Wat is verkeerd levensonderhoud?
Berekenend zijn, gepraat, insinueren, kleineren, winst met winst najagen
-“En wat, bhikkhu’s, is verkeerd levensonderhoud? Berekenend zijn, gepraat (talking), insinueren (hinting), kleineren, winst met winst najagen: dit is verkeerd levensonderhoud” (MN117§29).
In Noot 1110 bij dit fragment wordt gezegd dat dit de verkeerde middelen zijn voor monniken en nonnen om aan hun toebehoren te komen. Mij lijkt het ook wel van toepassing voor leken.
Valspelen, corruptie, misleiding en onoprechtheid, verwonden, doden, gevangen zetten, beroven
-“Monniken, in welk vorig leven van de Tathagata dan ook, vorig bestaan of verblijfplaats dan ook…leefde het juiste levensonderhoud, zich onthoudend van vals spelen met gemanipuleerde gewichten en maten, van omkopen en corruptie, van misleiding en onoprechtheid, van verwonden, doden, gevangen zetten, berovingen, en met geweld goederen nemen” (DN30§2.28).
Verkeerde vormen van handel
-“Bhikkhu’s een leken volgeling dient zich niet bezig te houden met de volgende vijf soorten handel. Welke vijf? Handel in wapens, handel in levende wezens, handel in vlees, handel in bedwelmende middelen, handel in vergiften” (AN5.177).
Verder beschrijft DN1 verkeerde soorten levensonderhoud waar de Boeddha zich niet aan overgaf. Dit lijkt vooral van toepassing voor monniken en nonnen maar ik denk ook wel deels voor leken.
Voor de volledigheid heb ik hieronder de fragmenten vertaald:
Allerlei bedenkelijke manieren om in het levensonderhoud te voorzien
-“Terwijl sommige asceten en brahmanen, zich voedend met het voedsel van de getrouwen, in hun levensonderhoud voorzien door zulke lage zaken/kunsten, zulke verkeerde manieren om in je levensonderhoud te voorzien als handlezen, waarzeggen door tekens, voorbodes, dromen, lichaamskenmerken, het knagen van muizen, vuur offerandes, offerandes vanuit een pollepel, offerandes van schors, rijstpoeder, rijstkorrels, boterolie of olie, vanuit de mond of bloed, het lezen van de vingertoppen, huis, tuin en keuken folklore, bedrevenheid in bezweringen, geest folklore, aarde-huis folklore, slang folklore, gif folklore, rat folklore, vogel met een spiegel, een meisjes medium, een deva; het vereren van de zon of Grote Brahma, het ademen/uitspugen van vuur, de godin van geluk aanroepend, onthoudt de asceet Gotama zich van zulke lage zaken en verkeerde manieren om in het levensonderhoud te voorzien” (DN1§1.21).
(Lastig te vertalen. Kennelijk allemaal gebruiken, gebaseerd op folkloristische kennis, veelal vormen van bijgeloof waarschijnlijk, zoals wij ook nu nog altijd tijdens toernooien ook voorspellingen ophangen aan een inktvis die bepaalde gedrag vertoont, of andere dieren).
-“Terwijl sommige asceten en Brahmanen in hun levensonderhoud voorzien door zulke lage zaken als het beoordelen van de kenmerken van edelstenen, stokken, kleding, zwaarden, speren, pijlen, wapens, vrouwen, mannen, jongens, meisjes, mannelijke en vrouwelijke slaven, olifanten, paarden, buffels, stieren, koeien, geiten, rammen, hanen, kwartels, leguanen, bamboo ratten, schildpadden, herten, onthoudt de asceet Gotama zich van zulke lage zaken” (DN1§1.22).
-“Terwijl sommige asceten en Brahmanen in hun levensonderhoud voorzien door zulke lage zaken als voorspellen: ‘de aanvoerders zullen ten strijde trekken- de aanvoerders zullen zich terugtrekken’, ‘De aanvoerders zullen vorderingen maken en de andere aanvoerders zullen zich terugtrekken’, ‘Onze aanvoerders zullen winnen en de andere aanvoerders zullen verliezen’, ‘De andere aanvoerders zullen winnen en de onze zullen verliezen’, ‘Dus er zal de overwinning van de ene partij zijn en de nederlaag voor de andere partij’, onthoudt de asceet Gautama zich van zulke lage zaken” (DN1§1.23).
-“Terwijl sommige asceten en Brahmanen in hun levensonderhoud voorzien door zulke lage zaken als het voorspellen van een verduistering van de maan, de zon, een ster; dat de zon en maan hun gepaste koers blijven volgen- van koers zullen afwijken; dat er een regen van meteoren zal vallen, een vlammenzee in de lucht zal zijn, een aardbeving, donder, een wassen, krimpen, verduisteren, oplichten van de maan, de zon, de sterren; en ‘zulke gevolgen zullen deze dingen hebben’, onthoudt de asceet Gautama zich van deze lage kunsten” (DN1§1.24).
-“Terwijl sommige asceten en Brahmanen in hun levensonderhoud voorzien door zulke lage zaken als het voorspellen van goede en slechte regenval; een goede of slechte oogst; veiligheid, gevaar; ziekte, gezondheid; of boekhouding, informatica (computing??), berekenen, maken van dichterlijke composities, filosoferen, onthoudt de asceet Gautama zich van deze lage kunsten” (DN1§1.25).
-“Terwijl sommige asceten en Brahmanen in hun levensonderhoud voorzien door zulke lage zaken als het regelen van bruiloften, verlovingen en scheidingen; [verklarend dat het tijd is voor] sparen en uitgeven, goed en slecht fortuin brengend, het doen van abortussen, bezweringen gebruiken om de tong te binden, de kaak te binden, er voor zorgen dat de handen jeuken, doofheid veroorzakend, antwoorden verkrijgend met een spiegel, een meisjes-medium, een deva; het vereren van de zon of Grote Brahma, ademen/spuwen van vuur, het aanroepen van de godin van geluk, onthoudt de asceet Gotama zich van zulke lage zaken en verkeerde manieren om in het levensonderhoud te voorzien” (DN1§1.26).
-“Terwijl sommige asceten en brahmanen, zich voedend met het voedsel van de getrouwen, in hun levensonderhoud voorzien door zulke lage zaken, zulke verkeerde manieren om in je levensonderhoud te voorzien als het geruststellen van de deva’s en inlossen van geloften aan hen, het maken van aarde-huis (?) bezweringen, het veroorzaken van viriliteit of impotentie, het voorbereiden en wijden van bouwlocaties, het geven van rituele zuiveringen en baden, het maken van offers, het geven van braakmiddelen, zuiveringsmiddelen, slijmoplossende middelen, slijmstimulerende middelen (phlegmagogues?), het geven van oor, oog, neus medicatie, smeersels en tegen-smeersels, oog-operaties, operaties, hulp aan kinderen, gebruik van balsems om de bijwerkingen van eerdere remedies tegen te gaan, onthoudt de asceet Gautama zich van zulke lage zaken en verkeerde manieren om in het levensonderhoud te voorzien” (DN1§1.27).
Wat deze fragmenten uit DN1 aangaat, het lijkt me dat dit vooral betrekking heeft op mensen die echt het leven van een huishouder opgeven en asceet worden zoals de Boeddha, met als enige doel de waarheid te vinden. Hun enige doel is het realiseren van Nibbana. En van daaruit bekeken is eigenlijk alles wat daar van afleidt, zelfs de edele handelingen van een arts, ongunstig. De grootste aanwinst en verlies voor een mens (of andere wezens) is ook niet rijkdom, familie, of gezondheid maar deugdzaamheid en juist visie (DN33§2.1.(11+12)).
In de volgende post, wat is juist levensonderhoud?
