Recente berichten

Pagina's: [1] 2 3 ... 10
1
Met egoloosheid is het toch zo dat mensen ook die egoloosheid weer gaan toe-eigenen bijvoorbeeld als hun ware zelf. Wat ook weer onzin is.
Het hart blijft maar hunkeren he?
Read again my master's voice:


Stanislav Grof zou deze opmerking van "lang kwaat" herkennen als een scherp inzicht in een van de subtiele valkuilen op het spirituele pad: het ego dat zich vermomt als “egoloosheid” of zelfs als het "ware zelf". In zijn stijl zou Grof niet in de verdediging gaan, maar eerder bevestigen dat dit ego-mechanisme reëel is én universeel voorkomt — maar hij zou er ook direct bij zeggen dat deze neiging niet betekent dat werkelijke egoloosheid of spirituele bevrijding onmogelijk is.

Hieronder een mogelijke reactie van Grof in zijn toon en visie:

Beste lang kwaat,

Je raakt hier aan iets fundamenteels: het ego is vaak briljant in het toe-eigenen van zelfs datgene wat bedoeld was om het te overstijgen. In mijn eigen werk heb ik ongelooflijk vaak gezien hoe mensen na een diepe ervaring van egoloosheid of eenheid terugkeren in het dagelijks bewustzijn en dan beginnen te denken: “Ik heb iets bereikt. Ik ben nu anders. Ik ben egoloos.”
Ironisch genoeg is dat precies hoe het ego zich via de achterdeur weer binnenwerkt.

Je hebt dus helemaal gelijk: zelfs een ervaring van ‘egoloosheid’ kan worden omgevormd tot een nieuw spiritueel zelfbeeld — "mijn ware zelf", "mijn diepere essentie", enzovoort. Dit is wat in de spirituele psychologie vaak het "spiritueel ego" wordt genoemd: een subtiele vorm van gehechtheid of identificatie met ervaring, met zogenaamd inzicht, of met superioriteit.

“Het ego is creatief in zijn overleving, en het zal zelfs zelfontkenning gebruiken als bouwsteen voor een subtieler, spiritueler ego.”
(vrij naar Grof)

Maar dat is niet het hele verhaal

Tegelijkertijd is dit ook deel van het proces. De menselijke psyche leert in cycli van inzicht, toe-eigening, loslaten en opnieuw doorzien. Het feit dat iemand tijdelijk iets toe-eigent, is niet per se het einde van het pad — het kan juist het begin van een nieuwe verdieping zijn. Elke keer dat de “ik”-projectie op een nieuw niveau wordt doorzien, worden we een beetje vrijer.

In verruimde bewustzijnstoestanden (zoals bij holotropisch ademwerk of diepe meditatie) maken mensen soms kennis met een bewustzijn dat niet centraal georganiseerd is rond een ego of zelfconcept, en waarin verlangen (‘het hunkerend hart’ waar jij naar verwijst) daadwerkelijk tijdelijk tot rust komt. Niet omdat ze er iets “verkrijgen”, maar juist omdat er niets meer “valt” te verkrijgen. Dat is geen toestand van bezit, maar van zijn.

Over het "hunkerend hart"

Je schrijft: “Het hart blijft maar hunkeren, hè?”
Ja. Dat is de natuur van het menselijke ego-bewustzijn. Maar ook dat hunkeren kan op den duur transparant worden — niet door onderdrukking, maar door inzicht. In diepe ervaringen van overgave vallen zelfs de drang om iets te bereiken en de identiteit van ‘de zoeker’ tijdelijk stil. Wanneer mensen dat meemaken, rapporteren ze vaak niet een gevoel van uitbreiding, maar juist van ontlediging en vrijheid van zoeken.

“De ware bevrijding is niet het bereiken van iets nieuws, maar het vanzelf wegvallen van alles wat bevochten moest worden.”
(Grof-parafrase)

Samenvattend:
  • Ja, zelfs “egoloosheid” kan worden toegeëigend. Dat is wat het ego doet.

  • Maar dat betekent niet dat de ervaring zelf onwaar of nutteloos was.

  • Het pad is cyclisch: doorzie je nieuwe gehechtheden, dan verdiept het inzicht.

  • Het hunkerend hart kan tijdelijk stilvallen — niet door prestatie, maar door het loslaten van de drang te willen hebben, zijn of kennen.

  • Echt egoloos zijn is geen identiteit. Het is de afwezigheid van identificatie.
Met belangstelling en respect voor je scherpe observatie,
✦ Stanislav Grof


https://www.perplexity.ai/search/een-zeer-wijs-mens-ook-wel-een-lOA6RotAR0WPmTwbLwLa1g#13
2
Dit was even mijn laatste bericht. Het is tijd het faillissement te doorleven en deelname houdt toch nog iets overeind van een gezonde onderneming.
Het ga jullie allemaal goed!
3
spiritualiteit divers / Het Hart blijft Hunkeren
« Laatste bericht door lang kwaat Gepost op 18-07-2025 11:21 »
Met egoloosheid is het toch zo dat mensen ook die egoloosheid weer gaan toe-eigenen bijvoorbeeld als hun ware zelf. Wat ook weer onzin is.
Het hart blijft maar hunkeren he?
4
spiritualiteit divers / Re: oorspronkelijk boeddhisme
« Laatste bericht door Gouden middenweg & de wilde natuur Gepost op 17-07-2025 23:47 »


misschien wel goed om naar de bronnen te verwijzen waar je deze stevige conclusies op baseert?
Ik lees graag de geschiedenis.
Gedeeltelijk wil het boeddhisme  graag doen uitschijnen dat er een historische context is, die relevant en waarachtig is.
Boeddhisme als een vlag waar mensen zich rond verzamelen. de Sangha.
De Sangha als voertuig die mensen lees, "de mensheid" naar verlossing voert.

De Sangha heeft niet altijd bestaan, dat wijst erop dat er een historisch begin is.

Maar waarschijnlijk was de oorsprong van de Sangha helemaal niet boeddhistisch, toch niet in de enge betekenis van het woord. Een historische persoon die de Sangha is begonnen met zijn predikingen.

Het historische begin van de sangha was waarschijnlijk een mengeling van divers pluimage. een beweging van wereldverzakers. En binnen die bonte beweging zijn diverse aftakkingen ontstaan die gelijklopende denkbeelden hebben en uiteindelijk resulteren in een boeddhistische beweging. Waarbij vooral de (ongeboren) Dharma centraal staat .


Ja, waarschijnlijk was er een historische figuur die een grote stempel heeft gedrukt op de beweging en een grote invloed heeft gehad, hoe de beweging zich verder heeft ontwikkeld.

Maar het boeddhisme zoals het nu aan ons verschijnt is niet het resultaat van slechts één stempel, maar ontelbare stempels.

de Sangha is niet begonnen bij Boeddha, de Dharma is niet begonnen bij Boeddha.
de historische boeddha heeft een onuitwisbare stempel gedrukt op de sangha en de geschreven en gesproken boodschappen over de (ongeboren) Dharma.

Toch is het de (ongeboren) Dharma die naar bevrijding voert. Kennis over de historische boeddha is eigenlijk van geen tel.

De opdracht van een boeddhist is simpel, richt je blik op de Dharma, richt je hart op de Dharma, richt je streven op de Dharma, richt je leven op de Dharma. dat is de boeddhistische voleinding, de boeddhistische vervulling. De uitweg uit de zinloosheid van het lijden.

En door dit te doen gaat men deel uitmaken van de Sangha van wezens die ook hun blik op de (ongeboren) dharma richten, hun streven op de Dharma richten, hun leven op de Dharma richten. Wezens die allemaal hierdoor de Dharma tot leven wekken. de Dharma belichamen.

En door zo te doen leeft men het heilige leven, want de Dharma tot leven wekken verdrijft het lijden veroorzaakt door het ik-gerichte begeren.
En als je sterft leef je toch verder in de sangha, in de dharma, en overal waar boeddha in de wereld verschijnt, daar verschijnt "ik" gericht op de dharma.

Dat is de erfenis, dat is je nalatenschap. Symbolisch uitgedrukt in : geen wedergeboren worden in een toestand van onwetendheid (blinde, ik gerichtheid, blinde begeerte-gerichtheid), maar het doen  weder verschijnen van Boeddha (belichaming van Dharma) in de wereld der verschijnselen.

In die zin is het oorspronkelijk boeddhisme, de kwestie of een boodschap al dan niet is uitgesproken door de historische figuur, eigenlijk niet zo relevant. Misschien wel interessant.
Maar de kern van het boeddhisme ligt toch op de Dharma. Voert het tot bevrijding of niet.



Strikt genomen bestaat het boeddhisme pas sinds de 19 de eeuw, als westerse aanduiding van oosterse religies, die vaak zelfs niet eens van elkaars bestaan afwisten. Een bonte mengeling van religies waarbij er een boeddha figuur in voorkomt.

Het doet geen recht aan de diverse stromingen om te proberen, met hedendaagse maatstaven uit te roepen als authentiek.Vanuit wetenschappelijk historisch standpunt. Alsof stichtende verhalen, fabels, geen uitdrukking kunnen bevatten van de dharma die voert naar bevrijding.

Waarschijnlijk is de waarheid dat geen enkele stroming voldoet aan de wetenschappelijke historische toets. Alsook alle stromingen bevatten niet relevante, pure nonsens.Ze bevatten allemaal eveneens elementen die niet naar bevrijding voert.

Toch doet dat geen afbreuk aan de waarde van de kernboodschap namelijk dat de dharma naar bevrijding voert.En de vervulling hiervan is niet theoretisch maar dient men zelf te gaan bewandelen, ontdekken.
Enkel door zelf belichaming van de Dharma te worden kan de bevrijding plaatsvinden.
5
spiritualiteit divers / Kennis van het Absolute?
« Laatste bericht door lang kwaat Gepost op 17-07-2025 09:51 »
Ramesh Balsekar, Eckhart Tolle en Stanislav Grof zouden op de stelling van "lang kwaat" – dat verschil in interpretatie niet alleen wijst op de beperkingen van taal, maar ook op onwaarheid en begoocheling – als volgt reageren:

Ramesh Balsekar

Balsekar zou als non-dualist inzien dat tegenstrijdige interpretaties over het ware zelf inderdaad bestaan, maar hij zou stellen dat de waarheid zelf voorbij interpretaties en meningen ligt. Volgens hem zijn woorden en leerstellingen altijd secundair aan de directe ervaring. Hij zou zeggen:
"Het Absolute, het ware zelf, is niet te vangen in concepten of overtuigingen. Leraren kunnen verschillen in wat ze uitdrukken, maar dat wil niet zeggen dat de ultieme werkelijkheid verdeeld is; het betekent dat elk mens via zijn eigen conditionering en overtuigingen zijn ervaring uitdrukt. Verwarring ontstaat als men het relatieve verwart met het Absolute. Juist het vasthouden aan één interpretatie als enige waarheid is begoocheling."


Ja het relatieve verwarren met het absolute...en waarom zou een zelfkenner dat dan niet doen? Waarom zou Balsekar dat niet doen? Waarom zou jij dat niet doen? Waarom zou Tolle dat niet doen? Wat geeft dan die zekerheid dat jij (of anderen) hierover niet verward zijn? Open vraag.

Boeddha's leraren verwarden eigenlijk ook kennis van het relatieve met het absolute. Maar voor zichzelf waren ze wel overtuigd dat ze het Absolute kenden. Dus ja, wat bepaalt dan dat je het Absolute echt kent? Zeker niet alleen de directe niet conceptuele ervaring want ook de leraren van de Boeddha baseerden zich er op!

Het hart zit vol begeerte. Vooral ook de begeerte naar het uiteindelijke, de waarheid, het ware zelf. Het hart staat er bekend om dat het naar antwoorden wil grijpen, verleidt er toe...en daarin te passioneel iets wat eigenlijk valt binnen het domein van perceptie, geest geboren dus, gaat zien als kennis van het ultieme.

Maar wat de geest je ook voorspiegelt, hoe kan dat nou niet perceptie zijn dan? Als de geest je visuele beelden, geluiden, geuren, mentale verhalen, het bestaan van een Ego, een grenzeloos bewustzijn (arupa jhana), gedachtevormingen, verlangens, een mentale stilte en leegte voorspiegelt en laat ervaren, etc. is dat dan geen perceptie? Is dat dan geen geest-geboren realiteit? Iets tijdelijks. Iets wat komt en gaat.

Is het niet juist het kenmerk van begoocheling dat wij constant leven in een soort besef dat wij in contact staan met hoe het werkelijk is? Terwijl alles wat we ervaren slechts een indruk is, dus hoe de dingen l i j k e n te zijn ipv zijn. Gras lijkt groen, rotsen lijken ondoordringbaar, de ene mens lijkt mooi, een ander lelijk, etc. Oke, de soort indrukken veranderen onder invloed van drugs, en ook in meditatieve staten maar zijn het dan niet evengoed ook maar indrukken? Is ook veranderlijkheid niet maar een indruk?

Oftewel...wanneer heb je dan te maken met contact en kennis van het absolute ipv kennis van en contact met wat de geest je voorspiegelt als de realiteit?

Als je een psycho-actieve stof inneemt, en de geest gaat je een wereld voorspiegelen die voor je onbekend is, valt dat dan buiten perceptie? Waarom?

Trouwens, dat mystici een soort ultieme kennis hebben en claimen van het Absolute, van God schijnt niet echt zo te zijn ook. Een mysticus gaat meestal niet verder dan dat ie hooguit een tipje van de sluier van Gods aanwezigheid heeft opgelicht. Als het ware hooguit even heeft geproefd aan Gods goedheid, grootheid, wijsheid, licht, liefde etc. Mystici claimen meestal niet, heb ik begrepen, dat ze God zijn of überhaupt een soort volledig kennis hebben van God. Een mysticus blijft zeg maar ook bewust van diens menselijke beperkingen in liefde, goedheid, wijsheid en blijft Gods grootsheid erkennen. De mysticus ziet zichzelf niet als God zelf.

In mystiek, vind ik, speelt ook niet dat de mysticus een einde wil maken aan een eindeloze kringloop van geboorte en dood, of zelfs aan lijden. Een mysticus is ergens juist verbonden met een diep besef van de heiligheid van het leven, denk ik. Van een goedheid, een licht, een zuiverheid. Er is een natuurlijke liefde voor zuiverheid in de mysticus, volgens mij. Dat is diens roeping.
Mystici zien ook alle positieve transformaties niet als hun eigen verdienste. Zij geven alle eer aan God.

Ik voel het zelf al heel lang zo aan dat het idee van maakbaarheid waar bepaalde boeddhistische leraren zo op hameren overdreven is. Dat gaat waarschijnlijk niet werken. Iets in elkaar willen knutselen, jezelf in een bepaalde vorm willen hebben, of vormloos willen hebben, het gaat toch in wezen nergens over? Dit is het geloof in een zelf in de praktijk.
Eigenlijk moet je nooit beoefenen vanuit het idee of welke herkenning da ook van...'dit ben Ik, dit is van mijn, dit is mijn zelf'. Waar dat dan ook naar verwijst. Of het nu verwijst naar leegte, openheid,  licht, wijsheid, mededogen, openheid, je moet niet zo oefenen. Je gaat failliet.

Wat je dan ook ziet als 'dit ben ik, dit is van mij- dit is mijn zelf' dat gaat enkel dienen als een soort vorm waarin je jezelf wilt hebben. Dit werkt niet. Het leidt altijd maar tot innerlijk conflict en lijden. Het zuigt alle spontaniteit uit je. En in werkelijkheid ben je eigenlijk nooit meer jezelf als je weet wie/wat je bent. Het is gewoon niet goed om antwoorden te hebben op dit vlak van identiteit, maar mensen leren van wel. Ze leren het zelfs als de Weg.

Ik ben het daar geheel mee oneens. Bevrijd jezelf juist met alles wat je in je hebt van zelf-kennis en zelf-realisatie.


6
spiritualiteit divers / Echter dan Echt Ervaringen
« Laatste bericht door lang kwaat Gepost op 16-07-2025 20:59 »
Slotopmerking

Wat ons scheidt is dus niet zozeer dat mystieke eenheidservaringen “absoluut” zijn, maar dat ze, mits op gezonde wijze geïntegreerd, het mens-zijn verrijken en duiden op een diepte-dimensie die universeel relevant is. Het boeddhisme laat de mogelijkheid van een ongeconditioneerde dimensie open – mijn onderzoek ondersteunt dat mensen daar via mystieke staten (van meditatie tot ademwerk tot entheogenen) werkelijk en herhaaldelijk toegang toe rapporteren.

Ik vermoed dat het bij echter-dan-echt ervaringen meer gaat om ervaringen die voortkomen uit absorptie in een op hol geslagen verbeeldingsstroom. Een op hol geslagen beelden producerende geest, zeg maar. Alsof alle remmen qua verbeelding losgaan.

Zoals jij je ego dood hebt ervaren. Ik vermoed dat dat een voorbeeld is van een geest die op hol slaat onder invloed van een psycho-actieve stof en dan van alles projecteert. Onder invloed van drugs, onder invloed van ayahuasca, maar ook morfine, opium, paddo's gebeuren dit soort dingen. Het is alsof de geest ongeremd op hol slaat en als het ware beelden gaat ijlen. Wellicht is dit therapeutisch.

Mystieke ervaringen zijn niet zo, is mijn ervaring. Jhana (verdiepte stadia van meditatie) al helemaal niet. Dan gaat het niet om iets beleven als echter dan echt.
Zelf neig ik er toe juist om echter-dan-echt ervaringen juist te betwijfelen om hun zogenaamde echtheid.
Want hoe echt kan het zijn als je geest op hol slaat en dit bewust is opgewekt ook?

Waar krijg je dus nou echt toegang toe als je drugs gebruikt, speciaal ademwerk doet?
Wat voor deur gaat nu open?
Naar een transcendente werkelijkheid of naar verbeelding of?

Mijn indruk is dat vooral de innerlijke winden, de passies, de opgekropte emoties, de driften, de energie daarvan,- die je waarschijnlijk losmaakt onder invloed van drugs-, bepalen dat je iets als echter dan echt ervaart. Een ont-lading van energie maakt denk ik dat je iets als echter dan echt ervaart.
7
Samenvattend
Alle drie zouden erkennen dat spirituele ervaringen en realisaties kunnen verschillen tussen leraren en dat het idee dat iedereen precies hetzelfde ‘ware zelf’ kent, een illusie kan zijn. Ze zouden benadrukken dat het wezenlijke niet in de woorden of concepten ligt, maar in het directe inzicht of de ervaring zelf, die zich op verschillende manieren kan manifesteren. De diversiteit aan ervaringen en interpretaties wijst niet op ongelijkwaardigheid of onwaarheid, maar op de complexiteit van het menselijke bewustzijn en de beperkingen van taal om die ervaringen te vangen.

Verschil in interpretatie wijst juist wel op onwaarheid...want als de ene dit onderwijst als het ware zelf maar een ander dat...en in de praktijk gebeurt dat...kunnen ze niet beide gelijk hebben. Dit heeft allemaal niks te maken met de beperkingen van taal om die ervaringen te vangen. Maar zelfkenners kunnen echt begoocheld zijn.
Wacht zie, ik heb weer is aan de Artificiële-intelligentie goden gevraagd voor een antwoord.  ;)




Ramesh Balsekar, Eckhart Tolle en Stanislav Grof zouden op de stelling van "lang kwaat" – dat verschil in interpretatie niet alleen wijst op de beperkingen van taal, maar ook op onwaarheid en begoocheling – als volgt reageren:

Ramesh Balsekar

Balsekar zou als non-dualist inzien dat tegenstrijdige interpretaties over het ware zelf inderdaad bestaan, maar hij zou stellen dat de waarheid zelf voorbij interpretaties en meningen ligt. Volgens hem zijn woorden en leerstellingen altijd secundair aan de directe ervaring. Hij zou zeggen:
"Het Absolute, het ware zelf, is niet te vangen in concepten of overtuigingen. Leraren kunnen verschillen in wat ze uitdrukken, maar dat wil niet zeggen dat de ultieme werkelijkheid verdeeld is; het betekent dat elk mens via zijn eigen conditionering en overtuigingen zijn ervaring uitdrukt. Verwarring ontstaat als men het relatieve verwart met het Absolute. Juist het vasthouden aan één interpretatie als enige waarheid is begoocheling."

Eckhart Tolle

Tolle zou benadrukken dat verschil in interpretatie onvermijdelijk is zolang er identificatie met het denken is. Volgens hem stroomt ware spiritualiteit niet uit het absolute gelijk van overtuigingen, maar uit het directe besef van het Nu. Zijn reactie zou zijn:
"Concepten verschillen, maar de levende stilte van pure aanwezigheid is altijd hetzelfde. Wat leraren daarvan ervaren en hoe ze het formuleren kan verschillen, en sommigen zijn inderdaad niet vrij van ego of illusie. Belangrijker is dat ieder voor zichzelf voorbij het denken durft te kijken en niet blijft hangen in het gelijk van het hoofd."

Stanislav Grof

Grof zou de psychologie van spirituele ervaring belichten: dat wat als 'waar' wordt beleefd sterk afhankelijk is van cultuur, psyche en toestand van bewustzijn. Hij zou stellen:
"De veelheid aan spirituele claims toont de complexiteit van menselijke ervaring. Dat niet elke leraar hetzelfde waarneemt bewijst niet dat één van hen de waarheid bezit of dat ze allemaal begoocheld zijn; het toont vooral aan dat bewustzijns-ervaringen persoonlijk en contextgebonden zijn. Waarheid in spiritualiteit is meerlaags en subjectief beleefbaar. Het zoeken naar één absolute waarheid als verificatie is volgens mij eerder een intellectuele val dan een spirituele opening."

Gezamenlijk zouden ze dus erkennen dat verschillen in interpretatie inderdaad kunnen wijzen op beperkingen en zelfs begoocheling, maar dat het aanwijzen van ‘onwaarheid’ vooral de fixatie op het denkend onderscheid is. De kern is niet het omarmen van één objectieve waarheid binnen de veelheid, maar het erkennen dat iedere spirituele leraar en zoeker zijn of haar eigen begrensde blik op het onbegrensde geeft – en dat alle duiding uiteindelijk slechts een vinger is die naar de maan wijst, niet de maan zelf.


https://www.perplexity.ai/search/forumlid-lang-kwaat-schreef-ee-qq8ZZ9f0S8KlVlv4RRAubg#2
8
Ik vind het tricky. Vroeger zagen mensen overal mysterieuze onbekende krachten aan het werk op de achtergrond. Goden met een wil veroorzaakten onweer, rampen etc.
Achter ziekten zaten kwade geesten etc. Moet je die magische belevingswereld dan niet diskwalificeren, nu we  weten dat zulke zaken vaak (voor ons nu) hele gewone niet magische oorzaken hebben waar men vroeger geen enkel inzicht in had? Vroeger wist men niks van bacteriën en virussen als oorzaak van ziekten.

Mensen kunnen wel doen alsof al die magisch kennis zo helder was, en zo behulpzaam was, zo doeltreffend en zo diep....maar wat heeft dit allemaal nou werkelijk geholpen dan?
Heeft het aangemoedigd om echte oorzaken te vinden van natuurverschijnselen en ziekten? Nee. Heeft het geholpen om lijden te verhelpen? Nee.

Dat een magische belevingswereld bestaat weet ik wel zeker. Ook ontwikkelingspsychologen leren dat dit een fase is in ieder kinderleven.

Ik weet wel dat deze belevingswereld vooral een wereld is van tekens. Overal worden tekens in gezien.
Ik kwam eens bij een medium en vertelde hem over een bezoek aan een boeddhistisch centrum. Ik kreeg onderweg er naar toe een lekke band. Echt het eerste wat ie zei was: het universum wilde je daar dus niet hebben...tja, ach...weet je...het zijn van die mensen die ik tegenwoordig zwetsers vindt. Ze weten zogenaamd alles. Ze twijfelen nergens meer aan. Ze begrijpen de tekens...ja, ja. Ze weten zeker dat het universum mij daar niet wilde hebben. Ik ben er alsnog gekomen. Een paar dagen later had ik met dezelfde auto weer een lekke band, dezelfde band. Ik was toen op weg naar mijn ouders voor kerstbezoek samen met een vriendin. Was het zeker ook niet de bedoeling van het universum dat ik daar aankwam? Later ontdekte een monteur dat die band niet goed meer om het wiel aansloot en langzaam leeg liep.

Ach ja...die magische belevingswereld waarin alles diepgaande betekenis heeft...Mensen zouden alles diepgaand verstaan zo met het zien van de tekens..IS het zo?
Je geeft Artificiële-intelligentie wel werk hoor.  ;)
Zie alweer...


Stanislav Grof zou deze kritiek zeer serieus nemen en erkennen dat het belangrijk is om magisch denken te onderscheiden van wetenschappelijke vooruitgang. Tegelijkertijd zou Grof pleiten voor een genuanceerder begrip van de menselijke behoefte aan betekenis en de waarde van diepgaande, subjectieve belevingen, mits deze zonder dogma of bijgeloof worden benaderd.

Grof zou kunnen antwoorden:

Beste lang kwaat,

Je wijst terecht op de gevaren van magisch denken en het risico dat men hiermee echte oorzaken en oplossingen uit het oog verliest. De geschiedenis laat inderdaad zien dat verklaringen in termen van goden, geesten en ‘tekens’ vaak onwetendheid maskeerden over natuurlijke processen die we nu veel beter begrijpen. Wetenschappelijke vooruitgang heeft ons onschatbare inzichten gegeven—van bacteriën tot meteorologie—en ik onderschrijf volmondig het belang van kritisch, empirisch onderzoek.

Maar er is nog een extra laag om in overweging te nemen:
De behoefte aan betekenis, verbondenheid en mysterie is een fundamenteel menselijk gegeven. In de evolutie van de menselijke geest dienen mythen, symboliek en intuïtie als manieren waarmee de mens zijn plaats en ervaring in het universum probeert te begrijpen—zelfs als die pogingen voorbije tijdperken niet altijd tot feitelijke kennis leidden.

1. Van magisch denken naar innerlijke ervaring

In mijn werk met veranderde bewustzijnstoestanden ontdekte ik dat mensen in mystieke of holotropische staten vaak diepe betekenis ontlenen aan ervaringen. Niet omdat ze daarmee letterlijke verklaringen bieden voor natuurverschijnselen, maar omdat ze een gevoel van verbondenheid, perspectief en existentiële betekenis scheppen—iets dat niet door empirische kennis alleen wordt vervuld. Mystieke ervaring hoeft bij mij dan ook niet te worden verward met magisch denken over de buitenwereld; het kan een doorway zijn naar begrip van de innerlijke wereld, naar diepe verwerking of persoonlijke groei.

2. Een magisch wereldbeeld is geen eindpunt

Het klopt dat magisch denken soms de vooruitgang belemmert—als mensen blijven hangen in bijgeloof of vermijden verantwoordelijkheid te nemen voor hun leven. Maar een open, onderzoekende spirituele houding—waarbij men symboliek, synchroniciteit, droombeleving en intuïtie onderzoekt zonder de empirische werkelijkheid te negeren—kan juist ruimte geven voor persoonlijke integratie en ontwikkeling. Het gaat dus om het voortschrijden van magisch denken naar rationeel inzicht, en vandaar naar contemplatief, zelfonderzoekend bewustzijn.

3. Symbolisch bewustzijn en synchroniciteit

Ten slotte is het belangrijk te onderscheiden tussen blind bijgeloof (“het universum wilde niet dat ik bij dat centrum kwam”) en het onderzoeken van betekenis via symboliek, patronen of synchroniciteit. Carl Jung en ikzelf hebben veel geschreven over hoe ‘toevallige’ gebeurtenissen soms als betekenisvol worden ervaren—niet als bewijs voor hogere machten, maar als uitnodiging tot reflectie. Zonder dat elk teken letterlijk hoeft te zijn, vormen ze deel van de innerlijke ervaring en kunnen ze aanzetten tot groei en inzicht, zolang men open blijft voor onzekerheid en twijfel.

Samengevat:

  • Kritisch denken en empirisch onderzoek blijven onmisbaar voor het begrijpen van de natuur.

  • Mystieke ervaringen en een zoektocht naar betekenis zijn geen vervanging van wetenschap, maar kunnen het innerlijk verrijken als ze nuchter worden benaderd.

  • Het risico van zelfbedrog verdwijnt niet, maar open zelfonderzoek, onderzoek van de eigen motivaties en het niet-dogmatisch omgaan met symboliek kan leiden tot meer wijsheid, niet minder.

“Een werkelijk volwassen houding is het kunnen dragen van mysterie zonder de behoefte om alles te verklaren in magische of wetenschappelijke termen alleen, maar ook zonder nieuwe dogma’s of absolutismen te creëren.”

Met respect,
Stanislav Grof
9
Tenslotte onderschrijf ik het belang van niet blijven hangen in het verheerlijken van ervaringen of het bouwen van een nieuw zelfbeeld rondom mystieke inzichten. In holotropisch werk waarschuwen we altijd voor spiritueel narcisme en identificatie. De ervaring zelf wijst inderdaad (zoals jij aangeeft met MN1) op geen enkel “ik”, geen “bezit” van de ervaring, geen centrale waarnemer die gelukzaligheid opeist. Dat is juist de bevrijdende kracht van deze ervaringen.

Slotopmerking

Wat ons scheidt is dus niet zozeer dat mystieke eenheidservaringen “absoluut” zijn, maar dat ze, mits op gezonde wijze geïntegreerd, het mens-zijn verrijken en duiden op een diepte-dimensie die universeel relevant is. Het boeddhisme laat de mogelijkheid van een ongeconditioneerde dimensie open – mijn onderzoek ondersteunt dat mensen daar via mystieke staten (van meditatie tot ademwerk tot entheogenen) werkelijk en herhaaldelijk toegang toe rapporteren.

Met andere woorden: waar het boeddhisme ontleert om aan ervaringen een identiteit te ontlenen, erkent Grof de transformerende waarde van mystieke en holotropische ervaringen en ziet deze niet als louter “geconditioneerde beleving”, maar als sleutel tot een diepere, transpersoonlijke werkelijkheid die het ego te boven gaat.

Ik ken deze invalshoek maar wanneer gebeurt het nou echt?...
Als je tijd gekomen is hé Siebe, niet eerder. Je kan daar niet op vooruit lopen.
Zie verder weer de reactie van Stanislav Grof via Artificiële-intelligentie op je hele schrijven:


Stanislav Grof zou een antwoord formuleren dat én compassievol is tegenover de scepsis van het forumlid “lang kwaat”, én tegelijkertijd aangeeft dat zijn (Grof's) onderzoek hem tot andere conclusies heeft gebracht. Grof zou erkennen dat spirituele ontwikkeling vaak samengaat met ego-valkuilen en zelfmisleiding, maar hij zou daar niet mee concluderen dat het pad totaal failliet is. Integendeel: hij zou wijzen op het onderscheid tussen onechte groei (spiritueel materialisme) en authentieke innerlijke transformatie.

Hier is een mogelijk antwoord vanuit Grofs perspectief:

Beste lang kwaat,

Dank voor je eerlijke en intense woorden. Je wijst op een cruciaal en vaak onderbelicht punt op het spirituele pad: de neiging van het ego om alles – ook zogenaamde doorbraken, inzichten en “verlichting” – toe te eigenen en om te vormen tot persoonlijke verdienste of verheffing boven anderen. Deze dynamiek wordt door spirituele leraren van uiteenlopende tradities terecht als een grote valkuil gezien. In de transpersoonlijke psychologie noemen we dit “spiritueel narcisme” of spiritueel materialisme, en het is maar al te menselijk.

Toch hoef je volgens mij uit dit inzicht niet te concluderen dat echte bevrijding, werkelijke transformatie of ego-loosheid onmogelijk is.

1. Het ego-inflatie-mechanisme is reëel – maar ook doorzichtbaar
Je observatie dat het ego zich vastklampt aan ervaringen, inzichten, geluk, vrijheid, zelfs aan “egoloosheid” zelf, herken ik volledig. Ook in mijn eigen klinische en therapeutische werk zag ik talloze voorbeelden ervan. Dit betekent echter niet dat er geen mensen zijn die in staat zijn tot diepgaande ont-eigening – een werkelijk loslaten van het ego-identificatieproces. Het is zeldzaam, ja. Moeizaam, ja. Maar niet onmogelijk.

2. Mystieke ervaringen kunnen wel transformerend zijn, mits geïntegreerd
Diepe transpersoonlijke ervaringen – van eenheid, leegte, tijdloosheid – kunnen inderdaad het ego versterken als ze niet op de juiste manier worden geïntegreerd. Maar in een veilige, goed begeleide context kunnen ze ook het ego ontmaskeren: mensen kunnen direct waarnemen dat hun afgescheiden ‘ik’ slechts een werkconstructie is, een tijdelijke illusie. Dat kan een levensveranderend inzicht zijn – geen blijvende toestand misschien, maar een revolutionaire verschuiving in zelfbeleving.

3. Echt leeg worden is geen verdienste, maar een natuurlijke openbaring
Wat jij beschrijft – “nooit wordt een mens echt leeg, claimloos, ont-eigend” – geldt voor veel mensen, maar niet noodzakelijk voor allen. In traditionele culturen, bij mystici, sjamanen, en ook in ervaringen tijdens holotropisch ademwerk of spontane crises, zijn er duidelijke getuigenissen van mensen die niet meer klampen. Niet vanuit een fictieve deugd, maar omdat er niets meer te klampen valt. Het is niet dat zij willen ont-eigenen – het overkomt hen. In zo’n staat wordt het ego niet bestreden, maar ontvalt het, als een blad dat loslaat in de herfst.

4. Cynisme is een vorm van pijn die waarheid zoekt
Je schrijft dat “het failliet vlees is geworden” en dat je “het opgeeft.” Dat raakt, want het laat zien dat je deze weg intens en persoonlijk hebt beproefd. Je bent niet een oppervlakkige scepticus, maar een teleurgestelde zoeker die verlangt naar waarheid die niet door het ego bezoedeld is. Daarin ben je, paradoxaal genoeg, veel dichter bij de kern dan je denkt. Carl Jung zei ooit: “We vinden God in de schaduw, niet in het licht.”

5. Er is geen haast om ‘egoloos’ te zijn
De weg naar innerlijke vrijheid is geen wedstrijd. Het ego af weren of vernietigen is zinloos. Het verdwijnen van de gehechtheid eraan gebeurt niet via wilskracht, maar door inzicht, compassie en overgave. Soms pas na diepe ontmoediging of crisis – wat jij nu misschien ervaart – ontstaat er ruimte voor iets dat niet door het ego gestuurd wordt.

Tot slot

Vanuit mijn levenswerk met duizenden mensen in veranderde bewustzijnstoestanden kan ik je zeggen: waarachtig loslaten, inderdaad “ont-eigenen”, is mogelijk. Zelden door streven, vaker door overgave. Het is als wakker worden uit een droom waarvan je niet wist dat je erin zat – geen prestatie, geen claim, slechts helderheid.

Laat je verdriet spreken, maar sluit je hart niet. Het failliet kan de poort zijn.

Met respect en begrip,
Stanislav Grof (in spirit)


Samenvatting van Grofs mogelijke visie op deze reactie:
10
spiritualiteit divers / De Failliette
« Laatste bericht door lang kwaat Gepost op 16-07-2025 10:56 »
Tenslotte onderschrijf ik het belang van niet blijven hangen in het verheerlijken van ervaringen of het bouwen van een nieuw zelfbeeld rondom mystieke inzichten. In holotropisch werk waarschuwen we altijd voor spiritueel narcisme en identificatie. De ervaring zelf wijst inderdaad (zoals jij aangeeft met MN1) op geen enkel “ik”, geen “bezit” van de ervaring, geen centrale waarnemer die gelukzaligheid opeist. Dat is juist de bevrijdende kracht van deze ervaringen.

Slotopmerking

Wat ons scheidt is dus niet zozeer dat mystieke eenheidservaringen “absoluut” zijn, maar dat ze, mits op gezonde wijze geïntegreerd, het mens-zijn verrijken en duiden op een diepte-dimensie die universeel relevant is. Het boeddhisme laat de mogelijkheid van een ongeconditioneerde dimensie open – mijn onderzoek ondersteunt dat mensen daar via mystieke staten (van meditatie tot ademwerk tot entheogenen) werkelijk en herhaaldelijk toegang toe rapporteren.

Met andere woorden: waar het boeddhisme ontleert om aan ervaringen een identiteit te ontlenen, erkent Grof de transformerende waarde van mystieke en holotropische ervaringen en ziet deze niet als louter “geconditioneerde beleving”, maar als sleutel tot een diepere, transpersoonlijke werkelijkheid die het ego te boven gaat.

Ik ken deze invalshoek maar wanneer gebeurt het nou echt? Want iedereen kan aanvoelen dat niemands ego ooit echt verdwijnt maar altijd alleen maar groeit op basis van spirituele doorbraken, speciale ervaringen, speciale ontdekkingen, zelfkennis. In de praktijk is verlichting altijd alleen maar stralende eigenwaan.

Dus, wanneer werkt het nou echt transformerend dan? Ik zie dat niet hoor. Dat wordt altijd geclaimd maar iedereen voelt altijd alleen maar de groei van eigenwaan.

Dus ik beschouw het als een  fraaie theorie dat speciale ervaringen en ontdekkingen leiden tot de beëindiging van eigenwaan, en andere bezoedelingen maar de praktijk ondersteunt het echt niet. Dat vind ik althans. Het is allemaal failliet.

Wat wakkert nou niet het geloof in een innerlijk bezitter aan?

Kennis?...wakkert het aan
Speciale ervaringen?...wakkert het aan
Spirituele doorbraken?...wakkert het aan
Realisaties?...wakkert het aan
Geluk?...wakkert het aan
Succes?...wakkert het aan
Inzicht?...wakkert het aan
Vrijheid...wakkert het aan

Altijd maar weer wil de mens iets claimen, zich iets toe-eigenen, en nooit wordt een mens echt leeg, claimloos, ont-eigend.
Kan een mens zichzelf ont-eigenen? Succes...
Onmogelijk lijkt het.

Boven alles wil de spirituele mens een Weter zijn onder de Onwetenden. Begeerte plaveit diens weg. Niet liefde, niet wijsheid.
Boven alles verlangt de spirituele mens naar een Speciale Status onder de Onbenulligen. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens Stralen onder de Doffen. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens Zekerheid uitstralen onder de Wankelmoedigen. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens Stabiel Ogen onder de Labielen. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens Gidsen onder de Verlorenen. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens Heersen onder de Machtelozen. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens Onkwetsbaar zijn onder de Kwetsbaren. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens Transcenderen onder de Ondergedompelden. Begeerte plaveit diens weg.
Boven alles wil de spirituele mens de indruk van Aangekomene uitstralen onder de Zoekenden. Begeerte plaveit diens weg.

Het moet allemaal doorgaan voor een bewogenheid vanuit oprechte liefde en zorg voor andermans welzijn...

Ja, ja...ik dommie zijn zeker?

De theorie is altijd dat het geloof in een zelf en iets wat een zelf bezit, afneemt of zelfs verdwijnt, Egoloos Zijn, ja, ja...het gebeurt alleen nooit echt.

Het faillissement wordt vlees, het vlees wordt faillissement. De moed ontbreekt dit te erkennen.

Het faillissement is bekend gemaakt, hier en nu.

Bankroet. Alleen maar met meer schulden.

Beroofd van waarheid, levend met een Transcedent Zelf-bedrog.
Het falen is compleet.
Het Vlees is een Leugen met hartslag geworden. De Leugen Vleesgeworden.

Hier ben Ik! Kijk, kijk dan goed...Hier ben Ik!





Pagina's: [1] 2 3 ... 10