Als je zegt zoals jij zegt geboren=lijden, sterven= lijden, pijn=lijden, dan was boeddha nog altijd aan het lijden tijdens zijn leven.
want op die manier was er geen bevrijding van lijden.
Klopt. Dat is ook waarom velen het zo uitleggen dat wanneer de geest gezuiverd is van hebzucht, haat en begoocheling, van tanha, anusaya en asava, dan rest er nog het lijden van dit leven tot de dood maar er volgt geen
toekomstig lijden meer. Je kent dit natuurlijk. Ergens in een sutta zegt de Boeddha ook dat hij eigenlijk geen moment geen comfort ervaart van het krakkemikkig geworden oude lichaam, behalve in een speciale staat. Hij had volgens overlevering ook nog rugpijn, werd ziek etc. Dus bevrijding betekent gewoon niet dat aan dit lijden een einde is gekomen.
De sutta's zijn ook altijd glashelder wat de kennis van bevrijding werkelijk is, namelijk: "Birth is destroyed, the holy life has been lived, what had to be done has been done, there is no more coming to any state of being."
MN4: "When I knew and saw thus, my mind was liberated from the taint of sensual desire, from the taint of being, and from the taint of ignorance. When it was liberated, there came the knowledge: 'It is liberated.'I directly knew: 'Birth is destroyed, the holy life has been lived, what had to be done has been done, there is no more coming to any state of being.'
Talloze sutta's beschrijving dit als de soort kennis die in iemand opkomt die een einde heeft gemaakt aan alle bezoedelingen.
Overigens, ik geloof zelf dat dit zowel geldt voor geboorte in dit leven in een bepaalde staat, als na de dood. Beide zijn beëindigd.
Ik geloof ook dat de Boeddha leert dat er drie soorten gevoelens of sensaties zijn, eigenlijk drie soorten zintuiglijk contact; aangenaam, neutraal en onaangenaam, pijnlijk.
Er is dus ook onaangenaam gevoel. Ik geloof niet dat de Boeddha leert dat 'onaangenaam' een oordeel is, een emotie, een gedachte, maar het is de aard van het zintuiglijk contact.
Volgens mij verandert dit ook niet voor iemand die bevrijding realiseert. Dus ook al kun je leven met hevige pijn, hevige pijn is wel onaangenaam. En ook al hoef je niet perse aangedaan te raken, het is wel een onaangenaam gevoel. Dit is de aard van gewaarworden. De sutta's leren dat je gewaarworden niet kunt scheiden van voelen.
Het is volgens mij niet zo dat bij bevrijding pijn opeens neutraal gevoel wordt of zelfs prettig. Het blijft onaangenaam.
Ook een Boeddha zegt me wel ziet heus wel wie mooi en lelijk is, wat vies en lekker smaakt, wat aangenaam tactiel aanvoelt en onprettig. Niet alles verandert in een soort neutraal gevoel. Zulk onderscheid blijft bestaan. Het zou ook wel erg bizar zijn dat bevrijding betekent dat je niet meer proeft welk eten bedorven en vies is en welk vers.
Als je eens jhana meemaakt, dan merk je hoe ontspannen, vredig, de geest o o k kan zijn
ik merk dat de afwezigheid van lijden, eigenlijk veel vaker is dan "als je eens jhana meemaakt".
Je hoeft daar niet zoveel voor te doen.
het omgekeerde is eerder waar, hoe minder je zit te hunkeren en zuchten naar al die bijzondere, fantastische, wonderbaarlijke mentale staten, hoe minder je aan het lijden bent.
ik vrees wel dat Jhana-zucht vooral veel lijden en weinig ontspanning geeft.
iedereen kent die momenten van extatische rust, vrede, eenheid, geborgenheid. Die komen en gaan. En als er zo'n moment is geweest, wil je graag dat nog eens beleven, ow dat was geweldig.
En dat wil je nog eens, en nog eens, en je probeert en nog eens proberen. En dan opeens komt er nog eens zo'n moment, en dan was het toch alweer anders.
Maar gewoon, tijdens de dag is de afwezigheid van lijden vrijwel altijd aanwezig, en het lijkt er toch op dat ik eerder die afwezigheid van lijden aan het verstoren ben met al dat gehunker.
En dat klopt dan toch met de leer. Laat dat gehunker eens los.
Maar als ik extatische momenten zoek in dat gehunker loslaten, dan heb ik dat gehunker niet losgelaten, maar ben ik nog altijd aan het hunkeren.
[/quote]
Ja, dat is een goed punt en de leer beschrijft dit ook. Er kan begeerte/honger naar jhana ontstaan.
Maar ik geloof wel dat de Boeddha ons zou kennen als extreem belaste geesten, zelfs als wij dat zelf niet zo voelen.
Zijn referentie is anders. Ook je eigen referentie kan verschuiven.