Hallo Maarten,
Beoefening van boeddhisme is voor mij niet gemakkelijk. Ik vind het soms verwarrend, pijnlijk ook. Het komt met nogal wat moeilijkheden, rijpend negatief kamma, obstakels. Het zal wel komen, zoals de geschriften zeggen, dat ik over vele levens veel hebzucht, haat en begoocheling hebt opgebouwd en vele wandaden heb verricht. In dit leven kan ik al vele zien.
De confrontatie met zoveel moeilijkheden heeft bij mij ook wel geleid tot aantrekken en afstoten. Perioden van bezieling, inspiratie, vertrouwen in de Drie Juwelen, wisselden zich af met perioden waarbij ik er echt zeker van was dat boeddhisme niet bij me paste. Dan wilde ik alles wegdoen, de beoefening opgeven. De boeken de deur uit. Het altaartje wegdoen.
Dit is de laatste tijd duidelijk minder. Ik ben de problemen die ik tegenkom wel steeds meer gaan zien, niet als teken dat ik iets verkeerd doe of dat boeddhisme niet bij me past, maar dat het iets is in mijn aanleg. De Drie Juwelen kunnen daar niks aan doen.
Ik ben ooit begonnen met Mahayana-teksten te vertalen en bestuderen. Die absorbeerde ik als een spons. Het eeuwige karakter van de Tathagata viel meteen in goede aarde bij me. Op een merkwaardige manier wist ik dat ook allemaal al. Mahayana was voor mij eigenlijk een soort feest van herkenning. De taal die het bezigt, verwart me niet. Het roept niet constant allerlei vragen en twijfels op. Dit is anders bij theravada. Daar moet ik veel meer mijn best voor doen. Ja, ook begeerte als oorzaak van lijden. Ik kan niet zeggen dat ik dit snap, zeker ook niet omdat onwetendheid ook als oorzaak wordt gezien.
Het is allemaal heel persoonlijk en wellicht een tijdelijk iets geweest, maar bij het vertalen en lezen van mahayana teksten kreeg ik destijds automatisch een goed gevoel. Ik werd er optimistisch en blij van ook.
Bij het bestuderen en lezen van theravada teksten is er niet meteen dat soort moeiteloos begrip en ook geen blijdschap.
Het lijkt allemaal zich te bewegen in een voor mij net iets andere sfeer. Voor mij voelt de sfeer van mahayana ruimer en optimistischer dan theravada. Mahayana maakt je, als het ware, meteen duidelijk dat je deugt, dat alles al goed is, ook met al die imperfecties. De natuur van geest is toch niet veranderbaar, wij zijn niet veranderbaar. Soms kun je zo gericht raken op bijzaken, zoals bezoedelingen bestrijden, dat je de hoofdzaak uit het oog verliest. Ik heb wel het idee dat ook dat wel hoort bij de sfeer die theravada bij mij oproept. Bij mahayana heb ik dit minder, geloof ik.
Ik geloof ook niet dat je een goed boeddhist moet willen worden. Ik hoor een bhikkhu wel eens zeggen...een goed boeddhist moet dit en dat...Nee, ophouden daarmee. Sommige mensen lijken een voorbeeldig boeddhist te willen zijn en kiezen dan voor een bestaan als monnik. Het moet allemaal uitstralen, lijkt wel, hoe voorbeeldig men eigenlijk bezig is. Ik heb daar geen vertrouwen in. Het blijft en ego-opvoering. Ik merk wel dat theravada ook dat effect op mij heeft dat ik een voorbeeld boeddhist wil worden en dat vind ik ook geen goede tendens.
Ik vond en vind het gewoon leuk zaken te bestuderen, onderzoeken, er mee aan de slag te zijn. Ik heb zelf niet het idee gekregen dat er nu echt een kloof bestaat tussen wat de teksten in de Pali Canon beschrijven en mahayana teksten maar wel dat het in een andere sfeer zit. Die is denk ik niet onbelangrijk.
Het is geen direct antwoord op je vraag maar verduidelijkt welllicht toch iets?
groet,