De Boeddha heeft volgens de sutra´s een aantal vraagstukken onverklaard gelaten en/of geen stelling ingenomen, geen positie ingenomen, noch voor het één noch voor het ander
bron:
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.063.than.html#views-de cosmos is eeuwig, de cosmos is niet-eeuwig (wel kwam ik elders tegen dat er perioden worden onderscheiden van inkrimping en uitdijing)
-de cosmos is begrensd, de cosmos is grenzeloos
-de ziel en het lichaam zijn hetzelfde, de ziel en het lichaam zijn niet-hetzelfde
-na de dood bestaat een Tatahagata, na de dood bestaat een Tatahagata niet, na de dood is er sprake van zowel bestaan als niet-bestaat van een Tathagata, na de dood is er sprake van het noch bestaan noch niet-bestaan van een Tathagata.
De vragensteller eist in de genoemde sutra als het ware dat de Boeddha een antwoord geeft, en pas dan zal hij tot het heilige leven toetreden.
In deze sutra wordt het voorbeeld gegeven van een man die getroffen is door een giftige pijl. Hij vraagt zich allerlei zaken af over herkomst van de pijl, van welk gif, etc. De man wil niet dat de pijl er uit gehaald wordt voordat ie antwoord op al deze vragen heeft. De man zou sterven en hij zou geen antwoord hebben op zijn vragen. De Boeddha geeft aan dat als het toetreden tot het heilige leven afhankelijk is van het innemen van zo'n standpunt door de Boeddha, de persoon die wil toetreden eerder zal sterven want de Boeddha verklaart niet zulke dingen als; de cosmos is eeuwig of niet-eeuwig etc.
De reden waarom een Boeddha dit niet verklaard, wordt ook gegeven. Omdat ze niet verbonden zijn met het doel, niet fundamenteel zijn voor het heilig leven. Ze leiden niet tot ontgoocheling, passieloosheid, beëindiging, kalmeren, directe kennis, zelf-ontwaken, Onthechting.
In deze sutra
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.096.than.html wordt dit gesprek min of meer nog eens herhaald met het accent er op, vind ik, dat de positie ' de cosmos is eeuwig' en de andere stellingen geen directe kennis is van iemand, maar een standpunt. De kennis of het weten van een Boeddha heeft niet de vorm van een standpunt.
In deze sutra
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn45/sn45.171.than.htmlwordt visie vergeleken met een vloed/overstroming en wat het doel is van het achtvoudige Pad in relatie tot deze vloed.
In deze sutra
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an04/an04.010.than.html#views wordt zo'n visie, zo'n standpunt vergeleken met een juk. Het doel van de beoefening is juist ook bevrijd te worden van het juk van visies. De koorts naar visies/standpunten, de obsessie er naar, het verheugen in visie, de dorst naar visie, de drang naar visie is geen beëindiging van lijden. Al die passie, de honger er naar, het voeden er van, het versterken er van, dat is niet verbonden met het doel.
Bovendien, standpunten leiden vaak tot geruzie, getwist, worden vurig verdedigd etc en dat doet ook de goede kwaliteiten niet toenemen.
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/snp/snp.4.08.than.htmlHet is echter ook weer niet zo dat Boeddha
dus onderwees dat er geen juiste en onjuiste visies bestaan. Nee, Boeddha onderscheidde ook wel degelijk juiste en onjuiste visies. Dit is hier na te lezen:
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.117.than.html#micchaditthi Voorbeelden van onjuiste visies: 1. dat er geen resultaat/vrucht is van handelen (afwijzing van karma). In de tijd van de Boeddha waren er bijvoorbeeld meesters die onderwezen dat zelfs al zou je elk levend wezen vermoorden en veranderen in een hoop vlees, dit geen enkel nadelig gevolg voor jezelf zou hebben. Dit is een verkeerde visie. 2. Een verkeerde visie is het ontkennen van het bestaan van wedergeboorte of dat er geen volgende wereld is. Dit was ook een visie uit zijn tijd en in deze tijd ook natuurlijk.
Het is volgens mij niet zo dat Boeddha met diens uitspraken over karma of wedergeboorte slechts
aansluiting zocht bij het bestaande culturele gedachtengoed. Nee, want de kennis over karma en wedergeboorte heeft in boeddhisme niet de natuur van een standpunt. Het behoort tot directe kennis lijkt me. Zou het wel zo zijn dat al dat gepraat over karma en wedergeboorte enkel het uitwisselen is van standpunten, meningen, niet veel anders dan speculaties over 'de cosmos is eindig of oneindig' dan was het wel zo onderwezen lijkt me. Dan had Boeddha dat denk ik ook wel geschaard onder het kopje 'onverklaard'.
Maar daar staat het niet.
Er worden in de genoemde sutra twee soorten juiste visie onderscheiden:
1. Er is juiste visie
met effluenten (uitstromingen), begeleid/bijkomend met verdienste, resulterend in verwerving/verkrijging/aanwinst [van wording]. (Ik denk dat hier mee bedoeld wordt dat je bijvoorbeeld onder invloed van een goede intentie iets deugdzaams doet. Dit leidt niet tot het beëindiging van wording volgens mij omdat het intentioneel is maar er ontstaat wel een positieve vrucht).
Enkele voorbeelden van juiste visie: a. er zijn vruchten en gevolgen van goede en slechte activiteiten; b. er is een wereld hierna en er zijn contemplatieven voor wie dit directe kennis is (dus geen standpunt).
2. Er is juiste visie die nobel is,
zonder effluent(en), transcedent, een factor van het pad. Dit wordt verder als volgt toegelicht (lastig te vertalen, een poging):
"de scherpzinnigheid/onderscheiding, de faculteit van onderscheiding, de kracht van onderscheiding, het analyseren van kwaliteiten als een factor van ontwaken, de pad-factor van juiste visie in iemand die het edele pad ontwikkelt en wiens geest edel is, wiens geest zonder effluents/uitstromingen is, die volledig in bezit is van het edele pad. Dit is de juiste visie die edel is, zonder effluents, transcedent, een factor van het pad". (vertaling van: The discernment, the faculty of discernment, the strength of discernment, analysis of qualities as a factor for awakening, the path factor of right view[1] in one developing the noble path whose mind is noble, whose mind is without effluents, who is fully possessed of the noble path. This is the right view that is noble, without effluents, transcendent, a factor of the path).
Juiste visie is de eerste factor van het Pad. Visie is zo belangrijk omdat het als het ware vooraf gaat.
Onjuiste visie leidt bijvoorbeeld tot een onjuist voornemen of onjuiste intentie. Onjuiste intentie tot onjuiste spraak. Onjuiste spraak tot onjuist handelen. Als een kettingreactie. Zo beïnvloedt onjuiste visie alle anderen factoren van het pad. Daarom is visie zo belangrijk. Dit is hier na te lezen: ttp://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.103.than.html
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.104.than.htmlEen overzicht van visies en de bespreking er van is te vinden in:
http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/dn/dn.01.0.bodh.html besproken.
-eternalitische visies (het Zelf en de wereld zijn eeuwig);
-gedeeltelijk eternalistische visies (er wordt iets onderscheiden dat eeuwig bestaat en zaken die niet eeuwig bestaan);
-visies over begrensd of grenzeloos zijn van de wereld
-visies van zogenaamde 'eindeloze dubbelzinnigheid' (dit is de visie van iemand die eigenlijk niet weet hoe het zit maar eindeloos kletst over onderwerpen als het bestaan van Zelf of niet-bestaan van zelf, het eeuwig of niet eeuwig zijn van de wereld. Dan eens dit zeggend dan weer iets anders. Zo glad als een aal. Laat zich niet vastpinnen op een uitspraak, maar tegelijkertijd zit er ook geen wijsheid achter. Er is niks gevonden, niks ontdekt, er is enkel maar eindeloze dubbelzinnig;
-visies van toevallig-ontstaan (dat er geen oorzaak is voor het ontstaan van de wereld of het Zelf);
-visies over onsterfelijkheid (bijvoorbeeld dat het zelf onsterfelijk is en de dood op zo'n manier overleeft dat het waarnemend blijft, visies dat het zelf onsterfelijk is maar niet-waarnemend de dood overleeft, visies dat het onsterfelijke zelf noch waarnemend noch niet-waarnemend de dood overleeft);
- visies van vernietiging (dat het zelf een materiele vorm heeft die wordt vernietigd bij de dood. Over wat deze materiele vorm is kan verschillend worden gedacht, van grof naar zeer subtiel, maar in de vernietigingsleer wordt die materiele vorm vernietigd bij de dood, valt uiteen, en zo ook het Zelf)
- visies over Nirvana Hier en Nu (dat men op grond van bepaalde actuele ervaringen zegt het Nirvana bereikt te hebben).
Een visie die nu bestaat is dat het bewustzijn/geest en daarmee ook het zelfgevoel, een emergerende eigenschap is. Deze visie van emergentie komt er volgens mij op neer, grijp ajb in als het niet klopt, dat het geheel meer is dan de som der delen. Eigenschappen van het geheel zijn niet te herleiden tot de delen.
Bijvoorbeeld 1 atoom heeft bepaalde eigenschappen maar groeperen ze zich tot een ding of oppervlakte bijvoorbeeld dan ontstaan er nieuwe eigenschappen. Je kunt bijvoorbeeld op een fiets wegfietsen, vooruitkomen, maar niet met alleen een ketting of stuur. In die zin is het zinledig zeg maar eigenschappen van het geheel te herleiden tot delen of te zoeken in de delen. En, ook niet onbelangrijk, het geheel is dus iets anders dan louter de som van de delen. Je kan dit doortrekken naar het onderzoek naar het Zelf.
Is het niet te vinden in de delen dan betekent dat niet dat het niet bij het geheel hoort. Dus het zelf zou zo bezien wel niet het lichaam kunnen zijn, niet gevoel, niet perceptie, niet mentale zaken en niet bewustzijn maar wel in de samenkomt van al die zaken kunnen ontstaan en bestaan. Het Zelf zoeken in de delen of identificeren met de delen zou zelfs zinloos zijn.
Dit wordt ook binnen deze visie van emergentie toegepast op bewustzijn of geest. Bewustzijn of geest is niet te herleiden tot fysische processen maar staat er volgens deze leer ook niet los van. Het brein, de doorbloeding, de structuur, de cellulaire processen, de neurologische activiteit, dat allemaal individueel is niet bewustzijn of geest maar dat allemaal samen vormt de emergente eigenschap, namelijk bewustzijn of geest. Het is als het ware in deze visie de materie of fysische processen die van zichzelf bewust wordt. Primair is materie, fysische processen.
Eindigen nu al die fysische processen die samen de emergente eigenschap, bewustzijn, voortbrachten, dan eindigt ook het resultaat, bewustzijn/geest/zelfgevoel.
http://nl.wikipedia.org/wiki/Emergentie.
Ik gebruik de begrippen geest, bewustzijn, zelf heel slordig maar dat gebeurt volgens mij in deze visie ook.
Ik denk niet dat je deze visie kunt plaatsen onder 'vernietigingsleer' omdat ook binnen deze leer het Zelf eigenlijk niet echt bestaat, niet inherent, dus ook niet wordt vernietigd. Het is ook nooit echt geboren.
Misschien wil iemand dat eens onderzoeken en commentaar op geven?
Nu maar eens stoppen
Siebe
