Het Ongeconditioneerde in de Sutta Pitaka

[teksten Siebe]

Het Ongeconditioneerde in de Sutta Pitaka

[bronnen:
-Digha Nikaya: The Long Discourses of the Buddha, A translation of the Digha Nikaya by Maurice Walshe, 1996.
-Majjhima Nikaya: The Middle Length Discourses of the Buddha, A new translation of the Majjhima Nikaya, original translation by Bhikkhu Nanamoli, translation edited and revised by Bhikkhu Bodhi, 1995
-Anguttara Nikaya: The Numerical Discourses of the Buddha, A Translation of the Anguttara Nikaya by Bhikkhu Bodhi, 2012].
Deze boeken zijn te vinden op het web als pdf documenten

Het ongeconditioneerde-Pali: asankhata,
Het geconditioneerde-Pali: sankhata.

Sutta fragmenten waarin gesproken wordt over Het Ongeconditioneerde

Digha Nikaya 34
§1.3 (9) “Welke twee dingen moeten grondig geleerd worden? Twee elementen, het geconditioneerde en het ongeconditioneerde (sankhata-dhatu en asankhata -dhatu)
(Noot 1138 bij dit tekstfragment verklaart dat asankhata-dhatu een term is voor Nibbana)

Anguttara Nikaya 3.47 (7)
“Bhikkhu’s, er zijn deze drie kenmerken die het geconditioneerde bepalen. Welke drie? Een ontstaan/opkomen wordt gezien, een verdwijnen wordt gezien, en diens verandering terwijl het aanhoudt/duurt wordt gezien. Dit zijn de drie kenmerken die het geconditioneerde bepalen”.
“Bhikkhu’s, er zijn deze drie kenmerken die het ongeconditioneerde bepalen. Welke drie? Er wordt geen ontstaan/opkomen gezien, geen verdwijnen wordt gezien, en geen verandering terwijl het aanhoudt/duurt wordt gezien. Dit zijn de drie kenmerken die het ongeconditioneerde bepalen”.

Majjhima Nikaya 44
§9. “Dame, wat is het Edele Achtvoudige Pad?”
“Vriend Visakha, het is eenvoudigweg dit Edele Achtvoudige Pad; dat is, juiste visie, juiste intentie, juiste spraak, juist handelen, juist levensonderhoud, juiste inspanning, juiste indachtigheid en juiste concentratie”.
§10. “Dame, is het Edele Achtvoudige Pad geconditioneerd of ongeconditioneerd?”
“Vriend Visakha, het Edele Achtvoudige Pad is geconditioneerd”.

Majjhima Nikaya 115
Korte inleiding: iemand kan wijs en een onderzoeker worden genoemd als hij deskundig is in de elementen, in de (zintuig)bases, in afhankelijk ontstaan en in wat mogelijk is en onmogelijk.
Bij deskundigheid in de elementen:
§9 “Maar, eerwaarde heer, kan er nog een andere manier zijn waarop een bhikkhu deskundig genoemd kan worden in de elementen?”
“Dat kan er zijn, Ananda. Ananda, er zijn deze twee elementen: het geconditioneerde element en het ongeconditioneerde element. Wanneer hij deze twee elementen kent en ziet, kan een bhikkhu deskundig in de elementen worden genoemd.
(noot 1081 bij dit tekstfragment verklaart: het geconditioneerde elementen bestaat uit alles wat voortgebracht wordt door voorwaarden en is een aanduiding voor de vijf aggregaten. Het ongeconditioneerde element is Nibbana.

(zie verdere posten)

Siebe

[teksten Siebe]

[bron:The Connected Discourses of the Buddha, A New Translation of the Samyutta Nikaya, translated from the Pali by Bhikkhu Bodhi, Volume II, 2000]. Tekstfragmenten herhalen zich vaak, dit is verkort weergegeven met “...”; verder dit hoofdstuk in zijn geheel door mij vertaald).

Samyutta Nikaya 43, Asankhatasamyutta, Verbonden Verhandelingen over het Ongeconditioneerde
　

I. Het eerste subhoofdstuk

43.1 (1) Indachtigheid gericht op het lichaam

In Savatthi. “Bhikkhu’s, ik zal jullie het ongeconditioneerde en het pad leidend naar het ongeconditioneerde onderwijzen. Luister daar naar...
“En, wat bhikkhu’s, is het ongeconditioneerde? De vernietiging van begeerte, de vernietiging van haat, de vernietiging van begoocheling: dit wordt het ongeconditioneerde genoemd.
“En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Indachtigheid gericht op het lichaam: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd.
“Dus, bhikkhu’s, ik heb jullie het ongeconditioneerde en het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde onderwezen. Wat er er dan ook gedaan dient te worden door een mededogend leraar vanuit mededogen voor zijn leerlingen, hun welzijn verlangend, dat heb ik voor jullie gedaan. Dit zijn de voeten van bomen, bhikkhu’s, dit zijn lege hutten. Mediteer, bhikkhu’s, wees niet nalatig, anders zal je er later spijt van krijgen. Dit is onze instructie aan jullie”.

43.2 (2) Kalmte en inzicht
“Bhikkhu’, ik zal jullie het ongeconditioneerde en het pad leidend naar het ongeconditioneerde onderwijzen. Luister daar naar...
“En, wat bhikkhu’s, is het ongeconditioneerde? De vernietiging van begeerte, de vernietiging van haat, de vernietiging van begoocheling: dit wordt het ongeconditioneerde genoemd.
“En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Kalmte en Inzicht: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

43.3 (3) Met gedachte en onderzoek
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Concentratie met gedachte en onderzoek; concentratie zonder gedachte, met alleen onderzoek; concentratie zonder gedachte en onderzoek: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

43.4 (4) Leegte concentratie
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? De leegte concentratie, de tekenloze concentratie, de verlangenloze/ongerichte concentratie: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

43.5 (5) Vestigingen van Indachtigheid
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? De vier vestigingen van indachtigheid...”

43.6 (6) Juiste Strevingen
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? De vier juiste strevingen...”

43.7 (7) Bases voor Spirituele Kracht
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? De vier bases voor spirituele kracht...”

43.8 (8 Spirituele vermogens
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? De vijf spirituele vermogens...”

43.9 (9) Krachten
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? De vijf krachten...”

43.10 (10) Factoren van verlichting
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? De zeven factoren van verlichting...”

43.11 (11) Het Achtvoudige Pad
...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Het Edele Achtvoudige Pad: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd.
“Dus, bhikkhu’s, ik heb jullie het ongeconditioneerde en het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde onderwezen. Wat er dan ook gedaan dient te worden door een mededogend leraar vanuit mededogen voor zijn leerlingen, hun welzijn verlangend, dat heb ik voor jullie gedaan. Dit zijn de voeten van bomen, bhikkhu’s, dit zijn lege hutten. Mediteer, bhikkhu’s, wees niet nalatig, anders zal je er later spijt van krijgen. Dit is onze instructies aan jullie”.
　　

II. Het tweede subhoofdstuk

43.12 (1) Het Ongeconditioneerde

(i. Kalmte)

Bhikkhu’, ik zal jullie het ongeconditioneerde en het pad leidend naar het ongeconditioneerde onderwijzen. Luister daar naar...
“En, wat bhikkhu’s, is het ongeconditioneerde? De vernietiging van begeerte, de vernietiging van haat, de vernietiging van begoocheling: dit wordt het ongeconditioneerde genoemd.
“En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Kalmte: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
Dus, bhikkhu’s, ik heb jullie het ongeconditioneerde en het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde onderwezen...Dit is onze instructies aan jullie”.

(ii. Inzicht)

...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Inzicht: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(iii.-viii. Concentratie)

(iii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Concentratie met gedachte en onderzoek: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(iv)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Concentratie zonder gedachte en met alleen onderzoek: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(v)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Concentratie zonder gedachte en onderzoek: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(vi)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Leegte concentratie...”
(vii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Tekenloze concentratie...”
(viii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Verlangenloze/ongerichte concentratie: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(ix-xii. De vier vestigingen van indachtigheid)

(ix)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s verblijft een bhikkhu het lichaam in het lichaam contemplerend, volijverig, op heldere wijze begrijpend, indachtig, hebzucht en ongenoegen aangaande de wereld verwijderd hebbend: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(x)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s verblijft een bhikkhu gevoelens in gevoelens contemplerend, volijverig, op heldere wijze begrijpend, indachtig, hebzucht en ongenoegen aangaande de wereld verwijderd hebbend: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xi)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s verblijft een bhikkhu geest in geest contemplerend, volijverig, op heldere wijze begrijpend, indachtig, hebzucht en ongenoegen aangaande de wereld verwijderd hebbend: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s verblijft een bhikkhu verschijnselen in verschijnselen contemplerend, volijverig, op heldere wijze begrijpend, indachtig, hebzucht en ongenoegen aangaande de wereld verwijderd hebbend: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(xiii-xvi. De vier juiste strevingen)

(xiii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, wekt een bhikkhu verlangen op naar het niet ontstaan van nog niet-ontstane kwaadaardige onheilzame staten; hij spant zich in, wekt energie op, gebruikt zijn geest en streeft er naar: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xiv)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, wekt een bhikkhu het verlangen op naar het afstand doen van ontstane kwaadaardige onheilzame staten; hij spant zich in, wekt energie op, gebruikt zijn geest en streeft er naar...”
(xv)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, wekt een bhikkhu het verlangen op naar het ontstaan van nog niet ontstane heilzame staten; hij spant zich in, wekt energie op, gebruikt zijn geest en streeft er naar...”
(xvi)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, wekt een bhikkhu het verlangen op naar het voortduren van ontstane heilzame staten, voor hun niet verdwijnen, hun toename, uitbreiding en hun vervulling door ontwikkeling; hij spant zich in, wekt energie op, gebruikt zijn geest en streeft er naar: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(xvii-xx. De vier bases voor spirituele kracht)

(xvii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de basis voor spirituele kracht die concentratie bezit als gevolg van verlangen en doelbewuste (intentionele) formaties van streven: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xviii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de basis voor spirituele kracht die concentratie bezit als gevolg van energie en doelbewuste (intentionele) formaties van streven...”
(xix)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de basis voor spirituele kracht die concentratie bezit als gevolg van geest en doelbewuste (intentionele) formaties van streven...”
(xx)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de basis voor spirituele kracht die concentratie bezit als gevolg van onderzoek en doelbewuste (intentionele) formaties van streven: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(xxi-xxv. De vijf spirituele vermogens)

(xxi)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu het vermogen van vertrouwen, dat gebaseerd is op afzondering, vrede, en beëindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xxii-xxv)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu het vermogen van energie...het vermogen van indachtigheid...het concentratievermogen...het vermogen van wijsheid, dat gebaseerd is op afzondering, vrede, en beëindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(xxvi-xxx De vijf krachten)

(xxvi)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de kracht van vertrouwen, dat gebaseerd is op afzondering, vrede, en beëindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xxvii-xxx)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de kracht van energie...de kracht van indachtigheid...de kracht van concentratie...de kracht van wijsheid, dat gebaseerd is op afzondering, vrede, en beëindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(xxxi-xxxvii. De zeven factoren van verlichting)

(xxxi)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de verlichtingsfactor van indachtigheid, die gebaseerd is op afzondering, vrede, en beëindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xxxii-xxxvii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu de verlichtingsfactor van het onderscheiden van staten...de verlichtingsfactor van energie...de verlichtingsfactor van verrukking...de verlichtingsfactor van kalmte...de verlichtingsfactor van concentratie...de verlichtingsfactor van gelijkmoedigheid, die gebaseerd is op afzondering, vrede, en beeindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”

(xxxviii-xlv. Het Edele Achtvoudige Pad)

(xxxviii)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu juiste visie, dat gebaseerd is op afzondering, vrede, en beëindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd...”
(xxxix-xlv)...”En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde? Hier, bhikkhu’s, ontwikkelt een bhikkhu juiste intentie...juiste spraak...juist handelen...juist levensonderhoud...juiste inspanning...juiste indachtigheid...juiste concentratie, dat gebaseerd is op afzondering, vrede, en beëindiging, rijpend in bevrijding: dit wordt het pad leidend naar het ongeconditioneerde genoemd.
“Dus, bhikkhu’s, ik heb jullie het ongeconditioneerde en het pad dat leidt naar het ongeconditioneerde onderwezen. Wat er er dan ook gedaan dient te worden door een mededogend leraar vanuit mededogen voor zijn leerlingen, hun welzijn verlangend, dat heb ik voor jullie gedaan. Dit zijn de voeten van bomen, bhikkhu’s, dit zijn lege hutten. Mediteer, bhikkhu’s, wees niet nalatig, anders zal je er later spijt van krijgen. Dit is onze instructies aan jullie”.

43.13 (2) Het Ongerichte/Wensloze (Uninclined, dat nergens naar neigt/uitgaat)
“Bhikkhu’s, ik zal jullie het ongerichte/wensloze en het pad dat leidt naar het ongerichte/wensloze onderwijzen. Luister daar naar...
“En wat, bhikkhu’s, is het ongerichte/wensloze?...”
(...net zo uitwerken zoals in §§1-12).

43.14 (3)-(32) Het Smetteloze, etc
“Bhikkhu’s, ik zal jullie het smetteloze en het pad dat leidt naar het smetteloze onderwijzen. Luister daar naar...
“Bhikkhu’s, ik zal jullie de waarheid en het pad dat leidt naar de waarheid onderwijzen...Ik zal jullie de verre oever onderwijzen...het subtiele...dat wat erg moeilijk is om te zien...het niet verouderende...het stabiele...het niet desintegrerende...het niet manifesterende...het niet in aantal toenemende...het vredevolle...het doodloze...het sublieme...het welgezinde...het veilige...de vernietiging van hunkering...het wonderbaarlijke...het verbluffende...het niet ziek wordende...de staat die niks mankeert...Nibbana...dat zonder aandoening...vrede....zuiverheid...vrijheid...het onthechte...het eiland...de schuilplaats...het toevluchtsoord...de toevlucht....”

43.44 (33) De Bestemming

“Bhikkhu’s, ik zal jullie de bestemming en het pad dat leidt naar de bestemming onderwijzen. Luister daar naar...
“En wat, bhikkhu’s, is de bestemming. De vernietiging van begeerte, de vernietiging van haat, de vernietiging van begoocheling: dit wordt de bestemming genoemd.
“En wat, bhikkhu’s, is het pad dat leidt naar de bestemming?
Indachtigheid gericht op het lichaam: dit wordt het pad dat leidt naar de bestemming genoemd.
(...net zo uitwerken als in §§1-12)
“Dus, bhikkhu’s, ik heb jullie de bestemming en het pad dat leidt naar de bestemming onderwezen. Wat er er dan ook gedaan dient te worden door een mededogend leraar vanuit mededogen voor zijn leerlingen, hun welzijn verlangend, dat heb ik voor jullie gedaan. Dit zijn de voeten van bomen, bhikkhu’s, dit zijn lege hutten. Mediteer, bhikkhu’s, wees niet nalatig, anders zal je er later spijt van krijgen. Dit is onze instructies aan jullie”.

[teksten Siebe]

[Bron: Anguttara Nikaya: The Numerical Discourses of the Buddha, A Translation of the Anguttara Nikaya by Bhikkhu Bodhi, 2012]. Tekst voor mij vertaald. 

Anguttara Nikaya, The Book of the Fours

4.34 (4) Vertrouwen
“Bhikkhu’s, er zijn deze vier voornaamste soorten vertrouwen. Welke vier?
(1) “In hoeverre er ook wezens zijn, ofwel voetloos, met twee voeten, vier voeten of vele voeten, of ze nu vorm hebben of vormloos zijn, ofwel waarnemend of niet-waarnemend, of noch waarnemend noch niet-waarnemend, de Tathagata, the Arahant, de Perfect Verlichte wordt de voornaamste onder hen verklaard. Diegenen die vertrouwen hebben in de Boeddha, hebben vertrouwen in de voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in de voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“In hoeverre er dan ook verschijnselen zijn die geconditioneerd zijn, het edele achtvoudige pad wordt de voornaamste onder hen verklaard. Diegenen die vertrouwen hebben in het edele achtvoudige pad, hebben vertrouwen in het voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in het voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“In hoeverre er dan ook verschijnselen zijn, ofwel geconditioneerd of ongeconditioneerd, passieloosheid (dispassion, Siebe) wordt de voornaamste onder hen verklaard, dat is, het verpletteren van trots, het verwijderen van dorst, de ontworteling van gehechtheid, het beëindigen van de ronde, de vernietiging van hunkering, passieloosheid, beëindiging, nibbana. Diegenen die vertrouwen hebben in de Dhamma, hebben vertrouwen in het voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in het voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“In hoeverre er ook Sangha’s of groepen zijn, de Sangha van de leerlingen van de Tathagata wordt de voornaamste onder hen verklaard, dat is, de vier paar personen, de acht soorten individuen- deze Sangha van de leerlingen van de Gezegende is giften waard, gastvrijheid waard, offer waardig, eerbiedwaardige verwelkoming waard, het onovertroffen veld van verdienste voor de wereld. Diegenen die vertrouwen hebben in de Sangha hebben vertrouwen in de voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in de voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“Dit zijn de vier voornaamste soorten vertrouwen”

Voor diegenen vol vertrouwen in de voornaamste,
De voornaamste Dhamma kennend,
Vol vertrouwen in de Boeddha- de voornaamste-
Onovertroffen, offers waardig;

Voor diegenen vol vertrouwen in de voornaamste Dhamma,
In de gelukzalige vrede van passieloosheid;
Voor diegenen vol vertrouwen in de voornaamste Sangha,
Het onovertroffen veld van verdienste;

Voor diegenen die giften geven aan de voornaamste,
Neemt de voornaamste soort verdienste toe:
De voornaamste levensduur, schoonheid en glorie,
Goede reputatie, geluk en kracht.

De wijze die aan de voornaamste geeft,
Geconcentreerd op de voornaamste Dhamma,
Een deva geworden of een mens,
Verheugt zich, het voornaamste bereikt hebbend.

(noot 691 bij deze tekst verklaart: “In de Nikaya’s wordt gezegd dat de enige dhamma die ongeconditioneerd is, nibbana is. Alle andere dhamma’s, mentaal en materieel, zijn geconditioneerd. Dus de beste van de geconditioneerde dhamma’s is het edele achtvoudige pad, dat naar het ongeconditioneerde leidt”).

The Book of the Fives

5.32 (2) Cundi
De Gezegende verbleef eens in Rajagaha in het bamboebos, het eekhoorn heiligdom. Toen naderde prinses Cundi de Gezegende, vergezeld van vijfhonderd rijtuigen en vijfhonderd hofdames. Ze betoonde hem eerbied en ging aan een kant zitten. Prinses Cundi zei toen tegen de Gezegende:
“Eerwaarde heer, mijn broer is prins Cunda. Hij zegt dit: ‘Wanneer een man of vrouw dan ook toevlucht heeft genomen in de Boeddha, de Dhamma en de Sangha en afziet van het vernietigen van leven, van stelen, van seksueel wangedrag, van valse spraak, en van het zich overgeven aan drank, wijn en bedwelmende middelen, de basis voor onachtzaamheid, dan wordt hij bij het afbreken van het lichaam, na de dood, alleen in een goede bestemming geboren, niet in een slechte bestemming’. Ik vraag de Gezegende: ‘In welk soort leraar, eerwaarde heer, moet men vertrouwen hebben, zodat bij het afbreken van het lichaam, na de dood, men alleen in een goede bestemming wordt wedergeboren, niet in een slechte bestemming? In welk soort Sangha moet men vertrouwen hebben zodat bij het afbreken van het lichaam, na de dood, men alleen in een goede bestemming wordt wedergeboren, niet in een slechte bestemming? Welk soort deugdzaam gedrag moet men vertonen zodat bij het afbreken van het lichaam, na de dood, men alleen in een goede bestemming wordt wedergeboren, niet in een slechte bestemming?'.
“Cundi, in hoeverre er ook wezens zijn, ofwel voetloos, met twee voeten, vier voeten of vele voeten, of ze nu vorm hebben of vormloos zijn, ofwel waarnemend of niet-waarnemend, of noch waarnemend noch niet-waarnemend, de Tathagata, the Arahant, de Perfect Verlichte wordt de voornaamste onder hen verklaard. Diegenen die vertrouwen hebben in de Boeddha, hebben vertrouwen in de voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in de voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“In hoeverre er, Cundi, dan ook verschijnselen zijn die geconditioneerd zijn, het edele achtvoudige pad wordt als de voornaamste onder hen verklaard. Diegenen die vertrouwen hebben in het edele achtvoudige pad hebben vertrouwen in het voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in het voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“In hoeverre er, Cundi, dan ook verschijnselen zijn, ofwel geconditioneerd of ongeconditioneerd, passieloosheid wordt de voornaamste onder hen verklaard, dat is, het verpletteren van trots, het verwijderen van dorst, de ontworteling van gehechtheid, het beëindigen van de ronde, de vernietiging van hunkering, passieloosheid, beëindiging, nibbana. Diegenen die vertrouwen hebben in de Dhamma, in passieloosheid, hebben vertrouwen in het voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in het voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“In hoeverre er ook, Cundi, Sangha’s of groepen zijn, de Sangha van de leerlingen van de Tathagata wordt de voornaamste onder hen verklaard, dat is, de vier paar personen, de acht soorten individuen- deze Sangha van de leerlingen van de Gezegende is giften waard, gastvrijheid waard, offer waardig, eerbiedwaardige verwelkoming waard, het onovertroffen veld van verdienste voor de wereld. Diegenen die vertrouwen hebben in de Sangha hebben vertrouwen in de voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in de voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.
“In hoeverre er, Cundi, ook deugdzaam gedrag is, het deugdzame gedrag dat geliefd is bij de edelen wordt het voornaamste onder hen verklaard, dat is, wanneer het niet verbroken (unbroken) is, foutloos, smetteloos, onbeklad, bevrijdend, geprezen door de wijzen, onthecht, leidend tot concentratie. Diegenen die het deugdzame gedrag vertonen dat geliefd is bij de edelen vertonen het voornaamste, en voor diegenen die vertrouwen hebben in het voornaamste, is het gevolg het voornaamst”.

Voor diegenen vol vertrouwen in de voornaamste,
De voornaamste Dhamma kennend,
Vol vertrouwen in de Boeddha- de voornaamste-
Onovertroffen, offers waardig;

Voor diegenen vol vertrouwen in de voornaamste Dhamma,
In de gelukzalige vrede van passieloosheid;
Voor diegenen vol vertrouwen in de voornaamste Sangha,
Het onovertroffen veld van verdienste;

Voor diegenen die giften geven aan de voornaamste,
Neemt de voornaamste soort verdienste toe:
De voornaamste levensduur, schoonheid en glorie,
Goede reputatie, geluk en kracht.

De wijze die aan de voornaamste geeft,
Geconcentreerd op de voornaamste Dhamma,
Een deva geworden of een mens,
Verheugt zich, het voornaamste bereikt hebbend.

Siebe

[teksten Siebe]

[Bron: Udana: A Translation With an Introduction & Notes by Thanissaro Bhikkhu, 2012]
Tekst door mij vertaald uit het Engels. Verwijzing naar alternatieve vertaling bijgevoegd.

Khuddaka Nikaya, Udana

Udana 8:3 Bevrijding¹ (3) (Nibbana Sutta)

Ik heb gehoord dat de Gezegende eens verbleef nabij Savathi in Jeta’s Gaarde, Anathapindika’s klooster. En bij die gelegenheid instrueerde de Gezegende de monniken, spoorde ze aan, stimuleerde ze en moedigde ze aan met Dhamma-onderricht over bevrijding. De monniken- ontvankelijk, aandachtig, hun hele bewustzijn focussend, toehorend- luisterden naar de Dhamma.
Toen, bij het besef van de belangrijkheid daar van, verkondigde de Gezegende bij die gelegenheid:

“Er is monniken, een ongeborene²- niet-gewordende-ongeschapene-ongeconditioneerde. Als er niet dat ongeborene-niet-gewordene-ongeschapene-ongeconditioneerde zou zijn, dan zou ook het ontsnappen aan het geborene-gewordene-geschapene-geconditioneerde niet onderscheiden worden. Maar juist omdat er het ongeborene-ongewordene-ongeschapene-ongeconditioneerde is, wordt het ontsnappen aan het geborene-gewordene-geschapene-geconditioneerde onderscheiden”.

(1. Unbinding; 2. letterlijke vertaling van “an unborn”, wordt ook wel vertaald als “het niet-geborene”)

Udana 8:4 Bevrijding¹ (4) (Nibbana Sutta)

Ik heb gehoord dat de Gezegende eens verbleef nabij Savathi in Jeta’s Gaarde, Anathapindika’s klooster. En bij die gelegenheid instrueerde de Gezegende de monniken, spoorde ze aan, stimuleerde ze en moedigde ze aan met Dhamma-onderricht over bevrijding. De monniken- ontvankelijk, aandachtig, hun hele bewustzijn focussend, toehorend- luisterden naar de Dhamma.
Toen, bij het besef van de belangrijkheid daar van, verkondigde de Gezegende bij die gelegenheid:

“Iemand die afhankelijk is, heeft weifeling. Iemand die onafhankelijk is, heeft geen weifeling. Aangezien er geen weifeling is, is er kalmte. Aangezien er kalmte is, is er geen begeerte. Aangezien er geen begeerte is, is er geen komen of gaan. Aangezien er geen komen en gaan is, is er geen heengaan of ontstaan. Aangezien er geen heengaan of ontstaan is, is er noch een hier noch een daar noch een tussen-de-beide. Dit, precies dit, is het einde van stress”.

Alternatieve vertalingen in het Nederlands zijn na te lezen op (bijvoorbeeld):
http://suttacentral.net/nl/ud8.3
http://suttacentral.net/nl/ud8.4

(Opmerkingen/kritiek over de vertalingen zijn welkom. Ik ben ook maar een amateur-vertaler). 

(zie volgende post)

Siebe

[teksten Siebe]

[bron: Itivuttaka: This was said by the Buddha, A Translation by Thanissaro Bhikkhu, revised edition 2013] Tekst door mij vertaald. Tekst tussen [...] niet door mij toegevoegd.

Khuddaka Nikaya, Itivuttaka

Itivuttaka §43 Ajata Sutta

Dit werd gezegd door de Gezegende, gezegd door de Arahant, aldus heb ik het gehoord:
“Er is monniken, een ongeborene-niet-gewordende-niet-geschapene-ongeconditioneerde. Als er niet dat ongeborene-niet-gewordene-niet-geschapene-ongeconditioneerde zou zijn, dan zou ook het ontsnappen aan het geborene-gewordene-geschapene-geconditioneerde niet onderscheiden worden. Maar juist omdat er het ongeborene-ongewordene-niet-geschapene-ongeconditioneerde is, wordt het ontsnappen aan het geborene-gewordene-geschapene-geconditioneerde onderscheiden”.

Het geborene, gewordene, voortgebrachte,
geschapene, geconditioneerde, vergankelijk,
vervaardigd van geboorte & dood,
een nest van kwalen, vergaand,
in-bestaan-komend door voeding
en de gids [dat is hunkering]-
is niet geschikt om zich in te verheugen.

De ontsnapping daar aan
is vredevol, permanent,
een sfeer voorbij giswerk,
ongeboren, niet-voortgebracht,
De smartloze, smetteloze staat,
De beëindiging van stressvolle kwaliteiten,
Kalmering-van-het-geconditioneerde, gelukzaligheid.

Alternatieve vertaling in Engels:
http://suttacentral.net/en/it43


Itivuttaka §44 Nibbānadhātu Sutta

Dit werd gezegd door de Gezegende, gezegd door de Arahant, aldus heb ik het gehoord:
“Monniken, er zijn deze twee soorten Nibbana kenmerken¹. Welke twee? Het Nibbana kenmerk met overblijvende brandstof en het Nibbana kenmerk zonder overblijvende brandstof.
En wat is het Nibbana kenmerk met overblijvende brandstof? Er is het geval waarin een monnik een Arahant is, wiens asava’s zijn geëindigd, die verwezenlijking heeft bereikt, de taak geëindigd, de last afgelegd, het ware doel gerealiseerd, de keten van worden vernietigd, en bevrijd door juiste gnosis. Zijn vijf zintuigvermogen zijn er nog steeds, en dankzij het feit dat ze intact zijn, ervaart hij het aangename en onaangename, en is gevoelig voor plezier en pijn. Zijn beëindiging van begeerte, afkeer en begoocheling wordt het Nibbana kenmerk met overblijvende brandstof genoemd.
En wat is het Nibbana kenmerk zonder overblijvende brandstof? Er is het geval waarin een monnik een Arahant is, wiens asava’s zijn geëindigd, die verwezenlijking heeft bereikt, de taak geëindigd heeft, de last afgelegd, het ware doel gerealiseerd, de keten van worden vernietigd, en bevrijd door juiste gnosis. Alles wat hij gewaarwordt, zijnde ongenoten/niet-gesmaakt, zal voor hem hier onmiddelijk bekoelen. Dit wordt het Nibbana kenmerk zonder overblijvende brandstof genoemd.

Déze twee Nibbana kenmerken
zijn verkondigd door degene met visie,
De onafhankelijke,
Degene die Zo is:

Één kenmerk, hier in dit leven,
Met overblijvende brandstof,
door de vernietiging van [hunkering]
　　de gids van worden,
én die zonder overblijvende brandstof,
Na dit leven,
Waarin al het worden,
Volledig eindigt.

Diegenen die deze
Ongeconditioneerde staat kennen,
Hun geesten bevrijd
Door de vernietiging van [hunkering],
　　de gids van worden,
Zij, Dhamma’s kern realiserend,
Zich verheugend in beeindiging,
Hebben afstand gedaan van al het worden:
Zij, de Zulken.

(1. Vertaling van Unbinding property. http://suttacentral.net/pi/it44 vertaalt dit als twee soorten “Nibbana-elementen”).

Noot 1 bij deze sutta verklaard: Met overblijvende brandstof (sa-upadisesa) en zonder overblijvende brandstof (anupadisesa): Dit is vergelijkbaar met een vuur. In het eerste geval zijn de vlammen uit, maar de sintels gloeien nog steeds na. In het tweede geval is het vuur zo grondig gedoofd dat de sintels ook koud geworden zijn. De “brandstof” staat hier voor de vijf aggregaten. Terwijl de Arahant nog steeds leeft, ervaart hij/zij nog  steeds de vijf aggregaten, maar ze branden niet met de vuren van begeerte, afkeer of begoocheling. Wanneer de Arahant heengaat is er hier of waar dan ook geen ervaring meer van de aggregaten.

Alternatieve vertaling in het Engels: http://suttacentral.net/pi/it44

Itivuttaka (§)90 noemt ook het ongeconditioneerde en is vrijwel identiek aan de hier al vertaalde Anguttara Nikaya 4.34.

In de andere Khuddaka Nikaya werken in mijn bezit heb ik verder geen fragmenten meer gevonden waarin over “het ongeconditioneerde” wordt gesproken. Mocht iemand nog een sutta of fragmenten kennen...


Siebe