Vergelijken: heilzaam of niet

[Bodhiboom]

Beste mensen,

Ik kwam op een ander forum een stukje tegen over een soetra gesproken door de Boeddha (ik weet helaas niet welke), waarin werd gezegd, men moet zichzelf niet gaan vergelijken door te kijken is men beter dan anderen, of is men slechter dan anderen, of zelfs is men gelijk aan anderen.

Maar ik kwam ook een soetra tegen, de Gavesin Sutra, die vertelt over een man die door telkens voor zichzelf een beter doel te stellen in vergelijking met anderen, zichzelf en zijn volgelingen tot de verlichting bracht. Dus ergens is competitie en het streven naar beter zijn toch een goede kwaliteit.

Ik vind het apart dat hetzelfde mechanisme, vergelijking, zulke verschillende uitkomsten kan hebben, afhankelijk van de benadering. Maar het lijkt ook zo dat het tweede geval misschien een uitzondering is?

Ben benieuwd wat jullie hiervan denken.

Met iets koele en bewolkte groet,
Bodhiboom

[Steve]

Fijn dat er hier nog eens iets gebeurd.
Dus ik wil wel reageren, maar heb geen nuttige reactie 

Of misschien toch...

Sutta's zijn eigenlijk zeer gerichte toespraken gericht op een bepaald iemand of een bepaalde situatie. Ze worden best niet al te letterlijk en altijd geldend opgenomen.

Tegen iemand die nogal gericht is op zichzelf (wat de meesten van ons zijn, ofwel in de zin van zich goed te voelen bij zichzelf of zich slecht te voelen bij zichzelf of zich saai te voelen met zichzelf, hoe dan ook nogal gericht op dat zelf), is het een mooie les om aan te moedigen niet zo bezig te zijn met zichzelf en hoeveel beter men zichzelf voelt, of juist slechter of juist zo gelijk voelt t.o.v. anderen. Vergelijken versterkt dan die gerichtheid op dat zelf.

Tegen iemand die nogal gericht is om dat zelf te overkomen en daarbij anderen van dienst kan zijn daar ook in bij te staan, is het goed om te stimuleren daar erg ver in te gaan. Ook de Boeddha zelf zag mensen lijden en daar niet uit geraken, maar zocht toch een uitweg er uit, hoewel de meeste mensen er in berusten. Dus tja...

Ik zou dit laatste geen competitie noemen, eerder een uitweg willen vinden niet voor één iemand (zichzelf), maar juist voor velen. Dat zou ik eerder mededogen noemen.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Beste mensen,

Ik kwam op een ander forum een stukje tegen over een soetra gesproken door de Boeddha (ik weet helaas niet welke), waarin werd gezegd, men moet zichzelf niet gaan vergelijken door te kijken is men beter dan anderen, of is men slechter dan anderen, of zelfs is men gelijk aan anderen.

Maar ik kwam ook een soetra tegen, de Gavesin Sutra, die vertelt over een man die door telkens voor zichzelf een beter doel te stellen in vergelijking met anderen, zichzelf en zijn volgelingen tot de verlichting bracht. Dus ergens is competitie en het streven naar beter zijn toch een goede kwaliteit.

Ik vind het apart dat hetzelfde mechanisme, vergelijking, zulke verschillende uitkomsten kan hebben, afhankelijk van de benadering. Maar het lijkt ook zo dat het tweede geval misschien een uitzondering is?

Ben benieuwd wat jullie hiervan denken.

Met iets koele en bewolkte groet,
Bodhiboom

Hij ziet iets, maar er komt geen begeerte bij, en ook geen afkeer en geen onwetendheid.

Hij hoort iets, maar er komt geen begeerte bij, en ook geen afkeer en geen onwetendheid.

Hij ruikt iets, maar er komt geen begeerte bij, en ook geen afkeer en geen onwetendheid.

Hij proeft iets, maar er komt geen begeerte bij, en ook geen afkeer en geen onwetendheid.

Hij raakt iets aan, maar er komt geen begeerte bij, en ook geen afkeer en geen onwetendheid.

Hij denkt iets, maar er komt geen begeerte bij, en ook geen afkeer en geen onwetendheid.

oorzakelijk ontstaan

Mijn vermoeden is dat het hier mee te maken heeft.

Je kent dat wel die momenten dat je bij jezelf ontdekt dat er een soort verwaandheid in je leeft, (beter zijn dan anderen) , en op andere momenten ontdek je dat er een soort minderwaardigheid in je leeft, (minder zijn dan de anderen), of dat je tot de conclusie komt dat  we allemaal gelijk zijn aan elkaar.

Allemaal prima en wel, echter, let wel : hij denkt iets, maar er komt geen begeerte bij, en ook geen afkeer en geen onwetendheid.
blijf er niet in hangen.

Als je die verwaandheid of minderwaardigheid of gelijkheid beschouwd, met het achterliggende idee, met de vaste overtuiging , in volle blindheid (onwetendheid) van een "ik" die verwaand is, van een "ik" die minderwaardig is, van een "ik" die gelijk is, dan kan dat niet gezien worden als de bevrijding waar boeddha het over heeft.

Toch kan zich vergelijken (met mensen die wel de bevrijding inzien zoals boeddha) juist een aanzet zijn om het innerlijke pad te bewandelen (=religie) dat voert naar het inzien.

[nico70+]

... een stukje ... over een soetra gesproken door de Boeddha ... waarin werd gezegd, men moet zichzelf niet gaan vergelijken door te kijken is men beter dan anderen, of is men slechter dan anderen, of zelfs is men gelijk aan anderen.
 
Maar ik kwam ook een soetra tegen, de Gavesin Sutra, die vertelt over een man die door telkens voor zichzelf een beter doel te stellen in vergelijking met anderen, zichzelf en zijn volgelingen tot de verlichting bracht. Dus ergens is competitie en het streven naar beter zijn toch een goede kwaliteit.
 
Ik vind het apart dat hetzelfde mechanisme, vergelijking, zulke verschillende uitkomsten kan hebben, afhankelijk van de benadering. Maar het lijkt ook zo dat het tweede geval misschien een uitzondering is?

Beste,

   Boven geciteerde suttas handelen over twee verschillende mentale instellingen.
Het eerste sutta gaat hier over: Men moet zichzelf niet vergelijken met iemand anders omdat dit een teken is van superioriteit of inferioriteit. Het bestaat uit de gedachten: "Ik ben niet zo goed als hij is", of "Ik ben net zo goed als hij is", of "Ik ben beter of hoger dan hij is."
 Het idee dat men beter is dan, of gelijk is aan, of niet zo goed is als de ander, komt voort uit een bepaalde soort van gehechtheid.
Het is een hindernis van de geest die opgegeven moet worden als men op de weg van heiligheid naar Nibbana wil gaan.

Het tweede sutta gaat over streven naar het hogere. Het handelt over de lekenvolgeling Gavesi ten tijde van de Boeddha Kassapa. Deze Gavesi had zelf veel  lekenvolgelingen die door hem werden onderwezen. Maar Gavesi volgde de regels van deugdzaamheid niet na. En ook zijn volgelingen volgden de regels van deugdzaamheid niet na.
Toen dacht Gavesī dat hij een grote steun was voor die vele lekenvolgelingen, maar dat hijzelf de vijf regels niet navolgde en dat zij die regels evenmin navolgden. ‘Wij zijn daarin gelijk. Maar ik wil hen overtreffen.’ Hij deelde toen mee dat hij de regels wilde navolgen. Hierop wilden ook de vele lekenvolgelingen die regels navolgen. Gavesi wilde hen weer overtreffen en deelde mee dat hij kuis en in onthouding wilde leven. Dat deden toen zijn volgelingen ook. En weer wilde Gavesi hen overtreffen. Hij gebruikte alleen nog één maaltijd vóór de middag; ‘s nachts bleef hij nuchter. Maar de lekenvolgelingen deden zijn voorbeeld na. Gavesi ging toen naar de verheven Boeddha Kassapa en vroeg om de wijding tot novice en de wijding tot monnik. En na niet lange tijd bereikte hij het hoge doel; hij was een van de volmaakte heiligen geworden.
Maar ook zijn lekenvolgelingen ontvingen van de verheven Kassapa de wijding tot monnik. En ook zij bereikten het hoogste doel van de heiligheid.
Zo hadden die vele monniken, door Gavesi geleid en door steeds naar iets hogers te streven, het onvergelijkbare geluk van de bevrijding verwerkelijkt. (AN.V.180)

        Men moet niet tevreden zijn met wat men al aan heilzame dingen verworven heeft. En men moet niet ophouden met zich in te spannen. (AN.II.5)

   Gavesi zag in dat hij zelf geen goed voorbeeld was en wilde daarom beter zijn. Dat was niet uit hoogmoed, maar om zijn volgelingen te helpen. Door steeds naar iets hogers te streven, werden zij allemaal bevrijd van dukkha.

Met vriendelijke groet
Nico