Ok, pindakaas,
Waar ik op doel is: Wat als verlangen/willen/trishna/chanda de rivier is?
Bijvoorbeeld vanavond had ik de hele avond trek in chocolade, alhoewel ik het niet in huis heb.
Als ik me ervan bewust ben dat die trek er is, dan zit ik niet in de rivier van trishna naar chocolade.
Vervolgens gebruik ik de chanda om maar geen snelle hap inclusief choco-ijs te bestellen bij de lokale pita-tent.
Ok, duidelijk, maar... helaas, pindakaas...
In principe kan je toch ook bewust worden van de dorst naar een snelle hap inclusief choco-ijs te willen bestellen bij de lokale pita-tent, en dan zit je niet meer in de rivier van dat truckje dat er toch probeert voor te zorgen dat je verlangen ingewilligd wordt. Niet dan?
Het truckje mag er dan zijn, maar omdat het gezien is, ben je niet meer in de "er door meegesleurd zijn"-modus. En moet je het zelfs niet loslaten, maar laat het zichzelf los (toch als het echt helder gezien is).
De chanda is voor mij eerder de ondertoon: de intentie om te beoefenen, waardoor je de rivier juist steeds opnieuw gaat opmerken. De intentie is dan de basis, het steeds beoefenen en beoefening in alles zien, niet alleen in meditatie gezeten op het kussen, maar in alles wat je tegenkomt: een conflict, een verlangen, een plezante gebeurtenis, een frietkot
De chanda zorgt er dan voor dat de trishna steeds opnieuw opgemerkt wordt, zodat de rivier steeds opnieuw wordt gezien en je niet meer in de rivier bent en het zichzelf dus kan loslaten.
Volgens mij is chanda nooit echt een rivier die je meesleurt, dat zou gemakkelijk zijn, maar is dat wel iets dat steeds opnieuw aangehaald moet worden, dus in die zin kan ik je volgen dat een bepaald "willen" wel best altijd aangehaald wordt. Maar het is geen willen iets bereiken, het is gewoon iets wakker houden, beoefening wakker houden. Ik noem dit niet graag willen, maar eerder een intentie, een houding, een basis.
Ofwel: gewoon doen - waar nodig met volharding, zoals tijdens intensieve meditatie retraites - zonder al te zeer gehecht te zijn aan een specifiek idee over het eindresultaat.
Ja, precies. Maar trisha is hier het willen bereiken, een doel willen behalen, iets willen bekomen, terwijl chanda hier de basishouding is van volhouden, blijven oefenen, ook al is het moeilijk, maar dan om de beoefening zelf, niet om het resultaat en liefst niet voor jezelf, want anders komt er weer trishna in sluipen (gehecht zijn aan een specifiek idee over het eindresultaat voor jezelf).
Maar nu de inhoud toch al duidelijker is, kunnen we toch even terug proberen koppelen naar de context van waaruit dit ontstaan is:
Ik wil liever niet verlangen succesvol te zijn in het opgeven van hetgeen zich spontaan voordoet. Tenzij het een groot probleem wordt voor een ander natuurlijk of zoals ik eerder al schreef voor de algehele communicatie hier. Dan wil ik hier wel iets aan proberen te doen, niet voor mezelf maar voor de ander.
Er staat niet dat ik niet succesvol wil zijn in het opgeven van trishna. Je zou het succesvol hierin zijn kunnen omschrijven als chanda, maar dat vind ik niet zo juist, chanda gaat om een basishouding niet om een succesvol resultaat. Het opgeven van trishna zit vervat in het niet succesvol willen zijn, zelfs niet in het gevolg van chanda. Dus in die zin zou ik zelfs durven zeggen niet succesvol te willen zijn in het opgeven van trishna (want dan is het weer een doel), maar dat stond er zelfs niet.
Wat er stond was "in het opgeven van hetgeen zich spontaan voordoet" en er werd hier helemaal niet op trishna gedoeld. Spontaan is voor mij de rivier die zwelt en niet te stoppen is, door geen enkele dam (blokkade, gehechtheid, trishna). En deze spontaniteit kan zich maar voordoen als er voortdurende beoefening is, chanda dus. Deze uitspraak slaat dus echt niet op het niet willen van chanda, maar chanda juist te ontdoen van de trishna (het onspontaan maken door allerlei gehechtheden, identificaties, succsesfactoren, …). Spontaan is voor mij niet het ongebreideld uitleven van trishna.
Maar je hebt wel gelijk, de grens is soms vaag: is het soms geen trishna vermomd als spontaniteit? Vandaar de reflex: "Tenzij het een groot probleem wordt voor een ander", want als het een ander werkelijk schaad, dan is de chanda weg en als het dan toch doorgaat wordt het inderdaad trishna vermomd als spontaniteit en is het niet zaak om deze "spontaniteit" aan te houden, maar er mee te kappen (zelfs al was de spontaniteit zelf niet dorstig naar iets). En voor de volledigheid geldt dit ook als het jezelf schaad, ook dan is het trishna vermomd als spontaniteit, zoals de zogezegd spontane neiging om een snelle hap inclusief choco-ijs te bestellen bij de lokale pita-tent. Dan is de chanda weg, dat is niet de bedoeling. Dus, in mijn ogen toch, is chanda, de intentie om steeds te beoefenen en niet voor je eigen succes, de basishouding die spontaniteit vrijwaart van trishna.
Maar als jij reageert dat het voor mezelf wellicht beter is om niet te hard te willen, willen aarghen of ohmmen of iets anders. Dan lijk je hiermee te zeggen dat mijn uiting "aargh daar heb je Dorje weer" voortkomt uit een trishna, een dorst, en dan vraag ik mij af: welke dorst, dorst waarvoor?
Het kan zijn dat het zo is, dat is dan mijn chanda dat ik dat graag wil weten, er mee oefenen, maar ik zie het zelf niet, wees dus a.u.b. duidelijker: dorst waarvoor? Ik kan best wel wat hebben, dus ga er voor…
Groeten vanuit goede intenties,
Dorje.
