Aldus heb ik gezien op YouTube.
Een groot spreker, een wijze leraar zou een TED-toespraak gaan houden in de hoofdstad van het koninkrijk van de Kalamederlanders. Velen spraken hierover en
verheugden zich hierover. Toegangskaartjes waren al snel maar zeer moeilijk te krijgen, zo groot wat het enthousiasme dat de komende verschijnen van de grote
leraar opriep. Hij was bekend als een groot leraar bij oud en jong, bij alle geslachten en identiteiten, beroemd om zijn kunde alle politieke wonden te
kunnen genezen en alle afgronden over te steken die mensen zichzelf opleggen. Zijn wijsheid werd geroemd om haar allesdoordringende karakter, zijn leringen
als goed van het begin tot aan het einde en begrijpelijk voor iedereen. Met Vaardig Handelen kon hij zijn leringen duidelijk maken aan ieder mens, ongeacht
diens capaciteiten en ieder begreep alsof het juist zij of hij was die onderwezen werd. Velen kwamen opdagen alleen al om hem te zien en wachtten aan de achterkant van het grote theater. Sommigen namen selfies, anderen vroegen om handtekeningen, sommigen riepen hun naam, sommigen waren stil van verwondering. Daarna gebeurde
het dat zij alleen door de metaaldetector-poortjes in een enkele rij naar binnen gingen, het theater is.
Voor het officiële gedeelte van de toespraak zou beginnen, spraken de mensen in het publiek onder elkaar over anderen die een TED-toespraak hadden gehouden, wat zijn hiervan gezien hadden, in persoon of via internet en dingen die op sociale media toegeschreven werden aan de ene of de andere leraar, sommige werkelijke leringen en andere korte uitspraken geheel ontdaan van alle context en waarde. Zij vertelden wat zij op het nieuws hadden gezien op de zenders die zij vertrouwden voor hun informatie, net als wat zij gezien hadden op blogs van allerlei karakter. Sommigen voelden zich geroepen om de doctrine van hun favoriete leraar te noemen, anderen klaagden over andere leraren of over doctrine die door anderen werd gevolgd, inclusief de mensen om hen heen op dat moment. Aangezien zij niet in staat waren tot enige overeenstemming te komen, vroegen zij de leraar te antwoorden en hen te vertellen wat de juiste doctrines waren, hoe te weten welke zenders, blogs en sociale media wel te geloven en hoe de slechte media, die zij 'fake' noemden, te ontlopen.
Vooraleer er totale chaos kon ontstaan en elk lid van het publiek luidkeels het gelijk van de eigen visie probeerde te proclameren door steeds harder en harder te praten, kalmeerde de leraar de menigte met kalmerende gebaren en een indrukwekkend warme glimlach. Hij sprak toen tot de verzamelde mensen:
"Het is goed dat jullie twijfelen, onzeker zijn; onzekerheid is gerezen in jullie over wat jullie twijfelachtig vinden. Vertrouw niet op wat vaak gezegd wordt; iets herhalen maakt het niet meer waar. Vertrouw niet alleen op traditie, noch op nieuwsbronnen, noch op wat in een heilig boek staat, noch vermoedens of filosofische zekerheden, gezond verstand of uw eigen begrip. Vertrouw niet alleen op experts of beroemdheden, noch op wat jullie lezen op Twitter, noch op Facebook, noch op Instagram, noch in de Telegraaf, de NRC, het AD of de Volkskrant. Vertrouw niet op iemand 'die tenminste zegt waar het op staat', noch op iemand die je vertelt hoe je iets moet begrijpen, noch op de media die overeenkomen met de mening die je toch al hebt, afsluitend de media die je visies tegenspreken. Weet daarentegen voor jezelf 'deze dingen zijn slecht, deze dingen zijn zorgwekkend, deze dingen worden afgewezen door de wijzen, deze dingen lijden tot schade en lijden'. Laat deze dan gaan. Laat ze gaan!"
Op dit punt nam de grote leraar een slok water uit het glas dat klaar stond.
"Wat denken jullie, vrienden? Werkt hebzucht tot het voordeel van een mens of tot diens nadeel?"
Het publiek was verdeeld op dit punt. De leraar sprak verder, voor even van de wijs gebracht maar niet compleet verrast vanwege zijn vermogen een menigte snel te doorzien.
"In beslag genomen door zijn hebzucht kan een man doden of stelen zelfs van anderen die nog minder hebben of overspel plegen. Hij probeert anderen zover te
krijgen dat die zich ook zo gaan gedragen. Denken jullie dat dit tot zijn voordeel strekt of tot zijn nadeel?"
"Nou, misschien..," klonk van één kant van de zaal. Een ander: "Natuurlijk! Je moet echt stom zijn om niet te zien dat dat waar is!" Het scheen de leraar wel toe
alsof het publiek zich in tweeën had gedeeld, elk richting de kant van de zaal waar hun opinies het meest gedeeld werden.
"En wat denken jullie, vrienden? Werkt haat tot het voordeel van een mens of tot diens nadeel? Mijn vrienden, in beslag genomen door haar haat kan een vrouw
doden, stelen, liegen en overspel plegen. Hoe zal dit voor haar uitpakken?"
"Tot nadeel, tenzij ze natuurlijk gelijk heeft met wie ze haat." De zaal was wat meer één dan eerst maar zeker niet compleet in overeenstemming.
"Wat denken jullie, vrienden? Zal waan en illusie tot het voordeel van een mens werken of tot diens nadeel?"
"Nadeel." "Ja, wanen zijn slecht."
"Hij die lijdt aan wanen kan alle dingen doen waarvan jullie zeiden dat ze nadelig waren en, wat erger is, hij kan geloven in zijn eigen wanen en niet eens zien dat het nadelig is wat hij doet. Zal een waanidee hem helpen of hem schaden?"
"Schaden!" Het publiek leek het eens te zijn deze keer.
"Kalamederlanders, jullie zelf weten: 'deze dingen zijn slecht, deze dingen zijn schadelijk en ze leiden tot problemen. Laat ze gaan!"
"Vertrouw niet op wat vaak gezegd wordt; iets herhalen maakt het niet meer waar. Vertrouw niet alleen op traditie, noch op nieuwsbronnen, noch op wat in een heilig boek staat, noch vermoedens of filosofische zekerheden, gezond verstand of uw eigen begrip. Vertrouw niet alleen op experts of beroemdheden, noch op wat jullie lezen op Twitter, noch op Facebook, noch op Instagram, noch in de Telegraaf, de NRC, het AD of de Volkskrant. Vertrouw niet op iemand 'die tenminste zegt waar het op staat', noch op iemand die je vertelt hoe je iets moet begrijpen, noch op de media die overeenkomen met de mening die je toch al hebt, afsluitend de media die je visies tegenspreken. Weet daarentegen voor jezelf 'deze dingen zijn goed, deze dingen zijn niet zorgwekkend, deze dingen worden geprezen door de wijzen, deze dingen lijden niet tot schade of lijden'. Handel hier dan naar. Handel ernaar!"
"Wat denken jullie, vrienden? Werkt de afwezigheid van hebzucht in iemands voordeel of diens nadeel?"
Er was weer verdeeldheid onder het publiek.
"Kalamederlanders, niet hebzuchtig zijnd, niet dodend, niet stelend en geen overspel plegend, geen leugens vertellend, moedigt hij anderen aan ook zo te handelen. Zal dit tot zijn voordeel en geluk leiden?"
"Ja, eh.. voordeel denk ik wel, " klonk uit één kant van de zaal. "Natuurlijk!", klonk van de andere kant. De leraar trok kort één wenkbrauw op en keek even naar zijn assistent. Die kon alleen maar zijn schouders ophalen.
"Wat denken jullie? Als er geen haat is in iemand geest, werkt dit dan in haar voordeel of haar nadeel?"
Iemand in het publiek kuchte.
"Kalamederlanders, niet haatdragend zijn en geen dingen doen uit haat, is dat voordelig?"
Weer klonk alleen stilte.
"Wat denken jullie, Kalamederlanders? Lijdt de afwezigheid van wanen tot het voordeel van een mens of tot diens nadeel?"
"Voordeel!", klonk het van overal uit de zaal. De leraar dacht dat hij de menigte wel weer op het juiste pad terug had gebracht.
"Wat denken jullie dan, Kalamederlanders? Zijn deze dingen goed of slecht?"
"Goed, grote leraar!"
"Zorgwekkend of niet zorgwekkend?"
"Niet! Niet zorgwekkend!"
"Afgewezen of geprezen door de wijzen?"
"Geprezen, natuurlijk!"
"Als jullie hier over nadenken, lijden deze dingen dan tot voordeel en geluk, of niet? Wat denken jullie?"
"Ze lijden tot voordeel en geluk. Denk ik. Meestal dan."
"Daarom is de boodschap deze: Vertrouw niet op wat vaak gezegd wordt; iets herhalen maakt het niet meer waar. Vertrouw niet alleen op traditie, noch op nieuwsbronnen, noch op wat in een heilig boek staat, noch vermoedens of filosofische zekerheden, gezond verstand of uw eigen begrip. Vertrouw niet alleen op experts of beroemdheden, noch op wat jullie lezen op Twitter, noch op Facebook, noch op Instagram, noch in de Telegraaf, de NRC, het AD of de Volkskrant. Vertrouw niet op iemand 'die tenminste zegt waar het op staat', noch op iemand die je vertelt hoe je iets moet begrijpen, noch op de media die overeenkomen met de mening die je toch al hebt, afsluitend de media die je visies tegenspreken."
"Een korte samenvatting dan," zei de leraar. "Hebzucht, goed of slecht?"
"Eh.. hangt ervan af?"
"Haat, goed of slecht?"
"Slecht!" riep het publiek, "behalve als het terecht is!"
"Waandenkbeelden, goed of slecht?"
"H.. hoe zat dat ook alweer?"
"Doden?"
Eenstemmig nu: "Dat hangt ervan af!"
"Stelen?"
De zaal praatte door elkaar en kwam langzaam tot een conclusie. "Slecht." De leraar glimlachte weer.
"Liegen?"
"Slecht! Meestal.. als je betrapt wordt." De glimlach op het gezicht van de leraar smolt weg.
"Het plegen van overspel dan?"
"Slecht.. maar alleen als het uitkomt en als dat gebeurt dan ontken je het en als dan niet werkt dan ontken je weer. Anders zeg je dat je met de kennis van nu het anders had gedaan!"
De leraar keek nog eens richting zijn assistent. En nog eens. Die kon niks anders dan zijn schouders weer ophalen.
"Kalamederlanders, wanneer jullie voor jezelf weten 'deze dingen zijn slecht, deze dingen leiden tot gevangenschap' en als na zorgvuldig onderzoek van je eigen geest je weet 'deze dingen leiden naar een gevaarlijk pad', laat ze dan gaan!
"De rechtvaardige, " ging de leraar verder, "de rechtvaardige die vrij is van hebzucht en kwade wil, die de waarheid helder ziet, gewaar en begripvol, verblijft in gedachten van vriendschap met een grootste verheven geest die vrij is van haat en kwaadaardigheid tegenover de hele mensheid overal ter wereld."
"Hij verblijft in gedachten van mededogen, hij leeft in een wereld van mededogen tot voordeel strekkend van de hele mensheid, overal, waar ook ter wereld, met een grootste verheven geest die vrij is van haat en kwaadaardigheid."
Iemand in het publiek stond op. "Ik weet niet waar dat 'waar ook ter wereld' over gaat," riep hij. "Nederland is vol!." Iemand anders stemde in. "OK, ik wil best
medelijden hebben en zo," merkte zij op, "maar het moet me niks kosten. En ik ga niks doen voor die lui die onze banen stelen!"
De andere kant van de zaal was geschokt. Ze probeerden de sprekers te overstemmen met een stevig "Ubi caritas et amor" maar ze kwam niet ver omdat ze het niet
eens konden worden over de toonhoogte, noch over het tempo.
De leraar verdiepte zijn stem nu tot de klank en kracht van een ouderwetse dominee.
"Hij verblijft in gedachten van mededogen, hij leeft in een wereld van mededogen tot voordeel strekkend van de hele mensheid, overal, waar ook ter wereld, met een grootste verheven geest die vrij is van haat en kwaadaardigheid. Hij leeft in gelijkmoedigheid jegens alle levende wezens, overal, waar ook ter wereld, met een grootste verheven geest die vrij is van haat en kwaadaardigheid. "
Het publiek mompelde het een en ander. Ze klonken alsof ze 'ja hoor, tuurlijk!' dachten.
"De gevorderde leerling, Kalamederlanders, de gevorderde leerling die zo'n geest heeft vrij van haat, vrij van kwaadaardigheid, zo'n onbevlekte geest, zo'n gezuiverde geest, die kent tweevoudige troost in het hier en nu."
"Stel dat er een hiernamaals is en dat, afhankelijk van iemands daden, ten goede of ten kwade, zijn bestemming de hemel is of de hel, dan is het mogelijk dat na de lichamelijke dood ik in de hemel kom, wat een staat van gelukzaligheid is." De leraar schraapte zijn keel. "Stel nu dat er geen hemel en geen hel is en er gebeurt er niets na de lichamelijke dood, dan nog kan ik tenminste in het hier en nu, vrij van haat, vrij van kwaadaardigheid, veilig en gelukkig, zeggen 'In ieder geval handel ik goed in het hier en nu.'"
"Echt wel dat er een hemel is," schreeuwde iemand in de zaal, "en zeker dat een hel is!"
"Stel dat iemand die kwaad doet kwaad overkomt. Ik echter denk niet aan kwaad doen tegen wie dan ook. Hoe dan kan kwaad mij iets doen die niets kwaads doet? Stel dat iemand die kwaad doet niets kwaads overkomt, dan zie ik mij als gezuiverd in ieder geval. Het is een win-win scenario, zonder nadeel: zo lang je maar niet kwaadaardig handelt en geen schadelijke dingen doet voor elkaar. Hemel en hel, geen-hemel en geen-hel, het maakt niet uit! Je ervaart in ieder geval de wetenschap van een geweldig leven in het hier en nu!"
Een vrouw op de eerste rij stond op. Ze keek even om zich heen en richtte zich tot de leraar. "O ja? Echt? Klopt dat wel?" De zaal mompelde instemmend.
De leraar keer naar het publiek en hij zag dat hun verlangen naar vrijheid van hun dagelijkse levens hen geen vrijheid had geschonken, laat staan vrede.
"De volgeling van de Groten, mijn vrienden, die een vrijgevige geest heeft, een geest vrij van haat, een onbesmette geest, een gezuiverde geest, die is iemand die een wonderlijk leven leeft!" De leraar zag dat hun verlangen naar comfort, naar rust, zelfs als dit afkomstig was van hebzucht en vastklampen, nog een positief resultaat kon hebben. De zaal mompelde en sprak door elkaar, onderling, plotseling geconfronteerd met ideeën die zij diep van binnen wel erkenden als juist maar die zó ver af stonden van hoe hun dagelijkse levens eruit zagen.
Na lang aarzelen zei iemand plotseling, redelijk enthousiast maar nog niet zeker: "Okay!"
Er gebeurde even niets, de stilte was afwachtend. De persoon die net sprak zag zichzelf benoemd tot woordvoerder. Hij slikte en zei: "Wat u zegt klinkt goed. Iemand die geen haat voelt en niet aan wanen lijdt, die dus een gezuiverde geest heeft, is iemand die een goed leven kan hebben in het hier en nu. Maar het is echt niet makkelijk, leraar! Als wij dit doen en we zijn morgen weer bij alle anderen die niet leven op die manier dan.. dan gaan ze dwars over ons heen!" De zaal mompelde instemmend. Velen knikten.
De kersverse woordvoerder ging door. "Maar.. we gaan het proberen. We gaan proberen je leringen te volgen en we zullen proberen te kijken naar anderen die dat ook doen zodat die ons steun kunnen geven als we terugvallen. Is dat goed genoeg? Wij zijn maar gewone mensen. Ik heet Henk, ik ben hier met mijn vrouw Ingrid. Wij zijn geen grote spirituele types, hoor! Maar kom op, wat hebben we eigenlijk te verliezen? Als het werkt, geweldig. Ik denk dat..." Hier keek Henk de woordvoerder om zich heen, zoekend naar steun. "Ik denk dat ik voor ons allemaal spreek als ik zeg dat je leringen goed en juist klinken. Het is net alsof je iemand die de weg kwijt is de weg weer wijst of.. of alsof je een lamp voor in het donker hebt gegeven zodat we kunnen zien wat er is." Hier viel hij stil.
De leraar glimlachte vol warmte. "Uitstekend, uitstekend, uitstekend gezegd. Maar deze lering, net als elke andere lering die jullie krijgen uit wat vaak gezegd wordt, uit traditie, uit nieuwsbronnen, uit wat in een heilig boek staat, uit vermoedens of filosofische zekerheden, uit gezond verstand of uit uw eigen begrip, van experts of beroemdheden, of van Twitter, Facebook, Instagram, uit de Telegraaf, de NRC, het AD of de Volkskrant, van iemand 'die tenminste zegt waar het op staat' of van op iemand die je vertelt hoe je iets moet begrijpen of uit media die overeenkomen met de mening die je toch al hebt, afsluitend de media die je visies tegenspreken, kan alleen maar bewezen worden door die in de praktijk te brengen. Neem het niet van mij aan maar.. je zal zien dat het zo is."
Het publiek was even stil en gaf de grote leraar toen een donderend applaus. Ze gingen langzamerhand allemaal staan en floten zelfs. De leraar zag, alsof hij
helderziend was, dat sommigen zijn leringen trouw zouden volgen terwijl anderen het een tijd zouden proberen en weer anderen zich volgers van zijn Weg zouden
noemen terwijl hun daden iets anders getuigden en weer anderen er niets mee zouden doen en af zouden geven op zijn leringen. De leraar was ook gewaar van
het onwankelbare feit dat de gedachten van mensen veranderlijk zijn. Iemand die nu vol enthousiasme staat de juichen, geeft het misschien morgen al op. Een
tegenstander vandaag zal misschien een deugdzaam leven leiden. Welke uitkomst zijn leringen ook zouden hebben, hij was tevreden.
De leraar en zijn assistent pakten nadien hun weinige bezittingen bij elkaar en wilden het theater door de artiesteningang verlaten. Toen ze de gang op liepen hoorden ze iemand uit het publiek zeggen: "Als de andere helft van de zaal maar niet te stom was om deze grootse leringen te begrijpen!"
De leraar glimlachte naar zijn assistent en deze glimlachte terug maar fronste ook zijn wenkbrauwen. "Meester, ze lijken het nog steeds niet te begrijpen!" De leraar antwoordde mild: "We zullen wel zien hoe hun daden voor hen spreken, dankzij of ondanks hun woorden. Ze zijn Kalamederlanders en hun gedachten zijn veranderlijk, veranderlijk, veranderlijk." De ander knikte instemmend, ondanks zijn verlangen het publiek door elkaar te rammelen. Hij was een trouwe volgeling van de leraar en rammelde dus geen mensen door elkaar.
--------------------------
Dit is een vrije vertaling en aanpassing van een blog dat me bijzonder trof:
http://progressivebuddhism.blogspot.com/2018/05/the-sutra-to-americans.html
