Juiste visie en verlichting

[Bodhiboem]

Ik heb gehoord… dat juiste visie wordt gedefinieerd als zijn in akkoord met de Dhamma. Daarom dus word iemand die juiste visie wil verwerven ernaar verwezen om kennis te nemen van de Dhamma, en dat betekent het bestuderen van de sutras van de Boeddha.

Maar betekent dat niet dat er van je wordt verwacht dat je een levende bibliotheek wordt van de woorden van de Boeddha (die 2500 jaar oud zijn en vele malen vertaald en overgeleverd)? Om je leven te leven in de voetsporen van die oude leraar? Wat dan van jou eigen unieke zelf?

Het lijkt mij allemaal conditionering te zijn. Dat je op die manier vanuit je geheugen gaat leven, en niet vanuit het nu. Dat je je originaliteit en creativiteit onder een berg van kennis doet verdwijnen.

Conditionering is een laagje dat de kracht der gewoonte aanbrengt op het denkvermogen. Het is een patroon dat komt vanuit het geheugen, dat is gebouwd op eerdere conditionering zoals naar school gaan, of het leren van je ouders.

Als je echt authentiek wilt zijn, en je emoties als waarlijk ervaren, dan is de enige weg om je te ontdoen van zoveel mogelijk conditionering.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Ik heb gehoord… dat juiste visie wordt gedefinieerd als zijn in akkoord met de Dhamma. Daarom dus word iemand die juiste visie wil verwerven ernaar verwezen om kennis te nemen van de Dhamma, en dat betekent het bestuderen van de sutras van de Boeddha.

Het is een misverstand dat "Dhamma" en "de sutras van de Boeddha" één en hetzelfde is.

de sutras van de Boeddha zijn een menselijke afspiegeling van de Dhamma, dit wil niet zeggen dat ze daarom niet waardevol zijn.
Maar wil ook niet zeggen dat er alles mee gezegd is, of dat andere visies geen menselijke afspiegeling van de Dhamma kunnen zijn.

Daar komt ook nog bij dat het  jou (beperkte ) begripsvermogen van de Dhamma of jou (beperkte) begripsvermogen van de sutras van de Boeddha een rol speelt.
Daar komt ook bij dat sommige finesses gewoonweg niet in taal te vatten zijn.

De (eeuwige) Dhamma= de (eeuwige) Wet is ongeschreven, ze bestaat maar als een geest, niet hier, niet daar, overal en nergens.

terwijl de suttas van Boeddha, geboorte kennen, ontwikkeling, verval en verdwijnen.

Sommige boeddhisten proberen zich de dhamma toe te eigenen, alsof in andere tijden en plaatsen de dhamma niet in menselijke afspiegeling is verschenen in andere woorden en uitgangspunten.

[Bodhiboem]

Hmm, goed punt, GM&DWN. Maar is de juiste visie dan onbereikbaar? Als je het nergens van kan leren of tegen kan toetsen dan is het toch een zinloos concept?

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Hmm, goed punt, GM&DWN. Maar is de juiste visie dan onbereikbaar? Als je het nergens van kan leren of tegen kan toetsen dan is het toch een zinloos concept?

Lijkt me een zeer fatalistische conclusie.
Je kunt toch perfect beginnen met de sutta's van Boeddha.

neem nu vuur
als zeer klein kind zal je moeder je beschermen tegen vuur
ben je iets groter dan zal je moeder je vertellen dat je moet oppassen voor vuur
na een tijd heb je zelf zeker al ondervonden dat je moet oppassen voor vuur
en als brandweerman weet je nog beter de gevaren, maar ook bepaalde wetten omtrent vuur, hoe je op een intelligente manier er mee om te gaan, hoe het te blussen, waar je moet op letten,

je hebt dus bescherming, studie, (in)leiding, proefondervindelijke ervaring, verdieping enz.
en zo is het toch ook met de dhamma

[lang kwaat]

Juiste visie wordt in de Pali sutta's onderwezen als tweeledig (MN117):

-1. juiste visies verbonden met verdienste, met zogenaamd licht karma met licht gevolg; voorbeelden van die visies: er is wedergeboorte; er zijn mensen die volledig verlicht zijn en deze en de andere werelden kennen; geven is iets goeds en er is ook een vrucht van geven; er is vader en moeder (die dienen geeerd te worden ook); er zijn wilsdaden en vruchten van wilsdaden.
Het zegt eigenlijk dat als je zulke visies hebt, dan komt daar iets goeds uit voort. Je intenties, spraak en daden worden dan ook positief, heilzaam, licht.
De sutta's presenteren het echter ook weer niet zo dat dit allemaal maar suggestie is, maar ze presenteren het zo dat er ook echt wedergeboorte is, en anderen werelden, de uitwerking van kamma etc.


Deze visies zijn verdienstelijk maar bevrijden niet van het rad van wedergeboorte, van lijden. Ze geven goede vruchten (kamma vipaka) zoals relatieve gezondheid, lang leven, wedergeboorte in werelden waarin relatief weinig lijden is, relatieve voorspoed...kortom welzijn hier en nu en na de dood. Dat is het resultaat van verdienste.

-2. juiste visie die puur is, zuiver, niet verbonden met kamma, het soort visie dat een einde maakt aan kamma en wedergeboorte. Ik geloof dat dit het soort visie is waarbij je denken, spreken en doen niet meer voortkomt uit een drift in jezelf, iets wat gist, een neiging, gewoontekracht, intentie, plan wat je van te voren had.

In de Pali sutta's proef ik een sfeer dat we ons niet hoeven te schamen voor een welbewust streven naar welzijn van onszelf, en dus daden te doen waar een zekere zelfzuchtigheid bij komt kijken en een doelgerichtheid. De sfeer is eerder dat je deze verdienstelijkheid niet moet minachten.
Het is allemaal leuk en aardig om jezelf op te leggen dat je altijd maar om-niet alles moet doen, spontaan, zonder verwachtingen, zonder persoonlijk belang, maar laten we wel wezen, dat is niet te doen. Bovendien, als je dat verwacht van jezelf, maak  je er dan geen conditionering van? Kun je werkelijk beoefenen om iets om-niet te doen?

Wat ik totaal niet proef in de Pali sutta's is dat een doelgericht iets goeds doen voor je eigen welzijn niet deugt. Dat hele kader van normering, dat je altijd maar om-niet moet doen is er niet. Het is wel zo dat ook in de Pali sutta's bijvoorbeeld 'geven zonder dat je iets terug verwacht' hoger wordt aangeschreven dan iets geven met de verwachting dat je er iets voor terugkrijgt. Maar dit geven-als-investering wordt ook weer niet beschreven als slecht, zondig, verkeerd of iets wat iet deugt en je moet laten. Want geven is iets goeds. Zomaar wat geven, gedachteloos, zeg maar, zonder enig besef van verdienste, of zonder enig benul van dat geven goed is, of nauwelijks benul voor wat je doet, is niet verdienstelijk.

[ervaringsgetuige]

Hmm, goed punt, GM&DWN. Maar is de juiste visie dan onbereikbaar? Als je het nergens van kan leren of tegen kan toetsen dan is het toch een zinloos concept?

Lijkt me een zeer fatalistische conclusie.
Je kunt toch perfect beginnen met de sutta's van Boeddha.
...

Tuurlijk, weer maar is luchtig in de Boeddha weide gelegen aan een kabbelend beekje met een zacht ruisend windje door de halmen van de rietkraag, de sutta's materie tot in het oneindige herkauwen.

[ervaringsgetuige]

Ik heb gehoord… dat juiste visie wordt gedefinieerd als zijn in akkoord met de Dhamma. Daarom dus word iemand die juiste visie wil verwerven ernaar verwezen om kennis te nemen van de Dhamma, en dat betekent het bestuderen van de sutras van de Boeddha.

Maar betekent dat niet dat er van je wordt verwacht dat je een levende bibliotheek wordt van de woorden van de Boeddha (die 2500 jaar oud zijn en vele malen vertaald en overgeleverd)? Om je leven te leven in de voetsporen van die oude leraar? Wat dan van jou eigen unieke zelf?

De juiste visie is GEEN visie, GEEN ideeënvorming, en dan ben je verlicht...
Zie...

De verlichting, bestaat zoiets wel?

'k zal is iets heel simpel van mijne Helder-ziende François antwoorden daarop zie: Een kind kent het woord verlichting niet.

En tegelijk met François was Ramesh Balsekar mijn grote leraar. Ik praatte veel met François over wat Ramesh zei / had geschreven en liet hem een heel beknopte beschrijving van Ramesh over wat verlichting is zien, waarop François onmiddellijk reageerde met: Zet dat maar op mijn website want zo is het!

Hier is de beknopte beschrijving van Ramesh Balsekar...

Heel beknopt: "Wat is verlichting?"
Verlichting betekent het einde van ideeënvorming - het zien van het fenomenale universum zonder oordeel - zijn wat je was voor je geboren was. Ramesh Balsekar.

[Buddha Amitabha]

Dit is een probleem wat altijd het geval is bij elke religievorming. De overdracht van Meester naar leerling is geënt op een unieke situatie, toen en in die specifieke setting. Dat kan niet herhaald worden. Toch leggen leerlingen of discipelen de woorden van de Meester vast in geschriften. En dan rijst de vraag: moeten we een levende bibliotheek worden van de woorden van bijvoorbeeld de Boeddha, of van Jezus Christus? Kun je door exact in de voetsporen van die Leraar treden net als die Meester worden? Mijn persoonlijke antwoord op deze vragen is ronduit: nee.

Volgelingen zijn altijd strenger in de leer dan de Meester, dat is een feit. En dat wat ze aan uitspraken vastleggen van de Verlichte of gerealiseerde, wat zegt dat eigenlijk? Concilies bestaan in het boeddhisme en ook bijvoorbeeld in het christendom. Maar de Leraar of Meester, zoals de Boeddha of Christus, hebben nooit zelf iets op schrift gesteld. Dat hebben hun leerlingen of discipelen gedaan. Dit hoeft niet altijd fout te zijn, want sommige unieke situaties kunnen een bepaalde waarde hebben in het leerproces van leerlingen, ook al is de Meester overleden.

Het grote gevaar van geschriften is echter, dat ze worden opgevat als onwrikbare leefregels. Het boeddhisme kent er ongeveer 300, in het jodendom uit de tijd toen Jezus Christus op aarde rond wandelde zelfs meer dan 600. Om even door te gaan met schrijven in christelijk verband: Hoe kun je de liefde van God in 600 leefregels vastleggen? Deze leefregels waren afgeleid vanuit de eerste vijf Bijbelboeken die aan Mozes zijn toegeschreven, de zogeheten Pentateuch. Jezus had geen kritiek op de Bijbelboeken zelf, maar wel op de interpretatie daarvan zoals de Schriftgeleerden, Sadduceeën en Farizeeën dit hadden vastgelegd, de destijds georganiseerde religieuze elite. Christus had deze religieuze elite als hoogste prioriteit op zijn lijstje staan van degenen die stevige kritiek van Hem konden verwachten. Want Jezus noemde deze joodse religieuze leiders zelfs “addergebroed”. Waarom? Omdat ze de hele dag bezig waren de vroomheid zelve te spelen, terwijl er allerlei onzuiverheden in hun harten leefden. En ze dus geenszins zelf konden voldoen aan de regels die ze de gewone mensen oplegden. Dit fenomeen zien we ook ongeveer terug in het boeddhisme, waarin de Gautama de Boeddha de Brahmanen e.a. onder de loep nam. Het grote verschil tussen Christus en de Boeddha is dat in het Israël van rond de jaartelling God de centrale figuur was in de religie, en in het boeddhisme niet. De joodse elite probeerde letterlijk van Jezus af te komen, Hem te vermoorden omdat Hij verwees naar het Zoon-schap van God de Vader. Dat was in hun ogen blasfemie. Maar eigenlijk predikte Christus uitsluitend Gods liefde en de naastenliefde. Desondanks voelden de joodse religieuze leiders zich erg bedreigd door Hem, vandaar Zijn veroordeling tot de kruisdood.

Ik herhaal: de overdracht van Meester naar leerling is uniek. Geschriften kunnen enigszins ondersteunen, maar zijn niet bedoeld om in elke situatie te gaan opzoeken hoe te handelen. Dat betekent namelijk dat je de uniekheid van elke situatie ontkent, en uitgaat van leefregels. Dit kan niet anders zijn dan een diepgewortelde onzekerheid. En natuurlijk is ethiek mooi, maar de mens behoort in zijn uniekheid altijd boven de regels te staan. Want de mens is niet gemaakt voor de regels, maar de regels behoren de mens ten dienste te staan, ten allen tijde. In sociaal verband moeten we wel enigszins met sociale regels rekening houden, maar in individueel bestek is elk mens uniek en moet die uniciteit dient dus altijd in ere worden gehouden. Het kan niet zo zijn, dat een (heilig) boek, of de Pali Canon aan iemand zou moeten worden opgelegd. Hooguit kun je de Pali Canon, of de Bijbel, gebruiken om toe te passen op je eigen leven. Maar dan volledig in vrijheid: jij bent het waar het om draait, als iets past en/of je iets van de teksten kunt leren door ze op je eigen leven toe te passen, dan is het goed. Het kan niet zo zijn, dat bepaalde religieuze teksten dwingend aan je kunnen worden opgelegd. Tenminste, zo denk ik er over. Echter, mocht je echt niet weten hoe je te gedragen in sociaal verband, leer dan eerst de regels, daarna kun je in volledige vrijheid kiezen wat bij je past.

[ervaringsgetuige]

...
Het grote gevaar van geschriften is echter, dat ze worden opgevat als onwrikbare leefregels. Het boeddhisme kent er ongeveer 300, in het jodendom uit de tijd toen Jezus Christus op aarde rond wandelde zelfs meer dan 600.


...Ik herhaal: de overdracht van Meester naar leerling is uniek. Geschriften kunnen enigszins ondersteunen, maar zijn niet bedoeld om in elke situatie te gaan opzoeken hoe te handelen. Dat betekent namelijk dat je de uniekheid van elke situatie ontkent, en uitgaat van leefregels. Dit kan niet anders zijn dan een diepgewortelde onzekerheid.

En die diepgewortelde onzekerheid leidt tot de vlucht voor vrijheid, wat zich o.a. toont in de neiging om zich onbewust te conformeren aan leefregels.
Erich Fromm noemt dze vorm van vluchten 'Automatisme conformisme'.
Zie uit ChatGTP over boek van Erich Fromm dat ik 34 jaar geleden al verslond...

"De Vlucht voor Vrijheid" (oorspronkelijke Engelse titel: "Escape from Freedom", 1941) van de Duits-Amerikaanse sociaal psycholoog en filosoof Erich Fromm is een invloedrijk boek dat de psychologische wortels van autoritarisme en het verlies van persoonlijke vrijheid analyseert. In dit werk onderzoekt Fromm hoe de ontwikkeling van vrijheid in de moderne tijd niet alleen bevrijdend is geweest, maar ook nieuwe angsten en onzekerheden heeft gecreëerd, wat leidt tot een neiging van mensen om te vluchten voor die vrijheid.

Hoofdthema's van het boek:

• Vrijheid en angst: Fromm stelt dat de mens door de geschiedenis heen steeds meer vrijheid heeft verworven, met name sinds de Verlichting. Deze vrijheid, zoals bevrijding van religieuze en feodale structuren, brengt echter ook gevoelens van eenzaamheid, onzekerheid en machteloosheid met zich mee. Vrijheid geeft mensen verantwoordelijkheid over hun leven, maar veel mensen zijn bang voor deze verantwoordelijkheid en weten niet hoe ze er goed mee om moeten gaan.
  
  
• Autoritarisme als vlucht: Wanneer mensen geconfronteerd worden met de angst die voortkomt uit vrijheid, zoeken ze manieren om eraan te ontsnappen. Een van de manieren is door zich te onderwerpen aan autoritaire figuren of systemen. Fromm legt uit dat veel mensen liever een deel van hun autonomie opgeven om zich veilig en beschermd te voelen onder een autoritair regime. Dit zag hij bijvoorbeeld gebeuren in de opkomst van fascisme en nazisme in Europa.
  
  
• Automatisme conformisme: Een andere manier waarop mensen vluchten voor vrijheid is door zich onbewust te conformeren aan de verwachtingen van de maatschappij. Ze passen zich zo volledig aan aan de normen en waarden van hun cultuur dat ze niet eens meer beseffen dat ze geen eigen keuzes maken. Ze ervaren een valse vorm van veiligheid door simpelweg ‘mee te gaan met de stroom’.
  
  
• Positieve vrijheid: Fromm pleit voor een vorm van vrijheid die niet alleen bestaat uit het ontbreken van externe beperkingen (negatieve vrijheid), maar ook uit de mogelijkheid om actief en creatief je eigen leven te leiden (positieve vrijheid). Dit betekent een leven waarin men autonomie en verantwoordelijkheid omarmt en in staat is om de eigen unieke potentieel te verwezenlijken.
  

Fromm ziet de vlucht voor vrijheid als een gevaarlijke neiging, maar biedt ook hoop dat individuen in staat zijn om ware vrijheid te omarmen door persoonlijke groei, verantwoordelijkheid en verbinding met anderen.

Dit werk biedt nog steeds een diepgaande psychologische en sociologische analyse van hoe en waarom mensen vrijheid zowel verlangen als vrezen.

[Gouden middenweg & de wilde natuur]

Hmm, goed punt, GM&DWN. Maar is de juiste visie dan onbereikbaar? Als je het nergens van kan leren of tegen kan toetsen dan is het toch een zinloos concept?

Lijkt me een zeer fatalistische conclusie.
Je kunt toch perfect beginnen met de sutta's van Boeddha.
...

Tuurlijk, weer maar is luchtig in de Boeddha weide gelegen aan een kabbelend beekje met een zacht ruisend windje door de halmen van de rietkraag, de sutta's materie tot in het oneindige herkauwen.

Het ontdekken van de Dhamma is geen louter individuele opdracht, eerder de mensheid/het leven dat tot ontwaken komt.
boeddhisme is een fase in de ontwikkeling van de mensheid.
Vele miljoenen mensen ervaren richting, sturing hierbij.
Hoe beperkt, elke fase in de ontwikkeling van de mensheid ook is.

Studie van de sutta's is slechts één aspect, er zijn talloze oefeningen, waaronder studie.

Ik zeg maar :
eerlijk zijn tegen over jezelf.
zaken naar waarheid onderzoeken
de wereld aanvaarden zoals ze is
zelfoverwinning
zelfaanvaarding
gelijkmoedigheid

[lang kwaat]

Het idee schijnt te zijn dat die leefregels voor monniken ontstonden toen de gemeenschap groeide en er door de grootte van de groep bepaalde conflicten/issues ontstonden. Om het samenleven makkelijker te laten verlopen werden regels opgesteld. Het was niet bedoeld, lijkt me, als een juk. Maar op een gegeven moment waren er kennelijk honderden regels.

Schriftgeleerdheid versus ervaringskennis vind ik een non-issue. Het hoeft elkaar niet te bijten maar dat wordt meestal zo uitgespeeld in discussies. "Ik ben de man van de ervaring...jij niet". Jezelf verheffen en anderen minachten. Daar komt het toch op neer, vind ik.

Mystici als Jan van het Kruis (Spanjaard), Meister Eckhart (en vele anderen) waren echte Schriftgeleerden. Ze kenden elke letter van de Bijbel. In hun preken en werken refereren ze er constant aan. Waarschijnlijk geldt dit ook voor soefi's in de Islam of mystieke richtingen in andere religies.

Ik las ook dat ze de Schrift belangrijker vonden dan hun eigen ervaringen en kennis...kom daar maar eens mee aan ...dat is ook iets dat weinig mensen misschien beseffen, denk ik. Maar het is wel zo. Zij toetsten hun eigen begripsvermogen en ervaringen aan de beschrijvingen in de  Bijbel, en zij vonden de Bijbel meer gezaghebbend dan hun eigen begripsvermogen. Dus als hun eigen invullingen van zaken niet overeenkwam met de Schrift, dan verlieten ze hun eigen invullingen...kom daar maar eens mee aan..

Met veel boeddhistische meesters net zo. Vaak ook kenners van de geschriften, die op dezelfde manier omgingen en omgaan met de teksten. Dat er een probleem is met kennis van geschriften is volgens mij de ijdelheid van mensen die zich nergens aan willen spiegelen. Ze denken dat hun eigen begripsvermogen perfect is. Niet kan falen. Dat lijkt me eigenwaan.

[ervaringsgetuige]

Het idee schijnt te zijn dat die leefregels voor monniken ontstonden toen de gemeenschap groeide en er door de grootte van de groep bepaalde conflicten/issues ontstonden. Om het samenleven makkelijker te laten verlopen werden regels opgesteld. Het was niet bedoeld, lijkt me, als een juk. Maar op een gegeven moment waren er kennelijk honderden regels.

Er zijn veel overeenkomsten tussen hoe regels binnen monastieke gemeenschappen ontstaan en hoe wetten en normen in een maatschappij zich ontwikkelen. In beide gevallen zie je een vergelijkbaar patroon:

• Beginfase: minimale regulering
  In een kleine gemeenschap, of dat nu een klooster of een vroege samenleving is, zijn er vaak maar weinig regels nodig. Mensen kennen elkaar goed en kunnen op basis van vertrouwen en wederzijds begrip samenleven. De regels die er zijn, zijn meestal gericht op praktische zaken om het dagelijkse leven soepeler te laten verlopen.
  
  
• Groei en complexiteit
  Naarmate de groep groter wordt, worden de onderlinge relaties minder persoonlijk en ontstaan er meer conflicten of misverstanden. Dit leidt tot het opstellen van meer regels om specifieke situaties te regelen en om de sociale orde te waarborgen. Net zoals in een maatschappij, waar wetten steeds complexer worden naarmate de samenleving groeit en diverser wordt, gebeurt dit ook in monastieke gemeenschappen.
  
  
• Institutionalisering
  Zowel in kloosterordes als in samenlevingen ontstaat na verloop van tijd een gevoel van institutionalisering. De oorspronkelijke regels, die flexibel waren en gericht op het bevorderen van harmonie, worden vaak strenger en formeler. In een maatschappij zie je dit terug in bureaucratie en formele wetgeving, die bedoeld zijn om rechtvaardigheid en orde te handhaven, maar die soms als verstikkend of onnodig complex kunnen worden ervaren.
  
  
• Het risico van verstarring
  Wanneer er te veel regels zijn of wanneer regels te rigide worden toegepast, kan dit leiden tot een gevoel van beperking. In een samenleving voelen mensen zich dan bijvoorbeeld beknot door overregulering of bureaucratie, terwijl monniken zich gevangen kunnen voelen in een complex netwerk van voorschriften die hun spirituele groei in de weg staan. Het oorspronkelijke doel – harmonie en welzijn – kan daardoor onder druk komen te staan.
  
  
• Periodiciteit van hervorming
  Net zoals samenlevingen af en toe behoefte hebben aan hervormingen om verouderde of onwerkbare wetten aan te passen, zie je dit ook binnen religieuze ordes. In zowel seculiere samenlevingen als religieuze gemeenschappen ontstaan er regelmatig bewegingen die pleiten voor een terugkeer naar de kernwaarden, waarbij overtollige of beperkende regels worden afgeschaft om de oorspronkelijke doelen van de gemeenschap weer centraal te stellen.
  
  

De dynamiek tussen vrijheid en orde, tussen flexibiliteit en structuur, speelt dus zowel in spirituele gemeenschappen als in samenlevingen een centrale rol.

[Buddha Amitabha]

Het idee schijnt te zijn dat die leefregels voor monniken ontstonden toen de gemeenschap groeide en er door de grootte van de groep bepaalde conflicten/issues ontstonden. Om het samenleven makkelijker te laten verlopen werden regels opgesteld. Het was niet bedoeld, lijkt me, als een juk. Maar op een gegeven moment waren er kennelijk honderden regels.

Schriftgeleerdheid versus ervaringskennis vind ik een non-issue. Het hoeft elkaar niet te bijten maar dat wordt meestal zo uitgespeeld in discussies. "Ik ben de man van de ervaring...jij niet". Jezelf verheffen en anderen minachten. Daar komt het toch op neer, vind ik.

Mystici als Jan van het Kruis (Spanjaard), Meister Eckhart (en vele anderen) waren echte Schriftgeleerden. Ze kenden elke letter van de Bijbel. In hun preken en werken refereren ze er constant aan. Waarschijnlijk geldt dit ook voor soefi's in de Islam of mystieke richtingen in andere religies.

Ik las ook dat ze de Schrift belangrijker vonden dan hun eigen ervaringen en kennis...kom daar maar eens mee aan ...dat is ook iets dat weinig mensen misschien beseffen, denk ik. Maar het is wel zo. Zij toetsten hun eigen begripsvermogen en ervaringen aan de beschrijvingen in de  Bijbel, en zij vonden de Bijbel meer gezaghebbend dan hun eigen begripsvermogen. Dus als hun eigen invullingen van zaken niet overeenkwam met de Schrift, dan verlieten ze hun eigen invullingen...kom daar maar eens mee aan..

Met veel boeddhistische meesters net zo. Vaak ook kenners van de geschriften, die op dezelfde manier omgingen en omgaan met de teksten. Dat er een probleem is met kennis van geschriften is volgens mij de ijdelheid van mensen die zich nergens aan willen spiegelen. Ze denken dat hun eigen begripsvermogen perfect is. Niet kan falen. Dat lijkt me eigenwaan.

Ik kan alleen maar beamen wat je hier schrijft. Echter, waar ik vooral op duidde in mijn vorig bijdrage, is dat het slaafs naleven van religieuze regels, die ook nog op een bepaalde, vaak verkeerde manier zijn geïnterpreteerd, onmogelijk juist kan zijn. Ik zeg niet dat religieuze sociale regelgeving per definitie fout is, alleen dient de uniciteit van ieder mens, iedere volgeling of discipel, niet uit het oog te worden verloren.

Natuurlijk is het begrijpelijk als leerlingen de autoriteit van de Meester erkennen, want als je zelf onwetend bent, kun je erg moeilijk bepalen wat juist is en wat niet juist. Wat dat betreft is er een spanningsveld tussen kadaverdiscipline - als gevolg van het slaafs navolgen van geschriften en religieuze regelgeving - en het daadwerkelijk leren van wat bepaalde waarachtige adviezen je proberen bij te brengen. Daarom is het beter, als de Meester of Leraar nog in leven is, wanneer er religieuze regels worden gecommuniceerd. Want dan kan hij nog corrigerend optreden.

Wanneer echter de leringen op schrift worden of zijn gezet, lopen we de kans op misinterpretatie die niet als zodanig meer gecorrigeerd wordt of kan worden. Tenzij er Verlichten zijn in navolging van de Meester, die voldoende inzicht en besef hebben om eventuele misinterpretaties uit de leringen te filteren. Het komt ook nogal eens voor, dat mensen bepaalde religieuze geschriften in handen krijgen, die soms eeuwen oud zijn. En er wellicht geen corrigerende Meester of Verlichte volgeling meer in leven is. Dan bestaat des te groter het gevaar, dat mensen de leringen op een andere manier begrijpen dan dat ze bedoeld zijn.

[ervaringsgetuige]

Hmm, goed punt, GM&DWN. Maar is de juiste visie dan onbereikbaar? Als je het nergens van kan leren of tegen kan toetsen dan is het toch een zinloos concept?

Lijkt me een zeer fatalistische conclusie.
Je kunt toch perfect beginnen met de sutta's van Boeddha.
...

Tuurlijk, weer maar is luchtig in de Boeddha weide gelegen aan een kabbelend beekje met een zacht ruisend windje door de halmen van de rietkraag, de sutta's materie tot in het oneindige herkauwen.

Het ontdekken van de Dhamma is geen louter individuele opdracht, eerder de mensheid/het leven dat tot ontwaken komt.
boeddhisme is een fase in de ontwikkeling van de mensheid.
Vele miljoenen mensen ervaren richting, sturing hierbij.
Hoe beperkt, elke fase in de ontwikkeling van de mensheid ook is.

Studie van de sutta's is slechts één aspect, er zijn talloze oefeningen, waaronder studie.

Ik zeg maar :
eerlijk zijn tegen over jezelf.
zaken naar waarheid onderzoeken
de wereld aanvaarden zoals ze is
zelfoverwinning
zelfaanvaarding
gelijkmoedigheid

Ramesh Balsekar, een prominente Advaita Vedanta-leraar die ik twintig jaar geleden in India ben gaan bezoeken zei vaak "vergeet de leer" omdat hij benadrukte dat spirituele leringen slechts middelen zijn om een bepaald inzicht te bereiken, maar dat ze uiteindelijk zelf geen doel zijn. Dit idee sluit aan bij een kernprincipe van Advaita, dat de ultieme waarheid voorbij concepten, doctrines of mentale constructies ligt.

Balsekar onderwees dat zodra iemand het non-duale inzicht heeft gerealiseerd — het besef dat er geen gescheiden ‘ik’ of ego is en dat alles één is — de leringen of concepten die tot dat inzicht hebben geleid niet langer nodig zijn. Ze kunnen zelfs een belemmering worden als men eraan vasthoudt, omdat ze de geest kunnen binden aan ideeën, terwijl de ware bevrijding ligt in een directe, conceptloze ervaring van het Zelf.

Dus zijn "vergeet de leer" was een manier om te zeggen: laat de woorden, de concepten en de doctrines los zodra je het essentiële inzicht hebt bereikt. Het doel is directe realisatie, niet het eeuwig herhalen van de leer.

[ervaringsgetuige]

...
Studie van de sutta's is slechts één aspect, er zijn talloze oefeningen, waaronder studie.

Ik zeg maar :
...
zelfoverwinning
...

Wel paradoxaal om te schrijven over zelfoverwinning in het kader van de boeddhistisch / filosofie waarin het idee van een blijvend, zelfstandig "zelf" ontkend wordt.

Maar ik begrijp je dankzij ChatGTP waaraan ik vroeg: Past oefenen in zelfoverwinning in de boeddhistische filosofie van geen-zelf? Er valt toch geen zelf te overwinnen dan, want er is geen zelf volgens het boeddhisme.

In de boeddhistische filosofie, vooral binnen de leer van anatta (Pali) of anatman (Sanskriet), wordt inderdaad het idee van een blijvend, zelfstandig "zelf" ontkend. Dit betekent dat het boeddhisme leert dat er geen onveranderlijke, autonome entiteit is die je als "zelf" kunt aanduiden. Dit concept kan verwarrend lijken in relatie tot het idee van "zelfoverwinning" of persoonlijke ontwikkeling.


Maar zelfs zonder een vaststaand "zelf" blijft er in het boeddhisme een praktische dimensie waarin de geest en de conditioneringen ervan kunnen worden getransformeerd. Hier zijn een paar belangrijke punten:

• Geen vaststaand zelf betekent geen zelf dat moet worden overwonnen: In de boeddhistische context verwijst "zelfoverwinning" eerder naar het overwinnen van illusies, gehechtheden, verlangens en conditioneringen die voortkomen uit het verkeerd zien van de werkelijkheid, waaronder de illusie van een blijvend, autonoom zelf. Je hoeft dus niet een "zelf" te overwinnen, maar de gehechtheid aan het idee van een zelf, evenals de onwetendheid en negatieve neigingen die daaruit voortkomen.
  
  
• Zelf-overwinning als discipline en loslaten: De praktijk van zelfoverwinning in het boeddhisme gaat over het ontwikkelen van ethiek (sila), meditatie (samadhi) en wijsheid (prajna) om de geest te zuiveren en tot inzicht te komen in de ware aard van de werkelijkheid. Hierbij overwin je dus geen permanent "zelf", maar eerder de misvattingen en verlangens die je in de cyclus van lijden houden (samsara).
  
  
• De paradox van "geen-zelf" en praktijk: Het lijkt paradoxaal om te spreken over zelfoverwinning als er geen zelf is, maar in de praktijk komt het neer op het realiseren dat wat we ervaren als "ik" slechts een verzameling van veranderlijke processen is (de vijf khandha's of skandha's). De oefeningen zijn erop gericht om de identificatie met deze processen los te laten, en daardoor bevrijding van lijden te bereiken.

In essentie wordt er dus niet zozeer een "zelf" overwonnen, maar eerder de foutieve overtuigingen en conditioneringen die ons in lijden houden, en dat omvat ook de misvatting van een blijvend zelf.