Forum > bloemlezing

Ego, De grote Aanstichter?

(1/3) > >>

teksten Siebe:
Ik heb dit onderzocht in de teksten en bij mezelf. Het is volgens mij een misverstand te denken dat hartstocht op gang komt door ego of de perceptie 'Ik ben'.

Het is omgekeerd: Door hartstocht en volgend hechten ontstaat de notie 'Ik ben', en als die eenmaal ontstaan is, raak je meer en meer zelf-gericht.

“It is by clinging, Ānanda, that the notion ‘I am’ occurs, not without clinging. And by clinging to what does ‘I am’ occur, not without clinging? It is by clinging to form that ‘I am’ occurs, not without clinging. It is by clinging to feeling … to perception … to volitional formations … to consciousness that ‘I am’ occurs, not without clinging. https://suttacentral.net/sn22.83/en/bodhi

Hartstocht is iets dat op automatische wijze wordt opgewekt in de geest/hart als er contact is met een zintuiglijk object. Niet alles wekt hartstocht op maar bepaalde zintuiglijke waarnemingen wel.  Het hangt af van het soort object en je aanleg en eerdere ervaringen. Dit gaat volautomatisch. Dan triggert dat contact iets in je aanleg (anusaya, sluimerende neigingen) en ontstaat hart-s-tocht. Via die hartstocht bindt de geest als het ware op reactieve wijze aan wat het ervaart.

En bij dat hechten, dus tijdens dit proces, ontstaat ook de notie 'Ik ben'.

Je regelt dit proces, Paticca Samuppada, niet zelf. En het gebeurt al voordat je dit goed en wel bewust bent.

Het is volgens mij belangrijk het niet om te draaien, d.w.z. te denken dat hartstocht (tanha) op gang komt door de notie 'Ik ben'. Nee, de notie 'Ik ben' is een gevolg van het automatisch vrijkomen van hartstocht vanuit je aanleg, en hechten aan wat ervaren wordt (de stap tanha-upadana in PS).

Het zijn maar hele korte tussenpozen natuurlijk. Dit gaat razendsnel.

Ja, en is eenmaal de notie 'Ik ben' ontstaan door hartstocht die tot hechten aan waarnemingen leidt, dan werkt die notie 'Ik ben" vaak als een katalysator bij het vermeerderen of aangroeien van emoties. Je raakt meer en meer zelf-gericht. Het mengsel van emotie en de notie 'Ik' wordt zo een krachtig mengsel.

Als er rondom het hart geen hart-s-tochten meer ontstaan, dus de geest gezuiverd is, zal ook de notie 'Ik ben' uitblijven omdat de ontstaansvoorwaarde daarvan, hartstocht die tot hechten leidt, verdwenen is.

Ik zie de waarde er van in. Misschien anderen ook.

Is het niet de ultieme illusie dat het ego de aanstichter is van alle reactiviteit in jezelf? Is het ego echt zo machtig?

Tanha is de grote aanstichter, naar mijn mening. Dit is volgens mij Dhamma.  Tanha leidt via upadana, dus hechten, tot ego-besef. En als dat ontstaat wordt je meer en meer zelf-gericht. Het ego begint en eindigt bij tanha.

Daarom adviseren de teksten ons volgens mij ook om ons te richten op tanha en niet op ego.
De kwestie van ego lost vanzelf op als tanha afzwakt en verdwijnt.

Dat het nuttig en tot voordeel mag zijn.

Marcel:
onwetendheid, verlangen en afkeer
bijten elkaar in de staart,
ze beinvloeden elkaar wederzijds
met het afnemen van de een,
neemt ook het ander af

teksten Siebe:

--- Citaat van: marcel op 23-02-2021 09:12 ---onwetendheid, verlangen en afkeer
bijten elkaar in de staart,
ze beinvloeden elkaar wederzijds
met het afnemen van de een,
neemt ook het ander af

--- Einde van citaat ---

Ja.

Als je helemaal geen antwoord hebt op wie/wat bent, en je richt je daar ook niet op in je beoefening, maar je richt je op hartstocht, kom je ook niet vast te zitten in een antwoord op wie/wat je bent. Want door antwoorden, kom je vast te zitten.

Als je je op hartstocht richt ipv identiteit, zoals de Pali teksten ook aanbevelen, kom je niet vast te zitten in een antwoord over wie/wat je bent maar je inzicht op dat vlak veranderd ondertussen wel. Je zelf-besef wordt minder hard of solide, omdat het grijpen tgv afzwakkende hartstocht minder sterk wordt.
Op den duur zal ook de notie Ik ben verdwijnen uit je geest omdat dit een product is van dat grijp-gebeuren tgv hartstocht.

Dat we ons niet moeten richten op identiteit kun je hier nalezen (fragmenten uit MN2):

“This is how he attends unwisely: ‘Was I in the past? Was I not in the past? What was I in the past? How was I in the past? Having been what, what did I become in the past? Shall I be in the future? Shall I not be in the future? What shall I be in the future? How shall I be in the future? Having been what, what shall I become in the future?’ Or else he is inwardly perplexed about the present thus: ‘Am I? Am I not? What am I? How am I? Where has this being come from? Where will it go?’

“When he attends unwisely in this way, one of six views arises in him. The view ‘self exists for me’ arises in him as true and established; or the view ‘no self exists for me’ arises in him as true and established; or the view ‘I perceive self with self’ arises in him as true and established; or the view ‘I perceive not-self with self’ arises in him as true and established; or the view ‘I perceive self with not-self’ arises in him as true and established; or else he has some such view as this: ‘It is this self of mine that speaks and feels and experiences here and there the result of good and bad actions; but this self of mine is permanent, everlasting, eternal, not subject to change, and it will endure as long as eternity.’ This speculative view, bhikkhus, is called the thicket of views, the wilderness of views, the contortion of views, the vacillation of views, the fetter of views. Fettered by the fetter of views, the untaught ordinary person is not freed from birth, ageing, and death, from sorrow, lamentation, pain, grief, and despair; he is not freed from suffering, I say.

Dit gebeurt ook echt vind ik. Mensen die zich in hun beoefening richten op identiteit, ontwikkelen toch zelf-visies. Vooral ook die visie dat men niet-zelf (rupa, vedana, sankhara, sanna en vinnana) met of vanuit het (ware) zelf waarneemt. Of dat het (ware) zelf het niet-ware zelf omvat of insluit. Al dat soort visies, een woud van visies.

En hieruit vloeit ook voort dat men andere dualismen ontwikkelt als: dit is illusie, dat is werkelijk. Dat soort oordelen komen daar ook uit voort. Het is onzin te denken dat rupa, vedana etc illusie is. rupa is rupa, punt.

Wat de Boeddha niet leert is dat je bevrijd bent als je ziet wat zelf is en onware zelf, maar als je alles ziet en kent zoals het is, rupa als rupa, vedana als vedana, sanna als sanna, sankhara als sankhara, vinnana als vinnana en Nibbana als Nibbana. Iemand die dat echt zo doet, alles ziet zoals het is, heeft geen zelf visies.

Dit is denk ik ook de reden waarom de Boeddha in de Pali overlevering Nibbana ook niet behandeld als het ware zelf, en ook niet bespreekt dat onwetendheid het niet kennen van het ware zelf is.

Hoe moet je je dan richten in je beoefening, volgens MN2?

“He attends wisely: ‘This is suffering’; he attends wisely: ‘This is the origin of suffering’; he attends wisely: ‘This is the cessation of suffering’; he attends wisely: ‘This is the way leading to the cessation of suffering.’ When he attends wisely in this way, three fetters are abandoned in him: personality view, doubt, and adherence to rules and observances. These are called the taints that should be abandoned by seeing.

Zo ontwikkel je ook geen zelfvisies en kom je niet vast te zitten in zelfvisies maar ondertussen, door de afname van hartstocht, verandert je zelf-perceptie wel.

Marcel:
Onwetendheid gaat  er ook over,
dat we in verwarring leven omdat we
dat doen vanuit de verkeerde visie op
wie/wat we zijn.
Een hard ik, een solide zelf.

Inzicht ontwikkelen hierin
is daarom ook van belang.
En kan een goede insteek
voor beoefening zijn.
Middels vipassana bijvoorbeeld.

Steve:

--- Citaat van: marcel op 23-02-2021 14:33 ---Onwetendheid gaat  er ook over,
dat we in verwarring leven omdat we
dat doen vanuit de verkeerde visie op
wie/wat we zijn.
Een hard ik, een solide zelf.

--- Einde van citaat ---

..., een ware zelf, een allesdoordringende leegte zelf, ...


--- Citaat van: marcel op 23-02-2021 14:33 ---Inzicht ontwikkelen hierin
is daarom ook van belang.
En kan een goede insteek
voor beoefening zijn.
Middels vipassana bijvoorbeeld.

--- Einde van citaat ---

...

Navigatie

[0] Berichtenindex

[#] Volgende pagina

Naar de volledige versie