Forum > Diep tekstonderzoek Siebe

De Vijf Krachten

(1/3) > >>

teksten Siebe:
De Vijf Krachten (panca bala)

Het algemene belang van ontwikkeling

Er zijn wel eens discussies over het belang van het bewust (h)erkennen, aanspreken,  ontwikkelen en cultiveren van vermogens in onszelf. Moet je nu wel of niet actief ergens aan werken om bevrijding te realiseren?

De Pali-Boeddha beschreef het belang van het bewust en actief ontwikkelen van kwaliteiten in jezelf aan de hand van het voorbeeld van een kip en haar eieren. Een kip kan wel wensen dat ze jongen krijgt maar als ze niet op haar eieren gaat zitten broeden, en deze af en toe omkeert, gaat dat niet gebeuren. Zo ook met bevrijding. Je moet er wat voor doen. Om bevrijding te realiseren moet je wel concreet bepaalde kwaliteiten in jezelf (h)erkennen, aanspreken, ontwikkelen en verder cultiveren. Waarom zijn we überhaupt nog niet bevrijd? Door gebrek of onvoldoende ontwikkeling, geven de teksten aan. Door toewijding aan ontwikkeling zullen de ketens afzwakken en verdwijnen. (SN22.101, AN7.71).

De Pali-Boeddha vergelijkt het resultaat van spirituele ontwikkeling met het gebruik van bijvoorbeeld een hamer door een timmerman. Op een bepaald moment, na jaren toepassing, zie je slijtage van de steel. Misschien zie je de vingerafdrukken er in staan. Maar je weet niet precies wanneer wat is weggesleten. Maar dat delen van de steel weggesleten zijn, weet je zeker. Zo ook met spirituele ontwikkeling. Je kunt niet precies vertellen wat wanneer is verdwenen maar dat bezoedelingen afnemen en verdwijnen dat weet je, dat merk je.  (SN22.101, AN7.71)

Ontwikkelen & Cultiveren

Wat we dienen te ontwikkelen en verder cultiveren om bevrijding te realiseren, wordt op verschillende, elkaar overlappende manieren, beschreven. Heel uitgebreid aan de hand van de 37 factoren van verlichting (bodhipakkhiya dhammā): de 4 vestigingen van mindfulness, de 4 juiste strevingen, de 4 bases voor spirituele kracht, de 5 spirituele vermogens, de 5 spirituele krachten, de 7 verlichtingsfactoren, en het 8-voudige Pad. Dit is het pad leidend naar het ongeconditioneerde. (SN43.5-11+12)

De vijf krachten zijn dus een onderdeel van wat we dienen te ontwikkelen in onszelf.
Deze vijf krachten zijn: de kracht van vertrouwen, de kracht van energie of ijver, de kracht van mindfulness, de kracht van concentratie en de kracht van wijsheid.
In deze serie posten informatie over deze vijf krachten.
In de Sutta Pitaka is SN50 het deel dat specifiek gaat over de vijf krachten. Het zijn spirituele vermogens in onszelf die we dienen te (h)erkennen, aan te spreken, sterk te maken om af te koersen op Nibbana.

De ontwikkeling van de vijf krachten koerst af op Nibbana

De Rijn helt af naar de Noordzee, het gaat die richting op, het neigt die kant op, net zo neigen de vijf vermogens naar Nibbana. (SN50.1-12)  Ze leiden naar het ongeconditioneerde. (SN43.12)
De vijf krachten moeten ontwikkeld worden en dan leiden ze naar vrede en verlichting.  (MN77§19)
De vijf krachten dienen ook ontwikkeld te worden voor directe kennis en afstand doen en beëindiging van de bezoedelingen. (AN5.307/308/317)
Het uiteindelijke doel van de ontwikkeling van de vijf krachten is het verwijderen van lobha, dosa en moha, dat is, het realiseren van Nibbana.  (SN50.55)

Er wordt in deze serie posten eerst beschreven wat deze vijf krachten zijn volgens de sutta’s. Verder, aansluitend, heb ik per kracht nog wat extra informatie verzameld uit de sutta’s.

Spiritueel vermogen of spirituele kracht?

Hoewel de vijf spirituele vermogens en vijf spirituele krachten apart worden genoemd in de teksten,  leggen de sutta’s niet echt het verschil uit. Ze geven eigenlijk aan dat ze hetzelfde zijn en dat het verschil alleen een kwestie is van perspectief . (SN48.43)
Je zou denken dat de vijf spirituele krachten de sterk geworden vijf spirituele vermogens zijn (en dat wordt wel eens zo uitgelegd) maar voor die uitleg is niet echt direct een aanwijzing in de sutta’s. Het commentaar legt het echter wel zo uit dat het krachten zijn in zoverre ze niet wankelen bij hun tegendelen: dus de kracht van vertrouwen wankelt niet door twijfel, de kracht van energie of ijver wankelt niet door luiheid, mindfulness wankelt niet door vergeetachtigheid, concentratie niet door afleiding, en de kracht van wijsheid komt niet meer tot wankelen door onwetendheid.  Het staat allemaal stevig, zeg maar. (SN48, noot 230)
Deze uitleg gaat dus wel die kant op dat de vijf krachten de sterk geworden vijf vermogens zijn.

Het voornaamst

Onder de vijf krachten is de kracht van wijsheid het voornaamst. Zoals een nokbalk alle dakspanten bij elkaar houdt en verenigt, zo houdt de kracht van wijsheid de andere bij elkaar en verenigt ze.  (AN5.12/16)

Waar kun je deze vijf krachten zien?

Waar kun je de kracht van vertrouwen zien? De kracht van vertrouwen is te zien in de vier factoren van stroom-intrede*. Waar zie je de kracht van energie of inspanning? De kracht van energie is te zien in de vier soorten juiste ijver. Waar zie je de kracht van mindfulness? Dat zie je in de vier vestigingen van mindfulness. Waar zie je de kracht van concentratie? Dat zie je in de vier jhana’s. Waar zie je kracht van wijsheid?  Dat zie je in de vier edele waarheden. (AN5.15)

(* De vier factoren van stroom-intrede zijn: onwankelbaar vertrouwen in de Boeddha, Dhamma en Sangha en deugdzaam gedrag dat de edelen liefhebben (AN, noot 892))

Bronnen en Afkortingen

Bij het samenstellen van deze serie posten is gebruik gemaakt van de vertaling van Digha Nikaya (DN) door Walshe en Majjhima Nikaya (MN), Samyutta Nikaya (SN) en Anguttara Nikaya (AN) door Bodhi.

Uiteraard deel ik deze serie posten met jullie als leerling, niet als leraar.

In de volgende posten meer info over de vijf krachten. Hoop dat jullie het leerzaam vinden.

teksten Siebe:
Wat zijn de vijf spirituele krachten?

Er zijn vijf krachten. Welke vijf? De kracht van vertrouwen, de kracht van energie, de kracht van mindfulness, de kracht van concentratie en de kracht van wijsheid. (AN5.13, en vele andere). In de komende delen meer informatie over deze spirituele krachten, startend met de kracht van vertrouwen.

Wat is de kracht van vertrouwen?

Hier is een edele leerling voorzien van vertrouwen. Hij heeft op de volgende manier vertrouwen in de verlichting van de Tathagata: ‘De Gezegende is een arahant, volmaakt verlicht, verwezenlijkt in ware kennis en gedrag, gezegend, kenner van de wereld, onovertroffen trainer van hen die getemd kunnen worden, leraar van deva’s en mensen’. (AN5.2+14)

Als je dit hebt, wordt dat ‘de verwezenlijking van vertrouwen’ genoemd. (AN4.61)

Extra informatie over de kracht van vertrouwen

Zonder vertrouwen is het niet mogelijk te groeien, progressie te maken, en tot rijpheid te komen in de Dhamma en Discipline.  Wel als er vertrouwen is. (AN10.82)
Als je namelijk geen vertrouwen hebt in de verlichting van de Boeddha en de Dhamma dan neem je diens instructies ook niet ter harte. Komt het niet van beoefening en zul je de vruchten ook niet ervaren.

De basis voor vertrouwen in de Boeddha is gebaseerd op de verlichting van de Boeddha en zijn onderricht, de Dhamma. Het is geen blind vertrouwen.

De Boeddha en Dhamma onderzoeken

Om vertrouwen te hebben of verkrijgen in de Boeddha’s verlichting en kwaliteiten moet je hem onderzoeken, geven de sutta’s aan. (Dit geldt eigenlijk voor elke leraar). Hoe je dat doet, is onderwerp van MN47: https://suttacentral.net/mn47/en/sujato

Een groot deel gaat over het zien van het ontbreken van onheilzame staten bij de Boeddha. Er is bij hem niks corrupts te vinden. Ook niet die staten die verbonden zijn met faam en bekendheid, zoals eigenwaan en anderen misprijzen. Er zijn alleen heilzame staten.
Uiteindelijk kun je directe persoonlijke kennis krijgen van bepaald onderricht. Dat kan leiden tot een conclusie betreffende de onderrichtingen. En zo, met al dat bewijs, vertrouwen winnen in de verlichting van de Boeddha en diens onderrichtingen. Het beste is vertrouwen geworteld in dit soort bewijs. Het is dan onoverwinnelijk voor een andere leraar, god, of Mara of wie dan ook in de wereld. (MN47)

De Pali-Boeddha spoort dus aan hem als persoon, als Leraar en zijn leer te onderzoeken, te beproeven, en vraagt geen blind geloof of vertrouwen.

In de tijd van de Boeddha (en waarschijnlijk nu nog wel) betekende een groot vertrouwen in de Boeddha en zijn leer dat je het leven als huishouder opgaf en het thuisloze leven omarmde. Je ziet de Boeddha dan als je helper, je gids en leraar. Je volledig wijdend aan de Dhamma en het realiseren van de vruchten aan de hand van de specifieke instructies. In feite is de Boeddha dan je voorbeeld. (MN4)
Je zou dit volgens de teksten idealiter moeten doen vanuit de volgende overwegingen: ‘Ik ben een slachtoffer van geboorte, verouderen, dood, van smart, geweeklaag, pijn, verdriet en wanhoop; Ik ben een slachtoffer van lijden, een prooi van lijden. Zeker, het beëindiging van deze hele massa aan lijden kan gekend worden’. Vertrouwen in de verlichting.
Je moet niet alleen maar een makkelijk leven willen leiden als monnik of thuisloze maar dus werkelijk zo gemotiveerd zijn om zelf bevrijding te realiseren. (MN67, MN68)

Dat wat betreft vertrouwen in de Boeddha en Dhamma.

Vertrouwen als schakel in Paticca Samuppada, De start van het breken met de lijdenspiraal

Er wordt ook gezegd dat lijden de directe oorzaak (proximate cause) is van vertrouwen. Zou er namelijk geen lijden zijn, dan zou je ook niet op zoek gaan naar een oplossing en toevlucht willen nemen in de Boeddha en Dhamma. Vertrouwen speelt een belangrijke rol in het doorbreken van de lijdenspiraal. Dat doorbreken wordt zo beschreven: met lijden als directe oorzaak ontstaat vertrouwen. Met vertrouwen als directe oorzaak, blijheid. Met blijheid als directe oorzaak, vreugde. Met vreugde als directe oorzaak, kalmte. Met kalmte als directe oorzaak geluk. Met geluk als directe oorzaak, concentratie. Met concentratie als directe oorzaak, de kennis en visie van de zaken zoals ze werkelijk zijn. Met de kennis en de visie van de zaken zoals ze zijn* als directe oorzaak, ontgoocheling (ontnuchtering). Met ontgoocheling/ontnuchtering als directe oorzaak wordt de geest hartstochtloos. Met hartstochtloosheid als directe oorzaak, bevrijding. Met bevrijding als directe oorzaak, is er de kennis van de vernietiging van lijden.  (SN12.23)

(*Wat het betekent ‘om de dingen te zien zoals ze werkelijk zijn’ komt uitgebreid aan bod in het deel over de kracht van concentratie, zie verder).

Vertrouwen speelt dus een cruciale rol richting de beëindiging van lijden. De functie is vooral dat het een bepaalde vreugde schenkt, en dat geeft vervolgens weer kalmte aan lichaam en geest…dat weer etc .

(Ontgoocheling of ontnuchtering (Nibbida) kan komen als je de ontnuchterende waarheid over iets of iemand ontdekt of inziet. Je bent dan een illusie armer, zeg maar. Dit wordt gezien als iets voordeligs want het zwakt de koorts af, de honger, de blindheid, het dromerige. Met afzwakkende koorts en honger krijg je meer de smaak van bevrijding te pakken. Later bij de kracht van concentratie wordt hier uitgebreider op ingegaan). 

Vertrouwen opwekken door wonderen te verrichten?

De Boeddha zou ook vertrouwen kunnen opwekken bij anderen door het vertonen van allerlei wonderbaarlijke vermogens maar dat ziet de Pali-Boeddha niet als de weg. Omdat iemand die sowieso geen vertrouwen heeft, die sceptisch is, ook die wonderbaarlijke vermogens sceptisch zal benaderen en dat zal zien als een soort trucage. Hetzelfde met telepathische vermogens.
De echte basis voor vertrouwen is het wonder van instructie, en met het opvolgen van die instructies, het daadwerkelijk zelf realiseren van de vier vruchten. ((DN11§1-8)

DN28 beschrijft ook het grote vertrouwen dat Sariputta had in de Boeddha. Sariputta verwierf een diep vertrouwen op basis van het Dhamma onderricht waarin de Boeddha hem leerde wat donker is en licht. In deze sutta legt Sariputta uit waarom de Boeddha voor hem de onovertroffen leraar is en de Dhamma het onovertroffen onderricht. Dat alles gaf hem groot vertrouwen. Natuurlijk kende Sariputta ook de vruchten. Hij wordt gezien als de wijste van alle leerlingen.

Gebrek aan vertrouwen leidt ook tot onwijze of onzorgvuldig aandacht.  Dat is een soort aandacht aan iets of iemand geven dat alleen maar bezoedelingen opwekt of versterkt.
Wijze of zorgvuldige aandacht komt voort uit vertrouwen. Vertrouwen uit het horen van de goede Dhamma. (AN10.61)
De lijn die de sutta leert, is dat omgaan met goede/edele personen er voor zorgt dat je de goede Dhamma hoort. Dit leidt tot vertrouwen.

Tot zover de info over de kracht van vertrouwen. In het volgende deel de kracht van energie of ijver.

teksten Siebe:
De kracht van energie, ijver of streven

Wat is de kracht van energie of ijver?

-Hier heeft een edele leerling de energie opgewekt om afstand te doen van onheilzame zaken en om heilzame te verwerven; hij is sterk, ferm in die inspanning, ferm in de taak, de taak om heilzame kwaliteiten te cultiveren. Dit nimmer verzakend. (AN5.12)

-Je wekt de energie op om afstand te doen van die kwaliteiten die onheilzaam zijn en daartoe gerekend worden; diegenen die afkeuringswaardig zijn en daartoe gerekend worden; diegenen die donker zijn en daartoe gerekend worden; diegenen die niet gecultiveerd dienen te worden en daartoe gerekend worden; diegenen die de edelen onwaardig vinden en daartoe gerekend worden. Je wekt de energie op om die kwaliteiten te verkrijgen die heilzaam zijn en daartoe gerekend worden; diegenen die onberispelijk zijn en daartoe gerekend worden; diegenen die licht zijn en daartoe gerekend worden; diegenen die gecultiveerd dienen te worden en daartoe gerekend worden; degenen die waardig bevonden worden door de edelen en daartoe gerekend worden (AN9.5)

Het is niet de bedoeling om onheilzame staten te rechtvaardigen, of ze goed te keuren, te prijzen, maar te zorgen dat ze, én niet opkomen, én indien opgekomen, te overwinnen. Je moet je denken, spreken en doen en laten dus niet laten beïnvloeden door onheilzame formaties en staten maar door heilzame. Je werkt hier actief aan. We hebben dit vermogen. Zo maak je de kracht van energie sterk.

Extra informatie over de kracht van ijver of energie

Wezens hebben kracht en energie, zijn niet krachteloos

In tegenstelling tot sommige van zijn tijdgenoot leraren onderwees de Boeddha niet dat alles al vastligt bij geboorte (noodlot) of dat wezens zonder kracht en energie zijn. Of dat alles beschikt wordt, of is, door God. Wezens zijn zelf niet zonder meesterschap, niet zonder kracht en energie volgens de Pali-Boeddha. Dit betekent dat wezens gebruik kunnen maken van deze spirituele vermogens of krachten in zichzelf. Ze kunnen zichzelf ontwikkelen. Door inspanning en het ontwikkelen en cultiveren van de vijf krachten kan iemand zich zo ontwikkelen dat ie afkoerst richting bevrijding. Hierin zijn we onze eigen meester en beschikker. (MN60)

Energie betreft trouwens zowel lichamelijke als mentale energie. (SN46.52)

Vier juist strevingen

Centraal staat hierbij dat je constant de energie opwekt, en dus de inspanning doet, en er bewust naar streeft: 1. geen onheilzame staten te laten ontstaan in jezelf. 2. Dat je onheilzame staten die in jezelf zijn opgekomen, overwint. 3. Dat je je inspant om nog niet opgekomen heilzame staten te doen ontstaan in jezelf. 4. Dat je je inspant, ijverig bent, deze heilzame staten te onderhouden. (DN22 §21, en vele anderen)

Als je je inspant en er naar streeft dat er geen onheilzame staten opkomen, wordt dat ‘streven door beheersing’ genoemd. Als je je inspant en streeft om afstand te doen van onheilzame staten wordt dat ‘streven door afstand doen’ genoemd. Als je je inspant om heilzame staten te laten ontstaan, wordt dat ‘streven door ontwikkeling’ genoemd. Als je er naar streeft en je inspant om heillzame staten te onderhouden, wordt dat ‘streven door bescherming’ genoemd. (AN4.69)

Het wordt gezien als een vorm van luiheid en gebrek aan energie als je kwalijke staten zoals kwade wil, hebzuchtige gedachten en een gedachte om iemand leed te berokken, niet meteen verdrijft maar blijft koesteren.  (AN4.11/12)

In de volgende post nog wat meer informatie over de kracht van energie of ijver.

teksten Siebe:
(het vervolg en slot van de Kracht van Energie)

De energie opwekken om het nog niet volbrachte te volbrengen

Je moet volgens de sutta’s niet toegeven aan luiheid. In die zin dat je het nog  niet volbrachte dan niet volbrengt, het ongerealiseerde dan niet realiseert. De sutta’s verwachten op dit punt een zeer grote ijver en volharding. 

Er worden in de teksten acht situaties genoemd die iemand moe zouden kunnen maken en zouden kunnen aanzetten tot luiheid: bepaald werk, een bepaalde taak, op reis gaan, of je bent op reis geweest, bedelrondes, of je kan een bepaalde kleine aanleg hebben en denken ‘ik ga maar even liggen’ of na herstel van een ziekte. In al deze gevallen kun je lui worden en even gaan liggen om bij te komen en niet de energie op te wekken om het nog niet verwezenlijkte te verwezenlijken. Je besteedt dan geen aandacht aan de onderrichtingen. Je zou juist in al deze gevallen de energie moeten opwekken om niet te gaan liggen of lui te worden, maar energie op te wekken om het ongerealiseerde te realiseren.  (DN33§3.1, AN8.80))
Opmerking: Tegelijkertijd erkent het onderricht ook dat je ook teveel ijver kan hebben, een te sterk streven. 

Niet te slap, niet te gespannen

Bij ijver, energie, inspanning is het vinden van een juiste balans of midden dus belangrijk.
Inspanning of streven kan te slap en te gespannen zijn.
Te slap. Dan is energie vergezeld door vermoeidheid, verbonden met vermoeidheid.
Te gespannen. Dan is energie vergezeld door rusteloosheid, verbonden met rusteloosheid (SN51.20)

Het midden van te weinig van jezelf vragen en teveel van jezelf vragen, lichtte de Boeddha toe met het voorbeeld van de luit. De snaren van de luit moeten niet te slap en niet te strak staan. Zo ook met mentale ontwikkeling en streven. Een juiste balans vinden. Jezelf niet overvragen en uitputten, maar ook niet te weinig van jezelf vragen. (AN6.55)

Niet teveel naar binnen gericht zijn, niet teveel naar buiten gericht zijn

Een ander aspect is dat je streven en energie ook teveel naar binnen en buiten gericht kan zijn. Ook hierin moeten we een midden vinden.
Teveel naar binnen gericht. Dan is de energie vergezeld en verbonden met luiheid en verstarring.
Teveel naar buiten gericht. Het is energie die herhaaldelijk extern wordt afgeleid door de vijf zintuigen. Springerige geest.

Ook hierin moeten we dus een midden vinden. Niet te slap en niet te gespannen, niet teveel naar binnen gericht, want dan raak je verstard, en niet teveel naar buiten want dan wordt de geest onrustig en springerig.

Energie/inspanning voeden of opwekken

Wanneer de geest traag wordt, is het tijd om de verlichtingsfactor van onderzoek en energie en vreugde te ontwikkelen. (SN48.53)

Energie, ijver, wordt bijvoorbeeld opgewekt als je begrijpt, zoals het werkelijk is, dat je een smet in jezelf hebt (hebzucht, haat en begoocheling) en dus zult sterven met een bezoedelde geest. Dit is nadelig voor jezelf. In iemand die de smet niet ziet, ontstaat ook geen energie en inspanning om  deze smet te verwijderen. Te verwachten is dat bij iemand die de smet niet ziet, de smet ook zal toenemen, en bij iemand die de smet ziet, dat ie zal afnemen.  (MN5)

Hoe voedt je het vermogen van energie? Je dient dan regelmatig aandacht te geven aan het element van opwekking, van ondernemen of initiatief, van inspanning in jezelf. Actie. Doen.  (SN46.2)
Dus jezelf aanzetten tot…niet lui zijn en in actie komen. Daar energie in steken. Het zou steeds makkelijker moeten gaan om onheilzame staten te verdrijven en heilzame te onderhouden. 

Als je zaken met wijsheid onderzoekt, wordt je energie ook opgewekt. (SN46.3)

Wat betekent het als iemand zijn energie echt opgewekt heeft?

Zo iemand denkt: laat mijn huid, zenuwen, en beenderen overblijven, en laat het vlees en bloed opdrogen in mijn lichaam, maar ik zal mijn energie niet ontspannen zolang niet verkregen is wat met mannelijke kracht verkregen kan worden, door mannelijke energie, door mannelijke inspanning. (SN21.3)

Tot zover de Kracht van Energie. In de volgende post de Kracht van Mindfulness.

teksten Siebe:
De kracht van mindfulness

Wat is de kracht van mindfulness?

-"Hier is de edele leerling mindful, in bezit van opperste mindfulness en alertheid, iemand die herinnert en kan ophalen wat lang geleden gedaan en gezegd is". (AN5.12)

Het geheugen wordt binnen de teksten gekoppeld aan mindfulness en vice versa. Ik denk in die zin dat als je iets welbewust en heel indachtig doet, je dat beter herinnert.

Extra informatie over de kracht van mindfulness

De Dhamma is voor iemand met gevestigde mindfulness niet voor iemand met een benevelde of onheldere geest. (AN8.30)

De gelijkenis van het fort

De geest wordt bewaakt als je de zes zintuiglijke poorten bewaakt met mindfulness. Mindfulness ziet wat de poort binnenkomt. (AN5.114)
Mindfulness is als een wijze en intelligente bewaker van een stadspoort. Hij houdt vreemden (het onheilzame) buiten en bekenden (het heilzame) laat ie binnen. Met mindfulness als bewaker van de zintuiglijke poorten doet de leerling afstand van het onheilzame en ontwikkelt het heilzame, doet afstand van wat afkeurenswaardig is, en ontwikkelt het prijzenswaardige en handhaaft zichzelf in die zuiverheid. (AN7.67)

Dus de kracht van ijver of energie en mindfulness zijn sterk aan elkaar gekoppeld.
Vanuit juiste inspanning ontstaat juiste mindfulness. Juiste mindfulness leidt tot juiste concentratie. Dat leidt tot juiste kennis en dat weer tot juiste bevrijding. (DN18§27)

Voor de directe kennis van begeerte dienen de vier vestigingen van mindfulness ontwikkeld te worden. (AN4.274)

Satipatthana, de beoefening van mindfulness

Mindfulness, de vier fundamenten van mindfulness, is de (directe) weg voor de zuivering van wezens, voor het overwinnen van smart en stress, voor het verdwijnen van pijn en bedroefdheid, voor het verkrijgen van het juist pad, voor de realisatie van Nibbana. (DN22§1, MN10§3)
Het lichaam beschouwen als een lichaam, ijverig, volledig bewust en mindful, na hebzucht en verdriet met betrekking tot de wereld opzijgezet te hebben. Je beschouwt gevoelens als gevoelens. Geest als geest en geestes-objecten als geest-objecten. Alles voor wat het is.
In DN22, de grote verhandeling over de fundamenten van mindfulness, wordt deze praktijk van het vestigen van mindfulness uitgebreid beschreven: https://www.sleuteltotinzicht.nl/d22.htm
 
Verwezenlijkte mindfulness

Hoe is iemand verwezenlijk in mindfulness en helder bewustzijn? Dit betekent eigenlijk, kortweg, dat alles wat je doet, dat doe je ook helder bewust, met aandacht. (DN2§65)
Helder bewust betekent dat je helder bewust bent van alles wat je doet en laat. (DN16§2.13)
Soms kun je zaken zo snel en vrijwel onbewust doen en dan weet je ook niet meer of je dat gedaan hebt. Dat is niet helder bewust en mindful.
De combinatie van mindfulness en helder bewust zie je doorlopend in de teksten. Het gaat samen.
Op deze manier leef je als een eiland voor jezelf, ben je je eigen toevlucht, met geen andere toevlucht. (DN16§2.26)

Je bent noch opgewonden noch terneergeslagen bij wat het oog ziet, de neus ruikt, de mond proeft, het lichaam voelt, het oor hoort en wat je via de geest-poort kent, maar je verwijlt gelijkmoedig, mindful, op heldere wijze begrijpend. (AN6.1)

Wanneer je stevig mindful (zeer indachtig) een geluid hoort, ontsteekt niet de begeerte naar geluiden. Hetzelfde wordt gezegd over geuren, smaken, zintuiglijke contacten, en bij het kennen of gewaarworden van objecten. Als er maar een stevige mindfulness is, ontsteekt niet de begeerte. Dit komt volgens de teksten omdat: Als er alleen het gekende is in het gekende, dan ben je niet ‘daardoor’ (er is geen jij)  en dan ben je niet ‘daarin’, en als je niet daarin bent, ben je noch hier, noch voorbij noch tussen deze twee. Dit zelf is het einde van lijden. (SN35. 95)

Interessant fragment nietwaar?

(Sujato vertaalt het bovenstaande zo: “In that case, when it comes to things that are to be seen, heard, thought, and known: in the seen will be merely the seen; in the heard will be merely the heard; in the thought will be merely the thought; in the known will be merely the known. When this is the case, you won’t be ‘by that’. When you’re not ‘by that’, you won’t be ‘in that’. When you’re not ‘in that’, you won’t be in this world or the world beyond or in between the two. Just this is the end of suffering.”

Tot zover informatie over de Kracht van Mindfulness. In de volgende post de Kracht van Concentratie.

Navigatie

[0] Berichtenindex

[#] Volgende pagina