Waar zijn de vrouwelijke meesters?

[Marcel]

In de geest van zen:

.....................................


Waar zijn de vrouwelijke meesters?

Vierdelige serie bij de BOS

‘Verlichte vrouwen zijn er altijd geweest, er is alleen zo weinig over hen geschreven.’ Dit zegt Irène Kaigetsu Bakker, in de documentaire In de geest van zen- de geboorte van een kleine boeddha, die de BOS aanstaande zondag op 10 maart uitzendt op NL 2 om 14 uur. Dit is het eerste deel van een vierdelige serie over vrouwen en boeddhisme.

De Groningse Irène Bakker behoort zelf tot de tweede generatie ‘leading ladies’ binnen het zenboeddhisme. Dat het boeddhisme vooral door en voor mannen lijkt te zijn ontwikkeld, komt volgens haar door het gebrek aan documentatie. Met de serie Vrouwen en Boeddhisme maakt de BOS de vrouwen zichtbaar die de media ons niet laten zien.

In deel twee van de serie portretteren we de Franse Martine Batchelor. Zij is getrouwd met Engelsman Stephen Batchelor, die ze in 1983 ontmoette in een Koreaans klooster. Tegenwoordig begeleidt zij samen met haar man retraites en publiceerde ze meerdere boeken.

De resterende delen worden later dit jaar uitgezonden. Deel drie zal gaan over het leven en werk van de Duitse lama Khandro Rinpoche. Zij was de eerste westerse vrouw die in 2011 een Geshe-graad behaalde: het hoogst haalbare diploma binnen Tibetaans boeddhistische studies. In het laatste deel valt de beurt aan Lama Tsultrim die in 1970 een van de eerste Amerikaanse vrouwen was die als Tibetaanse non werd ingewijd.
 
Met de vier portretten wil de BOS aandacht besteden aan de bijzondere expertise en specifieke verdiensten van deze vrouwen. Het is dan ook heel toepasselijk dat de oprichtster van de BOS, Babeth Van Loo, op 22 maart in Bangkok onderscheiden wordt als ‘Outstanding Woman in Buddhism’.


deel 2 over Martine Batchelor -  datum wordt nog bekend gemaakt
deel 3 over Khandro Rinpoche -  datum wordt nog bekend gemaakt
deel 4 over Lama Tsultrim -  datum wordt nog bekend gemaakt

[Marcel]

.................


Sinds jaren ondersteunt de Dalai Lama de positie van vrouwen binnen het boeddhisme en dan met name boeddhistische nonnen die om dezelfde rechten en status vragen als monniken. In Hamburg werd hierover in 2007 een grote conferentie georganiseerd met tientallen wetenschappers uit Azië, Europa, de VS en Australië en een groot aantal nonnen uit de verschillende tradities. Vooraanstaande vrouwen uit diverse tradities deelden hun mening en kennis over het belang van gelijke rechten. Voor de Boeddha zelf stond het buiten kijf dat binnen het boeddhisme vrouwen hetzelfde spirituele potentieel hebben en recht hebben op dezelfde behandeling als mannen. De Dalai Lama is het daar mee eens. Maar in Tibet en ook in landen als Thailand en Birma zijn er nogal wat conservatieve krachten die daar anders over denken. Volgens de Dalai Lama is het nu tijd dat ook zij deze transformatie doormaken. Maar omdat hij slechts een bemiddelende rol heeft binnen zijn eigen traditie, roept hij de leidinggevenden van andere boeddhistische tradities op spoedig actie te ondernemen. Regie: Babeth M. VanLoo

[Marcel]

Tenzin Palmo deed iets waarvan de meesten dachten dat westerlingen en vrouwen er niet toe in staat waren. Zij leefde daadwerkelijk voor twaalf  jaar lang in retraite in een grot in Noord-India. Een periode die, zoals ze later zou vertellen, aanvoelde als vier maanden. “Het was er in elk geval nooit saai”, is een van de spaarzame opmerkingen die ze weggeeft als mensen haar vragen naar de 'resultaten' van haar langdurige verblijf in eenzaamheid. De grot is de plek waar Tenzin Palmo het allerliefste is: “being in the cave was completely satisfying”.

Tenzin Palmo, geboren in 1943 als Diane Perry, groeit op in het Christelijke en arme Engeland. Hoewel ze al vroeg geïnteresseerd raakt in spiritualiteit, voelt ze zich niet verbonden met het Christendom. Het idee van een God die vanuit de hemel op je neerkijkt en mensen die zondig zijn, spreekt haar niet aan. Tenzin Palmo vertelt in haar biografie Cave in the snow dat ze altijd al sterk het gevoel heeft gehad dat iedereen in wezen perfect is en dat het goddelijke dus in jezelf te vinden is. Ze gelooft dat wij mensen keer op keer op aarde terugkomen om onze aangeboren perfectie tot bloei te laten komen.


Thuiskomen in India.

Op haar 18e werkt Diane in een bibliotheek waar ze een boek met een mooie afbeelding van Boeddha vindt. Ze neemt het mee, leest het, en wordt overmand met een gevoel van herkenning. Alles viel op z'n plek: “ik ben een boeddhist” weet ze meteen. Twee jaar later vertrekt Diane Perry met de boot naar India. Haar leven van uitgaan, vriendjes en hoge hakken laat ze achter zich om een boeddhistische leraar te vinden. Ze gaat werken op een schooltje voor jongens die herkend zijn als reïncarnaties van overleden lama's.

Op haar 21e verjaardag arriveert Khamtrul Rinpoche, het hoofd van de Tibetaanse gemeenschap, bij het schooltje. Vol van zenuwen buigt ze voor de lama neer en vraagt hem haar als leerling aan te nemen. Er was weer dat gevoel van herkenning, van een hereniging met een vriend die ze al zo lang kende.


http://www.bodhitv.nl/articles/show-news/2013-03-07/hoe-overleef-iktwaalf-jaar-in-een-grot/

http://www.tenzinpalmo.com/

[Marcel]

Een portret van de bekendste vrouwelijke Tibetaanse lama Jetsün Khandro Rinpoche, bij wie het boeddhisme er met de paplepel is ingegoten. Op haar tweede werd zij herkend als de reïncarnatie van Yeshe Tsogyal, de eerste vrouwelijke Tibetaanse traditiehouder. Ook erfde ze al op jonge leeftijd het klooster van haar vader, de lama Mindrolling Trichen.

KhandroDe film volgt Khandro in het Mindolling klooster in India, maar we reizen ook naar de VS, waar ze samen met haar zus het Tibetaans boeddhistisch centrum Lotus Garden oprichtte. Door Khandro’s westerse scholing op een internationale school in India was zij een van de weinige Tibetaanse leraren die perfect Engels spraken, en ze reisde net als haar mannelijke collega’s richting het Westen.

Voor filmmaker Babeth VanLoo was het een bijzondere gebeurtenis om in Amsterdam in de jaren negentig deze eerste vrouwelijke Tibetaanse leraar tegen te komen. Maar vooral Khandro’s leraarschap maakte indruk. En dat wordt voor de kijker gaandeweg voelbaar. Haar lessen kenmerken zich door strengheid en gevoel voor humor. Anders dan de meeste leraren is zij niet zozeer bezig met het volgen van de teksten, maar predikt zij de belichaming en de toepassing ervan in het dagelijkse leven. Iets waarvan zij zelf het lichtende voorbeeld is.
Meer over de serie vrouwen in het boeddhisme:

Uitzenddatum: Zondag 30-6-2013 14:00 - 15:00 ned. 2
Herhaling: Zaterdag 6-7-2013 09:30 - 10:30 ned. 2

http://www.bosrtv.nl/uitzending.aspx?lIntEntityId=1624

[Marcel]

Portret van Lama Tsultrim Allione

http://www.bosrtv.nl/uitzending.aspx?lIntYear=2013&lIntType=0&lIntEntityId=1648

De Amerikaanse lerares Lama Tsultrim Allione behoort tot een van de pioniers die het Tibetaans boeddhisme naar het Westen heeft gebracht. Als voormalig non kent ze de Tibetaans boeddhistische traditie van binnenuit. Zij wordt gezien als de reïncarnatie van Machig Labdron, een Tibetaanse lerares die in de 11e eeuw leefde.

Twee mislukte huwelijken, een dochtertje dat sterft aan wiegedood en het overlijden van haar ega David. Met haar bewogen leven weet Lama Tsultrim als geen ander wat lijden is. En nog belangrijker: hoe je met dat lijden omgaat. Als non in Tibet beoefende Lama Tsultrim een eeuwenoude methode die helpt bij het omgaan met negatieve emoties. Toen zij zwanger raakte en weer terugkeerde in de maatschappij, wilde ze haar kennis en ervaringen ook toegankelijk maken voor westerlingen. In 1980 schreef zij daarover het boek ‘Feeding Your Demons’, een wereldwijde bestseller, ook buiten boeddhistische kringen.

“Iedereen weet wat demonen zijn” zegt ze in de film. “Het is universeel en toch voor iedereen weer anders.” Met de oefening 'Feeding your demons' helpt ze haar leerlingen hun demonen te leren kennen, met als belangrijkste uitgangspunt: niet vechten maar voeden, oftewel, je demonen erkennen, in plaats van ervoor weg te vluchten.

Regisseur Jaap Verhoeven volgt Lama Tsultrim in het retraite-centrum in Colorado, waar ze haar lessen geeft. Ook reist hij mee naar Lahaul en India, waar Tsultrim met haar studenten enkele van haar eigen leraren bezoekt. Zo zien we Karmapa, een van de belangrijkste Tibetaanse leraren, die Tsultrim helpt bij het integreren van het vrouwelijke in het boeddhisme.