Je geeft de indruk dat je weet wat wakker-zijn betekent. Ik heb o.a. van Gurdjieff's leer begrepen dat in-slaap zijn (metafoor) de voor de hand liggende staat van de mens is. Ontwaken is verre van gemakkelijk, zelfs vrijwel onmogelijk. Ik ga er vanuit dat er niet iets of iemand bestaat dat een beetje wakkerder zou zijn op sommige fronten, en weer in-slaap zou zijn op andere facetten. Je bent in-slaap, of je bent wakker, ontwaakt. Punt. Dat klinkt nogal zwart-wit, maar ik geloof niet zo in halfslachtig gesuf, een half-slaap is nog immer een vorm van slaperigheid en geen ontwaakt zijn. Ik denk dat we toch beiden iets anders voor ogen hebben over het in-slaap zijn, althans, die sterke indruk heb ik.
Ik geloof ook niet in woorden zoals wakker of slaap.
Het woord Dharma, in de betekenis van taak,opdracht vind ik voor mezelf beter.
Wakker dat roept bij mij een toestand op, een definitieve toestand, eens wakker altijd wakker.
Bij het constateren, constateer je de toestand zoals die is, ongeacht hoe die is.
zonder oordeel, zonder beoordeling, zonder veroordeling....de oordelen, de beoordelingen en de veroordelingen constateren.
Wat vind je van tijdloze zelf ?
Ik heb zelf al meermalen aangegeven dat wakker-zijn en in-slaap-zijn slechts metaforen zijn. In het boeddhisme wordt dit benoemd als ontwaakt of als begoocheling of illusie. De mens zoals hij of zij is, meent dat hij of zij alert en wakker is, voluit in het leven staat als een rationele persoonlijkheid, die allerlei bewuste keuzen heeft en het goede voor ogen heeft. Dit klopt van geen kanten. We zijn helemaal niet alert en wakker, we leven in onze eigen droomwereld. En rationeel zijn we geenszins, ook al denken we dat. We zijn onlogisch, irrationeel, en worden beheerst door de omstandigheden waarin we leven. Die bepalen eerder hoe en op welke manier we op een bepaald moment reageren dan ons vermeende zelf. En dat kan in de gegeven situatie dus totaal anders zijn als dat we steeds beweren of willen tonen via ons sociale masker of ego, of ik, of zelf, of hoe je dat dan ook wil benoemen.
Onze persoonlijkheid is tegenstrijdig, en heeft geen kern, maar we doen alsof dat wél zo is. We zijn ons totaal niet bewust van onze situatie, van hoezeer we worden geregeerd door elk moment een ander gevoel, een andere emotie, een andere impuls, etc. We zijn diep in-slaap, terwijl we menen dat we klaarwakker zijn. Dat jij dat geen prettig onderscheid vindt en liever spreekt over de Dharma, prima. Ik zal je daarin niet hinderen.
Je vraagt: "Wat vind je van tijdloze zelf?" Wat ik vind, is denk ik niet zo heel belangrijk. De werkelijkheid zoals deze is, is van belang. Mogelijk is die tijdloos, eeuwig, en is dat alles onafgebroken in beweging en verandering, maar er kan, zo meen ik, geen sprake zijn van een "tijdloze zelf". Dit is mijns inziens ook niet in lijn met de Dharma van Gautama de Boeddha, die - zoals je weet - aangeeft dat er immers geen substantieel zelf bestaat of kan bestaan.
Een tijdloos zelf riekt naar de hindoeïstische of Brahmaanse manier van denken, alsof er een eeuwige en goddelijke vonk zou bestaan, die in de cyclus van leven en sterven verhuist van het ene (menselijke) lichaam naar het andere. De reïncarnatieleer dus, waarvan de Boeddha stelde dat het een leer der zotten is, omdat er geen zelf of Zelf bestaat, dat na de dood zou kunnen verhuizen van lichaam naar lichaam om het opnieuw te bezielen. Hij gaf aan dat slechts de gecombineerde werking der
skandhas of zintuigvelden de indruk doet ontstaan dat we een eenheid zouden zijn, als een substantieel zelf. Dat is de meest hardnekkige illusie en de bron van alle begoocheling, en dus van het in-slaap-zijn, om die term nog een keer te gebruiken. De dorst naar het bestaan (
trsna) heeft wedergeboorten als gevolg, zo betoogt Gautama, voor zover ik heb begrepen.
Ik wil je niet beleren of zo. Maar zoiets als een "tijdloze zelf" bestaat volgens mij niet en kan niet als zodanig bestaan, vooral niet in het licht van Boeddha's leringen over de Dharma.
