De Pali overlevering beschrijft het zo dat je door concentratie tijdelijk bevrijdingen kunt realiseren, de rupa en arupa jhana's.
Op dat moment zijn tijdelijk bezoedelingen onderdrukt en ervaar je de zegening daarvan.
Het zijn zeer open, ontspannen, onbelaste, vredevolle staten.
Er wordt over gezegd...een vredevol verwijlen hier en nu.
Ja, ze laden je op. Zo behandelde Maha Boowa het ook, las ik.
Dit is echter niet juiste bevrijding, samma vimutti of Nibbana. Hooguit krijg je een soort indruk van nibbana, de beeindiging van lijden.
De Boeddha nam kennelijk geen genoegen met een situatie of bevrijding waarin bezoedeling tijdelijk is onderdrukt.
Zijn leraren wel. Boeddha niet.
Nibbana en juiste bevrijding staat nu juist voor de situatie waarin de bezoedelingen niet tijdelijk zijn onderdrukt maar voorgoed en definitief bij de wortel zijn afgesneden. Ze ontstaan gewoonweg niet meer.
Dat is het arahantschap genoemd. In het cognitieve proces ontstaan dan niet meer bezoedelingen die belasten, ook niet meer ego-besef, asmi mana.
De geest blijft dan steeds vrij van lobha, dosa en moha, vrij van kilesa, vrij van tanha, vrij van anusaya, vrij van asava.
Deze situatie wordt het sa-upadisesa Nibbana genoemd. In jouw woorden...daar blijf je mee 'in touch'.
Een arahant is constant bevrijd en dit is geen tijdelijke staat zoals een jhana.
Je hebt dus tijdelijke bevrijdingen waarin je je inderdaad kan opladen en waarin je een soort gevoel krijgt voor Nibbana, het verdwijnen van het effect van bezoedeling, het verdwijnen van de last. En je hebt de situatie dat bezoedeling echt is ontworteld en niet tijdelijke onderdrukt, juiste bevrijding, samma vimutti.
Boeddha leert het pad naar de beeindiging van bezoedeling en dat gaat verder dan de tijdelijke onderdrukking er van.
Sommige mensen kunnen ook via de jhana's komen in een situatie waarbij cognitie helemaal wegvalt. Er ontbreken waarnemingen en gevoelens.
Er is geen deze wereld en een andere. Dit wordt gelijk gesteld (oa door Lal) aan het anupadisesa Nibbana.
Ik heb geen idee wat dit betekent. Maar er is geen cognitie. Wat er wel is weet ik niet.
Iemand kan maximaal 7 dagen in deze staat verwijlen. Daarna komt cognitie weer op gang, en ademen want dat stopt ook.
Het lichaam gaat over tot een ander soort metabolisme en daarom kun je waarschijnlijk ook niet lang in deze staat verwijlen.
Lal vergelijkt deze staat met parinibbana, dus wat een arahant na de dood realiseert.
