Als je je niet verbonden kunt/wilt voelen met je eigen en andermans behoeften, emoties, neigingen, dus met het persoonlijke, zo heb ik zelf ervaren, dan kun je ook geen begrip, geen empathie, geen verbinding voelen met andere mensen en wezens. Dan ben je opgesloten in het boven-persoonlijke, het vormloze. Dat is zeker beklemmend, en ik zou zoiets niet willen aanprijzen.
Want dat is eerder een soort contact-gestoordheid. Veel mensen liggen zo overhoop met emoties, gedachten, visies, gevoelens dat ze zich er niet mee kunnen verbinden. Ook niet met die van anderen. Dat vind ik niet prijzenswaardig.
Naar mijn mening komt conflict vooral voort uit de neiging objectiviteit te claimen, dus "zo is het en niet anders". Die stelligheid, die hardheid, maakt ongevoelig.
Subjectiviteit erkennen houdt je gevoelig. Als je communiceert vanuit wat voor jou persoonlijk waar en werkelijk is, zonder daar de claim op te leggen van objectiviteit, dan is de kans heel klein dat je conflicten veroorzaakt omdat je eigenlijk zeer authentiek bent, heel oprecht en integer. Persoonlijk. Maar als je objectiviteit gaat claimen dan is er al snel conflict.
Over afgescheidenheid:
Volgens mij leidt de combinatie van lichaam en geest gewoon tot een uniek en persoonlijk, of liever individueel, perspectief. Maar dit is niet gelijk aan het Ego-of Ik-perspectief. Zintuiglijk bewustzijn is duidelijk afhankelijk van het lichaam en wordt door het lichaam ondersteunt (DN2). Zintuiglijke informatie, de toestand van de wereld om ons heen, maar ook de toestand van onze eigen lichaam en geest, is de soort info die wordt verwerkt via de zintuigen, zenuwen, brein en geest. En dit proces en ook het resultaat er van, is iets individueels. Iets lokaals ook. Het is volkomen normaal dat er uniek ken-perspectief ontstaat. Daar is als het ware het knooppunt van informatieverwerking. Daar wordt het resultaat gepresenteerd.
Jouw lichaam en geest presenteert jou de wereld zoals ie voor jou is, wordt waargenomen. Bij mij is dit iets anders. Bij een vleermuis al helemaal. Nibbana in dit leven is naar mijn indruk ook niet het verdwijnen van dat individuele perspectief. Het is het zuiveren van dat individuele perspectief van hebzucht, haat en begoocheling. Het zuiveren van een individuele cognitieve stroom.
Ik denk niet dat je het individuele perspectief moet gelijkstellen aan het ego of Ik-perspectief maar het is gewoon het natuurlijk gevolg van het lokaal verwerken van zintuiglijke informatie door lichaam en geest. De ogen, oren, huid, mond/tong, neus, brein is nou eenmaal iets lokaals en individueels. Als het zintuiglijke info opvangt en deze wordt verwerkt, is ook het resultaat iets individueels en lokaals. In die zin lijkt me de aard van gevoelens, gewaarwordingen, nou eenmaal altijd iets individueels.
Die stroom van cognitieve momenten, van iets horen, iets ruiken, iets tactiel voelen, iets zien, iets proeven, iets willen etc. dat is nou eenmaal iets individueels volgens mij. Niet omdat er identificatie is met die stroom, maar uit de aard der zaak, namelijk, het is altijd iets wat met een uniek lichaam verbonden is, een unieke zintuiglijk verwerkingsproces, voor elk wezen iets unieks. Ook als er binnen deze individuele stroom geen Ik en mijn-maken is, blijft het iets individueels, volgens mij, want dat is nou eenmaal diens aard.
In die zin is er denk ik ook altijd wel een soort van subtiele begrenzing zolang je leeft, en/of er cognitie is. MN121 lijkt dat te zeggen. Je kunt alle begeerte en onwetendheid kwijt zijn maar toch het loutere feit dat er zintuiglijke verwerking is en als resultaat een individuele cognitieve stroom, behelst toch een element van belasting, begrenzing, een soort bundeling, toch een soort centrum wat ontstaat, een perspectief. Waar een perspectief ontstaat, kan daar helemaal geen enkele begrenzing zijn?
Hierover is debat binnen boeddhisme.
