Het boeddhisme(thich nhat hanh ziet dit overigens iets anders) onderscheidt drie kwaliteiten van lijden:
1- De eerste vorm van lijden is het gemakkelijkst te herkennen,
het zijn de lijdensvormen die wij direkt als zodanig herkennen.
Lichamelijk en geestelijk lijden zoals:
kiespijn,depressie,hoofdpijn,heimwee,kortom lijden door
geboorte,ziekte,ouderdom en dood.
2- Het tweede nivo van lijden ligt iets subtieler en wordt vaak niet als zodanig ervaren,Het wordt zelfs vaak verward met geluk.
Dit lijden heet:lijden door verandering.Dat wil zeggen dat gelukservaringen vergankelijk zijn.
Je koopt bijvoorbeeld een spliksplinter nieuwe auto,bent helemaal in de zevende hemel.Maar helaas,de auto blijft niet dat glanzende model wat in de showroom stond.Als de eerste krasjes en deuken er in beginnen te komen wordt de ervaring al anders.En zels al blijft de auto na verloop van tijd in redelijk gave staat,dan neemt dat geluksgevoel ook vanzelf af.Je widoet hem na verloop van tijd waarschijnlijk zelfs van de hand.
Of: je komt op zekere dag iemand tegen en pats,je bent straal verliefd,alles glanst,de wereld is een grote toverbal,alles is goed en dat allemaal dankzij die ene persoon.Maar...na verloop van tijd verdwijnt dat hevige geluks gevoel.en in het slechtste geval kan er haat en moord op volgen.
Als nu die auto en die persoon in hun kern wezenlijk vreugdevol waren,dan zoude we elke keer als we in de auto zaten of kontakt hadden met die persoon,steeds gelukkiger worden.Maar de werkelijkheid leert dat dat niet zo is en dat dat veranderd.
3- De derde vorm van lijden is het allerlastigst te begrijpen,laat staan te beseffen.Het heeft betrekking op-en vloeit voort uit ons gekonditioneerd bestaan.Dwz:personen en dingen ontstaan en bestaan als relatie tot een veelheid van voorwaarden,oorzaken,onderdelen,omstandigheden en benoeming.maw,verschijnselen zijn samengesteld.Zij ontberen elke vorm van inherent of konkreet bestaan.
Het rare is echter dat wij verschijnselen en personen waarnemen alsof dat wel zo is.Zij lijken een soort solide basis te hebben,maar die is er niet.