gewaar'zijn van het moment en alles wat zich in dat moment voordoet.
Gewaar zijn van het moment is heel belangrijk. Ik denk dat Thich Nhat Hanh dat ook beoogt te onderwijzen met mindfulness beoefening.
Zelf ben ik meer van het doen dan er over na te denken. Maar op dit forum wordt er veel over nagedacht en gediscussieerd stel ik vast.
Ja, maar zoals ik het begrijp ziet Thich Nhat Hanh die bewuste aandacht ook als onderdeel van het proces, van voorwaardelijk ontstaan, en dus niet als een eeuwig ongeboren gewaarzijn dat kennend is en zaken ziet of weet..
Dit komt overeen met de Pali traditie waarin sati, mindfulness of opmerkzaamheid, ook wordt beschouwd als een mentale factor die ontstaat, bestaat en verdwijnt in de geest, een geconditioneerd fenomeen. De geest is niet altijd mindful. Mindfulness is ook niet hetzelfde als bewustzijn of kennen. Mindfulness, bewuste aandacht kan een mentale factor zijn die in bewustzijn aanwezig is, maar dat hoeft niet. Het kenmerk van bewustzijn is dat het kent, een bepaald zintuiglijk object, volgens de Pali overlevering maar dat kennen is dus niet hetzelfde als mindfulness. Je kunt soms dingen zo onaandachtig doen, zonder mindfulness, maar dan zie en hoor je dingen wel. Mindfulness of bewuste aandacht wordt dus gezien als een niet altijd aanwezige mentale factor.
Mindfulness wordt in de Pali traditie ook gezien als iets wat je moet ontwikkelen en versterken, cultiveren door oefening. De kracht of vermogen van mindfulness, 1 van de vijf spirituele vermogens. Het is niet dat dit vanzelf wel goed ontwikkeld is want lang niet iedereen is constant opmerkzaam en helder bewust van wat in hem/haar omgaat. Heel veel mensen zijn nauwelijks bewust van wat in hun omgaat en/of ontkennen dat aldoor, drukken dat weg, etc.
Sati, indachtigheid, aandachtigheid, mindfulness, bewuste aandacht wordt binnen de Pali traditie beschouwd als een mooie, morele of verheven factor, d.w.z. als dit aanwezig is in de geest dan is de geest ook moreel of verheven, ik noem dit maar sensitief, gevoelig.
Ik vind het heel mooi van boeddhisme dat je leert om alles open en eerlijk indachtig te zijn, ook al bevalt het je niet wat je ziet. Dat is heel anders dan we zelf aanleren want we leren zelf aan om zaken te onderdrukken, weg te drukken, doen alsof het er niet is. Of het nu woede is, angst, agressie, etc. Veel mag er vaak niet zijn, nietwaar? Sati breekt met die gewoonte. Alles mag in het licht gezet worden en er zijn. Dit betekent natuurlijk niet dat alles deugt of alles heilzaam is of dat je je nergens meer voor hoeft te schamen maar wel dat je erkent dat het er is en een onderdeel is van je leven als mens. Ook als dat niet edel, niet heilzaam, niet verfijnd is etc. Het feit dat je er alleen al aandacht voor hebt, werkt al zuiverend en veredelend.
TNH moedigt inderdaad ook aan niet filosofisch alles te benaderen en bijvoorbeeld ideeën te ontwikkelen als 'aandacht of licht wat ergens op werpt is eeuwig en dat waar het aandacht voor heeft of licht op werpt weer niet". Dat zaait weer verdeeldheid. Ik las dit in zijn boekje 'de zon in je hart'. Ik ben geen kenner van TNH trouwens.