Auteur Topic: Leegte in de Pali Canon  (gelezen 19337 keer)

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon
« Gepost op: 12-12-2014 19:14 »
Het onderstaande is een uitwerking van de gegevens gepost onder de naam 'Leegte in de Vinaya Pitaka', 'Leegte in de Sutta Pitaka' en 'Leegte in de Abhidhamma Pitaka'. Het heeft niet de status van uitleg of commentaar.

Ik heb bij aanvang willen vaststellen wat leegte betekent in suññata vagga van Majjhima Nikaya. Ik ben begonnen die sutta’s te lezen, deels te vertalen en voor mezelf inzichtelijk te maken wat leegte hier betekent. Het commentaar bij zulke teksten verwijst vaak ook weer naar andere teksten. Zo kwam ik in aanraking met leegte in verschillende contexten en is in een later stadium het ambitieuze plan ontstaan om de gehele Pali Canon te verkennen op het onderwerp leegte.

Over de methode van verkenning. Ik heb (natuurlijk) niet alle werken doorgelezen of bestudeerd. De genoemde werken zijn met zoekprogramma’s doorzocht op termen als: emptiness, voidness, empty, void, insubstantiality, core, inherent, intrinsic, sunnata, suññata, sunna, suñña, substance, essence, existence en een enkele keer in overeenkomende duitse termen. Bij een ‘hit’ heb ik de tekst nader bekeken, vertaald en gepost op het forum.

Die heb ik het onderstaande document verwerkt. Tevens is er een tabel ontstaan dat een soort inhoudsopgave is geworden van leegte in de Pali Canon. Het heeft niet de pretentie volledig te zijn. Bovendien kan het zo begrepen worden dat over leegte op vele andere plekken in de Pali Canon onderwerp is maar dan niet zo expliciet.

Ik heb me niet beziggehouden met welke werken canoniek zijn. Daar heb ik helemaal geen verstand van. Ik heb de Birmese editie van de Pali Canon aangehouden enkel omdat deze me het meest uitgebreid leek.

De resultaten van de verkenning zijn ook niet het gevolg van jarenlange studie van dit onderwerp noch de inzichten van iemand met enige verwezenlijking.

Van de Patisambhidamagga, de canonieke gids die wordt toegeschreven aan Saripuuta, vond ik de vertaling van Nanamoli op het internet. Dit was echter een gescand exemplaar van het boek dat zich niet leende voor de functie zoeken. Ik ben later bij de uitwerking van alle gegevens deze vertaling van Nanamoli (vluchtig) gaan doorlezen. Dit bleek een rijke bron van informatie. Met name uit de verhandelingen over bevrijdingen en leegte heb ik veel geput. Sommige gegevens zijn niet al eerder gepost op het forum.

Siebe Groen
December 2014

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, gebruikte afkortingen
« Reactie #1 Gepost op: 12-12-2014 19:16 »
Gebruikte Afkortingen

Vinaya Pitaka (V)

V-SvI: Suttavibhanga I: Mahavibhanga, Bhikkhuvibhanga
V-SvII: Suttavibhanga II: Bhikkhunivibhanga
V-Mv: Khandhaka I: Mahavagga
V-Cv: Khandhaka II: Cullavagga
V-P: Parivara

Sutta Pitaka (S)

S-DN: Digha Nikaya
S-MN: Majjhima Nikaya
S-SN: Samyutta Nikaya
S-AN: Anguttara Nikaya
S-KN: Khuddaka Nikaya
  -Khp: Khuddakapatha
  -Dhp: Dhammapada
  -Ud: Udana
  -Iti: Itivuttaka
  -Sn: Sutta Nipata
  -Vv: Vimanavatthu
  -Pv: Petavatthu
  -Thag: Theragatha
  -Thig: Therigatha
  -Jat: Jataka
  -Nd: Niddesa
  -Psm: Patisambhidamagga
         Psm(ToK): Treatise on Knowledge
         Psm(ToL): Treatise on Liberations
         Psm(ToV): Treatise on Voidness
         Psm(ToI): Treatise on Insight.
  -Ap: Apadana
  -Bv: Buddhavamsa
  -Cp: Cariyapitaka
  -Nt: Nettippakarana
  -Pk: Petakopadesa
  -Mp: Milindapañha

  
Abhidhamma Pitaka (A)

A-Ds: Dhammasangani
A-Vb: Vibhanga
A-Dk: Dhatukatha
A-Pp: Puggalapaññati
A-Kv: Kathavatthu
A-Y: Yamaka
A-P: Pathana

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, Bronnen
« Reactie #2 Gepost op: 12-12-2014 19:27 »
Bronnen

Vinaya Pitaka (V)

V-SvI. Suttavibhanga I: Vinaya Texts, translated from the Pali by T.W. Rhys Davids and Hermann Oldenberg, Part I, The Patimokkha + The Mahavagga 1 t/m 4, Oxford, 1881.
V-SvII. Suttavibhanga II: The Bhikkhuni Patimokka, The Bhikkuni’s Code of Discipline, translated from the Pali by Thanissaro Bhikkhu, maart 2009.
V-Mv. Mahavagga: Vinaya Texts, translated from the Pali by T.W. Rhys Davids and Hermann Oldenberg, Part I, The Patimokkha + The Mahavagga 1 t/m 4, 1881;
Vinaya Texts, translated from the Pali by T.W. Rhys Davids and Hermann Oldenberg, Part II, The Mahavagga 5 t/m 10 + The Kullavagga 1 t/m 3, 1882.
V-Cv. Cullavagga: The Book of The Discipline (Vinaya-Pitaka), Volume V (Cullavagga) translated by I.B. Horner, Oxford, 2001; secundaire bron: Vinaya Texts, translated from the Pali by T.W. Rhys Davids and Hermann Oldenberg, Part II, The Mahavagga 5 t/m 10 + The Kullavagga 1 t/m 3, 1882; Vinaya Texts, translated from the Pali by T.W. Rhys Davids and Hermann Oldenberg, Part III, The Kullavagga 4 t/m 12, 1885.
V-P. Parivara: The Book of the Discipline (Vinaya-Pitaka), Volume VI, (Parivara), translated by I.B. Horner, Oxford, 2004.

Sutta Pitaka (S)

S-DN. Digha Nikaya: The Long Discourses of the Buddha, A translation of the Digha Nikaya by Maurice Walshe, 1996 ; http://tipitaka.wikia.com ; www.accesstoinsight.org.
S-MN. Majjhima Nikaya: The Middle Length Discourses of the Buddha, A new translation of the Majjhima Nikaya, original translation by Bhikkhu Nanamoli, translation edited and revised by Bhikkhu Bodhi, 1995; www.accesstoinsight.org;
www.mahindaramatemple.com; http://tipitaka.wikia.com; youtube.com (bespreking Majjhima Nikaya door Ven. Dhammavuddho Thero.
S-SN. Samyutta Nikaya: The Connected Discourses of the Buddha, A New Translation of the Samyutta Nikaya, Bhikkhu Bodhi, Volume I+II, 2000; www.accesstoinsight.org;
http://suttacentral.net.
S-AN. Anguttara Nikaya: The Numerical Discourses of the Buddha, A Translation of the Anguttara Nikaya by Bhikkhu Bodhi, 2012; www.accesstoinsight.org.

KN-Khp. Khuddakapatha: The Supplementary Reading, edited and translated by Anandajoti Bhikkhu.
KN-Dhp. Dhammapada, A Translation, Ven. Thanissaro Bhikkhu, Buddha Dharma Education Association Inc, 1997; www.sleuteltotinzicht.nl; www.accestoinsight.org.
KN-Ud. Udana: A Translation With an Introduction & Notes by Thanissaro Bhikkhu, 2012; Verses of uplift, in Minor Anthologies of the Pali Canon, volume II, F. L. Woodward, PTS, Bristol, 1935
KN-Iti. Itivuttaka: This was said by the Buddha, A Translation by Thanissaro Bhikkhu, revised edition 2013; As it was said, in Minor Anthologies of the Pali Canon, volume II,  F. L. Woodward, PTS, Bristol, 1935.
KN-Sn. Sutta Nipata: The Sutta Nipata, A Collection of Discourses Being One of the Canonical Books of The Buddhist, Translated from Pali by V. Fausböll, Oxford, 1881; www.accesstoinsight.org.
KN-Vv. Vimanavatthu: Stories of the mansions, I. B. Horner, in Minor Anthologies IV, 2nd edition, Bristol, 1974, PTS.
KN-Pv. Petavatthu: Stories of the departed, Henry S. Gehman, in Minor Anthologies of the Pali Canon, volume IV,  PTS, Bristol, 1942 (via http://what-buddha-said.net).
KN-Thag. Theragatha: Theragatha en Theragati, Der Lieder der Monche en Nonnen, Aus dem Pali ubersetzt von Ekkehard Sass, Universitat Konstanz, 2000; www.accesstoinsight.org.
Kn-Thig. Therigatha: Theragatha en Theragati, Der Lieder der Monche en Nonnen, Aus dem Pali ubersetzt von Ekkehard Sass, Universitat Konstanz, 2000; www.accesstoinsight.org.
KN-Jat. Jataka: The Jataka or Stories of the Buddha’s Former Births, translated from the Pali by various hands, under the editorship of Professor E. B. Cowell, Vol. I translated by Robert Chalmers, Cambridge, 1895; Idem, Vol. II, translated by W.H.D. Rouse, Cambridge 1895; Idem, Vol. III, translated by H.T. Francis, Cambridge 1897; Idem, Vol IV, translated by W.H.D. Rouse, Cambridge 1901; Idem, Vol. V, translated by H.T. Francis, Cambridge 1905; Idem, Vol. VI, translated by W.H.D Rouse, Cambridge 1907;
http://www.sacred-texts.com.
KN-Nd. Niddesa, geen geschikte bronnen gevonden.
KN-Psm. Patisambhidamagga: The Path of Discrimination (Patisambhidamagga), translated from the Pali by Bhikkhu Nanamoli, London and Boston, 1982;
  Psm(ToK): Treatise on Knowledge, Hoofdstuk 1, Mahavagga, of Great Division       
      Psm(ToL): Treatise on Liberations, Hoofdstuk 5, Mahavagga, of Great Division
   Psm(ToV): Treatise on Voidness, Hoofdstuk 20, Second Division, On Coupling, etc.
      Psm(ToI): Treatise on Insight, Hoofdstuk 29, Derde Divisie, On Understanding, etc.
KN-Ap. Apadana, geen geschikte bronnen gevonden.
KN-Bv. Buddhavamsa: Chronicle of Buddhas, The Minor Anthologies of the Pali Canon, Part III, Chonicle of Buddhas (Buddhavamsa) en Basket of Conduct (Cariyapitaka) I.B. Horner, Oxford.
KN-Cp. Cariyapitaka: Chronicle of Buddhas, The Minor Anthologies of the Pali Canon, Part III, Chonicle of Buddhas (Buddhavamsa) en Basket of Conduct (Cariyapitaka) I.B. Horner, Oxford, 1975.
KN-Nt. Nettippakarana: The Guide (Netti-ppakaranam), according to Kaccana Thera, translated from the Pali by Bhikkhu Nanamoli, The Pali Text Society, London, 1977.
KN-Pk. Petakopadesa, geen geschikte bronnen gevonden.
KN-Mp. Milindapañha: The Questions of King Milinda, translated from the Pali by T.W. Rhys Davids, Part I (1890) en II (1894), Oxford; www.accesstoinsight.org.

  
Abhidhamma Pitaka (A)

A-Ds. Dhammasangini: A Buddhist Manual of Psychological Ethics, being a translation, now made for the first time, from the original Pali of The First Book in de Abhidhamma Pitaka, entitled Dhamma-Sangani, compendium of states or phenomena, with introduction essay en notes by Caroline A. F. Rhys Davids, London, 1900. De Atthakatha kanda is in deze vertaling niet opgenomen. Ik heb dit verder ook niet online kunnen vinden).
A-Vb. Vibhanga: alleen Satipatthanavibhango (Vibh. 7), Analysis of the Ways of Attending to Mindfulness, edited en translated by Anandajoti Bhikkhu, new edition, november 2013, rest niet verkend.
A-Dk. Dhatukatha, geen geschikte bronnen gevonden.
A-Pp. Puggalapaññati, geen geschikte bronnen gevonden.
A-Kv. Kathavatthu: Points of Controversy or Subjects of Discourse, being a translation of de Katha-Vatthu from the Abhidhamma-Pitaka, by Shwe Zan Aung and Mrs. Rhys Davids, London, 1915. 
A-Y. Yamaka: The Book of Pairs (Yamaka), Volume One, A Text Translation from the Pali of de Chattha sangita Edition by U. Narada and U. Kumarabhivamsa, Penang, 1998; Khanda Yamaka, Sacca Yamaka, onderdeel van een cursus Yamaka door dr. S. Nandamalabhivamsa, Myanmar, 2009, vertaling verwijst naar tekst van U. Narada; Sankhara Yamaka, Anusayo Yamaka, Citta Yamaka, Dhamma Yamaka, vertaald door Nandameda, 2011; Indriya Yamaka, orginally translated bij Banmaw Sayadaw Ven. Kumarabhivamsa, edited by Isi Nandameda, May 2012.
A-P. Patthana: Pathana-Dhamma (via http://www.wisdomlib.org); Patthana-arammana en 
Suhajatu deel, door Agganyani (via abhidhamma.com). Ik kon geen gebruik maken van de vertaling door Narada genaamd ‘Conditional Relations’, noch van zijn gids. Patthana deels verkend.

Al deze documenten heb ik op het internet gevonden.
« Laatst bewerkt op: 16-08-2017 22:47 door Sybe »

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, Inleiding
« Reactie #3 Gepost op: 12-12-2014 19:29 »
In de verhandeling over leegte in de Patisambhidamagga, de Canonieke gids die wordt toegeschreven aan de arahant Sariputta, worden verschillende indelingen van leegte beschreven. Deels verwijst dit naar de sutta’s, zoals in het geval van ultieme/opperste leegte en interne en externe leegte, maar de meeste indelingen ben ik niet in de sutta’s tegengekomen. Hoofdstuk 1 geeft een indruk van de (mogelijke) indelingen van leegte.

“De wereld is leeg”, “samengestelde dingen zijn leeg”, “khandha’s zijn leeg”. Wat betekent dit? Dit is het onderwerp van hoofdstuk 2.

Leegte in een context van contemplatie komt aan bod in hoofdstuk 3. Er zijn in principe drie hoofdcontemplaties die aansluiten bij de drie kenmerken van geconditioneerd bestaan; van vergankelijkheid/onbestendigheid (anicca), van lijden/onbevredigendheid (dukkha) en niet-zelf (anatta). In de context van contemplatie blijkt de contemplatie van leegte, suññatanupassana, gelijk aan de contemplatie van niet-zelf, anattanupassana.
De drie hoofd contemplaties worden ook ‘poorten’ genoemd omdat ze, als het goed is, een soort ingang of toegang worden tot bevrijding. Wat gaat de geest dan binnen als gevolg van de contemplaties? Het tekenloze, het verlangenloze en leegte. Dit is  onderwerp in hoofdstuk 3.

Vanuit het perspectief van deze drie contemplaties en drie bijbehorende aspecten van bevrijding, worden ook drie soorten bevrijdingen onderscheiden; een tekenloze, een verlangenloze en leegte bevrijding. Dit is onderwerp in hoofdstuk 4.

In hoofdstuk 5 wordt leegte besproken in een context van concentratie, sunnata samadhi.
Er wordt ook over leegte besproken in een context van contact, met name als iemand uit de beeindiging van waarneming & gevoel te voorschijn komt. Dit is onderwerp van hoofdstuk 6.

Op verschillende plekken wordt in de sutta’s over leegte gesproken als een verblijf, suññata vihara. Dit wordt ook het verblijf van grootse/uitmuntende mensen genoemd.  Wat betekent leegte als verblijf? Dit is onderwerp in hoofdstuk 7.

Hoofdstuk 8 geeft tenslotte een beschrijving van wat door Sariputta in de Patisambhidamagga wordt genoemd, ‘de uiteindelijke betekenis van leegte zoals dat relateert aan allerlei soorten leegte’.

De hoofdstuk indelingen zijn niet bedoeld om strak af te bakenen. Er is overlap. Maar ik heb gemeend dat het nuttig is om bij deze verkenning van leegte dat in de context te plaatsen waarbij dat in de Pali Canon functioneert. Goed beschouwd is er maar één context, bevrijding.
Ik heb bewust geen hoofdstuk conclusie aan deze verkenning verbonden. Dat kan iedereen voor zichzelf bepalen.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
1.1 leegte als leegte, leegte van formaties                                                  S-KN-Psm(ToV§2 t/m5,7)
leegte in verandering, leegte door kenmerk   


In Nanamoli’s vertaling van de Patisambhidamagga worden in de Verhandeling over Leegte (ToV) verschillende indelingen van leegte gegeven. Het onderstaande is een selectie hiervan:

Er is A. leegte als leegte, B leegte van formaties, C. leegte in verandering, D. leegte door kenmerk.
Psm(ToV§2t/m7)

A. “Wat is leegte als leegte? Oog is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort of van wat permanent is of altijddurend of eeuwig of niet onderhevig is aan verandering. Oor...Neus...Tong...Lichaam...Geest is leeg van zelf of wat zelf toebehoort of van wat permanent is of altijddurend of eeuwig of niet onderhevig aan verandering”. Psm(ToV§3)
 
B. “Wat is leegte van formaties? Er zijn drie soorten formaties: de formatie van verdienste, de formatie van onverdienste en de formatie van onverstoorbaarheid. De formatie van verdienste is leeg van de formatie van onverdienste en de formatie van onverstoorbaarheid. De formatie van onverdienste is leeg van de formatie van verdienste en de formatie van onverstoorbaarheid. De formatie van onverstoorbaarheid is leeg van de formatie van verdienste en van de formatie van onverdienste. Er zijn deze drie soorten formaties.
Er zijn nog drie soorten formaties; de lichaamsformatie, de spraak formatie, en de bewustzijnsformatie. De lichaamsformatie is leeg van de spraak formatie en de bewustzijnsformatie. De spraak formatie is leeg van de lichaamsformatie en de bewustzijnsformatie. De bewustzijnsformatie is leeg van de lichaamsformatie en de spraak formatie. Er zijn deze drie soorten formaties.
Er zijn nog drie soorten formaties; vroegere formaties, toekomstige formaties en huidig ontstane formaties. Vroegere formaties zijn leeg van toekomstige en huidig ontstane formaties. Toekomstige formaties zijn leeg van vroegere formaties en huidig ontstane formaties. Huidig ontstane formaties zijn leeg van vroegere en toekomstige formaties. Er zijn deze drie soorten formaties”. Psm(ToV§4)

C. “Wat is leegte in verandering? Voortgebrachte [let. geboren] vorm is leeg van eigen-natuur/individuele essentie1; verdwenen (mijns inziens verwijst dit naar de verdwijnende voortbrengende voorwaarden), vorm wordt zowel gewijzigd als leeg. Voortgebracht gevoel is leeg van eigen-natuur; verdwenen, gevoel wordt zowel gewijzigd als leeg. Voortgebrachte waarneming is leeg van eigen-natuur, verdwenen, waarneming wordt zowel gewijzigd als leeg. Voortgebrachte formaties zijn leeg van eigen-natuur, verdwenen, formaties worden zowel gewijzigd als leeg. Voortgebracht bewustzijn is leeg van eigen-natuur, verdwenen, bewustzijn wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebracht oog is leeg..., .voortgebracht oor is leeg..., voorgebrachte neus is leeg..., ... tong is leeg...,...lichaam...voortgebrachte geest is leeg van eigen natuur, verdwenen,  geest wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte zichtbare vorm is leeg..., voortgebracht geluid is leeg..., voortgebrachte geur is leeg..., voortgebrachte smaak is leeg..., voortgebrachte tactiele gewaarwording is  leeg...voortgebrachte ideeen zijn leeg van eigen natuur; verdwenen, voortgebrachte ideeen (mentale verschijnselen) worden zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte visueel bewustzijn is leeg..., ...auditief bewustzijn is leeg..., ... olfactorisch bewustzijn is leeg..., ...smaak bewustzijn is leeg..., tactiel bewustzijn is leeg..., ...mentaal bewustzijn is leeg van eigen-natuur, verdwenen, mentaal bewustzijn wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebracht oog-contact is leeg..., ...oor-contact is leeg..., ...neus-contact is leeg..., ...tong-contact is leeg.., lichamelijk-contact is leeg..., geest-contact is leeg van eigen-natuur, verdwenen, geest-contact wordt zowel gewijzigd als leeg.
Gevoel voortgebracht door oog-contact is leeg..., gevoel voortgebracht door oor-contact is leeg..., gevoel voortgebracht door neus-contact is leeg..., gevoel voortgebracht door tong-contact is leeg..., gevoel voortgebracht door lichamelijk-contact is leeg...,  gevoel voortgebracht door geest-contact is leeg van eigen-natuur, verdwenen, wordt gevoel voortgebracht door geest-contact zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte waarneming van visuele vormen is leeg..., ...waarneming van geluid is leeg..., ...waarneming van geur is leeg..., ...waarnemingen van smaak is leeg..., ... waarneming van tactiele gewaarwordingen is leeg..., ...waarneming van ideeen (mentale verschijnselen) is leeg van eigen-natuur, verdwenen, waarneming van ideeen wordt  zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte doelbewuste intentie/wil aangaande visuele vorm is leeg..., ...doelbewuste intentie aangaande geluid is leeg..., ...doelbewuste intentie aangaande geur is leeg, ...doelbewuste intentie aangaande smaak is leeg..., ...doelbewuste intentie aangaande tactiele gewaarwordingen is leeg..., ...doelbewuste intentie aangaande ideeen (mentale verschijnselen) is leeg van eigen-natuur, verdwenen, doelbewuste intentie aangaande ideeen wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte hunkering naar visuele vormen is leeg..., ...hunkering naar geluid is leeg..., ...hunkering naar geur is leeg..., ...hunkering naar smaak is leeg...,...hunkering  naar tactiele gewaarwordingen is leeg..., hunkering naar ideeen (mentale verschijnselen)  is leeg van eigen-natuur; verdwenen, hunkering naar ideeen wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte aangewende/gerichte gedachte met betrekking tot visuele vorm is leeg..., ...gerichte gedachte met betrekking tot geluid is leeg..., ....gerichte gedachte met betrekking tot geur is leeg..., ...gerichte gedachte met betrekking tot smaak is leeg..., ...gerichte gedachte met betrekking tot tactiele gewaarwordingen is leeg..., ...gerichte gedachte met betrekking tot ideeen (mentale verschijnselen) is leeg van eigen-natuur, verdwenen, gerichte gedachte met betrekking tot ideeen wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebracht redenerend/onderhoudend denken over visuele vorm is leeg..., ... redenerend denken over geluiden is leeg..., ...redenerend denken over geuren is leeg..., ...redenerend denken over smaken is leeg..., ...redenerend denken over tactiele gewaarwordingen is leeg..., ...redenerend denken over ideeen (mentale verschijnselen)  is leeg van eigen-natuur, verdwenen, rederend denken over ideeen wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebracht aarde element is leeg..., is het water element leeg..., is het vuur element leeg..., is het lucht element leeg,...is het ruimte element leeg, ...is het bewustzijnselement leeg van eigen-natuur; verdwenen, het bewustzijnselement wordt zowel gewijzigd als leeg. (ik ga het nog wat verder inkorten, Siebe)
Voortgebrachte aarde kasina leeg...,...is de water kasina...,....is de vuur kasina..., ...de lucht kasina...,...de blauwe kasina...,...de gele kasina...,...de rode kasina...,...de witte kasina...,...de ruimte kasina...,...de bewustzijnskasina...,...,hoofdharen...,....lichaamsharen...,....tanden..., ....nagels...,...huid..., ....vlees...,...zenuwen..., ...beenderen...,....merg...,...nieren...,...hart...,...lever...,...middenrif...,...milt...,...longen...,....darmen...,....ingewanden...,...keelgat...,...poep...,...gal...,...slijm...,...pus...,...bloed...,....zweet...,...vet...,...tranen...,...smeer...,...spuug...,...snot...,....gewrichtsolie...,...urine...,...het brein leeg van eigen natuur, verdwenen wordt het brein zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte zintuiglijke sfeer van het oog is leeg...,....zintuiglijke sfeer van visuele vorm is leeg...,...zintuiglijke sfeer van het oor is leeg...,...zintuiglijke sfeer van geluid is leeg..., ...zintuiglijke sfeer van de neus is leeg...,...zintuiglijke sfeer van geur is leeg...,... zintuiglijke sfeer van de tong is leeg....,...zintuiglijke sfeer van smaak is leeg...,zintuiglijke sfeer van het lichaam is leeg...,...zintuiglijke sfeer van tactiele gewaarwording is leeg...,...zintuiglijke sfeer van de geest is leeg...,...de zintuiglijke sfeer van ideeen (mentale verschijnselen) is leeg van eigen-natuur, verdwenen, de zintuiglijke sfeer van ideeen wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebracht is het oog element leeg...,...is het visuele vorm element leeg...,...is het visuele bewustzijn element leeg...,... is het oor element leeg...,....is het geluid element leeg,... is het auditieve bewustzijn element leeg...,...is het neus element leeg...,...is het geur element leeg...,...is het olfactorisch bewustzijns element leeg...,...is het tong element leeg...,...is het smaak element leeg...,...is het smaak bewustzijns element leeg...,...is het lichaams element leeg...,...is het tactiele gewaarwording element leeg...,...is het tactiele bewustzijns element leeg...,...is het geest element leeg...,...is het ideeen (mentale verschijnsel) element leeg...,...is het mentale bewustzijns element leeg van eigen-natuur, verdwenen, het mentale bewustzijnselement wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte oog faculteit is leeg...,...oor faculteit...,...neus faculteit....,...tong faculteit...,...lichaam faculteit...,...geest faculteit...,...de leven faculteit...,...vrouwelijkheid faculteit...,...mannelijkheid faculteit...,...(lichamelijk) genoegen faculteit...,.... [lichamelijke] pijn faculteit...,...[mentale] vreugde faculteit...,...[mentale] smart faculteit...,...evenwichtigheid faculteit...,...vertrouwen faculteit...,...energie faculteit...,... indachtigheid faculteit...,...concentratie faculteit...,...begrip faculteit...,... ik-zal-het-onbekende-leren-kennen faculteit...,...uiteindelijke kennis faculteit...,...uiteindelijke kenner faculteit, leeg van eigen-natuur, verdwenen, de uiteindelijk kenner faculteit wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebracht zintuiglijk verlangen element is leeg...,...vorm element is leeg...,... vormloze element is leeg van eigen-natuur, verdwenen, het vormloze element wordt  zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebracht zintuiglijk verlangen bestaan is leeg...,...vorm bestaan is leeg...,...vormloos bestaan...,...waarnemend bestaan...,...niet-waarnemend bestaan..., noch waarnemend-noch-niet-waarnemend bestaan...,...Eén-bestanddeel bestaan...,...Vier-bestanddelen bestaan...,...Vijf-bestanddelen bestaan is leeg van eigen-natuur, verdwenen, Vijf bestanddelen bestaan wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte eerste jhana is leeg...,...tweede jhana...,...derde jhana...,.vierde jhana is leeg van eigen-natuur, verdwenen, de vierde jhana wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte hart (wil)-bevrijding van liefdevolle vriendelijkheid is leeg...,...hart-bevrijding van mededogen...,....hart-bevrijding van meelevende vreugde..., ....hart-bevrijding van evenwichtigheid is leeg van eigen natuur, verdwenen, hart-bevrijding van evenwichtigheid wordt zowel gewijzigd als leeg.
Voortgebrachte verwezenlijking van de basis bestaande uit grenzeloze ruimte is leeg...,...de basis bestaande uit grenzeloos bewustzijn...,...de basis bestaande uit nietsheid...,...de basis bestaande uit noch waarneming noch niet-waarneming is leeg van eigen-natuur, verdwenen, de verwezenlijking van de basis bestaande uit noch waarneming noch niet-waarneming wordt zowel gewijzigd als leeg .
Voortgebrachte onwetendheid is leeg...,...formaties...,...bewustzijn...,...naam & vorm...,...de zesvoudige zintuigsferen...,....contact...,...gevoel...,...begeerte/hunkering...,...grijpen/vastklampen...,...worden is leeg van eigen-natuur, verdwenen, worden wordt zowel gewijzigd als leeg” (geboorte en verouderen-en-dood ontbreken, Siebe) Psm(ToV§5)

(1. Noot 1 in de vertaling geeft aan dat hier het woord ‘sabhava’wordt gebruikt en dat dit de enige referentie hiervan is in de Pitaka)

In mijn eigen woorden samengevat, omdat het wordt voortgebracht is het leeg van eigen-natuur. De vorm van een schaduw die je op de muur projecteert door je hand tussen muur en lampje te steken, ontstaat niet uit zichzelf, komt nergens vandaan, kan niet opeens uit zichzelf bewegen. Ook als het verdwijnt gaat het nergens naartoe want het bestaat niet als entiteit, niet opzichzelf. Het is leeg van eigen-natuur of individuele essentie.

D. “Wat is leegte door kenmerk? Er zijn twee soorten kenmerken: het kenmerk van de dwaas en het kenmerk van de wijze mens. Het kenmerk van de dwaas is leeg van het kenmerk van de wijze mens, en het kenmerk van de wijze mens is leeg van het kenmerk van de dwaas.
Er zijn drie soorten kenmerken: het kenmerk van ontstaan, het kenmerk van verdwijning, en het kenmerk van de verandering van wat aanwezig is. Het kenmerk van ontstaan is leeg van het kenmerk van verdwijning en het kenmerk van de verandering van wat aanwezig is. Het kenmerk van verdwijning is leeg van het kenmerk van ontstaan en het kenmerk van de verandering van wat aanwezig is. Het kenmerk van de verandering van wat aanwezig is, is leeg van het kenmerk van ontstaan en het kenmerk van verdwijning.
Vorm’s kenmerk van ontstaan is leeg van diens kenmerk van verdwijning en diens kenmerk van de verandering van wat aanwezig is; vorm’s kenmerk van verdwijning is leeg van diens kenmerk van ontstaan en diens kenmerk van de verandering van wat aanwezig is; vorm’s kenmerk van de verandering van wat aanwezig is, is leeg van diens kenmerk van ontstaan en leeg van diens kenmerk van verdwijning.
Gevoel’s kenmerk van ontstaan...[en zo voort met de rest van de 201 ‘ideeen’ opgesomd in Psm(ToK§5) tot en met] ...verouderen-en-dood’s kenmerk van de verandering van wat aanwezig is, is leeg van diens kenmerk van ontstaan en diens kenmerk van verdwijning”. Psm(ToV§7).

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, Interne en/of externe leegte
« Reactie #5 Gepost op: 12-12-2014 19:43 »
1.2. Interne en/of externe leegte                                                   S-MN122, S-KN-Psm(ToV§2+13t/m15)

-“Wat is interne leegte?
Innerlijk is het oog leeg van zelf of dat wat toebehoort aan zelf of van wat duurzaam is of altijddurend of eeuwig of niet-onderhevig-is-aan-verandering.
Innerlijk is het oor...Innerlijk is de neus...Innerlijk is de tong...Innerlijk is het lichaam...Innerlijk is de geest leeg van zelf of dat wat toebehoort aan zelf of van wat duurzaam is of altijddurend of eeuwig of niet-onderhevig-aan-verandering” Psm(ToV§13).

-”Wat is externe leegte?
Externe visuele objecten zijn leeg van zelf of dat wat toebehoort aan zelf of van wat duurzaam is of altijddurend of eeuwig of niet-onderhevig-aan-verandering.
Externe geluiden zijn...Externe geuren... Externe smaken...Externe tactiele gewaarwordingen...Externe ideeen (mentale verschijnselen) zijn leeg van zelf of dat wat toebehoort aan zelf of van wat duurzaam is of altijddurend of eeuwig of niet-onderhevig-aan-verandering” Psm(ToV§14).

-”Wat is leegte op beide manieren?
”Innerlijk het oog en externe visuele vormen zijn beide leeg van zelf of dat wat toebehoort aan zelf of van wat duurzaam is of altijddurend of eeuwig of niet- onderhevig-aan-verandering. Innerlijk het oor en externe geluiden...Innerlijk de neus en externe geuren...Innerlijk de tong en externe smaken...Innerlijk het lichaam en externe tactiele gewaarwordingen...Innerlijk de geest en externe ideeen (mentale verschijnselen) zijn beide leeg van zelf of dat wat toebehoort aan zelf of van wat duurzaam is of altijddurend of eeuwig of niet-onderhevig-aan-verandering” Psm(ToV§15).

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 1.3, ultieme/opperste leegte
« Reactie #6 Gepost op: 12-12-2014 19:45 »

1.3 Ultieme/opperste Leegte                                S-MN121, S-KN-Psm(ToV§2+6), S-KN-Psm(ToI§8)
                                                                         S-KN-MpIIBoek7H6§60

Wat is ultieme/opperste leegte? Dit idee is het hoogst, dit idee is het beste, dit idee is uitmuntend, dat wil zeggen, het kalmeren van alle formaties, het wijken van alle substrata van worden, de uitputting (vernietiging) van begeerte/hunkering, het verdwijnen van hebzucht, beëindiging, nibbana. Dit is ultieme/opperste leegte”. Psm(ToV§6).

In Milindapanha boek 7, Hoofdstuk 6, §60 wordt het zo geformuleerd...”die staat die leeg is van begeerten, van kwaadaardigheid en van matheid, waarin de opwindingen/onrust van individualiteit niet meer ervaren wordt, en dat daarom wordt aangeduid als de ultieme/opperste leegte”.

In Majjhima Nikaya 121 wordt er over gezegd dat alle contemplatieven en Brahmanen die ooit een leegte vonden, vinden, en zullen vinden die zuiver is, superieur en onovertroffen, precies deze zelfde leegte vonden, vinden en zullen vinden.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
2.1 De wereld is Leeg (suññato) 
S-SN35.85, S-KN-Sn5.16, KN-PsmToV§1), A-KvBoek1H1§234+241,  A-KvBoek9H1§2

In welk opzicht is de wereld leeg? “Omdat het leeg is van zelf of van wat zelf toebehoort, daarom wordt gezegd, de wereld is leeg Ananda. En wat is het dat leeg is van zelf of van wat aan zelf toebehoort? Oog is leeg van zelf of wat aan zelf toebehoort, visuele objecten zijn leeg van zelf of van wat zelf toebehoort, oog bewustzijn is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort, oogcontact is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort; en elk gevoel dat ontstaat vanuit oogcontact, ofwel aangenaam of onaangenaam of noch-onaangenaam-noch-aangenaam, is ook leeg van zelf of van wat zelf toebehoort. Oor is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort, geluiden, ....neus is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort, geuren...Tong is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort, smaken...Het lichaam is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort, tactiele gewaarwordingen...Geest is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort, mentale verschijnselen...geest bewustzijn...geestcontact...elk gevoel dat ontstaat vanuit geestcontact, ofwel aangenaam of onaangenaam of noch-onaangenaam-noch-aangenaam, is ook leeg van zelf of van wat  zelf toebehoort. Omdat het leeg is van zelf of van wat zelf toebehoort, wordt gezegd ‘de wereld is leeg’”. Psm(ToV§1).

2.2 Alle samengestelde dingen zijn leeg                              
S-KN-Bv1+2+4t/m7, 9, 12, 20t/m25*
(* nummering verwijst naar de nummers van de kronieken)

In welke opzicht zijn alle samengestelde dingen leeg? Ik heb dit niet zien uitgelegd worden maar mijns inziens geldt hier hetzelfde als boven. Samengestelde dingen zijn leeg van zelf of van wat permanent is of altijddurend of eeuwig of niet onderhevig aan verandering. Er is in wezen geen kern.

2.3 Ontbreken van een kern of essentie in bestaansvormen   
S-KN-Sn1.1, S-KN-Thag3.14, S-KN-Thag19(1131),  S-KN-Thig16,S-KN-Psm(ToV§5),
S-KN-MpIIBoek7H7§67, S-KN-Psm(ToI§7), S-KN-Psm(ToK§221)

Kern en essentie zijn hier mijns inziens synoniemen voor zelf.

2.4 Leeg/ledig zijn van (één van) de khandha’s (suññato)
S-SN22.95, S-MN64, S-SN22.122, S-SN35.238, S-AN4.124, S-AN4.126, S-AN9.36, S-MN74, S-KN-Thag2.25, S-KN-Thag2.26, S-KN-Thag6.4, S-KN-MpIIBoek7H7§67, A-KvBoek19H2§5, S-KN-Psm(ToI§7,8), S-KN-Psm(ToK§297), S-KN-Psm(ToV§5)

In nogal wat sutras (zie boven) komt een vergelijkbare beschouwing voor als hieronder weergegeven (uit MN64).

“Welke staten er dan ook zijn door middel van vorm, van gevoel, waarneming, formaties of bewustzijn, hij beschouwt ze als vergankelijk, als lijden, als een ziekte, als een tumor, als een weerhaak, als een calamiteit, als een aandoening, als wezensvreemd (alien), als eindigend/afbrekend, als leeg/ledig, als niet-zelf. Hij keert zijn geest af van deze staten. Zijn geest van deze staten afgekeerd hebbend, richt hij zijn geest op het dood-vrije element, aldus: “Dit is vredig, dit is subliem, dat is, het kalmeren van alle formaties, het loslaten van alle verwervingen/verkrijgingen, de vernietiging van begeerte/hunkering, vrede, beeindiging, nirvana. Als hij daarin stabiel is, bereikt hij de vernietiging van de mentale influxen (asava’s, Siebe). Als hij niet de vernietiging van de mentale influxen bereikt vanwege dat verlangen naar dharma’s, dat verheugen in/zin aan dharma’s, dan zal hij bij de vernietiging van de vijf lagere ketens iemand worden met spontane geboorte (in de Zuivere Verblijven) en daar het definitieve nirvana bereiken, niet onderhevig om weer uit die wereld te vertrekken (een niet- terugkerende, Siebe)”

Wat betekent hier leeg/ledig? Mijns inziens verwijst het hier naar naar het onwerkelijke, kernloze en niet substantiele karakter van de khandha’s, wederom het ontbreken van eigen-natuur, een essentie, dus uiteindelijk betekent het mijns inziens ‘niet-zelf’. Om het substantieloze karakter te illustreren worden de khandha’s bijvoorbeeld vergeleken met schuimvlokken en een luchtspiegeling (SN22.95).

De bovenstaande beschouwingswijze van de khandha’s kan in drie hoofd contemplaties verdeeld worden:

De contemplatie van het vergankelijke karakter: “als vergankelijk”, “als eindigend/afbrekend” (anicca nupassana);
De contemplatie van het pijnlijke/onbevredigende karakter; “als lijden”, “als een ziekte”, “als een tumor”, “als een weerhaak”, “als een calamiteit”, “als een aandoening” (dukkha nupassana).
De contemplatie van niet-zelf: “als wezensvreemd”, “als leeg/ledig”, “als niet-zelf” (anatta nupassana).

De contemplatie “als leeg/ledig” valt dus, samen met de contemplatie van wezensvreemd en niet-zelf, onder de contemplatie van niet-zelf of anatta nupassana. Psm(ToI§9)

Het aangehaalde fragment onthult ook iets over het doel van deze contemplatie. Het doel is ommekeer te bewerkstelligen in geest waarbij de obsessie voor, de dorst naar, de honger naar geconditioneerde verschijnselen vermindert, eindigt en er een gerichtheid ontstaat op het vredevolle doodvrije element. Dit is ook onderwerp van het volgende hoofdstuk.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 3.1+3.2, leegte en contemplatie
« Reactie #8 Gepost op: 12-12-2014 20:02 »
3.1 Suññatanupassana=anattanupassana,  S-KN-Psm(ToI§9), S-KN-Psm(ToL§82)

“Contemplatie-van-Niet-Zelf en Contemplatie-van-Leegte-zijn deze ideeen verschillend in betekenis en verschillend qua naamgeving, of hebben ze dezelfde betekenis en verschilt alleen de naam?
Contemplatie-van-Niet-Zelf en Contemplatie-van-Leegte-deze ideeen hebben dezelfde betekenis en verschillen alleen in naam” (Psm(ToL§82).

3.2 Contemplatie van leegte,  als onderdeel van de achttien fundamentele contemplaties (sunnata nupassana)  S-KN-Psm(ToK§39)

Er is ook een opsomming van achttien zogenaamde principiele/fundamentele inzichten, vormen van vipassana-beoefening in de Pali Canon (zie PsmToK§39). Deze contemplaties functioneren als vervanging van (onjuiste) kennis door tegendelen. Voorbeeld: de contemplatie van pijn/leedvolle karakter van geconditioneerde verschijnselen bevrijdt van de perceptie waarbij je ze als plezierig ziet en er vanuit die kennis in betrokken raakt.
In deze opsomming van achttien fundamentele contemplaties worden de contemplatie van niet-zelf en contemplatie van leegte apart opgesomd. Verschillen ze dan toch?
Er wordt beschreven dat de contemplatie van niet-zelf afstand doet van de perceptie van zelf en de contemplatie van leegte doet afstand van misinterpretatie. (Psm(ToK§135).
“Kennis van contemplatie van niet-zelf wordt bevrijdt van de perceptie als zelf”...en verderop....”kennis van contemplatie van leegte wordt bevrijdt van perceptie als misinterpretatie”. Psm(ToL§45).
“Correcte kennis als contemplatie van niet-zelf wordt bevrijdt van onbewustheid (unknowing) als verwarring over zelf”. ...en verderop in de tekst....”Correcte kennis als contemplatie van leegte wordt bevrijdt van onbewustheid als verwarring over misinterpretatie, dus er is bevrijding van kennis”. Psm(ToL§46).

Ik denk dat je mag zeggen dat in deze context van de achttien fundamentele contemplaties de contemplatie van niet-zelf valt onder de contemplatie van leegte, want  de perceptie van zelf is misinterpretatie.

Er wordt in deze context ook gesproken over het verkoelend effect van kennis die samenhangt met zulke contemplatie. “De onovertroffen koelte van kennis als contemplatie van niet-zelf wordt vrijgemaakt van het branden, de benauwdheid en nood betreffende zelf”...en verderop...”De onovertroffen kennis als het contempleren van leegte wordt bevrijd van het branden, de benauwdheid en nood betreffende misinterpretatie, dus er is bevrijding die aldus wordt beschreven ‘het kan koel worden”. (Psm(ToL§47). 

Kennis als contempleren van leegte bevrijdt ook van drie soorten vastklampen; 1. vastklampen aan onjuiste visie, 2. vastklampen aan deugden/verdiensten en plichten en 3. vastklampen aan zelftheorieen. Deze drie soorten vastklampen gelden ook voor contemplatie van niet-zelf en de contemplatie van vergankelijkheid/onbestendigheid.
De kennis van de contemplatie van pijn/leedvolheid bevrijdt van het vastklampen aan zintuiglijk verlangen. Psm(ToL§51 t/m 53).

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 3.3, begrip van leegte en afkeren van kennis
« Reactie #9 Gepost op: 12-12-2014 20:04 »
3.3 Begrip van leegte is kennis van het afkeren van kennis (sunnate panne)   
S-KN-Psm(ToK§514t/m516)

“Hoe komt het dat het begrijpen van leegte kennis is van het afkeren van kennis?” Psm(ToK§514)

“Wanneer hij op de correcte wijze weet en ziet dat oog leeg is van zelf of van wat zelf toebehoort of van iets duurzaams of altijddurends of eeuwigs of iets niet onderhevig aan verandering, dan keert zijn kennis zich af van misinterpretatie van (aandrang op) oog, dus het begrijpen van leegte is kennis van het afkeren van kennis.

  Wanneer hij op correcte wijze weet en ziet dat oor...
  Wanneer hij op correcte wijze weet en ziet dat neus...
  Wanneer hij op correcte wijze weet en ziet dat tong...
  Wanneer hij op correcte wijze weet en ziet dat lichaam...

Wanneer hij op de correcte wijze kent en ziet dat geest leeg is van zelf of van wat zelf toebehoort of van iets duurzaams of altijddurends of eeuwigs of iets niet onderhevig aan verandering, dan keert zijn kennis zich af van misinterpretatie van (aandrang op) geest, dus het begrijpen van leegte is kennis van het afkeren van kennis”. Psm(ToK§515)

”Kennis is in de betekenis dat het gekend wordt en begrip is in de betekenis van de daad van dat begrijpen. Derhalve werd er gezegd: ‘Begrip van leegte is kennis van het afkeren van kennis”’. Psm(ToK§516)

In mijn eigen woorden, als je werkelijk begrijpt dat, als bijvoorbeeld, aangenaam gevoel, niet-zelf is, leedvol, vergankelijk, dan investeer je daar ook niet in, die aandrang vermindert. Je jaagt ze niet na. Je bent afgekeerd van de kennis van aangenaam gevoel als heilbrengend, als veilige toevlucht, als iets wat geluk brengt, als jezelf, als iets wat je kunt beheersen, afgekeerd van de kennis dat je zo je welzijn bevordert. Afgekeerd van de kennis dat je gevoel bent of de eigenaar van gevoel, etc. Dus het begrijpen van leegte keert af van misinterpretatie, kun je denk ik zeggen.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 3.4, Leegte als poort tot bevrijding
« Reactie #10 Gepost op: 12-12-2014 20:09 »
3.4 Leegte als poort tot bevrijding
S-KN-Psm(ToL§54t/m63,67t/m73,78t/m91),  S-KN-Nt§527-532+§702.1-712+§729.1-738.10 +§754.12, (SN43.4, leegte concentratie is het Pad naar het Ongeconditioneerde)

Wat is poort? Die onberispelijke, profijtelijke ideeen die deel hebben/deelnemen aan verlichting en daar worden geboren-die zijn de poort”. (Psm(ToL§97).
Wat is poort tot bevrijding? “Wat die ideeen als hun ondersteunend object hebben, namelijk beeindiging, nibbana, -dat is de poort tot bevrijding”. (Psm(ToL§98)

“Welnu deze drie poorten tot bevrijding leiden tot de uittocht uit de wereld, [dat wil zeggen:] (1) tot het zien van alle formaties als beperkt en begrensd en tot het binnengaan van bewustzijn in het tekenloze element (“principle”), (2) tot het opwekken/activeren (bestirring) van de geest met betrekking tot alle formaties en tot het binnengaan van bewustzijn in het verlangenloze element, (3) tot het zien van alle ideeen (alle geconditioneerde verschijnselen, Siebe) als wezensvreemd (alien) en tot het binnengaan van bewustzijn in het leegte element. Deze drie poorten tot bevrijding leiden tot een uittocht uit de wereld”.
Psm(ToL§54).

De vastberadenheid op leegte, het tekenloze en het wens-/verlangenloze is de vastberadenheid op het sublieme doel, zo wordt het gezegd in Psm(ToK§447).

De drie hoofdcontemplaties hebben dus als gevolg dat men zich afkeert van geconditioneerde staten en men zich richt op het dood-vrije element. Ik denk dat je het zo mag zien dat leegte, het tekenloze en verlangenloze aspecten daarvan zijn. Elders, zie hoofdstuk 6, wordt gezegd dat deze drie aspecten iemand eerste begrip van onthechting kleuren.

“Wanneer hij aandacht geeft als vergankelijk dan begrijpt en ziet hij op de juiste wijze het teken (want als niet-duurzaam, als onbestendig, Siebe). Dus ‘juist zien’ wordt gezegd. Dus als gevolg daarvan worden alle formaties duidelijk gezien als vergankelijk. Hierbij wordt afstand gedaan van twijfel”. (Wetend dat al het verschijnen vergankelijk is, verliest het de bekoring, de tekens die er ook aan automatisch aan gekoppeld zijn. Waar een verschijnsel als pijn misschien voorheen een keten van reacties ontlokte op basis van tekens, eindigt een innig besef van vergankelijkheid deze kettingsreactie. Bewustzijn gaat het tekenloze element binnen door contemplatie van onbestendigheid).
“Wanneer hij aandacht geeft als leedvol dan begrijpt en ziet hij op correcte wijze verschijning (want als onaantrekkelijk, onbevredigend, niet-gelukbrengend, Siebe). Dus ‘juist zien’ wordt gezegd. Dus, als gevolg daarvan, worden alle formaties duidelijk gezien als leedvol. Hierbij wordt van twijfel afstand gedaan”. (Wetend dat bijvoorbeeld het vastklampen aan verschijnselen die tijdelijk zijn enkel leedvol is, onrust brengt, niet heilzaam is, wordt men geleidelijk minder verlangend op dit vlak. Bewustzijn gaat het wens-/verlangenloze binnen).
“Wanneer hij aandacht geeft als niet-zelf begrijpt en ziet hij op correcte wijze teken en verschijning. Dus, ‘juist zien’ wordt gezegd. Dus als gevolg daarvan worden alle ideeen (geconditioneerde verschijnselen, Siebe) duidelijk gezien als niet-zelf. Hierbij wordt afstand gedaan van twijfel.” (Wanneer men alle geconditioneerde verschijnselen kent als wezensvreemd klampt men zich er niet aan vast, voedt dit gebeuren steeds minder en raakt meer en meer vertrouwd met leegte . Psm(ToL§78, tekstgedeelten tussen (...) zijn van mij).

“Wanneer hij aandacht besteedt als vergankelijk komt zijn bewustzijn tevoorschijn uit het teken; zijn bewustzijn gaat het tekenloze binnen. Wanneer hij aandacht geeft als leedvol komt zijn bewustzijn tevoorschijn uit verschijning; zijn bewustzijn gaat niet-verschijning binnen. Wanneer hij aandacht geeft als niet-zelf, komt zijn bewustzijn tevoorschijn uit het teken en verschijning; zijn bewustzijn gaat het tekenloze binnen, niet-verschijning, in het nibbana element bestaand in beeindiging”. Psm(ToL§85)

Het zo door de contemplaties veroorzaakte binnengaan van het tekenloze, wens-/verlangenloze en leegte is iets wat zich ontwikkelt. Van het binnengaan in het tekenloze, wens/-verlangenloze en leegte gaat vervolgens invloed uit die stabiliserend en gidsend werkt en zo leidt naar volledige beeindiging, nibbana. Psm(ToL§90).

De Nettippakarana brengt de drie poorten tot bevrijding ook in verband met het edele achtvoudige pad en wel als volgt:
“Deze [kalmte en inzicht, Siebe] worden gevormd door drie ideeen/zienswijzen; door vergankelijkheid, door leedvolheid en door niet-zelf. [Dus] wanneer hij in kalmte en inzicht (ver)blijft, (ver)blijft hij in de drie Poorten tot Bevrijding. Wanneer hij in de drie poorten tot bevrijding (ver)blijft, (ver)blijft hij in de drie categorien [van deugdzaamheid, concentratie en begrip/wijsheid]. Wanneer hij in de drie categorien verblijft, verblijft hij in het Edele Achtvoudige Pad”. Nt(§527 en 528).

Of iemand overwegend aandacht geeft als vergankelijk/onbestendig, of als leedvol/onaantrekkelijk of als niet-zelf hangt af van welke vermogens in iemand dominant zijn. Anicca nupassana wordt in verband gebracht met bewustzijn met grote vastberadenheid en vertrouwen . Dhukkha nupassana met bewustzijn met grote kalmte en concentratievermogen. Anatta nupassana met bewustzijn met grote wijsheid en goed ontwikkeld begripsvermogen. Voor meer details zie Psm(ToL§56t/m63)

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 4, leegte bevrijding
« Reactie #11 Gepost op: 12-12-2014 20:13 »
4. Leegte bevrijding                     S-MN43, S-KN-Psm(ToL§1t/m3,69t/m77,87t/m94), A-P(H4+6)

Wat is leegte bevrijding (of bevrijding door leegte)? “Er is de situatie dat een monnik de wildernis is in gegaan, zit aan de wortel van een boom, of in een leeg onderkomen, en dit overweegt: “dit is leeg van een zelf of van iets wat betrekking heeft op een zelf.” (MN43).
“Hier, bhikkhu’s, overweegt een bhikkhu die naar het bos is gegaan of naar de wortel van een boom of naar een lege plaats, aldus: ‘Dit is leeg van zelf of van wat zelf toebehoort’. Hij beraamt hierbij (in deze context, Siebe) geen misinterpretatie, dus het is bevrijding door leegte. Dit is bevrijding door leegte” Psm(ToL§3)

Zoals in het vorige hoofdstuk is besproken hebben de drie hoofdcontemplaties tot gevolg dat bewustzijn het tekenloze, het verlangenloze en leegte binnengaat. Ze werken stabiliserend, gidsend en leiden naar beeindiging. In deze zin worden deze drie aspecten, tekenloosheid, verlangenloosheid en leegte mijns inziens ook beschouwd als drie bevrijdingen die in iemand aanwezig zijn en werkzaam worden.

Wanneer iemand met grote vastberadenheid aandacht geeft als vergankelijk/onbestendig is de tekenloze bevrijding dominant in hem. Op het moment van doordringen, van zien, is de tekenloze bevrijding dominant in hem.
Wanneer iemand met grote kalmte aandacht geeft als pijnlijk/leedvol is de verlangenloze bevrijding dominant in hem. Op het moment van doordringen, van zien, is de verlangenloze bevrijding dominant in hem.
Wanneeer iemand met grote wijsheid aandacht geeft als niet-zelf is leegte-bevrijding dominant in hem. Op het moment van doordringen, van zien, is de leegte bevrijding dominant in hem.
De andere twee bevrijdingen volgen op wat dominant aanwezig is bij iemand, ze ontstaan/bestaan op hetzelfde moment (connascent conditions), zijn wederkerige/gemeenschappelijke voorwaarden, ondersteunende voorwaarden.   Psm(ToL§70,71).

“Allen die lijden volledig begrijpen, die afstand doen van de oorzaak, die beeindiging realiseren, die het pad ontwikkelen, worden Bevrijd door Vertrouwen door de invloed van de tekenloze bevrijding, Lichaam(s) Getuigen (Body Witnesses) door de invloed van de wens-/verlangensloze bevrijding, Iemand die Visie Bereikt (One Attained to Vision) door de invloed van leegte bevrijding”. (Psm(ToL§75).

“Wanneer hij aandacht geeft als vergankelijk wordt hij bevrijd door de tekenloze bevrijding. Wanneer hij aandacht geeft als leedvol wordt hij bevrijd door de wens/verlangenloze bevrijding en wanneer hij aandacht geeft als niet-zelf wordt hij bevrijd door de leegte bevrijding”. Psm(ToL§87). Dit geldt wanneer deze bevrijdingen door ontwikkeling uitmuntend zijn geworden.

Psm(ToL§94) geeft mijns inziens toch weer een net iets andere invalshoek op leegte bevrijding is. “Wat is de leegte bevrijding? Kennis van het contempleren van vergankelijkheid is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als permanent. Kennis van contemplatie van leed/pijn is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van misinterpretatie als plezierig. Kennis van contemplatie van niet-zelf is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als zelf. Kennis van contemplatie van passieloosheid/roerloosheid is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als begeestering. Kennis van contemplatie van vervagen/verdwijnen is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als hebzucht. Kennis van contemplatie van beeindiging is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van misinterpreteren als oorzaak (origin, Siebe). Kennis van contemplatie van verzaking is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als grijpen. Kennis van contemplatie van het tekenloze is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als het teken. Kennis van contemplatie van verlangenloosheid is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als verlangen. Kennis van contemplatie van leegte is leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van alle misinterpretaties.
Kennis van contemplatie van vergankelijkheid in vorm/materialiteit is de leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van het misinterpreteren als duurzaam....[enzovoort met de tien contemplaties in het geval van elk van de 201 ideeen opgesomd in Psm(ToK §5) tot en met]...Kennis van contemplatie van leegte in verouderen-en-dood is leegte bevrijding aangezien het bevrijdt van alle misinterpretaties”Psm(ToL§94)

Dus, je kunt denk ik zeggen dat elke contemplatie die (een bepaalde) misinterpretatie vervangt door juiste kennis leegte bevrijding kan worden genoemd.

In de zin dat kennis samenhangend met deze contemplaties ook bevrijdt van onjuiste tekens (bijvoorbeeld het teken ‘duurzaam’) en verlangens kan het ook tekenloze en verlangenloze bevrijding worden genoemd Psm (ToL§95, 96). De strekking lijkt dat je dit moet bekijken in perspectief.

Bij bevrijding wordt overigens (ook) gelegenheids bevrijding en bevrijding behorend tot een gelegenheid en niet-gelegenheids bevrijding en bevrijding niet behorend tot een gelegenheid onderscheiden. (Psm(ToL§2).
De vier jhana’s en de vier immateriele verwezenlijkingen zijn gelegenheidsbevrijdingen en bevrijding behorend tot een gelegenheid. De vier edele paden en de vier vruchten van asceticisme (stroom-intreder, eenmaal terugkerende, niet-meer-terugkerende en arahant) en nibbana zijn niet-gelegenheidsbevrijdingen en bevrijdingen die niet behoren tot een gelegenheid. Psm(ToL§25,26).
Waar vallen de tekenloze bevrijding, de verlangenloze bevrijding en leegte bevrijding onder? Dit wordt niet genoemd maar ik denk dat je het zo kunt zien dat zolang er niet sprake is van het verwezenlijken van pad of vrucht dat er sprake is van gelegenheidsbevrijding.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 5, leegte concentratie
« Reactie #12 Gepost op: 12-12-2014 20:17 »
5. Leegte concentratie (suññato(a) samadhi)   
S-DN33, S-SN43.4, S-AN3.183, S-AN3.184, S-KN-Psm(ToK§268)

Over leegte wordt ook gesproken in de context van concentratie. Ik denk dat dit aansluit bij leegte als poort tot bevrijding omdat het in verband wordt gebracht met het pad leidend naar het ongeconditioneerde.

...”En wat, bhikku’s, is het pad leidend naar het ongeconditioneerde? De leegte concentratie (suññata samadhi, Siebe), de tekenloze concentratie, de ongerichte (ook wel verlangenloze en wensloze genoemd, Siebe) concentratie: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...” (SN 43.4, Leegte concentratie)

In een bespreking van Majjhima Nikaya 44 op www.accestoinsight.org kwam ik dit tegen: “Leegte, het tekenloze & het ongerichte zijn namen voor een staat van concentratie die op de drempel ligt van Onthechting. Ze verschillen alleen in hoe ze worden benaderd. Volgens het commentaar kleuren ze iemands eerste begrip van Onthechting: een mediterende die zich op het thema van vergankelijkheid/onbestendigheid heeft gericht zal Onthechting eerst bevatten als tekenloos; iemand die zich heeft gericht op het thema van stress/leedvolheid zal het eerst bevatten als ongericht (ook wel wensloos, Siebe); iemand die zich gericht heeft op het thema van niet-zelf zal het eerst bevatten als leegte”.
Mijns inziens sluit dit aan bij het mechanisme wat wordt besproken in de sutta’s. Door de  drie hoofdcontemplaties keert de geest zich af van het geconditioneerde en richt is meer en meer op het vredevolle. In deze context kan ook het onderstaande begrepen worden denk ik.

“Bhikku’s, voor directe kennis van begeerte (Engels: lust) moeten drie dingen onwikkeld worden. Welke drie? Leegte concentratie, tekenloze concentratie en wensloze concentratie. Voor directe kennis van begeerte moeten deze drie dingen ontwikkeld worden”. (AN 3.183 (1))

 “Bhikku’s, voor volledig begrip van begeerte... voor de totale vernietiging... voor het afstand doen van... voor de vernietiging... voor het verdwijnen... voor het vervagen... voor de beeindiging... voor het opgeven... voor het afstand doen van begeerte, moeten deze drie dingen ontwikkeld worden.
“Bhikku’s, voor de directe kennis... voor het volledig begrip van... voor de totale vernietiging... voor het afstand doen van... voor de vernietiging... voor het verdwijnen... voor het vervagen... voor de beeindiging... voor het opgeven... voor het afstand doen van haat...begoocheling... kwaadheid... vijandigheid...kwaadsprekerij...onbeschaamdheid...jaloezie...gierigheid...bedrieglijkheid...sluwheid...
koppigheid...heftigheid...gemaaktheid... zelfingenomenheid... intoxicatie... achteloosheid... moeten drie dingen ontwikkeld worden. Welke drie? Leegte concentratie, tekenloze concentratie en wensloze concentratie. Voor het afstand doen van achteloosheid moeten deze drie dingen ontwikkeld worden”.
(AN 3.184 (2)-352 (170))

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 6, contact met leegte
« Reactie #13 Gepost op: 12-12-2014 20:19 »
6. Contact met leegte, suññato phasso   
S-MN44, S-SN41.6, A-KvBoek6H5§4

Over leegte wordt ook gesproken in de context van contact en dan met name het contact wanneer iemand de beeindiging van waarneming & gevoel bereikt en daar weer uit te voorschijn komt. De beeindiging van waarneming en gevoel wordt over het algemeen aangeduid als ‘beeindiging’ en is het moment dat de khandha’s eindigen en bezoedelingen. Omdat het geconditioneerde nu afwezig is, is het leeg. Omdat er geen kenmerk is van het geconditioneerde is het tekenloos. Omdat er geen begeerte is, geen enkele hunkering is of wens, is het wens- of verlangenloos. Blijkbaar is het zo dat wanneer iemand uit deze staat komt er contact blijft met die drie aspecten van leegte, het tekenloze en wensloze.

-“Wanneer een monnik uit de beeindiging van waarneming & gevoel is gekomen, hoeveel contacten maken dan contact?”
-Wanneer een monnik uit de beeindiging van waarneming en gevoel is gekomen, maken drie contacten contact: contact met leegte, contact met het tekenloze & contact met het ongerichte” (dit wordt ook wel ‘het wens-/verlangenloze’ genoemd, Siebe).
-”Heel goed, eerwaarde heer”, En zich verheugend en instemmend met het antwoord van eerwaarde Kamabhu, stelde Citta hem nog een vraag: Wanneer een monnik uit de beeindiging van waarneming & gevoel komt, waar helt zijn geest dan naartoe, waar neigt het toe, waar buigt het naar af?”
-Wanneer een monnik te voorschijn is gekomen uit de beeindiging van waarneming & gevoel, helt zijn geest naar afzondering, neigt naar afzondering, dan buigt het naar afzondering”. (SN 41.6).

Volgens het commentaar zou ‘afzondering’ hier verwijzen naar Onthechting. Bij het tevoorschijn komen uit de beeindiging van waarneming & gevoel, en contact gehad hebbend met leegte, het tekenloze, het wensloze of ongerichte, neigt de geest op een natuurlijke manier naar een directe ervaring van Onthechting [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn41/sn41.006.than.html]. Dit beschrijft mijns inziens weer het mechanisme van het zich gaan wenden tot het doodloze.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 7, leegte als verblijf
« Reactie #14 Gepost op: 12-12-2014 20:21 »
7. Leegte als verblijf (sunnata vihara)   
S-MN121, S-MN122, S-MN151 V-CvH12(blz422), S-KN-Psm(ToK§317,327,337, 434t/m439, 446)

In de Pali Canon wordt over leegte gesproken als een verblijf. Wat betekent dit?

Het lijkt me ook weer context afhankelijk. Leegte kan hier denk ik verwijzen naar de ultieme leegte, nibbana, de ultieme vrucht. Verwijlen in leegte verwijst dan naar de volledige beeindiging van stress en lijden, de beeindiging en ontworteling van hunkering en alle bezoedelingen, onthechting. Dit bestaat dan niet op een geforceerde of afgedwongen manier en is niet het resultaat van een gelegenheid. Mijns inziens wordt er zo over gesproken in bijvoorbeeld MN121.

Er kan ook worden verwezen naar een leegte verblijf of verwijlen in de context van contemplatie. Volgens mij behelst dit, anders dan het voorgaande, wel activiteit/inspanning. Het wordt als volgt beschreven (tekst tussen haken is niet van mij, tenzij vermeld):

“Wanneer hij op heldere wijze het misinterpreteren [van formaties] als verschrikking (terror, Siebe) ziet en [hun] verdwijnen ziet elke keer wanneer hij [zijn kennis op formaties] toepast omdat hij op het leegte [aspect van nibbana] gericht is, is dit het leegte verwijlen [van inzicht] Psm(ToK§435).
Wanneer hij op heldere wijze het misinterpreteren als verschrikking ziet en, door verschijning met gelijkmoedigheid te behandelen en acht slaand op beeindiging, nibbana, als leeg, bereikt hij de verwezenlijking [van de vrucht] omdat hij gericht is op leegte, dit is de leegte verwezenlijking. Psm(ToK§436).
Wanneer hij op heldere wijze misinterpretatie [van formaties] als verschrikking ziet en [hun] verdwijnen ziet elke keer wanneer hij [zijn kennis op hen] toepast en door hun verschijning met gelijkmoedigheid te behandelen en acht slaand op beeindiging, nibbana, als leeg, betreedt hij de verwezenlijking [van de vrucht], omdat hij gericht is op het leegte [aspect van nibbana], dit is het leegte verwijlen en verwezenlijking.
Iets soortgelijks wordt gezegd van het tekenloze en het verlangenloze. Voor meer informatie zie Psm(ToK§434 t/m439)

Het leegte verblijf/onderkomen, het tekenloze en verlangeloze verblijf is een vredevol verblijf.
Psm(ToK§447)


Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, 8, Uiteindelijke betekenis van leegte
« Reactie #15 Gepost op: 12-12-2014 20:24 »
8. Uiteindelijk betekenis van leegte      S-KN-Psm(ToV§2,26)

(tekstgedeelten tussen [...] komen uit de vertaling van Nanamoli. Tekstgedeelten tussen (...) van mij).

“Wat is leegte in de uiteindelijke betekenis van allerlei soorten leegte, welk de beeindiging van verschijning is in [de Arahant], die volledig bewust ("fully aware") is?

Hier [in wat van dit zelfde leven overblijft] beeindigt iemand die volledig bewust is door afzwering/verzaking het verschijnen van geestdrift voor zintuiglijke verlangens; door niet-kwade-wil beeindigt hij het verschijnen van kwade wil; door het waarnemen van licht beeindigt hij het verschijnen van starheid en traagheid; door niet-afleiding beeindigt hij het verschijnen van agitatie; door het begrijpen/bepalen van verschijnselen (‘definition of ideas’) beeindigt hij het verschijnen van onzekerheid (‘uncertainty’); door kennis beeindigt hij het verschijnen van onwetendheid; door blijheid beeindigt iemand die volledig bewust is het verschijnen van verveeldheid.

Door de eerste jhana beeindigt iemand die volledig bewust is het verschijnen van de hindernissen; door de tweede jhana beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van gedachteconceptie/aanvangende gedachten en redenerend denken; door de derde jhana beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van vreugde; door de vierde jhana beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van geluk; door het verwerven van de sfeer van oneindige ruimte beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de waarnemingen van vorm, waarnemingen van weerstand en waarnemingen van diversiteit; door het realiseren van de sfeer van oneindig bewustzijn beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de waarneming van de sfeer van oneindige ruimte; door het verwerven van de sfeer van nietsheid beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de waarneming van de sfeer van oneindig bewustzijn; door het verwerven van de sfeer van noch-waarneming-noch-niet-waarneming beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de waarneming van de sfeer van nietsheid.

Door de contemplatie van vergankelijkheid beeindigt iemand die volledig bewust is het verschijnen van de perceptie van bestendigheid; door de contemplatie van pijn/ongenoegen beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de perceptie van genoegen; door de contemplatie van niet-zelf beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de perceptie van zelf; door de contemplatie van passieloosheid/vrede/roerloosheid beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van begeestering/verrukking; door de contemplatie van het vervliegen/verdwijnen [van hebzucht] beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van hebzucht; door de contemplatie van ophouden/eindigen, beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van opkomen/ontstaan; door de contemplatie van loslaten, beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van (vast)grijpen;
door de contemplatie van afbraak beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de perceptie van compactheid; door de contemplatie van verval beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van opeenhoping; door de contemplatie van verandering beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de perceptie van altijddurendheid; door de contemplatie van tekenloosheid beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van het teken; door de contemplatie van verlangenloosheid beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van verlangen; door de contemplatie van leegte beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van misinterpretatie; door inzicht in verschijnselen dat hogere wijsheid is, beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de misinterpretatie vanwege grijpen naar een kern/essentie; door juiste kennis en zien, beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van misinterpretatie vanwege begoocheling; door de contemplatie van gevaar beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de misinterpretatie vanwege het vertrouwen [op formaties]; door de contemplatie van bezinning beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van onbezonnenheid; door de contemplatie van het zich afkeren, beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van de misinterpretatie vanwege afhankelijkheid.

Door het pad van de stroom-betreder beeindigt iemand die volledig bewust is het verschijnen van bezoedelingen verbonden met verkeerde visie; door het pad van eenmaal-terugkerende beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van grove bezoedelingen; door het pad van de niet-terugkerende beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van secundaire (secondary) bezoedelingen; door het pad van de arahant beeindigt hij die volledig bewust is het verschijnen van alle bezoedelingen.

Of anders, door het nibbana element zonder [dat er het gevolg van het vroegere] vastklampen [over is], eindigt iemand die volledig bewust is deze verschijning van oog en er ontstaat geen verder verschijnen van oog; dit verschijnen van oor eindigt en er ontstaat geen verder verschijnen van oor; dit verschijnen van neus eindigt en er ontstaat geen verder verschijnen van neus; dit verschijnen van tong eindigt en er ontstaat geen verder verschijnen van tong; dit verschijnen van lichaam eindigt en er ontstaat geen verder verschijnen van lichaam; dit verschijnen van geest eindigt en er ontstaat geen verder verschijnen van geest.

Dit is de uiteindelijke betekenis van allerlei soorten leegte, welk het beeindigen van verschijning is in [de Arahant] die volledig bewust is”.
Psm(ToV§26)

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Leegte in de Pali Canon, Overzicht
« Reactie #16 Gepost op: 12-12-2014 22:44 »
Tabel 1 Leegte in de Pali Canon

1.1 Leegte als leegte, leegte van formaties,      S-KN-Psm(ToV§2t/m5,7)   
leegte in verandering, leegte door kenmerk   

1.2 Interne en/of externe leegte                      S-MN122, S-KN-Psm(ToV§2+13t/m15)

1.3 Ultieme leegte                                          S-MN121, S-KN-Psm(ToV§2+6),
                                                                    S-KN-Psm(ToI§8), S-KN-MpIIBoek7H6§60

2.1 De wereld is leeg                                      S-SN35.85, S-KN-Sn5.16*
                                                                    KN-Psm(ToV§1),  A-KvBoek1H1§234+241,
                                                                    A-KvBoek9H1§2     

2.2 Alle samengestelde dingen zijn leeg           S-KN-Bv(1+2+4t/m7, 9, 12, 20 t/m25)**

2.3 Ontbreken van een kern of                        S-KN-Sn1.1, S-KN-Thag3.14, S-KN-Thag19(1131)
essentie in bestaansvormen                            S-KN-Thig16, S-KN-Psm(ToV§5), S-KN-MpIIBoek7H7§67,
                                                                    S-KN-Psm(ToI§7), S-KN-Psm(ToK§221)

2.4 Leeg/ledig zijn van (één van)                    S-SN22.95, S-MN64, S-SN22.122, S-SN35.238,
de khandha’s                                                 S-AN4.124, S-AN4.126, S-AN9.36, S-MN74,
                                                                    S-KN-Thag2.25,  S-KN-Thag2.26, S-KN-Thag6.4,
                                                                    S-KN-MpIIBoek7H7§67,  A-KvBoek19H2§5, 
                                                                    S-KN-Psm(ToI§7,8), S-KN-Psm(ToK§297),
                                                                    S-KN-Psm(ToV§5)

3.1 Suññatanupassana=                                 S-KN-Psm(ToI§9), S-KN-Psm(ToL§82)
anattanupassana   


3.2 Contemplatie van leegte,  onderdeel          S-KN-Psm(ToK§39)
van de achttien fundamentele contemplaties


3.3 Begrip van leegte is kennis                        S-KN-Psm(ToK§514 t/m516)
van het afkeren van kennis    


3.4 Leegte als poort tot bevrijding                   S-KN-Psm(ToL§54t/m63,67t/m73,78t/m91), 
                                                                    S-KN-Nt§527-532+§702.1-712+§729.1-738.10+§754.12

4 Leegte bevrijding                                        S-MN43, S-KN-Psm(ToL§1t/m3,69t/m77,87t/m94)
                                                                    A-P(H4+6)

5 Leegte concentratie                                     S-DN33, S-SN43.4, S-AN3.183, S-AN3.184,
                                                                    S-KN-Psm(ToK§268)

6. Contact met leegte                                     S-MN44, S-SN41.6, A-KvBoek6H5§4

7. Leegte als verblijf                                       S-MN121, S-MN122, S-MN151, V-CvH12(blz422***)
                                                                    S-KN-Psm(ToK§317,327,337,+434t/m439, 446)

8. Uiteindelijke betekenis van leegte                S-KN-Psm(ToV§2,26)


*Mogharājamāṇavapucchā; 5.16 is de nummering in de vertaling Fausboll (Sn1116-1119), Meestal aangeduid als Sutta Nipata 5.15.
**nummering komt overeen met de nummering van de kronieken.
***in de vertaling I.B Horner

Offline annaputta

  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 40
Re: Leegte in de Pali Canon
« Reactie #17 Gepost op: 25-06-2015 20:02 »
Hallo Sybe,

U hebt veel werk gemaakt met teksten over leegte en Nibbana.  Ik heb ze vlug doorgekeken; en ik ben te moe om er in detail op te reageren. Wel wil ik u nog iets meedelen.

Citaat
9) “Verder, vriend, met het volledig te boven komen van de basis van noch-waarneming-noch-niet-waarneming gaat een bhikkhu de beëindiging van waarneming en gevoel binnen en verblijft er in, en (dit) met wijsheid gezien hebbend, worden zijn asava’s volkomen vernietigd. In zoverre, vriend, heeft de Gezegende gesproken over een op directe wijze zichtbaar Nibbana in een niet-voorlopige zin”.


Hoewel de jhana’s dus niet worden gezien als Nibbana (zie deel 1) , worden ze hier dus wel als een op directe wijze zichtbaar Nibbana-in-voorlopige-zin beschouwd. Ik ben geneigd dit zo te begrijpen dat ultieme vrede merkbaar aanwezig is. Maar is nog geen sprake van de volkomen vernietiging van asava's. Misschien begrijpt iemand anders het anders? Op directe wijze zichtbaar Nibbana in niet-voorlopige zin is hier equivalent aan de beëindiging van waarneming en gevoel.
Citaat

Ik begrijp dit zo: de mediterende ziet dat alle meditatieve verdiepingen (jhanas) tijdelijke toestanden zijn, ook de beëindiging van waarneming en gevoel. Door dat inzien (van de tijdelijkheid, vergankelijkheid) worden de smetten geheel en al opgeheven. De jhanas zijn niet gelijk aan Nibbana. Maar door juist inzien van de jhanas kan Nibbana bereikt worden.
   En over leegte wil ik even reageren met het volgende. U hebt dat al geciteerd: met leegte wordt bedoeld het leeg zijn van een eigenheid. Alles is zonder een zelf. De zintuigen (inclusief het bewustzijn) zijn leeg van een zelf. Er is een zintuig; er is een zintuiglijk object; door contact van zintuig en object ontstaat zintuiglijk bewustzijn. Bijvoorbeeld: er is het oog en een  zichtbare vorm; door contact ontstaat visueel bewustzijn. In het spraakgebruik heet dat: “ik zie.” Maar er is geen “ik” dat ziet. Er is alleen een oorzakelijk ontstaan bewustzijn, zonder enige zelfstandigheid. Het is leeg van eigenheid.
Het inzien van de leegte, van niet-zelf, is gelijk aan het beëindigen van alle onwetendheid. En dat weer is gelijk aan Nibbana.

Met vriendelijke groet
Annaputta

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Leegte in de Pali Canon
« Reactie #18 Gepost op: 25-06-2015 21:51 »
Hallo Annaputta,

bedankt voor je reactie. Die sutta die je aanhaalt die zegt mij dat Boeddha duidelijk maakt dat de beëindiging van waarneming & gevoel equivalent is aan direct zichtbaar Nibbana.
En de jhana's zijn direct zichtbaar Nibbana op een voorlopige manier. Waarom op een voorlopige manier zou je je kunnen afvragen? Toch zeker, lijkt me, omdat de jhana's al iets onthullen aangaande Nibbana.   Wat onthullen ze? Ze onthullen mijns inziens het roerloze, het onverstoorde, onbezoedelde, het doodloze, het Zijn. Hoe dieper je in de meditatie verzinkt, hoe meer alles kalmeert, des te subtieler de verstoringen, en des te beter komt het onverstoorde in zicht. 

Boeddha wijst er voortdurend op, vind ik, dat we vooral niet moeten begrijpen dat het onverstoorde er niet is. Het is er altijd. Het is als de wolken en de zon. Naarmate de wolken (de verstoringen in de geest) oplossen, komt dat wat er altijd al was (het onverstoorde), de zon, steeds beter in zicht.
Nibbana is op geen enkele manier een product, resultaat, gevolg. In Mahayana teksten wordt dit ook wel aangeduid met Zuiver Zijn, Boeddha-Natuur, Zoheid en vele andere namen.

Bij de beëindiging van waarneming & gevoel is alle verstoring verdwenen. De vroegere leraren van de Boeddha kenden dit niet. Boeddha heeft het als het ware her-ontdekt. Het is niks anders dan de beëindiging van de khandha's. Er is niks om je aan vast te klampen, geen enkel waarneming noch enig gevoel. Er is dus ook geen waarneming om te duiden als vergankelijk, leeg, lijden, niet-zelf. Er is geen waarneming en geen gevoel. En Nibbana aanduiden als vergankelijk, lijkt me niet de bedoeling.

Waarom is gehechtheid nou een punt? Precies omdat wij niet meer goed kunnen ontspannen, ons kunnen overgeven, berusten en zo in de diepten van de geest kunnen opgaan. We zijn zo vereenzelvigd geraakt met beroering dat we het vrezen steeds roerlozer te worden. Onbewust zijn we sterk geidentificeerd met het gevoel van lichamelijkheid, met gevoel, met waarneming, met mentale formaties en bewustzijn.
En als dat eindigt dan vinden we dat eng. Daarom onderwijst Boeddha, mijns inziens, dat we gehecht zijn aan de khandha's, dus aan wat verschijnt, aan wat ontstaat, even er is en weer verdwijnt. Dat zien we aan voor onszelf.

En precies deze gehechtheid/identificatie verhindert dat we zo diep kunnen ontspannen, kunnen loslaten dat we eenworden met het altijd aanwezige roerloze en onbezoedelde. Let wel, niet dat we nu iets anders zijn, maar nu in onze huidige staat hebben we geen directe kennis van de subtiliteit en diepte daarrvan. Vergelijk het maar met woelig water waarop een golf verschijnt. De golf, het wezen dat geidentificeerd is met de khanda's, houdt zichzelf in een toestand van beroering en geloof in individualiteit. Maar zou het zich overgeven, berusten, tot bedaren komen en samenvallen met de zee, dan zou diens idee/gevoel van identiteit drastisch veranderen.

Beslissend lijkt te zijn-althans dat maak ik op uit de sutta's-is dat dit, de volledige onderdompeling in Nibbana, deze eenwording, deze ultieme overgave, met wijsheid wordt bezien. Waarom? Omdat de Boeddha ook onderwijst dat het mogelijk is dat iemand Nibbana zo gaat opvatten: "dit ben ik, dit is mijn zelf, dit is van- mij" en zo als het ware het doodloze zich persoonlijk toe-eigent. Nu dus geen identificatie met een khanda maar met Nibbana!

En mij lijkt dit de basis van wat wij in principe allemaal nu ook al doen. Wij ontlenen allemaal denk ik een basisgevoel van identiteit, van er-Zijn aan het roerloze, het vredevolle en onbezoedelde. En dit is ergens correct lijkt me, maar ook weer niet omdat we toch de aard, de diepte en subtiliteit er van nooit rechtstreeks gezien hebben, en daarom een zelf-gevoel ontlenen aan het vredevolle, roerloze en onbezoedelde.
Het cruciale punt aan de Boeddha-Dharma is, volgens mij, doorzien, het zover brengen dat je zonder twijfel bent over de natuur van dit zelfgevoel. De beëindiging van waarneming en gevoel kun je dan denk ik zien als de ultieme eye-opener.

Maar omdat het dus ook mogelijk is dat je alsnog zaken verkeerd begrijpt, -eenmaal ondergedompeld in Nibbana-, kun je volgens mij ook niet zondermeer zeggen dat Nibbana hetzelfde is als de beëindiging van onwetendheid of de beëindiging van de asava's. Beslissend lijkt te zijn dat alles met wijsheid wordt bezien.


Siebe

Offline annaputta

  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 40
Re: Leegte in de Pali Canon
« Reactie #19 Gepost op: 26-06-2015 00:12 »
Hallo Sybe,

Ik ben het niet eens met je. In Maj.Nik. 64. Mahāmāluṅkya Sutta staat duidelijk dat NA het vertoeven in de jhanas de geest gericht wordt op Nibbana.
De jhanas blijven tijdelijke toestanden van rust; ze zijn niet gelijk aan Nibbana.

"[...] treedt men binnen in de sfeer van „er is niets“ en men vertoeft erin. Wat er daarin ook bestaat aan vorm, gevoel, waarneming, formaties en bewustzijn, men ziet deze toestanden als vergankelijk, als onvoldaan, als een ziekte, een gezwel, als een ongeluk, als lijden, als iets vreemds, als iets dat zich oplost, als leeg, als niet-zelf.
   Men wendt zijn geest van deze toestanden af en leidt hem naar het doodloze element aldus: >Dit is vol vrede, dit is het hoogste, namelijk  het tot stilstand komen van alle formaties, het loslaten van alle toeëigening, de vernietiging van alle verlangens, de ontzegging, het beëindigen, Nibbana.<    Op deze basis verkrijgt men de vernietiging van de neigingen. "

     Nibbana is het inzien dat er helemaal geen "ik" is dat ziet of hoort of ruikt of proeft of aanraakt of denkt. Er is alleen zien, horen, ruiken, proeven, aanraken of denken.
Er is alleen een bewustzijn ontstaan door contact van een van de zes zintuigen met een bijhorend voorwerp. Dat bewustzijn is onpersoonlijk, niet zelfstandig; het is ontstaan door oorzaken en het zal weer vergaan als die oorzaken veranderen of verdwijnen. Meer is er niet.
Door dit in te zien, trekken wij ons niets meer aan. Het is immers niet van ons: er is alleen een bewustzijn van iets. Pijn en leed verdwijnen als Nibbana is bereikt.

Groeten
Annaputta


Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Leegte in de Pali Canon
« Reactie #20 Gepost op: 26-06-2015 14:18 »
Hallo Sybe,

Ik ben het niet eens met je. In Maj.Nik. 64. Mahāmāluṅkya Sutta staat duidelijk dat NA het vertoeven in de jhanas de geest gericht wordt op Nibbana.
De jhanas blijven tijdelijke toestanden van rust; ze zijn niet gelijk aan Nibbana.

"[...] treedt men binnen in de sfeer van „er is niets“ en men vertoeft erin. Wat er daarin ook bestaat aan vorm, gevoel, waarneming, formaties en bewustzijn, men ziet deze toestanden als vergankelijk, als onvoldaan, als een ziekte, een gezwel, als een ongeluk, als lijden, als iets vreemds, als iets dat zich oplost, als leeg, als niet-zelf.
   Men wendt zijn geest van deze toestanden af en leidt hem naar het doodloze element aldus: >Dit is vol vrede, dit is het hoogste, namelijk  het tot stilstand komen van alle formaties, het loslaten van alle toeëigening, de vernietiging van alle verlangens, de ontzegging, het beëindigen, Nibbana.<    Op deze basis verkrijgt men de vernietiging van de neigingen. "

Ik ben het met je eens dat jhana's geen Nibbana zijn maar Boeddha brengt ze in Anguttara Nikaya 9.47 ook niet voor niets in verband met 'direct zichtbaar Nibbana in voorlopige zin'.

Ik heb vluchtig MN64 gelezen en ik zie dat Boeddha bij elke jhana tot en met nietsheid, instrueert zich af te wenden van de khandha's en te richten op het doodloze. Dus dit vindt plaats terwijl men verwijlt in deze meditatieve absorpties. Volgens mij niet erna.

Maar de kern is, lijkt me, dat Boeddha ons uitnodigt meer aandacht te krijgen voor de al aanwezige vrede, het al aanwezige roerloze, het al aanwezige doodloze. Door jhana krijgen we daar meer oog voor en meer gevoel voor en dat kan van invloed zijn op de asava's.

  Nibbana is het inzien dat er helemaal geen "ik" is dat ziet of hoort of ruikt of proeft of aanraakt of denkt. Er is alleen zien, horen, ruiken, proeven, aanraken of denken.
Er is alleen een bewustzijn ontstaan door contact van een van de zes zintuigen met een bijhorend voorwerp. Dat bewustzijn is onpersoonlijk, niet zelfstandig; het is ontstaan door oorzaken en het zal weer vergaan als die oorzaken veranderen of verdwijnen. Meer is er niet.
Door dit in te zien, trekken wij ons niets meer aan. Het is immers niet van ons: er is alleen een bewustzijn van iets. Pijn en leed verdwijnen als Nibbana is bereikt.

Het woord Nibbana verwijst naar de beëindiging van de asava's (of begeerte), en daarmee de ontworteling van de bezoedelingen van hebzucht, haat en begoocheling. Inzien dat er geen echt mannetje of vrouwtje in ons hoofd bestaat, geen zelf, hoort bij het beeindigen van begoocheling. Begoocheling heeft mijns inziens vooral te maken met onze gevoeligheid voor beeldvorming. Juist daarin speelt dat geloof in zelf, of ego, zo'n centrale rol. 

Siebe

Offline annaputta

  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 40
Re: Leegte in de Pali Canon
« Reactie #21 Gepost op: 26-06-2015 14:32 »
Hallo Sybe,

     
Citaat
Citaat >(9) “Verder, vriend, met het volledig te boven komen van de basis van noch-waarneming-noch-niet-waarneming gaat een bhikkhu de beëindiging van waarneming en gevoel binnen en verblijft er in, en (dit) met wijsheid gezien hebbend, worden zijn asava’s volkomen vernietigd. In zoverre, vriend, heeft de Gezegende gesproken over een op directe wijze zichtbaar Nibbana in een niet-voorlopige zin”. <
Citaat: >En de jhana's zijn direct zichtbaar Nibbana op een voorlopige manier.<
Citaat  > …kun je volgens mij ook niet zondermeer zeggen dat Nibbana hetzelfde is als de beëindiging van onwetendheid…<
Citaat

 
   Ik heb de jhanas nog eens goed bestudeerd en ik moet je in een punt gelijk geven. De toestand vermeld onder (9) is inderdaad gelijk aan Nibbana. Maar die toestand maakt geen deel meer uit van de meditatieve verdiepingen (jhanas). Zoals eerder vermeld, richt de mediterende na de 8e jhana zijn geest op Nibbana.
   Er zijn acht jhanas of meditatieve verdiepingen. De  nrs. 1-4 heten: ‘vertoeven op z’n gemak hier en nu.’ En de meditatieve verdiepingen nrs. 5-8 heten: ‘vertoeven in vrede.’
   Tijdens die acht stadia van meditatieve verdieping van de fijnstoffelijke en onstoffelijke sfeer is er een volledige, hoewel tijdelijke onderdrukking van de vijfvoudige zintuiglijke activiteit en van de vijf hindernissen. De staat van bewustzijn is dan echter volledig oplettend en helder. Deze hoge graad van concentratie is over het algemeen ontwikkeld door de beoefening van meditatie voor kalmte (bhavana).
   De jhânas leiden naar wijsheid en ze zijn verheven. Om die redenen spoorde de Boeddha zijn volgelingen herhaaldelijk aan om de jhânas te verwerkelijken. En hij prees degenen die meester waren in de jhânas.
       De jhanas zijn tijdelijke stadia van rust. Ze zijn niet gelijk te stellen aan Nibbâna. Alleen Nibbâna is een staat van blijvende vrede. Men kan Nibbana ook bereiken zonder de jhanas.
   De Boeddha vertoefde in Nibbana in dit leven. En ook de vele heilige monniken en nonnen leefden in Nibbana in dit leven. Die toestand is blijvend. De Boeddha en de heiligen waren actief. Eens leed de Boeddha veel pijn tengevolge van een splinter van het rotsblok dat Devadatta naar beneden had gegooid. De Boeddha verdroeg die pijn geduldig. Zijn gemoed was bevrijd van de "ik-mening". Het bewustzijn van pijn en het gevoel van pijn en de splinter, zij behoorden hem niet toe. Hij eigende zich de pijn niet toe.

     “Als iemand veel vertoeft met zijn geest gesterkt door waarneming van niet-zelf in lijden, dan wordt zijn geest bevrijd van de waanvoorstellingen die dit lichaam met zijn bewustzijn en alle externe dingen behandelen in termen van ‘ik’ en ‘mijn’.”  (A.VII.46)
      “Als iemand weet en ziet dat het oog niet zelfstandig is en dat vormen niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat het oor niet zelfstandig is en dat tonen niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat de neus niet zelfstandig is en dat geuren niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat de tong niet zelfstandig is en dat smaken niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat het lichaam niet zelfstandig is en dat aanrakingen niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat de geest niet zelfstandig is en dat gedachten niet zelfstandig zijn, - dan worden zijn boeien vernietigd.” (M.64. Mahāmāluṅkya Sutta )
      “Waarneming van niet-zelf(standigheid) bereikt het punt waarop de waan verdwijnt van ‘ik ben’; en dat verdwijnen van die waan is de uitdoving (nibbāna) hier en nu.” (Ud.IV.1)
    De onwetendheid is dan geheel en al verdwenen.

In metta
Annaputta

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Leegte in de Pali Canon
« Reactie #22 Gepost op: 26-06-2015 20:34 »
   Ik heb de jhanas nog eens goed bestudeerd en ik moet je in een punt gelijk geven. De toestand vermeld onder (9) is inderdaad gelijk aan Nibbana. Maar die toestand maakt geen deel meer uit van de meditatieve verdiepingen (jhanas). Zoals eerder vermeld, richt de mediterende na de 8e jhana zijn geest op Nibbana.

Zie MN64. De instructie van de Boeddha om je af te keren van de staten die vluchtig zijn, die komen en gaan (khandha's), en je dan te richten op het doodloze, het vredevolle, Nibbana is er niet alleen na de 8e jhana maar bij alle besproken jhana's (t/m nietsheid). 

Heel belangrijk in het onderricht van de Boeddha, vind ik althans, is dat Nibbana er is. Het is Zuiver Zijn. Nibbana is niet gecreeerd, niet geboren, niet veroorzaakt. Dit betekent mijns inziens ook dat Nibbana onmogelijk een mentale staat kan zijn. Nibbana is geen geconditioneerd verschijnsel of geconditioneerde staat. Boeddha heeft Nibbana ook niet uitgevonden. Geen beoefenaar bereikt het. Het wordt gezien, ontdekt. De beëindiging van lijden is er dus, ja, ook nu al.
Anguttara Nikaya 9.47 geeft aan dat Nibbana direct zichtbaar is in de jhana's op een voorlopige manier. Waarom voorlopig? Omdat het uiteindelijk Nibbana een volledige eliminatie en niet tijdelijke onderdrukking is van bezoedelingen zoals bij jhana.

   Er zijn acht jhanas of meditatieve verdiepingen. De  nrs. 1-4 heten: ‘vertoeven op z’n gemak hier en nu.’ En de meditatieve verdiepingen nrs. 5-8 heten: ‘vertoeven in vrede.’
   Tijdens die acht stadia van meditatieve verdieping van de fijnstoffelijke en onstoffelijke sfeer is er een volledige, hoewel tijdelijke onderdrukking van de vijfvoudige zintuiglijke activiteit en van de vijf hindernissen. De staat van bewustzijn is dan echter volledig oplettend en helder. Deze hoge graad van concentratie is over het algemeen ontwikkeld door de beoefening van meditatie voor kalmte (bhavana).
   De jhânas leiden naar wijsheid en ze zijn verheven. Om die redenen spoorde de Boeddha zijn volgelingen herhaaldelijk aan om de jhânas te verwerkelijken. En hij prees degenen die meester waren in de jhânas.

Ja, iemand kan trouwens ook zonder directe ervaring met jhana's de beëindiging van de asava's realiseren. Zo iemand wordt  iemand-bevrijd-door-wijsheid genoemd. Ik heb begrepen dat bij zo iemand wijsheid dominant is diens karakter en bijvoorbeeld minder concentratie dat juist dominant is bij iemand die de jhana's gemakkelijk realiseert. Sariputta was iemand op beide-manieren-bevrijd, dwz, en door wijsheid/inzicht en hij was lichaamsgetuige van de jhana's.

       De jhanas zijn tijdelijke stadia van rust. Ze zijn niet gelijk te stellen aan Nibbâna. Alleen Nibbâna is een staat van blijvende vrede. Men kan Nibbana ook bereiken zonder de jhanas.
   De Boeddha vertoefde in Nibbana in dit leven. En ook de vele heilige monniken en nonnen leefden in Nibbana in dit leven. Die toestand is blijvend.
De Boeddha en de heiligen waren actief. Eens leed de Boeddha veel pijn tengevolge van een splinter van het rotsblok dat Devadatta naar beneden had gegooid. De Boeddha verdroeg die pijn geduldig. Zijn gemoed was bevrijd van de "ik-mening". Het bewustzijn van pijn en het gevoel van pijn en de splinter, zij behoorden hem niet toe. Hij eigende zich de pijn niet toe.

     “Als iemand veel vertoeft met zijn geest gesterkt door waarneming van niet-zelf in lijden, dan wordt zijn geest bevrijd van de waanvoorstellingen die dit lichaam met zijn bewustzijn en alle externe dingen behandelen in termen van ‘ik’ en ‘mijn’.”  (A.VII.46)
      “Als iemand weet en ziet dat het oog niet zelfstandig is en dat vormen niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat het oor niet zelfstandig is en dat tonen niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat de neus niet zelfstandig is en dat geuren niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat de tong niet zelfstandig is en dat smaken niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat het lichaam niet zelfstandig is en dat aanrakingen niet zelfstandig zijn, als iemand weet en ziet dat de geest niet zelfstandig is en dat gedachten niet zelfstandig zijn, - dan worden zijn boeien vernietigd.” (M.64. Mahāmāluṅkya Sutta )
      “Waarneming van niet-zelf(standigheid) bereikt het punt waarop de waan verdwijnt van ‘ik ben’; en dat verdwijnen van die waan is de uitdoving (nibbāna) hier en nu.” (Ud.IV.1)
    De onwetendheid is dan geheel en al verdwenen.

Hartelijk Dank!

Siebe

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Leegte in de Pali Canon
« Reactie #23 Gepost op: 27-06-2015 00:04 »
Maar omdat het dus ook mogelijk is dat je alsnog zaken verkeerd begrijpt, -eenmaal ondergedompeld in Nibbana-, kun je volgens mij ook niet zondermeer zeggen dat Nibbana hetzelfde is als de beëindiging van onwetendheid of de beëindiging van de asava's. Beslissend lijkt te zijn dat alles met wijsheid wordt bezien.

Wat ik bedoel:

Zie bijvoorbeeld Anguttara Nikaya 9.34, Nibbana. Ik zal vanaf punt 9 vertalen:
(9) "Verder, door volledig de basis van noch waarneming-noch-niet-waarneming te boven te gaan, gaat een bhikkhu de beëindiging van waarneming en gevoel binnen en verwijlt er in, en gezien hebbend met wijsheid, worden zijn asava's volledig vernietigd. Op deze manier kan ook begrepen worden dat nibbana geluk is" <einde fragment>

Dat deel "en gezien hebbend met wijsheid" dat staat er niet voor niets lijkt me. Ik kom dit consequent tegen in de sutta's. Het geeft mijns inziens aan dat je dus alsnog, op basis van dit binnengaan en verwijlen in de beëindiging van waarneming & gevoel, verkeerde ideeen kunt ontwikkelen zoals "dit ben Ik, dit is van-mij, dit is mijn zelf". Je laat dan het persoonlijkheidsgeloof niet varen.

Dit wordt mijns inziens ook behandelt in MN1§50

(...) “hij kent Nibbana op rechtstreekse wijze als Nibbana. Na Nibbana rechtstreeks gekend te hebben als Nibbana dient hij [zichzelf] niet voor te stellen als Nibbana, hij dient [zichzelf’] niet voor te stellen in Nibbana, hij dient [zichzelf] niet voor te stellen [los] van Nibbana, hij dient zich niet voor stellen dat Nibbana ‘mijn’ is, hij dient niet zich te verheugen in Nibbana. Hoezo? Zodat hij het volledig kan begrijpen, zeg ik” .

Dit geeft denk ik aan dat het ook de andere kant op kan gaan.

Daarom wordt denk ik steeds gezegd: "en gezien hebbend met wijsheid"...dan worden de asava's vernietigd.

Siebe