Ik las iets op puredhamma.net dat ik leerzaam vond en wilde delen:
Er zijn zes basis oorzaken (wortels) voor geboorte in de wereld (d.w.z. geheel samsara)
Deze zijn: lobha, dosa, moha en alobha, adosa en amoha.
Paticca Samuppada beschrijft hoe dit werkt.
Door slechte gewoonten-(energieen) op basis van lobha, dosa en moha wordt men geboren in ellendige bestaansvormen of ervaart op basis daarvan lijden zelfs in goede bestaansvormen. Deze drie wortels van ons denken, spreken en doen leiden nooit tot iets moois.
In goede werelden of bestaansvormen (mens, deva, Brahma) wordt men geboren door gewoonte (-energie) dat gebaseerd is op alobha, adosa en amoha.
Wat ik interessant vond om te lezen is dat er twee soorten alobha, adosa en amoha worden onderscheiden.
Een wereldlijke variant én een boven-wereldlijke (lokottara)
De wereldlijke varianten er van leiden tot geboorte in goede staten, onder mensen, deva's, Brahma's.
Je kunt bijvoorbeeld allerlei goede dingen doen, goede daden doen, en als dat wereldlijke vrijgevigheid is, bijvoorbeeld, of het cultiveren van jhana, leidt dat tot geboorte in goede staten. Deze vallen echter ook nog altijd wel onder de Akusala Mula PS cyclus die begint bij onwetendheid (avijja) en via geboorte leidt tot lijden.
Alobha, adosa en amoha
in hun wereldlijke varianten zijn dus wel verdienstelijk en leiden tot geboorte in bestaanswerelden waarin het relatief goed is, minder lijden, maar ze bevrijden niet van het proces van geboorte, verouderen en dood. Ze bevrijden niet van samsara. Ze leiden niet naar NIbbana.
De Boeddha in de Pali overlevering leert ook dat op geboorte in relatief goede sferen weer geboorte in ellendige werelden volgt, als de geest niet voldoende gezuiverd is, waar je nauwelijks meer uitkomt. Dus deze wereldlijke varianten van alobha (gulheid/vrijgevigheid), adosa (liefdevolle vriendelijkheid, mededogen) en amoha (niet-totale verblinding) leiden dus
niet tot de beeindiging van lijden.
Dit is anders bij boven-wereldlijke alobha, adosa, en amoha. Dat valt namelijk niet onder akusala mula PS cyclus die start met avijja, maar onder de kusala mula PS cyclus die leidt naar Nibbana.
Wat is dan
het verschil tussen wereldlijke alobha, adosa en amoha en wereldlijke?
In de boven-wereldlijke vorm van alobha, adosa en amoha is er begrip van de vier edele waarheden, van de kenmerken van bestaan (tilakkhana), inzicht in de nadelen van samsara, besef van de betrekkelijkheid van geluk en voorspoed hier en nu, en van hogere geboorten, begrip van Paticca Samuppada, en men is gericht is op Nibbana. Bij wereldlijke alobha, adosa en amoha heeft iemand dit nog niet.
Voor wie het wat verder wil bestuderen, hier worden verschillende PS-cycli beschreven:
https://puredhamma.net/paticca-samuppada/paticca-samuppada-cycles/Onder de akusala mula PS cyclus valt: lobha, dosa en moha en de wereldlijke varianten van alobha, adosa en amoha
Onder de kusala mula PS cyclys valt de boven-wereldlijke varianten van alobha, adosa en amoha.
