenlijk dat de Boeddha op juiste wijze  "ontwaakt,bevrijd,verlicht was"...
en bijvoorbeeld ervaringsgetuige niet..die overigens ook een heel traject achter de rug heeft
en niet op slechts een enkele 'ervaring' leunt , wat hem steeds wordt aangewreven...?

...waar het volgens mij om draait: hoe weten we eigenlijk of de Boeddha “op juiste wijze ontwaakt, bevrijd, verlicht was” – en waarom zou dat per definitie meer waarde hebben dan het pad of de ervaring van iemand anders?

Zelf heb ik nooit beweerd dat mijn pad of inzichten absoluut zijn, of dat ik op een soort “ultieme ervaring” leun. Mijn traject bestond juist uit jarenlang intensief onderzoek, vallen en opstaan, en het telkens opnieuw toetsen van inzichten aan de werkelijkheid van mijn eigen leven. Wat ik deel, is geen claim op waarheid, maar een uitnodiging tot zelfonderzoek en openheid.


De Boeddha zelf moedigde in de Kalama Sutta aan tot kritisch onderzoek en het toetsen van alles aan eigen ervaring, in plaats van blind te geloven in autoriteit, traditie of geschrift. Niemand kan van buitenaf met zekerheid beoordelen wie “verlicht” is – zelfs de verhalen over de Boeddha zijn uiteindelijk overlevering en interpretatie.

Voor mij telt vooral het effect: leidt een pad tot minder lijden, meer vrijheid en compassie? Blijft er ruimte voor twijfel, groei en het mysterie van bestaan? Dat vind ik belangrijker dan welk etiket of welke status dan ook.
Dank voor je open blik en je bereidheid om buiten de gebaande paden te denken. Dat is voor mij ware wijsheid.

Met waardering,
ervaringsgetuige

[ervaringsgetuige]

Het leven is lijden (dukkha) omdat...

Ik weet, het idee dat “het leven lijden is” is een kernpunt van de boeddhistische leer, maar het blijft een perspectief dat niet universeel als waarheid wordt ervaren of herkend door iedereen. Het is belangrijk om te erkennen dat dit een filosofisch standpunt is, geen objectief feit dat voor ieder individu geldt.

De Boeddha gebruikte het concept dukkha als een wijs perspectief, geen absolute waarheid. Het is een uitnodiging tot onderzoek en inzicht, niet een dogma dat kritiekloos moet worden aangenomen.

[ervaringsgetuige]

Ik begrijp heel goed dat mijn bijdragen bij sommigen scepsis oproepen – en dat is volkomen legitiem. Spirituele ervaringen zijn nu eenmaal niet objectief te verifiëren en iedereen heeft zijn eigen referentiekader en drempel voor wat geloofwaardig is.

Wat mij betreft hoeft niemand hier iets van mij aan te nemen of te geloven. Waar het mij om gaat, is ruimte maken voor het besef dat er verschillende vormen van inzicht zijn: rationeel, conceptueel, maar ook direct en ervaringsmatig. Zoals Marcel terecht opmerkt, is het wijs om niet alles zomaar als “waar” aan te nemen – ook niet wat in oude geschriften staat, noch wat iemand op een forum beweert, en zelfs niet wat je zelf denkt te weten.


Het boeddhisme zelf moedigt juist aan tot onderzoek en twijfel, niet tot het klakkeloos aannemen van dogma’s. Wat mij betreft is het een kracht van dit forum dat er ruimte is voor verschillende stemmen, perspectieven en ervaringen – ook als die elkaar tegenspreken of uitdagen.

Of iemand mijn ervaringen gelooft of niet, doet er voor mij niet toe. Ik deel ze omdat ze voor mij transformerend waren, niet als bewijs of claim op waarheid. Wat telt, is de uitwerking in het dagelijks leven: minder lijden, meer openheid, meer compassie – dát is voor mij de toetssteen, niet of iets past binnen een bepaald denkkader of traditie.

En als we op een Boeddhaforum niet meer mogen twijfelen, onderzoeken of vragen stellen – zelfs over de Boeddha zelf – dan verliezen we precies die openheid en levendigheid die volgens mij essentieel zijn voor elk spiritueel pad.

[lang kwaat]

Het leven is lijden (dukkha) omdat...

Ik weet, het idee dat “het leven lijden is” is een kernpunt van de boeddhistische leer, maar het blijft een perspectief dat niet universeel als waarheid wordt ervaren of herkend door iedereen. Het is belangrijk om te erkennen dat dit een filosofisch standpunt is, geen objectief feit dat voor ieder individu geldt.

De Boeddha gebruikte het concept dukkha als een wijs perspectief, geen absolute waarheid. Het is een uitnodiging tot onderzoek en inzicht, niet een dogma dat kritiekloos moet worden aangenomen.

De Pali suttas laten de Boeddha uitleggen wat hij bedoelde met de edele waarheid van lijden:

"Dit, monniken, is de Edele Waarheid over het lijden: geboorte is lijden, ouderdom is lijden, ziekte is lijden, dood is lijden, verdriet, treuren, pijn, droefheid en ellende zijn lijden, vereniging met het ongeliefde is lijden, scheiding van het geliefde is lijden, niet krijgen wat men wilt is lijden. In het kort: de vijf groepen waar men aan hecht zijn lijden.

Het verduidelijkt dat de Boeddha ook sprak over wat je fysiek-lijden kunt noemen, lijden dat verbonden is met het lichaam. Natuurlijk is het een last om blind te worden, doof, hevige pijnen te krijgen, ziekten, versleten botten. Comfortabel is wat anders. De suttas laten de Boeddha ook zeggen dat ie alleen nog lichamelijk comfort voelde in een speciale staat.

Maar de Dhamma is om aan al dit lijden een einde te maken, niet alleen aan het soort mentaal lijden dat je verenigd wordt met het ongeliefde, gescheiden raakt van het geliefde, niet krijgen wat je wilt.

Het bestaan als mens is redelijk grof en pijnlijk juist omdat we een grof lichaam hebben. Er zijn bestaansvormen waarin wezens subtielere lichamen hebben die niet aftakelen zoals ons lichaam, ziek worden en zelfs onstoffelijke bestaansvormen. Daar is dus ook een heel ander soort lijden. Sommige bestaansvormen kennen amper lijden. Ook dat leerde de Boeddha!
Hij leert dus niet dat het alleen maar kommer en kwel is. Er zijn bestaansvormen waarin men vreselijk lang alleen maar leeft in gelukzaligheid, maar altijd wel eindig.

Boeddha's leer, zoals ik die opvat, behandelt ook niet het menselijk lijden maar al het lijden. De waarheid van lijden is ook bij dieren te zien, en bij andere wezens zag de Boeddha het ook.
Geboorte verwijst in boeddhisme ook niet perse naar geboorte via een baarmoeder zoals wij geboren worden. Er is ook geboorte uit een ei, en ook spontane geboorte, niet met seks als voorwaarde, zoals die van hemelse wezens. Geboorte uit vocht is volgens mij een vergissing.

Het is ook normaal, en wordt ook erkend in de teksten, dat niet iedereen hetzelfde als lijden of belasting ervaart. Lijden is ook maar net wat je gewend bent. Iemand die van nature een bepaalde aanleg heeft van spanning, en gemiddeld aardig hoog stress niveau, ervaart die grote belasting niet als lijden want heeft geen andere referentie. Maar een ander die ontspanning gewend is, zou gilllend gek worden van de belasting die ie ervaart. Mensen die gewend zijn hun lichaam zwaar te belasten ervaren zoiets nauwelijks als lijden maar in het begin vaak wel. Dan ligt men als een wrak op de bank en heeft overal last van. Soms maak je als mens momenten mee die zo ontspannen zijn dat ook dit je ogen opent voor de betrekkelijkheid van lijden en last.

Zoals ik het zie leerde de Boeddha dat gewaarworden en voelen, een moment bewustzijn-van-iets, altijd een element van aanslag, last bevat al zijn er geen reacties van voorkeur en afkeer bij.
Dit komt omdat in zulke moment de geest eerst ergens op gericht raakt met een element van begeerte, dan er op landt als het ware, gevestigd raakt, contact maakt en dat is voor de edelen al een vorm van lijden. Een sutta vergelijkt contact met een skinned cow. Een koe zonder huid.

Elk contact waarin een element zit van begeerte, gerichtheid , een teken waar de geest op afgaat, is ook een belast moment want er vindt een soort aggregatie plaats. Een soort samenklontering, opeenhoping. In die zijn is belasting te zien als een soort proces van vergroving door de lijm van begeerte.

De meeste mensen willen wel graag aangename contacten ervaren en pijnlijk vermijden, maar naarmate inzicht in de vier edele waarheid groeit zal dit afnemen, leren de sutta's.
Eén van de oorzaken dat aan lijden geen einde komt is omdat we graag aangename zintuiglijke contacten willen voelen, er op uit zijn, ze verwelkomen, er op gericht zijn ze te gaan ervaren.
Hierdoor verliezen we meer en meer gevoel voor het ongerichte, het verlangenloze, tekenloze, het lege.

[Buddha Amitabha]

Ik kom nog met een laatste bijdrage, vooralsnog. Opeens zie ik hierboven (en elders) dat zaken die duizenden keren zijn herhaald door met name ervaringsgetuige opeens weer anders zouden zijn. Zelfs zo ongeveer het tegenovergestelde. Dat is wel erg frappant. En wij zouden zijn bijdragen verkeerd uitleggen, dogmatisch denken en niet openstaan voor andere ideeën. Ik ervaar dat als pure draaierij. Alsof ik niet buiten de aangegeven voorgeschreven paden zou kunnen denken. En alsof ik alles wat de Boeddha of Christus of wie dan ook beweert in spirituele zin klakkeloos zou aannemen. Dat klopt natuurlijk van geen kant. Ook ik heb zo mijn twijfels en zelfs kritiek op sommige zaken die bijvoorbeeld de Boeddha leerde. Maar over het algemeen heeft hij een goed, duidelijk en praktisch pad uitgestippeld voor de leerling.

Ik denk dat het op zich prima is als iemand zijn (afwijkende) mening komt uitleggen, of ik dat nu ben, of meneer ervaringsgetuige. Alleen is het volgens mijn wel merkwaardig dat hij nu opeens beweert dat zijn drugs geen weg zijn tot de Verlichting en dat hij dat nooit zou hebben beweerd. Terwijl het forum hier bomvol staat met het tegendeel, afkomstig en beweerd door ervaringsgetuige himself. Je kunt nu opeens wel schijven dat het niet waar is en dat wij, of in dit geval ik, het verkeerd zou hebben opgevat, maar zo is het eigenlijk altijd hier, zeker sinds de komst van de zogeheten zelfkenners op dit forum, wat nog steeds een Boeddhaforum heet. Kijk, als forumbeheer dit allemaal goed vindt, vind ik het ook oké. Ik vind trouwens discussie over de gnostiek, mystiek, Theosofie, zelfs over de Islam etc. prima en interessant. Dat zijn legio onderwerpen waar zelfs ik studie van heb gemaakt. Dat is geen verdienste, maar ga nu niet beweren dat ik of wie dan ook hier een dogmatische denker ben. Ook lang kwaat wordt steeds weggezet als rationalist en degelijke. En dat is het hele punt hier, altijd draait ervaringsgetuige de zaken zodanig, dat hij het natuurlijk weer bij het rechte eind heeft. En wij niet. Dit klinkt zwart-wit, maar zo staan de zaken er hier helaas wat mij betreft wel voor.

Met als conclusie dat ik de discussies vrij nutteloos vind. Ik heb al aangegeven dat ik forse kritiek heb op de gang van zaken en op ervaringsgetuige. Of dat terecht is of niet, dat mogen jullie verder bepalen. Ik ga er vooralsnog vanuit dat ik voorlopig er het zwijgen maar weer eens toe doe.

[ervaringsgetuige]

Vrienden,

Wanneer je de werkelijkheid zonder oordeel en helder tegemoet treedt, blijkt al snel dat lijden niet uit de feiten zelf komt, maar uit onze verhalen eromheen. Het ‘ik’, dat we allemaal zo serieus nemen, is niets meer dan een gedachte, een collectieve illusie die we bevestigen door elkaar te geloven.

En dan sla je steil achterover van de absurditeit: alles wat je ziet, hoort en ervaart lijkt zo serieus… en toch heeft het geen echte realiteitswaarde. Het hele leven een toneelstuk, het ego een overijverige acteur, en jij? Jij zit er middenin, lachend om het absurde script.

Bij Buddha voltrok zich dat inzicht in een enorme lachbui — precies het moment waarop gezond verstand zich realiseert dat lijden onmogelijk is, omdat er simpelweg niemand is om te lijden.

Conclusie: Het leven is komisch, het ego is komisch, en gezond verstand… nou, dat lacht zich gewoon een breuk. 😄

[ervaringsgetuige]

... wijsheid belichaamt.
Zie afbeelding:





Bron: https://www.perplexity.ai/search/the-basics-when-visitors-come-BFjJFtZbSAODovRwi5P85Q

[lang kwaat]

Leg eens in eigen woorden uit wat het betekent dat acties uitdrukkingen zijn van universele wet.

Case:

Jij hoort gezoem, ergert je, staat op, slaat de mug dood.

Nou, leg eens uit aan de hand van dit voorbeeld (in eigen woorden en niet via AI), waarom en hoe deze actie een uitdrukking is van universele wet.