Ik wil eigenlijk iets mededelen over de verschillende wegen die behandelt worden in de Pali Canon, zonder om te proberen volledig te zijn of mijn ondervindingen te ondersteunen met Suttas.
In de Suttas worden bijna altijd de monniken toegesproken, af en toe zit er een sutta tussen voor lekevolgelingen en af en toe ook voor andere wezens. Voor lekevolgelingen is de Boeddha altijd zeer duidelijk meegaand met hun levensstijl en hij richt zijn leringen dan ook op om vanuit goede intenties te leven en er voor te zorgen om het gezin te beschermen en in stand te houden. Ook wordt de omgang met verkeerde vrienden, het gebruik maken van sterk verdovende middelen en vreemdgaan afgewezen als onheilzaam. Dit alles om veel "menselijke" of "zintuiglijke" verdienste te verwerven wat gunstig is voor het heden en de toekomst. Er wordt gestreefd naar een gunstige wedergeboorte (en ook allerlei verworvenheden zoals een goede naam hebben, veel bezittingen krijgen, goede vrouw en goede kinderen krijgen).
Deze streving kan ook gevonden worden in een groot deel van de suttas voor monniken. Men verkrijgt dit door het deugdzaam leven, het ontwikkelen van verdienste door goede daden te doen in gedachten, woorden en handelingen en een open geest te ontwikkelen voor alle wezens; en daarmee wil ik dan ook een begrip introduceren, op de manier zoals ik het zie en gebruik in het lezen van de Pali Canon, namelijk: De Verlichting van het Hart. Ik bedoel hier niet mee Nibbana (Nirvana), maar eerder als een streving naar perfecte deugdzaamheid, die een open geest veroorzaakt wat gunstig is voor de meditatie. Vanuit deze open en eerlijke geest is het makkelijker om eerst Kalmte te ontwikkelen en daardoor de weg naar Inzicht te bewandelen.
Ik gebruik deze indeling in Verlichting van het Hart en Nibbana als een hulpmiddel om de paradoxale suttas te behandelen. De ene keer wordt er gesproken over dat een monnik moet streven om goed, juist en vaardig te zijn, terwijl de andere keer alle strevingen opzij gezet moeten worden, alle zintuiglijke indrukken (dus ook gedachten) als leedvol gezien moeten worden. Toch spreken zij elkaar niet echt tegen omdat zij zijn uitgesproken tegenover monniken die op een andere manier staan in de leer. Ik wil hier niet zeggen stadia want bij bepaalde mensen is een basis van deugdzaamheid al genoeg om tot inzicht te kunnen komen, terwijl het bij het over grote deel toch de meditatie plus deugdzaamheid nodig heeft om tot inzicht te kunnen komen, er blijft ook nog een groep over die slechts op meditatie tot inzicht willen komen, maar ik denk dat deze groep nog veel kleiner is dan die van slechts deugdzaamheid.
Voor de volledigheid van basissen voor de Verlichting kom ik terug op de lekevolgelingen en hun weg naar Nibbana, door middel van Verlichting van het Hart. Deze is een indirecte weg. Men hoopt op een gunstige wedergeboorte (voor het Boeddhisme) zodat men ook tot Nibbana kan komen. Deze weg ziet men ook duidelijk terug in het Amitabha-Boeddhisme, ook wel het Zuiver Land boeddhisme genoemd, waar men door middel van devotie hoopt op een gunstige wedergeboorte, namelijk het Zuiver Land.
Kortom, maak ik gebruik van een indeling in verschillende basissen voor personen naar Verlichting en daardoor ook de verschillende wegen naar Verlichting om schijnbare tegenstrijdigheden in de Pali Canon te zien zoals ze zijn: een pad voor een persoon met zijn eigen verleden naar de opheffing van het lijden.
Met Metta,
Django
