Kun je jezelf verbeteren?

[Bodhiboem]

Ik kwam laatst een denker tegen die dit ter discussie stelde, of het werkelijk mogelijk is om jezelf te verbeteren. Het is de hele vraag van maakbaarheid, waarvan de geest zo graag wil denken, dat kan wel, ik kan mezelf verbeteren, maar als je nauwgezet kijkt naar wat er werkelijk gebeurt, dan is er eigenlijk niets veranderd.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Ik kwam laatst een denker tegen die dit ter discussie stelde, of het werkelijk mogelijk is om jezelf te verbeteren. Het is de hele vraag van maakbaarheid, waarvan de geest zo graag wil denken, dat kan wel, ik kan mezelf verbeteren, maar als je nauwgezet kijkt naar wat er werkelijk gebeurt, dan is er eigenlijk niets veranderd.

heb je ooit leren fietsen ? zwemmen ? lopen ? praten ? auto rijden ? een andere taal ? wiskunde ? hoe je lief en aardig moet zijn tegen je ouders ? heb je inzichten in jezelf ontdekt ?

Mocht een mens zich niet kunnen verbeteren, dan zou opvoeding, socialisatie, onderwijs, studie, nadenken, meditatie, training, ontdekkingen zinloos zijn.
Gelet op de successen bewijst dit reeds dat verbetering mogelijk is.
De mens bezit per definitie het vermogen tot (zelf)ontwikkeling, ontplooiing, zelf-overwinning.
Zijn er grenzen ? ja.
Is er terugval  mogelijk ? Ja (bv door ouderdom, ziekte, ongevallen, vergeten,  enz.)

[Bodhiboem]

heb je ooit leren fietsen ? zwemmen ? lopen ? praten ? auto rijden ? een andere taal ? wiskunde ? hoe je lief en aardig moet zijn tegen je ouders ? heb je inzichten in jezelf ontdekt ?

Ja, je kan vaardigheden leren. Je kan van Kung Fu beginner naar ‘black belt’ gaan, en meer bekwaam worden in dat, zeker.

Maar in het boeddhisme gaat het vaak om zuivering, kwaliteiten als vrijgevigheid en vriendelijkheid. Kan je die ook als een vaardigheid bekwamen?

Zelfs al mocht het antwoord ja zijn, dan nog is het zo dat een vaardigheid met een beslissing word aangestuurd. Die beslissing, zeg over vrijgevigheid, komt van binnen uit, kan je dat bekwamen?

opvoeding, socialisatie
Gelet op de successen bewijst dit reeds dat verbetering mogelijk is.

Dat zijn wel sterke argumenten ervoor, ja. Maar ik denk niet dat het zo makkelijk gaat als jij doet voorkomen. De natuur van de mens speelt ook een rol. Bijvoorbeeld verslavings gevoeligheid.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

heb je ooit leren fietsen ? zwemmen ? lopen ? praten ? auto rijden ? een andere taal ? wiskunde ? hoe je lief en aardig moet zijn tegen je ouders ? heb je inzichten in jezelf ontdekt ?

Ja, je kan vaardigheden leren. Je kan van Kung Fu beginner naar ‘black belt’ gaan, en meer bekwaam worden in dat, zeker.

Maar in het boeddhisme gaat het vaak om zuivering, kwaliteiten als vrijgevigheid en vriendelijkheid. Kan je die ook als een vaardigheid bekwamen?

Zelfs al mocht het antwoord ja zijn, dan nog is het zo dat een vaardigheid met een beslissing word aangestuurd. Die beslissing, zeg over vrijgevigheid, komt van binnen uit, kan je dat bekwamen?

opvoeding, socialisatie
Gelet op de successen bewijst dit reeds dat verbetering mogelijk is.

Dat zijn wel sterke argumenten ervoor, ja. Maar ik denk niet dat het zo makkelijk gaat als jij doet voorkomen. De natuur van de mens speelt ook een rol. Bijvoorbeeld verslavings gevoeligheid.

wat wel van toepassing is lijkt me, dat het slechts in beperkte mate mogelijk is en op een langzaam tempo.

Ik ben nu bv. yiddish aan het leren, maar het tempo van vooruitgang is zeer langzaam. ontmoedigend langzaam.
Pali heb ik ook eventjes overwogen om te leren, maar die leercurve is zo groot, dat ik er niet aan wil beginnen, de motivatie ontbreekt.

Vroeger zou ik bv. langer boos of negatief blijven, terwijl ik nu sneller naar neutraliteit kan terugschakelen. toch kan ik zien dat die vooruitgang slechts langzaam is gegaan.
Toch zie ik ook valkuilen, waar ik nog geen antwoord op heb. en op die punten blijft de negativiteit dan langer plakken of geef ik voeding aan de negativiteit.

[Buddha Amitabha]

Voor zover ik begrepen heb, draait werkelijke religie niet om het aanleren van vaardigheden of jezelf verbeteren, alhoewel ethiek een speciale vorm van zuiverheid kan zijn. Daadwerkelijke religie draait eerder om het bewust afleren van verkeerde conditioneringen, het los laten van datgene wat je vereenzelvigd houdt met dat wat je niet in werkelijkheid bent.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Ik constateer het volgende.

het aantal klussen, opdrachten dat ik op een dag moet, of graag wil uitvoeren is altijd groter dan het aantal klussen dat ik dagdagelijks kan uitvoeren. Er is op dat punt altijd een spanningsveld.

Ik ga dagelijks met een hondje wandelen. enerzijds is het noodzakelijk voor de hond anderzijds is het ook aangeraden om in beweging te blijven voor mezelf. Tegelijkertijd kost deze activiteit tijd en ervaar ik het vaak als tijdsverlies omdat ik dan geen andere taken kan uitvoeren.
Tegelijkertijd verlies ik ook tijd aan nutteloze zaken, bv. op dit forum posten of lezen, of zaken voor mijn vermaak bekijken.

Het is niet altijd mogelijk om zin te hebben in opdrachten die noodzakelijk zijn of die je moet uitvoeren. Er geen zin in hebben zorgt ervoor dat ik de opdracht niet uitvoer, en kies voor iets waar ik wel zin in heb. bv op dit forum posten of lezen.

Ook kan het gebeuren dat een opdracht (waar ik geen zin in heb) niet kan uitvoeren omdat anderen de oorzaak zijn. En dan kan ik me op die anderen ergeren. Hond loop nu door want ik moet andere dingen doen. en hond werkt niet mee.

Erger ik me nu op de hond die niet meewerkt ?
Of erger ik me op mezelf omdat ik gekozen heb  om iets niet te doen dat ik eigenlijk zou moeten doen maar waar ik geen zin in heb en omdat ik gekozen heb voor iets dat ik niet moet doen maar waar ik wel (meer) zin in heb.

Kan ik me daar in verbeteren ?

In bredere zin is er echter een fundamenteel gegeven.
Want de hoeveelheid opdrachten die ik moet doen, of wenselijk is dat ik doe, is altijd veel groter dan de hoeveelheid opdrachten die ik kan uitvoeren op een dag.
En zo ervaar ik, en veel mensen  een soort voortdurende tijdsdruk van allemaal zaken die nog moeten gebeuren en waar je per definitie niet aan kunt voldoen. Hoeveel uren je ook bezig bent om al die taken uit te voeren.

[Bodhiboem]

Mijn advies, ga met vervroegd pensioen, dan verdwijnt die druk als sneeuw voor de zon. Je zal merken dat een zee van tijd hebben de menselijke staat ontzettend verbeterd.

[lang kwaat]

Ik meen in boeddhisme te zien dat er de wereld is van voorstellen/verbeelden en van directe kennis. Ik denk dat de kern boodschap van de sutta-Boeddha is dat verbeelden, je voorstellen van gevoelens, het lichaam, jezelf, anderen, de wereld, van wat je ervaart, dat komt ook met vertekening. Dat gaat vanzelf. Je stelt je bijvoorbeeld voor...dit ben Ik, dat ben ik niet.
Of je stelt je bijvoorbeeld een wolk voor en die heeft dan een vaste vorm, terwijl zo'n wolk niet bestaat. Of je stelt voor hoe in de Ander wel een heel slecht-Ik moet zitten dat ie zulke verschrikkelijke dingen doet.

Het is best apart vind ik, dat je eigenlijk in twee werelden leeft als mens. In een wereld van voorstellingen, beelden, cinematografisch van aard. Maar we leven ook in een wereld die helemaal niet cinematografisch is, geen beelden, geen voorstellingen. En ik geloof dat een mens zichzelf ook op beide manieren kent of ervaart.
Dat maakt het bestaan ook verwarrend.

Is dat wat niet een voorstelling is, geen beeld in staat te veranderen?

De meeste boeddhisten die ik via internet heb gesproken geloven niet in iets constants, iets stabiels. Ze beoordelen dit als een illusie. Ik neig juist naar het omgekeerde.
Veranderlijkheid is iets van voorstellen en verbeelden maar niet van direct kennen.

Maar goed...

[Steve]

De meeste boeddhisten die ik via internet heb gesproken geloven niet in iets constants, iets stabiels. Ze beoordelen dit als een illusie. Ik neig juist naar het omgekeerde.
Veranderlijkheid is iets van voorstellen en verbeelden maar niet van direct kennen.

Interessante zienswijze.
Ik ben voorstander van koud water gieten op spirituele concepten zoals “alles is veranderlijk”.
Maar wat is er volgens jou dan wel stabiel/onveranderlijk?
Of wat is dat directe kennen dan volgens jou?

[Bodhiboem]

De meeste boeddhisten die ik via internet heb gesproken geloven niet in iets constants, iets stabiels. Ze beoordelen dit als een illusie. Ik neig juist naar het omgekeerde.
Veranderlijkheid is iets van voorstellen en verbeelden maar niet van direct kennen.

Interessante zienswijze.
Ik ben voorstander van koud water gieten op spirituele concepten zoals “alles is veranderlijk”.
Maar wat is er volgens jou dan wel stabiel/onveranderlijk?
Of wat is dat directe kennen dan volgens jou?

Heel veel dingen zijn tijdelijk stabiel. Een mobiele telefoon mits goed onderhouden gaat 5 jaar mee, een auto 20 jaar, een huis 100 jaar, een Pyramide ettelijke duizenden jaren.

[Steve]

Heel veel dingen zijn tijdelijk stabiel. Een mobiele telefoon mits goed onderhouden gaat 5 jaar mee, een auto 20 jaar, een huis 100 jaar, een Pyramide ettelijke duizenden jaren.

Klopt, “tijdelijk”.
De illusie is dan toch gewoon dat ze echt, blijvend stabiel zouden zijn, niet dan?

En wat versta je nu juist onder direct kennen dan?
Is dat niet het je niet laten vangen door het stabiele beeld dat je er indirect van maakt?

Mij lijkt direct kennen juist daar op te slaan: direct weten dat de stabiliteit nooit echt of langdurig is, niet door dit mentaal te begrijpen, maar als het ware direct te ervaren. Direct ervaren dat een piramide een label is voor iets dat schijnbaar stabiel lijkt maar in werkelijkheid steeds verandert? Als je met een microscoop in de piramide zou kijken zou je dat ook kunnen bewijzen, maar dat is weer indirect en mentaal (via obderzoek en vaststelling ergens van overtuigd geraken). Een directe kenner heeft zulke indirecte methoden niet nodig, vandaar dat Boeddha direct zag dat zelfs piramides of stenen voortdurend veranderlijk zijn, ook al lijken ze vast, nog voor het idee dat zoiets bewezen kon worden met een microscoop zelfs al bestond?

[ervaringsgetuige]

Ik meen in boeddhisme te zien dat er de wereld is van voorstellen/verbeelden en van directe kennis. Ik denk dat de kern boodschap van de sutta-Boeddha is dat verbeelden, je voorstellen van gevoelens, het lichaam, jezelf, anderen, de wereld, van wat je ervaart, dat komt ook met vertekening. Dat gaat vanzelf. Je stelt je bijvoorbeeld voor...dit ben Ik, dat ben ik niet.
Of je stelt je bijvoorbeeld een wolk voor en die heeft dan een vaste vorm, terwijl zo'n wolk niet bestaat. Of je stelt voor hoe in de Ander wel een heel slecht-Ik moet zitten dat ie zulke verschrikkelijke dingen doet.

Het is best apart vind ik, dat je eigenlijk in twee werelden leeft als mens. In een wereld van voorstellingen, beelden, cinematografisch van aard. Maar we leven ook in een wereld die helemaal niet cinematografisch is, geen beelden, geen voorstellingen. En ik geloof dat een mens zichzelf ook op beide manieren kent of ervaart.
Dat maakt het bestaan ook verwarrend.

De vraag of het menselijk bestaan soms verwarrend is, is een vraag die filosofen en gewone mensen al eeuwenlang bezighoudt. Er zijn verschillende redenen waarom mensen hun leven soms verwarrend kunnen vinden.
zie...

• Complexiteit van emoties: We ervaren een breed scala aan emoties, van liefde en geluk tot verdriet en woede. Deze emoties kunnen soms tegenstrijdig zijn en moeilijk te begrijpen.
• Zingeving: Veel mensen zoeken naar een diepere betekenis in het leven. De zoektocht naar zingeving kan verwarrend zijn, vooral wanneer we geconfronteerd worden met lijden, onrechtvaardigheid of de eindigheid van het leven.
• Beslissingen: We moeten voortdurend keuzes maken, zowel grote als kleine. Het maken van de juiste keuze kan moeilijk zijn, vooral wanneer de gevolgen onzeker zijn.
• Relaties: Onze relaties met anderen kunnen complex en soms verwarrend zijn. We kunnen ons afvragen wie we zijn,waar we bij horen en wat onze plaats is in de wereld.
• Verandering: Het leven is voortdurend in beweging. Veranderingen kunnen zowel positief als negatief zijn, maar ze kunnen ook onze identiteit en onze kijk op de wereld in vraag stellen.
• 
  
  Maar wat als het intellect nou is zwelgt in de hypnose van verbeelding?
  Forumlid Vrij hier wees dit tien jaar geleden al aan als Forumlid Sagnaar op Laurens forum dat terug online is!
  Zie...
  

  
  De verlichte visie van Sagnaar
  ----------------------------------------------------------------
  Het intellect zwelgt in de hypnose van verbeelding... Door Op-merken kan er een constatering zijn dat de vraag het antwoord buiten' sluit en het antwoord de vraag.... Noch antwoorden noch vragen kunnen je vertellen/openbaren Wat' je bent ! all what's happening in that matter is the creation of a comfort zone......
  
  
  Sagnaar
  29 april 2013
  
  
  bron: https://www.waarheidvinding.nl/waarheidvinding/showpost.php?p=53027&postcount=1

  Wie gaat er mee naar Lauren's forum nu het terug online is jongens? 

[Bodhiboem]

Heel veel dingen zijn tijdelijk stabiel. Een mobiele telefoon mits goed onderhouden gaat 5 jaar mee, een auto 20 jaar, een huis 100 jaar, een Pyramide ettelijke duizenden jaren.

Klopt, “tijdelijk”.
De illusie is dan toch gewoon dat ze echt, blijvend stabiel zouden zijn, niet dan?

En wat versta je nu juist onder direct kennen dan?
Is dat niet het je niet laten vangen door het stabiele beeld dat je er indirect van maakt?

Mij lijkt direct kennen juist daar op te slaan: direct weten dat de stabiliteit nooit echt of langdurig is, niet door dit mentaal te begrijpen, maar als het ware direct te ervaren. Direct ervaren dat een piramide een label is voor iets dat schijnbaar stabiel lijkt maar in werkelijkheid steeds verandert? Als je met een microscoop in de piramide zou kijken zou je dat ook kunnen bewijzen, maar dat is weer indirect en mentaal (via obderzoek en vaststelling ergens van overtuigd geraken). Een directe kenner heeft zulke indirecte methoden niet nodig, vandaar dat Boeddha direct zag dat zelfs piramides of stenen voortdurend veranderlijk zijn, ook al lijken ze vast, nog voor het idee dat zoiets bewezen kon worden met een microscoop zelfs al bestond?

Dat is waar, maar “alles is veranderlijk” wekt de impressie van stromend water of wolken, dingen die van moment tot moment instabiel zijn. En het meeste van de wereld is niet zo, het is over de middellange termijn vrij stabiel.

[Steve]

Alles is veranderlijk/vergankelijk (Annica) is dan ook een diepe wijsheid die je best niet teveel impressies oplegt. Net als Anatta (niet-zelf) niet ontkent dat zaken een zelf lijken te hebben, ontkent Anicca ook niet dat zaken stabiel kunnen lijken. Ze wijzen naar de diepere aard van de werkelijkheid. De diepere of ware aard van deze werkelijkheid direct kennen is bevrijdend. Als jij direct zou zien dat alles wat je ziet geen werkelijk zelf heeft en nooit echt stabiel is, inclusief diegene die ziet, dan zou er minder gehechtheid toe plaats vinden. En daar zit de bevrijding.

Dus welke impressies zulke wijsheden ook geven, blijf er best niet in hangen, zie ze beter als vingerwijzingen naar hoe de werkelijkheid direct ervaren zou kunnen worden en wat voor bevrijdend effect dat zou kunnen hebben.

Voor de rest, blijf zaken gerust identificeren als dit of dat (er een zelf aan toekennen) en als tijdelijk stabiel, wat het omgaan er mee in praktische zin erg ten goede komt, maar tegelijkertijd kan je er voor open staan dat hoewel het praktisch nuttig is de zaken nu en dan zo even te zien, dat de diepere werkelijkheid ervan niet zo is. Dat je praktische maaksel ervan wel degelijk een illusie is. Dan kan je bewegen in een relatieve wereld zonder de absolute realiteit ervan voor jezelf te verdoezelen. Dan kan je deelnemen aan het leven zonder uitermate gehecht eraan te geraken.

Het een hoeft het ander niet uit te sluiten. Het is misschien ook gewoon maar een impressie dat ze elkaar zouden moeten uitsluiten?

[ervaringsgetuige]

Ik kwam laatst een denker tegen die dit ter discussie stelde, of het werkelijk mogelijk is om jezelf te verbeteren. Het is de hele vraag van maakbaarheid, waarvan de geest zo graag wil denken, dat kan wel, ik kan mezelf verbeteren, maar als je nauwgezet kijkt naar wat er werkelijk gebeurt, dan is er eigenlijk niets veranderd.

Hebben die denker en jij al is overwogen om 'the work' van Byron Katie te doen?
Zie o.a. google's Artificiële-intelligentie...

The Work is undeniably related to self-improvement.

While it's not a traditional self-help method, it's a powerful tool for personal growth and transformation. By questioning the thoughts that cause stress and suffering, The Work helps individuals to:

• Challenge limiting beliefs: It encourages a deep look at our assumptions and beliefs, leading to a more open and accepting mindset.
• Reduce stress and anxiety: By understanding the nature of thoughts, individuals can find relief from emotional turmoil.
• Improve relationships: The Work can help us see others with more compassion and understanding.
• Increase self-awareness: By questioning our thoughts, we gain valuable insights into our own patterns and reactions.

Ultimately, The Work is about finding peace and freedom within oneself, which is a core aspect of self-improvement.

Verder geef ik Laurens gelijk met wat hij schreef op zijn forum...

Voor een beter, meer draaglijker leven, voor wat je noemt de letterlijke vorm van verlichting moet je kennelijk bij Boeddha zijn, gezien onderstaande quote.

Van de Boeddhaforum site:
Ontwikkelen van je geest tot : “Een gemoed te hebben dat niet door de grillen van het leven wordt bewogen; dat vrij is van verdriet; dat bevrijd is van de smetten; en dat vrij is van angst, dat vol vrede is.” NIBBANA …

Dat streven, ontwikkeling van de geest, heeft niets met realisatie uit te staan.

Wil je je gedachten omzetten voor het bereiken van een evenwichtige gemoedstoestand zou je, in mijn opvatting, ook 'the work' van Byron Katie kunnen doen. Hetgeen daarbij dan nog bovendien een betere opstap is naar een vervolg, het doen van gedegen zelfonderzoek.
...

Laurens
5 okt. 2023
https://www.waarheidvinding.nl/waarheidvinding/showpost.php?p=155512&postcount=3

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Mijn advies, ga met vervroegd pensioen, dan verdwijnt die druk als sneeuw voor de zon. Je zal merken dat een zee van tijd hebben de menselijke staat ontzettend verbeterd.

Ik betwijfel dat pensioen iets fundamenteel kan veranderen. Ok, je hebt tijdelijk een zee van tijd. Tot een gebeurtenis je overkomt waardoor je geen zee van tijd meer hebt.

wat me vooral stoort is het zondebok mechanisme.
Je ervaart zelf een soort druk, iets zit je dwars, en reageer je af op anderen, vaak nog degene die het dichts bij je staan.  de anderen als zondebok van het falen van je eigen plannen.
Per definitie is er altijd falen.

Natuurlijk kun je dat tijdelijk verdoven door tv te kijken of spelletje te spelen en daar dan in op te gaan.
Maar word je daar in gestoord, je moet iets anders doen, iets minder leuk. je internetverbinding valt weg langdurig, je kunt het probleem niet zelf oplossen. Je krijgt niemand aan de lijn. en na een uur wachten krijg je eindelijk iemand aan de lijn. En is totaal niet behulpzaam en probleem blijft.
En een naaste vraagt je vervolgens om ook iets niet leuks te doen.
Ik heb het je al vier keer gevraagd, nu moet je het echt gaan doen. Straks is te laat.
En je wist het, je was nalatig, want je had al kunnen doen, maar nagelaten, laten liggen.

Die momenten daar heb ik het over, hoe daar mee om te gaan.
Pensioen is slechts een tijdelijke verdoving.
Meer zelfs, je kunt veel minder druk verdragen, omdat je een gewenning hebt om een zee van tijd te hebben. En als die langzame tijd wordt afgepakt ?

ik ben niet overtuigd dat pensioen je meer weerbaar maakt tegen druk.Juist het omgekeerde denk ik.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

I

De meeste boeddhisten die ik via internet heb gesproken geloven niet in iets constants, iets stabiels.

Het goede is altijd goed.

Men verwijst vaak dat verschijnselen altijd tijdelijk van aard zijn.
En omdat ze tijdelijk van aard zijn, mag men zich er niet overdreven aan hechten, je hoop er op richten, je heil er in zoeken, er naar streven.

Maar Nirvana is altijd goed, de ongebonden geest
Laat het tijdelijke los, zoek, schenk je aandacht, streef, leef voor, zoek je heil daar.

Maak je geluk, welzijn, heil, innerlijke vrede niet afhankelijk van gehechtheden aan uiterlijke tijdelijke zaken, maar schenk het je zelf. de innerlijke weg versus materialisme. de weg van de spirit, geest, goede geest.

Het goede is altijd goed.

[ervaringsgetuige]

Het goede is altijd goed.

En het slechte is altijd slecht dan?

[ervaringsgetuige]

opvoeding, socialisatie
Gelet op de successen bewijst dit reeds dat verbetering mogelijk is.

Dat zijn wel sterke argumenten ervoor, ja. Maar ik denk niet dat het zo makkelijk gaat als jij doet voorkomen. De natuur van de mens speelt ook een rol. Bijvoorbeeld verslavings gevoeligheid.

Ik reken verslavingsgevoeligheid niet tot de "de natuur" van de mens/

Maar 'k heb is gevraagd aan google's Artificiële-intelligentie of verslavingsgevoeligheid tot de natuur van de mens behoort.
Hier het antwoord:

Een uitstekende vraag! Het is een complex vraagstuk dat zowel biologen, psychologen als sociologen al lange tijd bezighoudt.
Waarom zijn we zo gevoelig voor verslaving?

• Beloningssysteem: Ons brein is ontworpen om te streven naar beloning. Wanneer we iets doen wat plezierig is, zoals eten, drinken of sociaal contact hebben, komt er dopamine vrij. Dit neurotransmitter geeft ons een gevoel van voldoening en motiveert ons om dat gedrag te herhalen. Verslavende stoffen of gedragingen kunnen dit beloningssysteem overstimuleren, waardoor we er steeds meer naar gaan verlangen.

• Evolutie: Sommige onderzoekers suggereren dat onze gevoeligheid voor verslaving een evolutionair voordeel kan zijn geweest. Het zoeken naar voedsel en een partner, bijvoorbeeld, was cruciaal voor onze overleving. Ons brein is dus geëvolueerd om ons te motiveren om deze zaken te vinden, zelfs als de risico's hoog zijn.

• Omgevingsfactoren: Hoewel onze biologie een rol speelt, zijn ook omgevingsfactoren van grote invloed.Opgroeiomstandigheden, stress, trauma en sociale druk kunnen allemaal de gevoeligheid voor verslaving verhogen.

Dus, is verslavingsgevoeligheid een natuurlijk onderdeel van de mens?

Ja en nee. Aan de ene kant is ons brein biologisch geprogrammeerd om beloningen te zoeken, wat ons vatbaar maakt voor verslaving. Aan de andere kant is de mate waarin we verslaafd raken sterk afhankelijk van onze individuele eigenschappen en de omgeving waarin we leven.

Een bijkomende vraag is: WAT IS DE NATUUR VAN DE MENS?
Zie Google's Artificiële-intelligentie antwoord...

De vraag naar de natuur van de mens is een van de oudste en meest complexe vragen die filosofen en wetenschappers al eeuwenlang bezighouden. Er bestaat geen eenvoudig antwoord, omdat de menselijke natuur een veelzijdig en gelaagd fenomeen is dat beïnvloed wordt door zowel biologische als sociale factoren.


Wat we wel weten:

• Biologische basis: We zijn biologische wezens met een brein dat ons in staat stelt te denken, te voelen en te handelen. Onze genen spelen een rol bij het bepalen van onze fysieke en mentale eigenschappen.
• Sociale wezens: Mensen zijn van nature sociale dieren. We hebben behoefte aan contact met anderen en vormen sociale verbanden. Cultuur, opvoeding en sociale interacties hebben een enorme invloed op hoe we denken,voelen en handelen.
• Complexiteit: De menselijke natuur is niet statisch, maar verandert voortdurend. We zijn in staat tot zowel goede als slechte daden, tot liefde en haat, tot creativiteit en destructie.

Verschillende perspectieven:

• Filosofie: Filosofen hebben verschillende theorieën over de menselijke natuur. Sommigen benadrukken de rationaliteit van de mens, anderen de emoties of de sociale kant.
• Religie: Religies bieden vaak een verklaring voor de oorsprong en het doel van de mens. Ze beschrijven de mens als een spiritueel wezen met een bepaalde relatie tot het goddelijke.
• Wetenschap: Wetenschappers, vooral biologen, psychologen en antropologen, bestuderen de menselijke natuur vanuit een empirisch perspectief. Ze proberen te begrijpen hoe biologische en sociale factoren ons gedrag beïnvloeden.

Wat betekent dit voor ons?

Het begrijpen van de menselijke natuur is belangrijk, omdat het ons inzicht geeft in onszelf en in de wereld om ons heen. Het helpt ons om te begrijpen waarom mensen zich op bepaalde manieren gedragen en waarom samenlevingen functioneren zoals ze doen.


Enkele vragen om over na te denken:

• Wat maakt ons mens?
• Zijn we van nature goed of slecht?
• Hoe verhouden we ons tot de natuur en tot andere levende wezens?
• Wat zijn onze waarden en normen?
• Hoe kunnen we een betere wereld creëren?

Kortom: De natuur van de mens is een fascinerend en complex onderwerp dat nog steeds veel vragen oproept. Door ons bewust te worden van de verschillende factoren die ons gedrag beïnvloeden, kunnen we beter begrijpen wie we zijn en hoe we in de wereld staan.

Wil je dieper ingaan op een bepaald aspect van de menselijke natuur? Bijvoorbeeld op het gebied van psychologie,filosofie, religie of wetenschap?

[lang kwaat]

De meeste boeddhisten die ik via internet heb gesproken geloven niet in iets constants, iets stabiels. Ze beoordelen dit als een illusie. Ik neig juist naar het omgekeerde.
Veranderlijkheid is iets van voorstellen en verbeelden maar niet van direct kennen.

Interessante zienswijze.
Ik ben voorstander van koud water gieten op spirituele concepten zoals “alles is veranderlijk”.
Maar wat is er volgens jou dan wel stabiel/onveranderlijk?
Of wat is dat directe kennen dan volgens jou?

Ik geloof dat veranderlijkheid, vergankelijkheid, ideeen zijn gebaseerd op een geloof in zelf. Neem een wolk. Het idee dat een wolk veranderlijk is qua vorm neemt eerst aan dat er uberhaupt een wolk is als zelf, als identitiet. Iets vasts. Maar zo bestaat een wolk niet, geen moment. Bij nader inzien kan noch het begin, noch het einde, noch de veranderlijkheid, noch de grenzen van een wolk worden vastgesteld.

Maar dan is het eigenlijk ook niet juist om te vinden dat een wolk veranderlijk is qua vorm. Veranderlijkheid en het idee van een zelf gaan hand in hand. Maar als je niet gelooft in het zelf van een wolk vervalt ook diens veranderlijkheid.

Persoonlijk zie ik ook niet in hoe de wijsheid dat de fraaie billen van een vrouw, een ijsje, een ui zonder kern, het niet substantieel bestaan.... alles minder aantrekkelijk maakt.
Oke, je ontleedt een ui en er blijkt geen kern, nou en? Is nou je hele houding ten opzichte van uien verandert? Vind je ze opeens niet meer lekker, wil je opeens niet meer de smaak van gebakken uitjes proeven? Verandert je hele houding ten opzichte van ijsjes als je ziet dat ze zelfloos zijn, zonder ziel, tijdelijk, smeltend?
Hoe werkt dat dan precies?

Veranderlijkheid kun je ook nooit direct kennen want dat vergt vergelijking in tijd, toestand op t1 en toestand op t2. Dat vergelijken. Het zit in het domein van voorstellen, je voorstellen.

Ik zie zulke lessen van de Boeddha ook als iets dat moet je niet zien als doelen in zichzelf. Alles is alleen maar nuttig, alle kennis en visie, in zoverre dat je echt laat loslaten, opgeven, en echt  een einde maakt aan gehechtheid. Denk dat we het daar zeker over eens zijn?

In de teksten zie ik ook dat de geest uiteindelijk vrijkomt uit zijn neiging om van alles wat het ervaart een voorstelling te maken. En daarin zit de bevrijding. Want in het voorstelling raken we gehecht. We maken van onszelf, anderen, de wereld, het lichaam, geest, constant voorstellingen. Hoe clichématig ook, het is toch zo dat wij doorgaans in een verbeelde, voorgestelde wereld leven in ons hoofd. Een wereld van concepten, ideeen. Een cinematografisch werkelijkheid. Dat is meestal onze wereld en ook vaak de manier waarop we dingen kennen, inclusief onszelf.

Sutta-Boeddha noemt voorstellen een ziekte. Het vertekent.

Ik denk dat er niks verandert aan jezelf als je ook niet een voorstelling van jezelf hebt en maakt.
Je kunt jezelf voorstellen als je lichaam, gewoonten, wijsheid, visies, manieren van denken, emoties...en dan opmerken dat dit verandert is.
Maar dat berust allemaal op voorstellingen.
Maar is het nou echt zo dat je kunt zeggen, uit eigen ervaring, dat de geest zonder voorstelling verandert over de tijd?

[ervaringsgetuige]

Sutta-Boeddha noemt voorstellen een ziekte. Het vertekent.

Dat mag wat meer uiteengezet worden.
'k heb het aan google's Artificiële-intelligentie gevraagd dat te doen.
Zie....


Het is interessant dat je dit citaat van de Sutta-Boeddha aanhaalt. Laten we samen eens dieper ingaan op wat dit precies betekent.


Voorstellen als ziekte: een Boeddhistische perspectief

Wanneer de Sutta-Boeddha stelt dat voorstellen een ziekte zijn, doelt hij op de manier waarop onze gedachten ons kunnen misleiden. Voorstellen zijn mentale constructies die we creëren over de werkelijkheid. Ze zijn vaak gekleurd door onze ervaringen, overtuigingen en verlangens.

• Vertekening van de werkelijkheid: Voorstellen kunnen ervoor zorgen dat we de werkelijkheid niet objectief waarnemen. Ze kunnen ons een rooskleurig of juist negatief beeld geven van situaties, mensen of onszelf.
• Leiden tot lijden: Door ons vast te klampen aan bepaalde voorstellen kunnen we onnodig lijden ervaren. Als de werkelijkheid niet overeenkomt met onze voorstellingen, kunnen we teleurgesteld, boos of angstig worden.
• Beperken van ons bewustzijn: Voorstellen kunnen onze aandacht beperken en ons verhinderen om de werkelijkheid open en onbevooroordeeld waar te nemen.

Waarom is dit belangrijk om te begrijpen?

• Mindfulness: In het Boeddhisme is mindfulness een belangrijke praktijk om ons bewust te worden van onze gedachten en gevoelens, zonder er een oordeel over te hebben. Door mindfulness kunnen we leren onze voorstellingen te herkennen en los te laten.
• Verlichting: Het uiteindelijke doel van het Boeddhisme is verlichting, een staat van volledige bevrijding van lijden. Door onze voorstellingen te overstijgen, kunnen we dichter bij deze verlichting komen.

Hoe kunnen we omgaan met voorstellen?

• Observatie: Begin met je gedachten te observeren zonder ze te beoordelen. Merk op wanneer je een voorstelling hebt en wat voor gevoelens dit oproept.
• Acceptatie: Accepteer dat voorstellingen een natuurlijk onderdeel van het menselijk bewustzijn zijn. We kunnen ze niet volledig uitschakelen.
• Loslaten: Probeer je niet te identificeren met je voorstellingen. Zie ze als voorbijgaande wolken aan de hemel.
• Oefen mindfulness: Door regelmatig mindfulness-oefeningen te doen, kun je je bewustzijn trainen om meer in het huidige moment te zijn en minder vast te zitten in je gedachten.

Wil je hier dieper op ingaan?

Misschien heb je nog vragen over dit onderwerp? Ik kan bijvoorbeeld dieper ingaan op mindfulness-oefeningen, de verschillende soorten voorstellingen of de rol van voorstellingen in andere filosofieën.


Enkele vragen om over na te denken:

• Welke voorstellingen heb jij over jezelf, anderen of de wereld?
• Hoe beïnvloeden deze voorstellingen jouw leven?
• Welke mindfulness-oefeningen heb je al geprobeerd?

Laat het me weten als je hierover verder wilt praten.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Voor zover ik begrepen heb, draait werkelijke religie niet om het aanleren van vaardigheden of jezelf verbeteren, alhoewel ethiek een speciale vorm van zuiverheid kan zijn. Daadwerkelijke religie draait eerder om het bewust afleren van verkeerde conditioneringen, het los laten van datgene wat je vereenzelvigd houdt met dat wat je niet in werkelijkheid bent.

"het loslaten wat je vereenzelvigd houdt met dat wat je niet in werkelijkheid bent"= gevangenschap.
Een mens omarmt zijn gedachten, zijn gevoelens, zijn emoties als "zijn", "mijn". Maar ook dingen, voorwerpen, en wezens. Dit is mijn vrouw, mijn auto, mijn hond, mijn werk.

Het is niet alleen conventioneel maar ook emotioneel. Als iemand mijn vrouw aanvalt, die valt ook mij aan. Als mijn huis schade krijgt door een onweer, dan voelt dat ook emotioneel. Als iemand mij tegenspreekt, een andere mening heeft dan doet dat pijn.
Een mens komt in vechtmodus, verdedigingsmodus bij alles wat een mens omarmt als "mijn".

Tegelijkertijd relativeert het sterven het mateloos omarmen van dit "mijn", dit verdedigen, vechten van "mijn". Want uiteindelijk verliest een mens alles. Materiële zaken zijn kwetsbaar. Mijn hond zal sterven, mijn vrouw, mijn huis zal niet altijd blijven zoals het is, maar zal beschadigen. Hoe hoger de emotionele betrokkenheid, hoe hoger het lijden wanneer het onder druk komt te staan.

Om te leven, om te functioneren, is een bepaalde betrokkenheid juist belangrijk. je gaat voor je hond zorgen, je vrouw zorgen, je huis zorgen, voor je mening zorgen.
Maar een te hoge betrokkenheid maakt het leven, functioneren ook ondragelijk.
Een te hoge stressmodus.

En terwijl men in die vecht/stressmodus zit verliest men een andere zijde van de geest, de ongebonden geest uit het oog. Want in werkelijkheid zit men ook 75% van zijn tijd in de ongebonden geest. Waar men louter aanwezig is, zonder gevecht.

De innerlijke vrede die je zoekt, is moeilijk in de "mijn" modus te vinden. Om te leven, overleven, functioneren is de "mijn" modus behulpzaam, maar in te grote mate, uit balans, maakt de "mijn" modus  juist het leven, overleven, functioneren ondraaglijk, moeilijk, overdreven pijnlijk.

[Steve]

Ik geloof dat veranderlijkheid, vergankelijkheid, ideeen zijn gebaseerd op een geloof in zelf. Neem een wolk. Het idee dat een wolk veranderlijk is qua vorm neemt eerst aan dat er uberhaupt een wolk is als zelf, als identitiet. Iets vasts. Maar zo bestaat een wolk niet, geen moment. Bij nader inzien kan noch het begin, noch het einde, noch de veranderlijkheid, noch de grenzen van een wolk worden vastgesteld.

Maar dan is het eigenlijk ook niet juist om te vinden dat een wolk veranderlijk is qua vorm. Veranderlijkheid en het idee van een zelf gaan hand in hand. Maar als je niet gelooft in het zelf van een wolk vervalt ook diens veranderlijkheid.

Ik volg je.

Persoonlijk zie ik ook niet in hoe de wijsheid dat de fraaie billen van een vrouw, een ijsje, een ui zonder kern, het niet substantieel bestaan.... alles minder aantrekkelijk maakt.
Oke, je ontleedt een ui en er blijkt geen kern, nou en? Is nou je hele houding ten opzichte van uien verandert? Vind je ze opeens niet meer lekker, wil je opeens niet meer de smaak van gebakken uitjes proeven? Verandert je hele houding ten opzichte van ijsjes als je ziet dat ze zelfloos zijn, zonder ziel, tijdelijk, smeltend?
Hoe werkt dat dan precies?

Het is niet zozeer de wijsheid die je de zaken anders doet zien, maar het zien dat direct kan zijn. Het directe zien ziet wel billen maar ziet direct dat ze geen zelf hebben, niet werkelijk fraai zijn, een label zijn voor iets dat je op de werkelijkheid legt. In die zin trekt het niet aan (“oh die zijn fraai”), noch stoot het af (“ach, die zijn veel te dik”). Dat doet zich gewoon niet meer voor. Billen kunnen nog gezien worden als dat nuttig blijkt voor de situatie dat ze gezien worden, het wordt dan tegelijkertijd gezien dat het gewoon een label is, labels zijn fraai noch lelijk, gewoon labels.

Het lichaam blijft voorkeuren hebben, voor ui of voor look, dat blijft zich wel nog voordoen, maar de geest gaat niet meer ongelukkig zijn als er enkel look beschikbaar is en geen ui. De hechting aan het lichaam steeds te willen bevredigen is dan niet meer. Als er look en ui is, zal voorkeur wel gewoon meespelen in de keuze.

Het ijsje wordt meestal begeert omdat het een behoefte bevredigt, niet omdat het voedzaam is. Die behoefte kan wel degelijk wegvallen als het zeer veranderlijke karakter van die behoefte direct wordt gezien.

Ik zie zulke lessen van de Boeddha ook als iets dat moet je niet zien als doelen in zichzelf. Alles is alleen maar nuttig, alle kennis en visie, in zoverre dat je echt laat loslaten, opgeven, en echt  een einde maakt aan gehechtheid. Denk dat we het daar zeker over eens zijn?

Zeker.

In de teksten zie ik ook dat de geest uiteindelijk vrijkomt uit zijn neiging om van alles wat het ervaart een voorstelling te maken. En daarin zit de bevrijding. Want in het voorstelling raken we gehecht. We maken van onszelf, anderen, de wereld, het lichaam, geest, constant voorstellingen. Hoe clichématig ook, het is toch zo dat wij doorgaans in een verbeelde, voorgestelde wereld leven in ons hoofd. Een wereld van concepten, ideeen. Een cinematografisch werkelijkheid. Dat is meestal onze wereld en ook vaak de manier waarop we dingen kennen, inclusief onszelf.

Sutta-Boeddha noemt voorstellen een ziekte. Het vertekent.

Gedeeltelijk eens. Het voorstellen op zich kan eigenlijk niet zoveel kwaad. Het is zelfs noodzakelijk bij het zich rond bewegen in de wereld. Het ziekelijke zit hem volgens mij in je verbeelding voor werkelijk te houden. Of zoals jij het waarschijnlijk zou zeggen: de veranderlijkheid van het verbeelden niet door te hebben. Het ijsje dat de verbeelding geeft dat je het nodig hebt bijvoorbeeld of dat het je rust kan geven door de begeerte ernaar te stillen. Dat is pure verbeelding, illusie en het is deze die eerder ziek maakt. Zien dat het verbeelding is kan juist helpen om er vrij van te komen als het beperkend, verslavend is. De verbeelding van het brood dat je nodig hebt om het te kunnen kopen om je lichaam ermee te voedeb is op zich niet ziekelijk. Wel het hele verhaal dat er meestal bijkomt, van het moet wit zijn, vers, niet te oud… . Als het brood zo is, kan het allemaal geen kwaad, hoeft het niet gelaten worden, maar als het brood wat ouder is dan moet het ook niet weggegooid worden omdat er voorstellingen zijn van lekkerder vers brood.

Ik denk dat er niks verandert aan jezelf als je ook niet een voorstelling van jezelf hebt en maakt.
Je kunt jezelf voorstellen als je lichaam, gewoonten, wijsheid, visies, manieren van denken, emoties...en dan opmerken dat dit verandert is.
Maar dat berust allemaal op voorstellingen.
Maar is het nou echt zo dat je kunt zeggen, uit eigen ervaring, dat de geest zonder voorstelling verandert over de tijd?

Ja, dat vond ik interessant aan je zienswijze. Ik zou het directe zien, het zien zonder voorstellingen, ook als zelf onveranderlijk bestempelen. Het directe zien is er altijd, ook al ga je daarop voorstellingen leggen. Maar dat is geen iets. Dus alle ietsen die je ziet zijn veranderlijk blijft overeind. Het zien zelf, in zijn directheid, kan je ook niet zien, het is het zien zelf, het is de Citta, dat wat kan kennen en dat blijft altijd zuiver, zonder zelf, onveranderlijk. Maar het is niet iets. Het kan niet gezien of onderscheiden worden, het kan niet verbeeld worden.

Het kan dus ook niet ervaren worden, zelfs niet direct. Directe ervaring kan wel leiden tot het zien van de illusie, het veranderlijke, het niet zelf van de zaken die gezien of ervaren worden, maar het kan niet deze Citta ervaren. De Citta kan wel gerealiseerd worden als wat er overblijft als er geen verbeelding meer opgelegd wordt. Realisatie hiervan is geen directe ervaring er van. Het is het wegvallen van alles wat het bedekt en dan zien dat bedekking zich voordoet. Het is realiseren dat alles bedekking is van wat er was voor er bedekking was. En dat dit wat er was niet iets is, niet persoonlijk is, niet toegeëigend kan worden tot “ik” of “mijn”, niet aangeduid kan worden als iets en dus ook niet veranderlijk kan zijn.

Ik dacht dat je daar op doelde als je sprak over iets onveranderlijk. Maar toen begon je over piramides en die zijn echt wel veranderlijk, niet dan?

[Buddha Amitabha]

Het is heel simpel. De mens zoals hij of zij is lijdt aan de verander-ziekte. Het is eigenlijk nooit goed (genoeg). Altijd is er iets te schaven aan lichaam of geest. Terwijl het maar zeer de vraag is, of dat wel noodzakelijk is. Het enige wat echt noodzakelijk is, is om slechts datgene te vermijden wat daadwerkelijk schadelijk is voor lichaam of geest.

Het lijf is volkomen oké zoals het is, totaal afgestemd op de wereldse omstandigheden. Ons lichaam werkt zonder dat wij daar iets voor hoeven doen. Het enige wat nodig is, is dat we goed zorgen voor het lijf, het goed te voeden en dergelijke.

De menselijke geest is van nature oké, of zou dat moeten zijn. Maar we conditioneren er op los, en belasten de mentale balans met allerlei psychisch vreemde flauwekul. Het kind wordt al zeer vroeg belast met allerlei kennis, die het kind zelf nooit ervaren heeft. En dan doen we, alsof we zo veel weten. Maar dat is maar mooie blabla. Alles is er op gericht om het kind af te richten in gehoorzaamheid. Het moet een goede burger worden in de huidige samenleving. Maar dat vereist prestaties, je moet diploma's halen, succes hebben in de wereld. En volgens onze reclamewereld stink je voortdurend uit je bek en geuren je oksels smerig. De vrouwen mijden je als je niet de juiste tandpasta gebruikt en die-en-die deodorant.

Deze stroom van onafgebroken massahypnose zorgt er voor dat niemand het idee heeft dat hij of zij deugt, juist zoals hij of zij van nature is. Het bestaan (metafoor) heeft je zo gewild als je bent. Ik zeg niet dat er nooit moeilijkheden zijn of problemen. Het leven is zeker niet gemakkelijk. Maar we maken elkaar nog wat extra psychisch gestoord door al dat onafgebroken gedoe om onszelf (of anderen) altijd maar te willen verbeteren. Dit is een gevaarlijk fenomeen wat bij uitstek de kop opsteekt in de wijze waarop vrijwel iedereen de spiritualiteit benadert, of beoefent.

Ik hoor niemand zeggen: "Zoals ik ben, ben ik volkomen oké."

[Steve]

Er moet inderdaad niet geschaafd worden, dat is ook niet waar Boeddhisme op is gericht. Wel op het ontdoen van conditionering. Als er al sprake is van verbeteren in Boeddhisme dan gaat het hier om. Niet tegen je natuur in gaan, maar ontdoen van conditioneringen die je natuur bedekken. Dat kan overkomen als verbeteren, minder gefrustreerd zijn, minder geladen, maar het gaat niet om een verbeteren van de persoon of de persoonlijkheid, maar om het bevrijdt geraken van lading. Dat is iets anders dan je verbeteren als mens.

Nu, een mens met minder lading is ook beter in de omgang met zichzelf en anderen. Alleen is dat niet het doel op zich, maar wel een mooi meegenomen vrucht. Zo’n vrucht ontstaat niet vanzelf, het ontstaat als er bevruchting en dan rijping plaats vindt, en dit kan maar plaats vinden als conditioneringen worden uitgedoofd en niet aangewakkerd of los geslagen gelaten worden.

Het is daarbij van geen enkel belang of de conditioneringen nu van buiten gekomen zijn of van binnenuit zijn ontstaan. Ze ontstaan sowieso. Of je nu in een Westerse, Oosterse, moderne of traditionele maatschappij opgroeit. In Tibet bestond er voor de Westerse invloed praktisch geen laag zelfbeeld, dat kwam niet voor in die maatschappij. Toch is het een cultuur waar men erg veel geïnvesteerd is in ontdoen van conditionering, boeddhisme beoefenen, experimenteren met allerlei methoden die bevrijdend kunnen zijn.

Van belang is bewust te worden van de conditioneringen die er zijn (waar ze ook vandaan van komen) en het effect ervan op het ervaren leed en gemotiveerd te geraken naar bevrijding er van. Accepteren hoe je bent geworden, dit niet bejammeren, noch vergoelijken, noch iemand of iets de schuld er van geven, maar wel herkennen dat het ver weg van de natuurlijke staat is komen te staan en dus gemotiveerd geraken om die ware natuur terug te ontdekken, ruimte te geven. “Ik ben zo geconditioneerd. Hoewel ik van nature goed ben, vrij, zelfs verlicht, is dit op dit moment bedolven onder een hoop troep. Die troep mag weg, niet om mijn natuur te verbeteren maar om het juist vrij te maken.”

Zo kan je het ook bekijken.

[Buddha Amitabha]

Bedolven onder conditioneringen en de zogeheten "bevrijding" daarvan is opnieuw een "voorwaarde" waaraan je zou moeten voldoen. Blijkbaar is er opnieuw iets niet helemaal goed met je? Maar ach...

Het boeddhisme gaat uit van de bezoedelende werking van de dorst naar het bestaan en allerlei illusies die in het leven worden geroepen door met name de (gecombineerde) werking van de zintuigvelden. Als dat allemaal bewust zou zijn onderzocht en doorzien, dan zou er op den duur bevrijding zijn. De mens is van nature goed, en dat is een nobel inzicht.

Maar het christelijke geloof ziet dit anders. We zijn allemaal sedert de zondeval onderhevig aan de zonde, we veronachtzamen wat God wil, en we zitten vol bezitdrang, begeerte, afgunst, en ga zo maar door. De enige weg tot bevrijding is de genade van God de Vader. Van nature zijn we dus niet zo goed, en dat zien we niet alleen terug in onze cultuur, maar zelfs in volkeren die nooit in aanraking zijn geweest met het Westen. Ook daar zien we allerlei vormen van hebzucht, moord, afgunst etcetera.

Dus welke benadering is juist? Je kunt niet zomaar beweren dat het boeddhisme het bij het juiste eind heeft. Want er zijn inderdaad helaas allerlei verdorven lieden die anderen bij voorbaat al kwaad doen. Elke samenleving heeft last van criminaliteit of diverse mentale stoornissen, die mensen van meet af aan kunnen hebben. Dat wegwuiven als conditioneringen of weet ik veel wat, is denk ik toch wel erg onwaarschijnlijk. Of is bevrijding voor dit soort figuren onmogelijk?

Dus wat is spiritueel "juist" en wat niet? Dat kan per (geloof)systeem nogal verschillen. En is al dat gedoe en gezoek eigenlijk wel noodzakelijk? Want zoals ik al eerder schreef: het is nooit goed (genoeg). De mens verkeert eigenlijk altijd wel zo ongeveer in de mentale problemen. En die wil men opgelost zien. Dit in tegenstelling tot dat men wellicht merkt, dat er simpelweg niet zo heel veel gedaan hoeft te worden. Of zelfs helemaal niet. Problematiseren is welhaast diep ingesleten in de huidige, zogenaamd kritische mens, die overal en altijd een mening over moet hebben. Dat is niet altijd zo geweest. En wat dragen al die cerebrale meningen eigenlijk bij aan ons welzijn? Het lijkt er eerder op dat mensen steeds meer angsten en mentale problemen ervaren.

[Bodhiboem]

Ik hoor niemand zeggen: "Zoals ik ben, ben ik volkomen oké."

Het is grappig maar ik heb wel een aantal spirituele leraren zoiets horen zeggen de laatste tijd. Bijvoorbeeld Jeff Foster, of Jan Van Delden.

Osho zei ook wel eens “ik geef jullie geen antwoorden op jullie vragen, maar ik vernietig ze.” Met het doel te zeggen dat vragen slechts een fenomeen van de mind zijn.

[Buddha Amitabha]

Ik hoor niemand zeggen: "Zoals ik ben, ben ik volkomen oké."

Het is grappig maar ik heb wel een aantal spirituele leraren zoiets horen zeggen de laatste tijd. Bijvoorbeeld Jeff Foster, of Jan Van Delden.

Osho zei ook wel eens “ik geef jullie geen antwoorden op jullie vragen, maar ik vernietig ze.” Met het doel te zeggen dat vragen slechts een fenomeen van de mind zijn.

Klopt, al dat vragen, zoeken, beoefenen, blablabla. Het is inderdaad een werking of fenomeen van het denken, de menselijke geest. In de praktijk van alledag heb je het denken soms nodig. Maar we denken de hele dag door, er komt geen einde aan.

Osho zei wel eens: "Het is toch vreemd die werking van de mind. Het gaat maar door en door. Terwijl als je gaat wandelen, en je komt daarna thuis, dan stoppen je benen met bewegen en zit je op de bank. Je benen blijven niet voortbewegen als je stil zit te rusten. Dat zou absurd zijn. Maar het denken gaat door, zelfs als je het niet nodig hebt. De mens kan maar niet stoppen met denken, piekeren zelfs. Kijk eens goed wat je nu op dit moment vermijdt, door dat piekeren en maar blijven doordenken. Je loopt het moment mis! Hier en nu kun je vrede ervaren met het hele bestaan. Maar nee, je blijft mentaal maar vragen naar de waarheid en de werkelijkheid, maar je leeft er nooit in. Omdat je veel te veel vereenzelvigd bent met je mind."

[Steve]

Maar het christelijke geloof ziet dit anders. We zijn allemaal sedert de zondeval onderhevig aan de zonde, we veronachtzamen wat God wil, en we zitten vol bezitdrang, begeerte, afgunst, en ga zo maar door.

De enige weg tot bevrijding is de genade van God de Vader. Van nature zijn we dus niet zo goed, en dat zien we niet alleen terug in onze cultuur, maar zelfs in volkeren die nooit in aanraking zijn geweest met het Westen. Ook daar zien we allerlei vormen van hebzucht, moord, afgunst etcetera.

Ik weet niet of het zo fel verschilt. Boeddhisme zegt ook niet dat een baby zuiver is, het is ook al geen ongeschreven blad meer, dieren ook niet. Dus het is niet zo simpel dat je alle conditioneringen die er nog aan toegevoegd zijn vanaf de geboorte weg gewerkt moeten worden en men dan helemaal vrij is, een baby is ook niet vrij, een dier ook niet. Het gaat er om dat de geest, Citta, het kennend vermogen op zich, altijd al vrij is geweest en steeds vrij blijft. Dat is de ware natuur die terug ontdekt kan worden. Maar dit is al bedekt van voor de geboorte. Vandaar dat baby’s en dieren ook niet vrij zijn, agressief kunnen zijn, primitieve volkeren ook erg wreed kunnen zijn. De mens heeft volgens het Boeddhisme wel de mogelijkheid teruh deze ware natuur te ontdekken, actualiseren, bevrijding te vinden. Wel niet via genade in een God, daar verschilt het zeker wel. Maar dat valt buiten het oorspronkelijk topic.

Je zou zelfs kunnen zeggen dat je ware natuur realiseren overeen zou komen met leven vanuit die natuur en er niet meer tegen. Noem deze natuur God of de wil van God en ook dan is er niet meer veel verschil.

Dus welke benadering is juist?

Geen enkele! Benaderingen zijn voorstellingen, veranderlijk, niet stabiel, niet zuiver, niet juist, noch Boeddhisme, noch Christendom, noch Advaita, noch weet ik veel wat. Toch kunnen ze helpen om bevrijding te actualiseren, maar niet door ze te verabsoluteren.

Dus kies maar, je bent daar vrij in.

Ik eer het ene niet meer dan het andere. Ik probeer gewoon helderheid te krijgen over hoe boeddhisme wel degelijk naar bevrijding kan wijzen en dat dit nuttig kan zijn voor zij die geraakt worden door de niet voor te stellen essentie waar het naar tracht te verwijzen, maar dan moet je wel uit het cerebrale, mentale geraken. Via denken is het niet bloot te leggen. Het denken wordt gebruikt om te verwoorden, uit te leggen wat het niet is, te verwijzen, niet om dit alles te trachten overdenken en begrijpen, hoewel enige mate van begrip soms ook geen kwaad kan om vertrouwen op te bouwen over de verwijzingen. Al dat denken, verwoorden wordt eigenlijk gebruikt als een doorn, om de doorn die diep in het vel zit los te wrikken, eens losgewrikt gooi je beide doornen weg. Dan loop je het huidige moment niet meer voorbij, ook niet als het denken, verwoorden, verwijzen verder blijft gaan, wat ook is blijven verder gaan bij Boeddha, Christus, Ramana Maharishi, … en religies heeft voortgebracht die best niet verabsoluteerd worden, anders missen ze het punt.

[lang kwaat]

Het is niet zozeer de wijsheid die je de zaken anders doet zien, maar het zien dat direct kan zijn. Het directe zien ziet wel billen maar ziet direct dat ze geen zelf hebben, niet werkelijk fraai zijn, een label zijn voor iets dat je op de werkelijkheid legt. In die zin trekt het niet aan (“oh die zijn fraai”), noch stoot het af (“ach, die zijn veel te dik”). Dat doet zich gewoon niet meer voor. Billen kunnen nog gezien worden als dat nuttig blijkt voor de situatie dat ze gezien worden, het wordt dan tegelijkertijd gezien dat het gewoon een label is, labels zijn fraai noch lelijk, gewoon labels.

Het lichaam blijft voorkeuren hebben, voor ui of voor look, dat blijft zich wel nog voordoen, maar de geest gaat niet meer ongelukkig zijn als er enkel look beschikbaar is en geen ui. De hechting aan het lichaam steeds te willen bevredigen is dan niet meer. Als er look en ui is, zal voorkeur wel gewoon meespelen in de keuze.

Het ijsje wordt meestal begeert omdat het een behoefte bevredigt, niet omdat het voedzaam is. Die behoefte kan wel degelijk wegvallen als het zeer veranderlijke karakter van die behoefte direct wordt gezien.

Hi Steve,

Stel ik als man vindt bepaalde vrouwelijke vormen aantrekkelijk, zie jij dit als geloof in een zelf? Even afstemmen.

Gedeeltelijk eens. Het voorstellen op zich kan eigenlijk niet zoveel kwaad. Het is zelfs noodzakelijk bij het zich rond bewegen in de wereld. Het ziekelijke zit hem volgens mij in je verbeelding voor werkelijk te houden. Of zoals jij het waarschijnlijk zou zeggen: de veranderlijkheid van het verbeelden niet door te hebben. Het ijsje dat de verbeelding geeft dat je het nodig hebt bijvoorbeeld of dat het je rust kan geven door de begeerte ernaar te stillen. Dat is pure verbeelding, illusie en het is deze die eerder ziek maakt. Zien dat het verbeelding is kan juist helpen om er vrij van te komen als het beperkend, verslavend is. De verbeelding van het brood dat je nodig hebt om het te kunnen kopen om je lichaam ermee te voedeb is op zich niet ziekelijk. Wel het hele verhaal dat er meestal bijkomt, van het moet wit zijn, vers, niet te oud… . Als het brood zo is, kan het allemaal geen kwaad, hoeft het niet gelaten worden, maar als het brood wat ouder is dan moet het ook niet weggegooid worden omdat er voorstellingen zijn van lekkerder vers brood.

Dit vind ik een lastig punt. Het onderricht ziet de notie "Ik ben" als een voorstelling, en ook alles wat daaruit volgt.."Ik ben dit en dat...het zal mij niet aangaan etc etc. Eindeloze mentale proliferatie met als basis de voorstelling "Ik ben"...toch geeft het onderricht aan dat zelfs de voorstelling kan verdwijnen, sterker, dat is Nibbana. Met die voorstelling kan er nooit sprake zijn van Nibbana. De teksten leren ook dat er geen groter geluk is dan einde van de voorstelling Ik ben. De notie of voorstelling Ik ben duidt ook altijd op gehechtheid want zonder hechten bestaat het niet (SN22.83)

Elke betrokkenheid in verbeelden en voorstelling is ook conceit, eigenwaan.

Maar goed, ik vind eigenlijk dat het leven van de Boeddha moeilijk te begrijpen is als dit echt allemaal zo zou zijn.

Ja, dat vond ik interessant aan je zienswijze. Ik zou het directe zien, het zien zonder voorstellingen, ook als zelf onveranderlijk bestempelen. Het directe zien is er altijd, ook al ga je daarop voorstellingen leggen. Maar dat is geen iets. Dus alle ietsen die je ziet zijn veranderlijk blijft overeind. Het zien zelf, in zijn directheid, kan je ook niet zien, het is het zien zelf, het is de Citta, dat wat kan kennen en dat blijft altijd zuiver, zonder zelf, onveranderlijk. Maar het is niet iets. Het kan niet gezien of onderscheiden worden, het kan niet verbeeld worden.

Ik kan niet bevestigen dat het zien er altijd is. Ik heb er wel gevoel voor maar ik weet er niks van eigenlijk. Maar ik ervaar daarin geen verandering.

Het kan dus ook niet ervaren worden, zelfs niet direct. Directe ervaring kan wel leiden tot het zien van de illusie, het veranderlijke, het niet zelf van de zaken die gezien of ervaren worden, maar het kan niet deze Citta ervaren. De Citta kan wel gerealiseerd worden als wat er overblijft als er geen verbeelding meer opgelegd wordt. Realisatie hiervan is geen directe ervaring er van. Het is het wegvallen van alles wat het bedekt en dan zien dat bedekking zich voordoet. Het is realiseren dat alles bedekking is van wat er was voor er bedekking was. En dat dit wat er was niet iets is, niet persoonlijk is, niet toegeëigend kan worden tot “ik” of “mijn”, niet aangeduid kan worden als iets en dus ook niet veranderlijk kan zijn.

Ik dacht dat je daar op doelde als je sprak over iets onveranderlijk. Maar toen begon je over piramides en die zijn echt wel veranderlijk, niet dan?

Piramides? Ik denk dat je nu een bericht van een ander bedoelt.

Ik weet dit allemaal niet steve. Ik wilde alleen maar zeggen dat er in mijn beleving zaken veranderen maar ook niet. Ik kan eigenlijk op basis van mijn ervaring niet bevestigen dat alles veranderlijk is aan mij maar ook niet dat er iets altijdsdurends is aan mij. Maar ik geloof wel dat er soort stabiele basis is. Maar die ken ik niet op een manier als altijd-durend.

[lang kwaat]

Maar het christelijke geloof ziet dit anders. We zijn allemaal sedert de zondeval onderhevig aan de zonde, we veronachtzamen wat God wil, en we zitten vol bezitdrang, begeerte, afgunst, en ga zo maar door. De enige weg tot bevrijding is de genade van God de Vader.

Zelf heb ik ook wel een gevoel voor...zoals het hoort...je hoort bijvoorbeeld als mens toch niet te leven als een soort handelaar, strateeg, sluw, calculerend?
 Ik heb wel zulke kennis bij me. En ik geloof niet dat iemand dat er in dit leven in gestopt heeft.
Ergens is er ook een soort opdracht tot puurheid, of tot oorspronkelijkheid. Maar ik vind dat ook weer heel goed aansluiten bij boeddhisme.

De christelijke mystici zien het ook zo dat er in ons via de ziel kennis bij ons is, of het licht, de oorspronkelijke wijsheid van alles wat God gelijkend en niet God gelijkend is.
De opdracht is om dit licht zijn werk met je te laten doen en alles wat niet God gelijkend is, weg te branden zeg maar.

[Bodhiboem]

Het gaat er om dat de geest, Citta, het kennend vermogen op zich, altijd al vrij is geweest en steeds vrij blijft. Dat is de ware natuur die terug ontdekt kan worden. Maar dit is al bedekt van voor de geboorte. Vandaar dat baby’s en dieren ook niet vrij zijn, agressief kunnen zijn, primitieve volkeren ook erg wreed kunnen zijn. De mens heeft volgens het Boeddhisme wel de mogelijkheid teruh deze ware natuur te ontdekken, actualiseren, bevrijding te vinden.

Primitieve volken worden vaak in geweld gesocialiseerd. Vanuit nature heeft de menselijke baby maar heel weinig instincten, zuigen en grijpen en niet veel daarnaast. De rest is allemaal aangeleerd door te kopiëren in eerste instantie - zelfs de glimlach is niet eigen.

Maar het is wel zo dat de geest allerlei gewelddadige impulsen bevat, en dat heeft veel te maken met woede en de natuur van de mind. Het is beter om dit te beschouwen als een dienaar, en je niet mee te laten slepen.

Gil Fronsdale heeft een klein ‘teaching story’ dat gaat over de mens die naast de rivier van zijn mind zit, waarop allerlei boten (gedachten) passeren. Je ziet er een die je leuk lijkt, interessant of juist bezorgend, en opeens ben je aan boord. Pas wanneer je je weer herinnert om gedachten gewoon te aanschouwen, ben je weer op de oever  zittend en kijkend naar de boten.

[Bodhiboem]

Zelf heb ik ook wel een gevoel voor...zoals het hoort...je hoort bijvoorbeeld als mens toch niet te leven als een soort handelaar, strateeg, sluw, calculerend?
 Ik heb wel zulke kennis bij me. En ik geloof niet dat iemand dat er in dit leven in gestopt heeft.
Ergens is er ook een soort opdracht tot puurheid, of tot oorspronkelijkheid. Maar ik vind dat ook weer heel goed aansluiten bij boeddhisme.

Mooi gezegd Siebe, dit herken ik wel. Dat van de Christelijke mystici vind ik niet zo terug in mezelf, eerder een impuls tot alles laten ontspannen en in gelukzaligheid te leven.

[ervaringsgetuige]

Ik hoor niemand zeggen: "Zoals ik ben, ben ik volkomen oké."

En dat terwijl er al zovele boeken zijn over geschreven zoals deze klassieker en internationale bestseller > Ik ben o.k., jij bent o.k., Thomas Harris | Boeken | bol

[ervaringsgetuige]

Het is grappig maar ik heb wel een aantal spirituele leraren zoiets horen zeggen de laatste tijd. Bijvoorbeeld Jeff Foster, of Jan Van Delden.

Jeff Foster?
Wist je dat hij gestopt is als Advaita-leraar?
Zie > Why I quit "non-duality" (and fell in love with our vulnerable humanity) - Jeff Foster - YouTube

[ervaringsgetuige]

....
De opdracht is om dit licht zijn werk met je te laten doen en alles wat niet God gelijkend is, weg te branden zeg maar.

... weg te branden?

Dat is het verhaal van de Feniks!
Zie google's Artificiële-intelligentie...

Het Verhaal van de Feniks: Een Mythe van Herrijzenis

De Feniks, een mythische vogel met prachtige, vaak rood-gouden veren, is door de eeuwen heen een symbool van wedergeboorte, onsterfelijkheid en vernieuwing geweest. Het verhaal van deze vogel komt oorspronkelijk uit de Egyptische mythologie, waar hij bekend stond als de Benu. In de Griekse mythologie werd hij verder ontwikkeld en kreeg hij de naam Feniks.De LegendeVolgens de legende leeft de Feniks honderden jaren, waarna hij een nest bouwt van aromatische kruiden en zichzelf in brand steekt. Uit de as van dit vuur verrijst een nieuwe Feniks, jong en vol levenskracht. Dit proces herhaalt zich in een eindeloze cyclus, waardoor de Feniks een symbool werd voor de overwinning van de dood en de triomf van het leven.


Belangrijke kenmerken van de Feniks:

• Verbranding en wedergeboorte: Het meest opvallende kenmerk van de Feniks is zijn vermogen om zichzelf te vernietigen in vuur en uit de as te herrijzen.
• Lange levensduur: De Feniks wordt vaak geassocieerd met een extreem lange levensduur, soms wel honderden of zelfs duizenden jaren.
• Prachtige veren: De veren van de Feniks worden vaak beschreven als zeer kleurrijk en schitterend, met tinten rood, goud en oranje.
• Symboliek: De Feniks staat symbool voor verschillende concepten, waaronder:
• • Wedergeboorte: Het vermogen om opnieuw te beginnen na een periode van verlies of vernietiging.
  • Onsterfelijkheid: De cyclus van dood en wedergeboorte suggereert een vorm van onsterfelijkheid.
  • Vernieuwing: De Feniks vertegenwoordigt het idee van constante verandering en groei.
  • Opstanding: In sommige culturen wordt de Feniks geassocieerd met religieuze concepten van opstanding en het hiernamaals.

...

Jaja, ik had geen idee 34 jaar geleden na mijn toen allereerste rebirthing / holotropisch ademwerk-sessie waar ik zou uitkomen. Waar ik uitgekomen ben staat gekend als "verlichting", maar zoals we weten kan verlichting zich niet aan 'iemand' voordoen.


Bij het lezen van onderstaand boek na mijn eerste rebirth-sessie 34 jaar geleden viel ik van mijn stoel van verbazing.
Was ik gek aan't worden of op weg naar verlichting? Het laatste zou het geval zijn zo bleek een 30 jaar later in aug. 2019 ....

[Steve]

Hi Steve,

Stel ik als man vindt bepaalde vrouwelijke vormen aantrekkelijk, zie jij dit als geloof in een zelf? Even afstemmen.

Ik zie dit hetzelfde als de voorkeur voor ui of look. Het is een voorkeur van het lichaam, waarschijnlijk aangedikt door geestelijk processen, herinnering, ervaring,  geestelijke beelden of verhaaltjes.

De vormen onderscheiden en er oordeel aan hechten zie ik als een proces van er een zelf aan toekennen.

Dit vind ik een lastig punt. Het onderricht ziet de notie "Ik ben" als een voorstelling, en ook alles wat daaruit volgt.."Ik ben dit en dat...het zal mij niet aangaan etc etc. Eindeloze mentale proliferatie met als basis de voorstelling "Ik ben"...toch geeft het onderricht aan dat zelfs de voorstelling kan verdwijnen, sterker, dat is Nibbana. Met die voorstelling kan er nooit sprake zijn van Nibbana. De teksten leren ook dat er geen groter geluk is dan einde van de voorstelling Ik ben. De notie of voorstelling Ik ben duidt ook altijd op gehechtheid want zonder hechten bestaat het niet (SN22.83)

Elke betrokkenheid in verbeelden en voorstelling is ook conceit, eigenwaan.

Maar goed, ik vind eigenlijk dat het leven van de Boeddha moeilijk te begrijpen is als dit echt allemaal zo zou zijn.

Ja, is moeilijk, maar er hangt veel af van hoe het vertaald wordt. De vertaling de waan of het geloof “ik ben” vind ik een betere. Even een  voorstelling  als “ik” t.o.v. een ander, maar niet wanen dat het echt is, is volgens mij geen waan “ik ben”.. Het is relatieve communicatie, waar niet omheen kan gegaan worden, zelfs niet door een Boeddha en het kan dan ook geen kwaad, tenzij er geloof is dat te zijn.

Ik kan niet bevestigen dat het zien er altijd is. Ik heb er wel gevoel voor maar ik weet er niks van eigenlijk. Maar ik ervaar daarin geen verandering.

Ik kan je volgen.

Piramides? Ik denk dat je nu een bericht van een ander bedoelt.

Sorry, vergissing.

Ik weet dit allemaal niet steve. Ik wilde alleen maar zeggen dat er in mijn beleving zaken veranderen maar ook niet. Ik kan eigenlijk op basis van mijn ervaring niet bevestigen dat alles veranderlijk is aan mij maar ook niet dat er iets altijdsdurends is aan mij. Maar ik geloof wel dat er soort stabiele basis is. Maar die ken ik niet op een manier als altijd-durend.

Ok. Ik erken ook zo’n stabiele basis, alleen niet als een persoonlijk iets. Fijn dat je dit deelt!

[lang kwaat]

Ik zie dit hetzelfde als de voorkeur voor ui of look. Het is een voorkeur van het lichaam, waarschijnlijk aangedikt door geestelijk processen, herinnering, ervaring,  geestelijke beelden of verhaaltjes.

De vormen onderscheiden en er oordeel aan hechten zie ik als een proces van er een zelf aan toekennen.

Oke, bedankt. Ik denk dat er mensen zijn die de leer van niet-zelf vooral filosofisch opvatten. Bij niet-zelf denken zij aan...dingen bestaan niet in absolute zin, hebben geen substantieel bestaan, niet inherent, zijn kernloos. Ik zie hiervoor zeker alle steun in de sutta's. Maar ik neig er zelf toe het vooral psychologisch te zien.

Sujato bijvoorbeeld, vertaalt sakkaya ditthi, de voornaamste en eerste obstakel op het pad naar verlichting, als substantialist view.
Ik vraag me af of dat nou werkelijk wel bedoeld wordt.

Sakkaya ditthi wordt in de teksten zo beschreven: iemand beschouwt rupa, vedana, sanna, sankhare of vinnana als zelf; of iemand beschouwt de khandha's als iets wat het zelf bezit of heeft; of iemand beschouwt het zelf in de khandha's; of iemand beschouwt de khandha's als in het zelf.
Vier wijzen van beschouwen van 5 khandhás geeft 20 sakkaya ditthi's. Ditthi betekent visie.

Ik lees dit zelf niet als filosofie maar meer als psychologische tendenzen...dus als je iets voelt, pijn of plezier en je beschouw dit als zelf dan lees ik...je beschouwt dit als jezelf. Ik lees daarin niet: je beschouwt gevoelens als op zichzelf bestaande zaken (wat ik meer filosofisch vind).
Ander voorbeeld: je beschouwt het lichaam als iets wat het zelf heeft...dan lees ik die sakkaya ditthi als...je beschouwt het lichaam als iets wat je zelf hebt/bezit.
De laatste zijn wat abstracter vind ik maar bijvoorbeeld...je beschouwt gevoelens als in zelf...dat zou kunnen betekenen dat je bijvoorbeeld leegte beschouwt als jezelf en daarin gevoelens die zich voordoen.

Ik zie het dus meer als psychologisch zelfbeelden, zelfvisies en niet zozeer als ontologie, als hoe de dingen bestaan, niet absoluut etc.

Maar ik heb er ook wel gevoel voor een meer filosofische betekenis. Maar zoiets als bijvoorbeeld het zelfloze karakter van een ijsje...dat heeft voor mij weinig betekenis. Iedereen weet toch ook wel dat een ijsje niet inherent bestaat, dat het tijdelijk is, maar dat maakt het niet minder aantrekkelijk of smaakvol. Voor het zelfde geld kun je pleiten dat als je beseft dat iets tijdelijk is, het dat nog begeerlijker maakt. Je moet opschieten anders is het voorbij.

Maar goed, hoe dit zelf en niet-zelf leeft is waarschijnlijk persoonlijke smaak. Maar ik vind substantialist view als vertaling voor sakkaya ditthi te filosofisch.

Ja, is moeilijk, maar er hangt veel af van hoe het vertaald wordt. De vertaling de waan of het geloof “ik ben” vind ik een betere. Even een  voorstelling  als “ik” t.o.v. een ander, maar niet wanen dat het echt is, is volgens mij geen waan “ik ben”.. Het is relatieve communicatie, waar niet omheen kan gegaan worden, zelfs niet door een Boeddha en het kan dan ook geen kwaad, tenzij er geloof is dat te zijn.

De sutta's leren dat een Boeddha gewoon gebruik maakt van conventionele begrippen als mijn en Ik maar geen Ik en mijn-maken meer heeft. Verder speelt ook dat de teksten aangeven dat zonde hechten er geen notie Ik ben opkomt. Die notie wordt ook wel vertaald als de ego-notie.

Ok. Ik erken ook zo’n stabiele basis, alleen niet als een persoonlijk iets. Fijn dat je dit deelt!

Graag gedaan. Ook fijn dat jij dingen deelt.

Ik ben zelf geneigd dat stabiele in verband te brengen met wat de sutta's het tekenloze, inclinatieloze, het passieloze noemen of het ongerichte en ook' the stilling of all formations' en ook 'cessation'.

Ik ben geneigd te denkend dat wij ergens onszelf allemaal ook kennen als volledig verstild, beeindigd, passieloos. Ik ben geneigd te denken dat het onmogelijk is om jezelf niet zo te kennen.
Alleen misschien is het nog niet echt bewust omdat het juist zo gewoon is.
De sutta's leren ook dat wat gewoon is, wat vaak voorkomt, zoals neutrale gevoelens die neigen we te negeren. Daar groeit onwetendheid. Ik heb het gevoel dat het precies zo is met vrede, verstilling. Het is zo gewoon wat moet je er mee

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Ik hoor niemand zeggen: "Zoals ik ben, ben ik volkomen oké."

Ik heb juist de omgekeerde indruk.
Als ik naar gesprekken luister, heeft men het toch vooral over de ander die niet oké is.
Als een ander dezelfde fout maakt als mij, dan kan ik enorm boos zijn, maar als ik dezelfde fout maak, valt het boos zijn op mezelf best mee.
Over een ander kan ik snel mijn geduld verliezen, maar mijn geduld verliezen omtrent mezelf ook daar ben ik nogal mild in.
Als mijn één van mijn kinderen aan het luieren is, terwijl ik een vervelend klusje doe, dan heb ik het luieren wel gezien.

Als je zegt "ik ben volkomen oké, zoals ik ben"
en een mens heeft het vermogen, het verstand en de wens om te veranderen, dan is dat toch oké.
En als niemand tegen zichzelf zegt , "ik ben volkomen oké, zoals ik ben", dan is dat toch ook oké, want dat is dan zoals de mens is ?

Mensen liegen en bedriegen zichzelf, vallen in valkuilen, maken zichzelf illusies. En mij lijkt het wel oké dat een mens zijn verstand en vermogen gebruikt om daarmee aan de slag te gaan.
En niet dat men zichzelf wijsmaakt "het is allemaal oké, er zijn wel zaken die binnen mijn vermogen liggen, maar ik ga er niets mee doen, want ik ben oké.

Het moeilijke van het verhaal is de balans te vinden. De balans van zelfoverwinning en acceptatie.
Sommige zaken moet je accepteren, sommige zaken kun je en moet je voor jezelf overwinnen als het binnen de realistische mogelijkheden ligt.

Een mens ervaart zichzelf ook niet voortdurend volkomen oké en het ligt ook niet binnen de mogelijkheden van een mens om zich voortdurend volkomen oké te ervaren.
Ik zou zeggen voor 75% van zijn tijd ervaart een mens zichzelf volkomen oké, en voor 12,50% is er nog werk aan de winkel en ligt ook binnen de mogelijkheden, en voor 12,50% is ook werk aan de winkel, maar ligt niet binnen de mogelijkheden.

Een overdreven negatief ervaren van een mens ontstaat ten dele wanneer de balans teveel is verstoord. Wanneer men teveel wil of als men te weinig wil.

[ervaringsgetuige]

Jongens wat zijn jullie toch kletskousen! 
Is daar nou al iemand wijzer van geworden?
Doe toch is gewoon gedegen zelfonderzoek. 

[Buddha Amitabha]

@GM&DWN: Je maakt er nu een heel ander verhaal van. De context was, dat mensen de neiging hebben om altijd maar aan zichzelf te schaven, nooit is het goed (genoeg). Dat noemde ik de verander-ziekte. In spirituele zin is dat nog erger, of kan dat ziekelijke vormen aannemen. Dat de ander het in de ogen van velen, de meesten, nog meer fout doet, dat klopt. We zien in anderen altijd de fouten die we meestal zelf maken. Daar zijn we stekeblind voor.

[lang kwaat]

Mijn gevoel er bij is dat voor het broodnodige evenwicht het nodig is om ook te zien wat helemaal niet maakbaar is. Ik beschouw dit zelf als wat in de teksten het asankhata aspect of element wordt genoemd. Het ongeconditioneerde. Er zijn boeddhisten die nemen dit niet letterlijk. Ik wel. In de zin dat de tijd, conditionering, er geen vat op heeft.

Het wordt zo beschreven:

"Bhikkhu’s, er zijn deze drie kenmerken die het geconditioneerde (sankhata) bepalen. Welke drie? Een ontstaan/opkomen wordt gezien, een verdwijnen wordt gezien, en diens verandering terwijl het aanhoudt/duurt wordt gezien. Dit zijn de drie kenmerken die het geconditioneerde bepalen”.
"Bhikkhu’s, er zijn deze drie kenmerken die het ongeconditioneerde (asankhata) bepalen. Welke drie? Er wordt geen ontstaan/opkomen gezien, geen verdwijnen wordt gezien, en geen verandering terwijl het aanhoudt/duurt wordt gezien. Dit zijn de drie kenmerken die het ongeconditioneerde bepalen”. (AN3.47)

Ik geloof dat de teksten aangeven dat dit laatste ook een aspect is van ons leven. En het moet ook gekend worden. Beide aspecten, het veranderlijke en onveranderlijke moeten gekend worden:

"Ananda, er zijn deze twee elementen: het geconditioneerde element en het ongeconditioneerde element. Wanneer hij deze twee elementen kent en ziet, kan een bhikkhu deskundig in de elementen worden genoemd. (MN115)

Ik heb ook het gevoel dat daar het evenwicht zit wat beoefening aangaat. Als je alleen maar denkt in termen van veranderlijkheid, maakbaarheid, schaven, conditioneren, hoe kun je dan ooit het geconditioneerde (conditioneringen) ontstijgen? Ik heb wel boeddhisten ontmoet die aangeven dat dat ook onmogelijk is. Het kan alleen maar eindigen met een laatste dood, vinden zij.
Geloof ik niet in.

Ik heb het idee dat evenwichtige beoefening en visie zit in 1. zeker dingen ontwikkelen zoals niet meer toegeven aan alles wat voor jezelf, anderen en de wereld onheilzaam is, en de middelen vinden om dat te doen. Het edele Pad ontwikkelen dus. 2. maar ook oog hebben voor wat niet verandert in de tussentijd. Waar tijd en conditionering geen vat op lijkt te hebben.

Ik denk vooral dat de Pali teksten aangeven dat de Boeddha bewust was dat wij niet ineens alles kunnen laten vallen. Onze zelfzuchtige neigingen, de agressie, de hebzucht, de trots , de ijdelheid. Dat zit allemaal veel te diep ingesleten. Ik zie een Boeddha die daar ook geen probleem van maakt maar juist gebruik van maakt.

Verder is controle en temmen ook niet een besmeurde zaak in boeddhisme. Het is juist de bedoeling dat je controle krijgt over je denken, emoties, verlangens etc. zodat je niet meer ellende over jezelf en anderen afroept. De teksten leren ook dat de Boeddha vond dat we ook deze vermogens, deze vaardigheid, energie etc. hebben om dat voor elkaar te krijgen.
Die moeten we ontwikkelen.

Er was in die tijd ook een leraar Makkhali die het tegenovergestelde leerde. Een fatalisme. Hij onderwees dat wezens helemaal geen vermogens hebben en energie en wilskracht maar overgeleverd zijn aan het lot. Boeddha vond dat de meest erge visie die er kan bestaan volgens de overlevering. Een andere visie in die tijd (2500 jaar geleden)was dat je alles ziet als Gods wil. Maar ook dat kan er toe leiden dat je niet dingen onderzoekt en aanpakt en een soort fatalisme aanmoedigen. Waar ligt de grens? Als je gelooft dat alles Gods wil en je niet inent, en je kinderen gaan dood aan bepaalde ziekten die makkelijk te voorkomen zijn, kun je dat nou werkelijk zien als Gods wil, of is het jou wil, jouw beslissing, gevolg van jouw visie?
Maar je kunt je zo ook voorstellen dat mensen zich helemaal niet ontwikkelen in kennis en kunde. Waarom zou je je verdiepen in de oorzaak van ziekten, rampen etc, als het toch Gods wil is?
Dat gaat een kant op die ik niet vind passen bij de Dhamma. Hetzelfde kan gebeuren als je denkt dat alles kamma is, alles wat iemand overkomt is een soort vereffening/rekening van eerdere daden, positief of negatief.

 Ik vind dat de Boeddha een mooi evenwicht leert, we zijn niet volledig controleloos en overgeleverd. Onze visies, intenties, spreken, daden maken wel degelijk verschil voor wat voor soort toekomst er voor ons en anderen ontstaat.

[Bodhiboem]

Het is grappig maar ik heb wel een aantal spirituele leraren zoiets horen zeggen de laatste tijd. Bijvoorbeeld Jeff Foster, of Jan Van Delden.

Jeff Foster?
Wist je dat hij gestopt is als Advaita-leraar?
Zie > Why I quit "non-duality" (and fell in love with our vulnerable humanity) - Jeff Foster - YouTube

Ja ik had het gezien. Of dat ook betekent dat hij stopt met leraar zijn, ik moet het nog zien.

[Bodhiboem]

Jongens wat zijn jullie toch kletskousen! 
Is daar nou al iemand wijzer van geworden?
Doe toch is gewoon gedegen zelfonderzoek. 

Ik weet best veel van mijn grote teen, is dat gedegen zelfonderzoek?

[ervaringsgetuige]

Ik weet best veel van mijn grote teen, is dat gedegen zelfonderzoek?

Tenen lezen, zie bv. > https://www.gehwol.nl/blog/tenen-lezen/ kan je best veel vertellen over jouw en iemands karakter, gedrag en emoties.

Echter, als je zelf ontdekt hebt "wat" je bent door middel van gedegen zelfonderzoek, namelijk dat je het vormloze, de ruimte, achter de vraag 'wie ben ik?' bent, dan valt er niemand te verbeteren, niet jezelf, noch een ander.

Jeetje, wat kan het leven simpel zijn eens zelfbewustwording is gebeurd!
"Geen vragen meer eerwaarde, ik ben het antwoord". 

Mijn François vertelde het me 20 jaar geleden al.
Zie...

Wat is de zin van het leven?
(Vraag van Boni aan François op 28 maart 2004)

Francois: De zin van het leven is het leven zelf.
Uiteindelijk kan je stellen: wat is de zin van de mens in het leven?

Boni: Ok dan, Wat is de zin van mijn leven, waarom ben ik geboren?

Francois: Je bent geboren om jezelf te realiseren, om één te worden met het leven.
Maar dat gebeurt niet vanzelf. Verschillende mensen worden door gebrek aan inzicht of weten, honderd jaar en uiteindelijk, als je het nuchter bekijkt, hebben ze nooit geleefd. Ze zijn in het leven gestapt door geboorte, maar ze zijn door een gemis aan ‘wedergeboorte’ niet één kunnen worden met het leven dat ze hebben. Die mens loopt dus achter het leven aan.

Boni: Dus de zin van het leven is één worden met het leven.

Francois: Zo is het. Door zelfbewustwording. Door inzicht te krijgen in wat je uiteindelijk hier op aarde, vanuit dit leven kunt vertegenwoordigen en wat je vanuit die vertegenwoordiging uiteindelijk kunt realiseren met je buitenwereld. Dat is de zin van het leven.
Hoe kan je dus uiteindelijk van een vrager, door transformatie, een gever worden.
Of nog anders: Hoe kan je door steeds degene te zijn die vragen stelde diegene worden die antwoord is.
...

Ok Bodhiboem, je volgende vraag wordt alweer verwacht in een nieuw topic door jou gestart.
Dan kan er weer gezellig door de forumleden verder geouwehoerd worden over de Boeddha zijn leringen! 

[ervaringsgetuige]

Ik heb ook het gevoel dat daar het evenwicht zit wat beoefening aangaat. Als je alleen maar denkt in termen van veranderlijkheid, maakbaarheid, schaven, conditioneren, hoe kun je dan ooit het geconditioneerde (conditioneringen) ontstijgen? Ik heb wel boeddhisten ontmoet die aangeven dat dat ook onmogelijk is. Het kan alleen maar eindigen met een laatste dood, vinden zij.Geloof ik niet in.

Ik heb heel sterk de indruk dat jij door een gemis aan ‘wedergeboorte’ niet één kunt worden met het leven en dus achter het leven aanloopt.
Zou dat kunnen?

[Steve]

Oke, bedankt. Ik denk dat er mensen zijn die de leer van niet-zelf vooral filosofisch opvatten. Bij niet-zelf denken zij aan...dingen bestaan niet in absolute zin, hebben geen substantieel bestaan, niet inherent, zijn kernloos. Ik zie hiervoor zeker alle steun in de sutta's. Maar ik neig er zelf toe het vooral psychologisch te zien.

Helemaal prima hoe het voor je leeft. De sutta’s lijken mij zo gelaagd dat dit alles er in zit vervat.

Voor mij is het niet zozeer filosofisch (begrijpen via begrip, denken, redeneren), noch psychologisch (begrijpen van je gedrag), maar als directe verwijzing van wat bevrijding, die jou daar even kan brengen en van laten proeven. Zo kan ik soms (niet altijd) dwars door de neigingen die een ijsje geven heen zien, zien dat een ijsje een vorm is gemaakt in mijn geest, zien hoe de begeerlijkheid er naar ontstaat, niet inherent in het ijsje aanwezig is en veranderlijk is, en hierdoor verdwijnt de begeerte er naar zonder ook maar een gedachte erover te moeten maken. Het verdwijnt gewoon, het wordt iets banaal, onecht, de lading verdwijnt. Niet door een filosofische redenering, noch door een psychologische truck. Het is eerder alsof het ijsje dan gezien wordt zoals het is, een verschijnsel dat opkomt in de geest en alles wat daarbij mee opkomt als ook opkomend in de geest, opkomende veranderlijke zaken.  Ze worden transparant en daardoor verliezen ze hun bepalende  karakter. Zo leeft het voor mij.

Ik heb dit bij momenten ook terwijl ik een landschap of een gebeurtenis aanschouw. Opeens valt de focus op iets specifieks weg, wordt alles breed opgenomen zonder onderscheid te maken tussen alles wat gezien er ervaren wordt en valt ook het onderscheid tussen dat wat ziet en het zien zelf weg. Het voelt dan aan als de werkelijkheid te zien voor wat hij is, zonder opdeling in vormen en allerlei invullingen en verhalen en zonder subject/object onderverdeling.

Ik krijg dan altijd een schok door mijn lichaam. Volgens de Dzogchen lama waar ik dit aan voorgelegd heb, zou dit weerstand zijn, een overlevingsreflex van het lichaam/geest systeem. Het wegvallen van het onderscheid tussen subject en object geeft complete “red alert” voor het systeem. Het systeem heeft angst dat het hierzonder niet kan functioneren. Waarom? Omdat het dit refereren naar zichzelf als systeem (subject) nodig heeft om het in stand te kunnen houden. De angst dat zich dit niet meer voor kan doen door dit wegvallen tussen het onderscheid tussen subject en object, zet een instant weerstand en afleidingsmechanisme in gang tegen het continueren van dit wegvallen.

Op dit punt is het voor mij dus van belang het zich toch nog kunnen voordoen van een subjectief standpunt toe te laten, maar dan niet tot iets wat ik zou zijn te wanen of  als iets stabiels, maar als een louter functioneel gegeven dat zich noodzakelijkerwijs voor moet blijven doen om voedsel (object) te kunnen identificeren en in de juiste mond (subject) te steken om het mechanisme toe te laten zichzelf in stand te houden. Zonder het zich voordoen van dit subjectief standpunt op momenten dat het even nodig is, lijkt mij dit onmogelijk en geeft het uitblijven hiervan dus terrecht aanleiding tot deze reflex. Maar deze is niet nodig als dit wel nog steeds op mag blijven komen gelijktijdig met het zien dat het maar iets is dat opkomt, functioneel zich even voordoet en dan weer mag wegvallen zonder er wanen en daardoor ook ladingen aan te blijven koppelen.

Vandaar om door die overlevingsrefkex te geraken is het voor mij van belang dat een subject een zelf nog steeds kan verschijnen en dat dit zelfs noodzakelijk is voor het overleven, maar dat het daarom niet meer geloofd hoeft te zijn als waar, echt, stabiel.

Dit zal nog lang niet zijn wat de Boeddha beschrijft als helemaal vrij van alles dat zich vormt. Maar meer dan ver genoeg voor mij, op dit moment. Het proeft voor mij zo dat er dan vrijheid is van wat opkomt, en dat het dan geen probleem meer is dat het opkomt en de reflex hier tegen dus ook stilaan mag uitdoven en het systeem zich op den duur niet meer hoeft te verzetten tegen het aldus beschouwen, veel dieper en bevrijder beschouwen van de werkelijkheid.

Het stabiele hierin herken ik dus zeker ook wel, namelijk als dat wat het veranderlijke kan zien opkomen en weer kan zien wegvallen. Zelf lijkt dit niet te komen en gaan, is die mogelijkheid er altijd, alleen wordt het vaak bedolven onder een heleboel veranderlijke en instabiele identificaties die zich gaan vormen en het kruispunt gaan worden waardoor men de wereld gaat ervaren en gaat geloven dat het zo is.

[Steve]

Ik heb ook het gevoel dat daar het evenwicht zit wat beoefening aangaat. Als je alleen maar denkt in termen van veranderlijkheid, maakbaarheid, schaven, conditioneren, hoe kun je dan ooit het geconditioneerde (conditioneringen) ontstijgen? Ik heb wel boeddhisten ontmoet die aangeven dat dat ook onmogelijk is. Het kan alleen maar eindigen met een laatste dood, vinden zij.
Geloof ik niet in.

Ik ook niet. Het ongeconditioneerde is toch echt wel in dit leven volledig te realiseren en te actualiseren.

In Mahamudra bijvoorbeeld wordt het inderdaad beschreven dat eerst een duidelijk onderscheid moet gemaakt worden tussen het veranderlijke en het onveranderlijke. Al het veranderlijke blijft veranderlijk, dus moet je dat niet proberen te stabiliseren, dat lukt nooit. Een ervaring van het onveranderlijke is zoiets. Het is belangrijk het instabiele van elke ervaring duidelijk te leren kennen en dus niet proberen zoiets stabiel te krijgen. Mensen krijgen soms een ervaring van het onveranderlijke en denken dat ze dan verlicht zijn, ze proberen dan deze ervaring stabiel te krijgen, maar dat lukt langs geen kanten, dus gaan ze zichzelf wijs maken dat het stabiel is. Dan zit het pas goed fout. Daarom wordt de nadruk in Mahamudra gelegd op eerst goed onderscheid te maken tussen het veranderlijke (ervaringen, zelfs heel spirituele of bevrijdende, alles van de zintuigen, inclusief het bewustzijn) en het onveranderlijke, de kennenheid die het veranderlijke kan kennen maar zelf niet verandert of opkomt en weer wegvalt, het stille, de stille achtergrond op zich die er altijd is, niet te verwarren met de ervaring ervan die opkomt en ook weer wegvalt. Op die manier ga je geen ervaring ervan meer najagen. Het ontdekken van het onveranderlijke is dan ook niet via de ervaring (laat staan met het denken) maar door het wegvallen van ervaring en ervaarder, denker en bedachte, … .

Eens het onveranderlijke ontdekt, en goed onderscheiden van wat wel steeds blijft veranderen, is er een volgende fase in de Mahamudra. Je kan immers niet blijven in dit wegvallen van de ervaring. In een volgende fase is het dus noodzakelijk om het onderscheid tussen het veranderlijke en het onveranderlijke op zijn beurt zelf ook grondig te onderzoeken om te ontdekken dat het onderscheid eigenlijk maar kunstmatig is. Men noemt de realisatie in deze fase de realisatie van de dansende stilheid. Enkel met deze realisatie kan het onveranderlijke gerealiseerd blijven ook al doet er zich veranderlijke ervaring terug voor. Dit door de veranderlijke ervaring als niet iets anders te realiseren dan de onveranderlijke stilte. Deze realisatie is helemaal iets anders als een ervaring van het onverantwoordelijke proberen stabiel te krijgen of wanen.

In Dzogchen is het omgekeerd. Daar wordt je direct geïntroduceerd in het niet onderscheiden zijn van het veranderlijke en het onveranderlijke, maar stoten velen alsnog op ervaringen van het onveranderlijke waar ze aan gehecht geraken en waarbij dan de verkeerde neiging ontstaat deze ervaring te gaan stabiliseren. Bij Dzogchen komt het onderscheid tussen de aard van beiden leren kennen om zo uit deze valkuil te geraken op een later tijdstip. Maar uiteindelijk komt het op hetzelfde uit: dat er geen onderscheid is, dat niets dus gestabiliseerd kan of moet worden, maar dat er ook aan niets moet gehecht worden. De veranderlijke ervaring indien er geen hechting of focus aan verleend wordt, is dan leegte in beweging, terwijl het onveranderlijke dan leegte in rust is, hetzelfde maar zich anders voordoend, net als onveranderlijk ijs en veranderlijk water of waterdamp eigenlijk altijd gewoon water blijft. Zo is stilte en beweging gerealiseerd als verschillende wijzen van voordoen van dezelfde leegte, vorm niet anders dan leegte, leegte niet anders dan verschijning, alles zuiver en verlicht op zich, indien vrij van hechting er aan, vrij van gehechtheid aan zowel de leegte, als de verschijnselen die zich als beweging ervan kunnen voordoen. De gehechtheid eraan maakt dus wat verschijnt als onzuiver, bezoedelend, ware aard bedekkend, niet het verschijnen op zich.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

@GM&DWN: Je maakt er nu een heel ander verhaal van. De context was, dat mensen de neiging hebben om altijd maar aan zichzelf te schaven, nooit is het goed (genoeg). Dat noemde ik de verander-ziekte. In spirituele zin is dat nog erger, of kan dat ziekelijke vormen aannemen. Dat de ander het in de ogen van velen, de meesten, nog meer fout doet, dat klopt. We zien in anderen altijd de fouten die we meestal zelf maken. Daar zijn we stekeblind voor.

Het is inderdaad droevig indien men in de verander-ziekte gevangen zit.

Zie het lijden,  dat is voor sommigen de verander-ziekte.

Het is droevig omdat een mens blind is voor het feit dat men 75% van zijn tijd met zijn geest in volkomen tevredenheid met zichzelf zit. Op dat punt moet men niets veranderen omdat het er al is. Behalve dan zich er bewust van worden dat het inderdaad aanwezig is.

Zie de oorzaak van het lijden.
Is dat niet voor een deel omdat men iets wenst te veranderen dat helemaal niet te veranderen is ?
Of, is dat niet voor een deel omdat men sommigen zaken die men wel kan veranderen, dat binnen de mogelijkheden ligt, dat men dat nalaat om te veranderen ?



Zie het opheffen van het lijden. Zie de realiteit zoals ze is onder ogen.

Het woord verander ziekte wijst naar een onevenwichtige toestand. ofwel iets teveel ofwel iets te weinig.
wanneer men iets aan zichzelf wil veranderen, dan wijst dat erop dat men zichzelf iets aan het verwijten is. Waarvan men zichzelf de schuld van geeft. Iets dat men wenst te hebben. Iets waar men mee vecht en dat niet goed lukt.
Iets waar men zich voor schaamt.
Iets waar men zich klein in ervaart.

Voor een deel van zijn realiteit is het onmogelijk om bepaalde zaken te veranderen.
Er is een fundamentele kleinheid van het mens zijn, afhankelijkheid, beperkingen, grenzen.

Een ander deel van de realiteit is dat men als mens blind is voor de lijdensgevolgen voor het niet gehoorzamen aan de wetten van het universum, de Dharma.

Zie het pad naar het opheffen van het lijden.

voor een deel moet men de realiteit accepteren zoals ze is. berusten.
Voor een ander deel moet men gehoorzamen aan de wetten van universum, de Dharma, om de veranderingen te verwerkelijken die men ook in staat is om te verwerkelijken.

[lang kwaat]

[knip uitleg mahamudra en dzogchen]

Bedankt Steve, interessant om te lezen. Ik zie wat je zegt over ervaringen. Die zijn inderdaad tijdelijk, geproduceerd, voorgebracht. Zoals jhana's in de suttas.
Hoewel de sutta-Boeddha het zeker aanprees, leerde hij ook dat jhana uiteindelijk ook onderhevig is aan ontstaan en eindigen.

Of het soort kennen dat veranderlijkheid kent/ziet niet onderhevig is aan ontstaan en vergaan, dat zit bij mij meer op het vlak van geloof, vertrouwen maar heb er geen bevestiging van. Maar om het heel rationeel te benaderen, ik geloof zeker dat in diepe droomloze slaap, en ook onder narcose, wanneer er geen bewuste ervaringen zijn van wat dan ook, nog wel degelijk geest is, een kennendheid. Al was het maar als een soort basis vermogen aanwezig.  Ik geloof dus ook dat bewustzijn en het vermogen tot kennen niet hetzelfde is. Er bereikt ontzettend veel niet ons bewustzijnm maar ondertussen wordt die informatie wel verwerkt en heeft dat ook invloed op ons. En we zijn er onbewust van.

Ik ben er ook wel zeker van dat ons leven niet gereduceerd kan worden tot bewustzijnsmomenten of een stroom er van. Dat is eigenlijk absurd. Ons leven bestaat natuurlijk ook uit onbewuste momenten. Ik geloof erg in het onderbewuste en hoe het onderbewuste ons beïnvloedt. Wat wij bewust ervaren, wat zeg maar de drempel van bewustzijn overkomt, dat begint allemaal onbewust. Het is een enorme illusie volgens mij dat alles wat er ervaren, vanuit bewustzijn bekeken, er zomaar opeens is. Ik geloof dat bewustzijn de illusie van hier en nu creeert.

Ik hou van het beeld van geest als ijsberg. Het bewustzijn is het topje boven water. Het valt enorm op en trekt alle aandacht, maar daar onder water zit het grote onzichtbare deel. Enorm veel groter dan het topje. En het topje van de ijsberg is ook nooit enig moment zelfstandig bestaand en niet een onderscheidbaar onderdeel van dat enorm deel onder water.
Maar als topje ziet het dat niet. Bewustzijn heeft die begoocheling in zich. Terwijl het onderbewuste bewustzijn opvoert, voelt de opvoering zich geen opvoering.
Bewustzijn is als een goochelaar die ons een mentale ruimtelijkheid voorspiegelt, als een lege kamer, waarin gasten  binnenkomen en weer vertrekken. Maar ik zie dat als begoocheling, de bewustzijnsillusie.

Ik ben er van overtuigd dat hoewel wij bewustzijn min of meer als ons leven beschouwen, dit niet klopt. En ik vind dat ook troostrijk en fijn. Het is niet best om geïdentificeerd te zijn met bewustzijn. Want als je bewustzijn of bewuste ervaringen aanziet voor jezelf, dan is doodgaan horror, en bewustzijn loslaten ook. Maar ook tijdens slaap zie je dat ons leven doorgaat. Ons leven is niet hetzelfde als de bewuste momenten.

Ik heb heel sterk het gevoel dat de manier waarop wij zaken ervaren vanuit het bewustzijn gezien, dat is altijd vertekend. Zelfs al voelt het 100% waar, het blijft altijd maar een innerlijk perspectief. Ik geloof ook niet echt dat het mogelijk is om op deze contemplatieve manier zaken echt te zien zoals ze werkelijk zijn. Het is en blijft een innerlijk perspectief op zaken.

Is dat een diskwalificatie? Vind ik niet. Want dat innerlijk perspectief kan wel degelijk veranderen op een manier dat je minder stress, aangedaan, gekweld raakt. Ik zie dat ook als nuttig.
Maar voor mij zit er toch altijd ook de smaak aan van 'niet volledig juist, niet volledig waar, niet 100% betrouwbaar'.

Eigenlijk geloof ik dat het enige wat 100% betrouwbaar is, dat zit niet op het vlak van kennis en visie. Niet een inzicht. Dat zit niet op het vlak van anicca, dukkha, anatta, vorm is leegte, leegte is vorm etc. Dat zit niet op het vlak van iets wat je hebt. Ik geloof dat het een illusie is dat iemand inzicht kan hebben.
Ik geloof wel dat de geest zo leeg kan zijn, zo ontvankelijk, zo gevoelig, dat de werkelijkheid zoals de zaken echt zijn, binnenkomt. Maar dat is geen inzicht wat wij dan de werkelijkheid opleggen. De werkelijkheid legt dat ons op. Kennis en visie zie ik als een middel, om deze staat te realiseren.

Mensen zijn  soms helemaal hyper als ze merken dat ze door hun werken met inzicht, vredevoller worden, minder lijden etc. En dat is mooi, maar ik zie dit niet als een soort einddoel.
Ik zie het ook niet als een bewijs dat dit inzicht dan wel absoluut waar moet zijn. Nee, het is juist een kenmerk van de geest dat inzicht, kennis, visie helemaal niet waar hoeft te zijn om te werken.

Maar ik denk zelf dat als je echt bekommerd bent om het welzijn van jezelf, anderen, de wereld, dat het toch ook vooral belangrijk is de betrekkelijkheid van kennis en visie te zien.