Kwaadheid leidt tot serieusheid

[Bodhiboem]

Ik kwam recent tot de conclusie,

Kwaadheid leidt tot serieusheid,
Serieusheid leidt tot meedogenloosheid,
Meedogenloosheid leidt tot lijden.

Eigenlijk als je alles als vluchtig ervaart, als dingen die er niet toe doen, dan kan je de hele wereld als een illusie benaderen, en dan word loslaten heel gemakkelijk. Het krampachtige komt van belang hechten aan dingen, terwijl de hele wereld is als een droom.

“Kijk naar deze spookwereld
Als een ster bij zonsopgang, een bubbel in een beek,
Een bliksemflits in een zomerwolk
Een flikkerende lamp - een fantoom - en een droom.”
— De Diamant Soetra

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Ik ken serieusheid.
Het is een gemoedstoestand. zwaar, niet licht, ernst.

Je staat 's morgens op, en het drukt, het leven.
Je noemt kwaadheid. Voor mij is het niet echt kwaadheid.
Misschien eerder  belang hechten aan ...
belang, belangrijk
ernstig nemen.
belangrijk willen zijn.

[Bodhiboem]

Ja daar gaat het een beetje om. Serieusheid is eigenlijk niet gezond, lachen is beter, de wereld met een glimlach tegemoet treden.

[Buddha Amitabha]

Met emoties is helemaal niks mis. Soms zijn negatief geëtiketteerde emoties zelfs noodzakelijk, in bepaalde bedreigende situaties. Zo werkt het in de dierenwereld ook, soms is de verdediging van het leven hard nodig.

De mens zit daarentegen met zichzelf in de knoop. Hij of zij moet van jongs af aan emoties leren beheersen, dat hoort bij de opvoeding. En je moet opgevoed worden, anders blijf je gegarandeerd achter in je ontwikkeling. Dat ouders en opvoeders daarin behoorlijke fouten maken, is helaas onvermijdelijk, maar ook triest.

Er zijn diverse psychologen die dit fenomeen hebben onderzocht. Opvoeding gaat ten koste van de menselijke spontaniteit. De mens leert heel veel te beheersen en te onderdrukken in zichzelf. Die energieën kunnen zelfs symptomatisch worden voor psychische problemen.

In de spiritualiteit wordt ook veel de nadruk gelegd op wat emoties teweeg kunnen brengen, dat ze zelfs destructief kunnen zijn. En dat hele ethische verhaal kan er toe leiden dat mensen onder invloed van alles wat aangeduid wordt als negatief nog meer in zichzelf gaan onderdrukken. Dat is mijns inziens fout, omdat we over het algemeen al op een emotionele vulkaan kunnen leven. Dit is onderdrukking in het kwadraat, en zeer zeker niet de bedoeling van de grote spirituele voorbeelden, zoals de Boeddha.

Het probleem ligt er altijd in, waar emoties worden overdreven. Geen enkele emotie is zomaar fout of onjuist. Nooit. Het overdrijven ervan kan echter leiden tot grote conflicten. Maar het proberen te beheersen van je emoties is de foutieve weg. Je hebt al veel te veel in jezelf onderdrukt. Stop daarmee. Leer het liever kennen, doorleef het, zonder de ander te schaden.

Osho zag het wat dit betreft juist: eerst je emoties leren kennen en uitleven in dynamische meditaties. Daarna kun je stil gaan zitten mediteren. Niet eerder. Maar mensen lezen allerlei boeken over wat goed en wat slecht zou zijn. En gaan over tot een cerebrale onderdrukking van hun emoties. En dat gaat gegarandeerd verkeerd, want wat je in jezelf onderdrukt, zal vroeg of laat toch weer een uitlaatklep zoeken.

[ervaringsgetuige]

De mens zit daarentegen met zichzelf in de knoop. Hij of zij moet van jongs af aan emoties leren beheersen, dat hoort bij de opvoeding. En je moet opgevoed worden, anders blijf je gegarandeerd achter in je ontwikkeling. Dat ouders en opvoeders daarin behoorlijke fouten maken, is helaas onvermijdelijk, maar ook triest.

Neurotisch worden veel mensenkinderen van al dat opvoeden!
Wordt tijd dat de 'opvoedingsbril' afgezet wordt.
zie...

Inleiding

1 - Opvoeden moet

Er is iets vreemds aan de hand met het verschijnsel opvoeden: het gebeurt vanuit de diepste gevoelens van liefde en tegelijkertijd is het de voornaamste bron van narigheid in het leven van veel kinderen en volwassenen. Sommige mensen hebben hun hal­ve leven nodig om hun opvoeding te boven te komen. Het kost hun jaren van vallen en opstaan, van relatiecrises en verslavingen, van behandelingen en therapie, talloze trainingen, work­shops en inspirerende boeken, voordat ze de neurotische beknellingen uit hun jeugd enigszins te boven zijn en kunnen genieten van hun leven. Vanuit het opvoedingsdenken zijn we geneigd om deze mensen te zien als de pijnlijke uitzonderingen op de regel dat opvoeding tot betere en gelukkiger mensen leidt. Maar zijn volwassenen die geen beknellende psychische problemen hebben dan wél een bewijs van het succes van de opvoeding? In ieder geval voor een deel van hen geldt dat ze evenzeer beperkt worden door de patronen van hun opvoeding, maar dat ze zich daar niet bewust van zijn omdat die patronen minder pijnlijk, minder neurotisch zijn en meer aangepast aan de samenleving. Veel mensen blijven daardoor tot hun dood vastzitten in het zelfbeeld dat ze tijdens hun jeugd hebben opgebouwd, klem in het bouwwerk van remmingen en verplichtingen, dat hun slechts een leven toestaat dat misschien niet al te ellendig en niet al te gelukkig is, misschien redelijk geslaagd of enigszins mislukt, altijd het volgende doel najagend, nooit helemaal gelukkig. Dat is toch wel heel jammer: dat je doodgaat zonder ooit de vreugde te hebben gekend van het vrij zijn van je eigen negatieve patronen, zonder ooit het ge­luk te hebben gevoeld dat je goed bent zoals je bent, ongeacht de omstandigheden. Kortom, dat je geleefd hebt zonder ook maar een glimpje te hebben gezien van wat je in werkelijkheid bent.     

  Het scenario voor zo’n moeizaam of verloren leven wordt al geschreven tijdens de eerste tien jaren van ons leven. Het gebeurt meestal met de beste bedoelingen en vanuit de diepste liefdesgevoelens: we noemen het opvoeding. Hoe ironisch dat die opvoeding gericht is op het latere levensgeluk van het kind, en tevens een bron van lijden is in het leven van de volwassene. Dit boek zal aantonen dat zowel kinderen als hun ouders veel gelukkiger worden als we zouden ophouden met opvoeden.

   De titel van dit boek heeft twee betekenissen: hij beweert niet alleen dat we beter kunnen ophouden met het opvoeden van onze kinderen, maar ook dat we ons beter kunnen bevrijden van de opvoeding die we zelf genoten hebben. En die twee gaan hand in hand: we gaan om met onze kinderen zoals we vroeger van onze ouders geleerd hebben met onszelf om te gaan. Ook al denken we dat we onze kinderen héél anders behandelen als onze ouders ons, op een iets dieper niveau doen we vaak precies hetzelfde: we benaderen onze kinderen als mensen die nog niet af zijn, als weliswaar heel lieve maar toch ook primitieve, onberekenbare, zelfzuchtige barbaartjes wie we beschaving en waarden moeten bijbrengen, anders loopt het slecht met hen af. Onze basis­aanname is dat mensen nog niet goed zijn als ze op de wereld komen, en dat ze dus goed gemáákt moeten worden om ­narigheid te voorkomen. Dat goed willen maken van wat vol­gens ons nog niet goed is, is de essentie van het verschijnsel opvoeding.

   Ogenschijnlijk wordt die basisaanname door heel veel waarnemingen bevestigd. Ze kunnen toch inderdaad niks, die kleintjes, en ze zijn toch soms ook hartverscheurend klungelig, tergend onredelijk, gênant egocentrisch, en vermoeiend hardleers? Toch zijn al deze waarnemingen beïnvloed door onze bestaande opvattingen over opvoeding. We dragen deze ‘opvoedingsbril’ omdat we niet alleen opgevoed zijn vanúit die basisaanname, maar ook ín die basisaanname. Daarom geloven we bewust of onbewust dat mensen niet goed zijn zoals ze zijn, maar goed moeten worden door heel veel inspanning. Onze hele psyche is getraind in het zien van verschijnselen die deze basisaanname bevestigen en in het negeren van weerleggingen ervan. Dit boek probeert je te laten zien dat je inderdaad zo’n ‘opvoedingsbril’ draagt en hoe je die kunt afzetten.

Maar waarom zou je al die moeite doen? Inderdaad: als je je nooit bekneld voelt in je eigen automatismen en remmingen, als het je zonneklaar is wat je komt doen in deze wereld, als je kinderen hebt, of werkt met kinderen, en daarbij nooit last hebt van frustratie, machteloosheid, wanhoop, zorgen, schuldgevoel of angst, dan is dit boek voor jou waarschijnlijk overbodig. Zelf heb ik vier kinderen opgevoed. Ik vond het soms zo’n ondraaglijk zware verantwoordelijkheid dat ik moest zorgen voor het latere levensgeluk van mijn kinderen terwijl ik vaak niet eens zelf gelukkig kon zijn. Ik heb me soms zo schuldig gevoeld over mijn driftbuien, over de momenten dat ik ze helemaal niet aardig vond, over mijn manipulaties om ze onder controle te houden, terwijl ik nochtans altijd de allerbeste bedoelingen met ze had. Gelukkig hoor ik nu van mijn volwassen kinderen dat ze ook leuke dingen met me hebben meegemaakt. Dat waren vermoedelijk de momenten waarop ik even niet aan het opvoeden was.    

   Dus als je ook wel eens aan de grond zit, als ‘ex-kind’ vanwege de beknelling van je eigen opvoeding of als ouder wanneer de opvoedingsverantwoordelijkheid je zwaar valt, als je ook wel eens verscheurd wordt door je verlangen om je kinderen gelukkig te zien terwijl je dingen doet waardoor ze ongelukkig zijn, als je ook wel eens klem zit tussen je opvoedingsidealen en de harde werkelijkheid, lees dan verder. Dan kon dit boek wel eens een ­totaal nieuw licht werpen op jezelf, op je kinderen, en op hoe met hen te leven zodat zowel jij als zij gelukkiger zijn.

Uittreksel van: 'Het einde van de opvoeding'
© 2004 Jan Geurtz

[ervaringsgetuige]

Serieusheid is eigenlijk niet gezond, lachen is beter, de wereld met een glimlach tegemoet treden.

Maar vergis je niet: Psychische en spirituele groei is een serieuze en soms heel pijnlijke zaak.