Auteur Topic: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi  (gelezen 44964 keer)

0 leden en 1 gast bekijken dit topic.

Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #50 Gepost op: 25-03-2017 16:46 »
Persoonlijkheidsvisie

   De vraag werd gesteld: Suggereert de leer van: 'dit ben ik niet, dit is niet van mij, dit is niet mijn zelf,' dat er iets is waarvan men kan zeggen dat ik dat ben, dat het van mij is, dat het mijn zelf is?

   Die vraag werd ook al ten tijde van de Boeddha gesteld. Wel, er is niets waarvan men kan zeggen dat het mijn zelf is. Wie meent dat er meer is dan wat de Boeddha onderwees, is op een dwaalspoor.
   En wat onderwees de Boeddha? - De zintuigen zijn niet zelf; de door de zintuigen waarneembare objecten zijn niet zelf; de diverse soorten van bewustzijn die ontstaan door contact van zintuigen met waarneembare objecten zijn niet zelf. - Meer is er niet. In dit lichaam ontstaat de wereld, in dit lichaam is de opheffing van de wereld.
   
   De bevrijding van lijden bestaat in het geheel en al opheffen van onwetendheid, en ook van begeerte en haat, voorkeur en afkeer.
   De onwetendheid bestaat erin dat men meent dat er een zelf is, een ego, een "ik" dat alles doet. Maar die mening is verkeerd. Er is geen zelf, niet binnen in de mens en niet erbuiten.

   Begeerte en haat,  door mij ook genoemd voorkeur en afkeer, zijn moeilijk te overwinnen. De oorzaak, de voorwaarde dat niet ontstane begeerte tot ontstaan komt en dat de ontstane begeerte steeds groter en sterker wordt, is een aantrekkelijk object. Want wie over een aantrekkelijk object onwijs nadenkt, bij hem komt de niet ontstane begeerte tot ontstaan en de ontstane begeerte wordt steeds groter en sterker." (A.III.69)

   Ik probeer dat met een voorbeeld iets duidelijker te maken. Lang geleden kwam ik op weg naar huis langs een bakkerij waar mooi uitziende taarten in de etalage lagen. Ik bleef er even staan.
   De volgende dag ging ik met de hond wandelen. Ik nam nu niet de normale route, maar het verlangen naar de taart dreef me naar die bakkerij. Weer bleef ik voor de etalage staan. 'Wat een lekkere taart,' kwam in mij op. Maar ik kocht hem niet, met het smoesje dat ik de hond bij me had en de taart dan moeilijk te dragen was. Twee dagen kon ik de verleiding weerstaan en bleef ik uit de buurt van die bakkerij. Maar de begeerte naar die taart was latent nog aanwezig; ze was sterk en ik ging weer naar die bakkerij toe. De taart – of zeer zeker een andere van gelijke vorm – stond nog in de etalage. En met het smoesje 'Het is vandaag zaterdag; morgen krijg ik misschien bezoek,' ging ik de zaak binnen en kocht de taart. Thuis werd onmiddellijk de doos geopend en een stuk van de taart afgesneden. 'Ik moet toch even proberen of die taart wel lekker is,' zo'n smoesje kwam toen bij me op. En ik at nog een stuk. 'Dat was lekker, nog een heel klein stukje,' en dat was te veel. Drie stukken van de taart waren te veel voor me. Ik kreeg last van de maag. En een afkeer van de taart ontstond. Ik gaf de rest van de taart weg aan de kinderen van de buren. De begeerte was weg (en de taart ook).
   Zo werkt dat. Het oog komt in contact met een aantrekkelijk object. Door het contact van oog en object ontstaat oog-bewustzijn. En door onwijs nadenken ontstaat verlangen naar dat object, in dit geval verlangen naar de taart.
   Behalve het verlangen naar die taart was er ook de verkeerde mening dat 'ik' die taart zag, dat 'ik' een deel van die taart at. Maar wat gebeurde er werkelijk?
   Het oog kwam in contact met het zichtbare object; daardoor ontstond oogbewustzijn. Dat noemen we in het normale spraakgebruik 'ik zie'. Maar het oog is ontstaan, is niet zelf, is vergankelijk. Het object (de taart) is ontstaan, is niet zelf, is vergankelijk. Het oogbewustzijn is ontstaan door contact tussen vergankelijk oog en vergankelijk object. Dat oogbewustzijn kan dus niet een zelf zijn, maar het is oorzakelijk ontstaan, vergankelijk, niet zelf.
   Dat alles is ontstaan en zal weer vergaan. Er is geen "ik", geen ego, geen zelf in te bespeuren. Er zijn alleen losse elementen. Er is dus in feite helemaal geen reden om eraan vast te hechten. Maar zoals wijlen de eerwaarde Nyanaponika zo treffend onderwees: "Het bewustzijn is als een parasiet. Het eigent zich alles toe."
   Dat bewustzijn dat zich alles toeëigent is de oorzaak voor lijden. Het is de oorzaak voor steeds weer geboren worden. Want samen met dat bewustzijn is steeds voorkeur naar iets of afkeer van iets verbonden.
Het is nu de taak van ons om door middel van het volgen van de leer van de Boeddha dat bewustzijn te bevrijden van die voorkeur en afkeer.

   De bevrijding van lijden, Nibbana wordt bereikt door het geheel en al opheffen van begeerte en van haat en van onwetendheid. Nu gaat het bewustzijn nog samen met de metgezellen voorkeur en afkeer en onwetendheid. De Boeddha noemde dat het samengestelde bewustzijn. Nibbana is een toestand met een enkelvoudig bewustzijn. Geen metgezellen van voorkeur en afkeer meer, geen onwetendheid meer.
   Door geleidelijk te leren: 'dat ben ik niet, dat is niet mijn zelf, dat is niet van mij,' wordt het bewustzijn bevrijd van de verkeerde meningen.
   Meer is er niet.

   Alles kan dienen als object voor begeerte, verlangen: kleuren en vormen, geluiden en geuren, smaken en aanrakingen, ideeën en gedachten. De begeerte zit niet in het oog, zit niet in het object (in dit geval de taart), maar de begeerte ontstaat door onwijs nadenken.

   Met afkeer is het precies hetzelfde. Bij de tandarts komt meestal al angst op bij het horen van het geluid dat de boor maakt. En als de boor de tand raakt, is er de vrees dat de tandarts te ver boort en de zenuw raakt. Maar het geluid doet geen pijn. Het geluid is ontstaan en zal weer vergaan. De boor is ontstaan en zal weer vergaan. De tand is ontstaan en zal weer vergaan. De zenuw is ontstaan en zal weer vergaan. Door contact van de boor met de tand ontstaat een gevoel. Dat gevoel is ontstaan zal weer vergaan. Bij dat alles is er sprake van bewustzijn. Bewustzijn dat er een geluid is (horen); bewustzijn dat er een boor is (zien); bewustzijn dat er een gaatje in de tand is (voelen); bewustzijn dat de tandarts gaat boren. Bewustzijn dat men bang is voor pijn. Het is steeds een ander bewustzijn dat ontstaat en weer vergaat. En die soorten van bewustzijn zijn niet zelf; ze zijn niet van mij, ze behoren mij niet toe. De objecten waarvan men zich bewust is, gedachten, gevoel, boor, tand, zijn ontstaan, zijn niet zelf, zijn vergankelijk. Daarvan kan men niet zeggen dat ze mij toebehoren, dat ben ik niet.
   Zo ziet men dan overeenkomstig de waarheid. Het bewustzijn is niet gelijk aan het zintuig en niet gelijk aan het object, maar is ontstaan door contact van beide. Het bewustzijn dat zo ontstaat is niet gelijk aan het zintuig. Toch denkt men dat ik zie, m.a.w. dat het bewustzijn ziet. Het bewustzijn dat zo ontstaat is niet gelijk aan het object. Ik zie een taart; ik zie een boor.
   In werkelijkheid is er alleen een bewustzijn ontstaan dat er een taart is, dat er een boor is. Het bewustzijn is niet gelijk aan de taart, niet gelijk aan de boor. Het bewustzijn eet niet, proeft niet, voelt niet. Er ontstaat een gevoel. Maar gevoel en bewustzijn zijn niet gelijk. Het bewustzijn voelt geen pijn. Maar omdat het bewustzijn zich alles toeëigent (dat ben ik, dat is van mij) is er de mening dat het bewustzijn pijn heeft. Ik voel pijn.
   Er is alleen een gevoel zonder eigenaar.

   Bij de taart idem. Er is alleen een smaak. Het lekkere of niet lekkere wordt toegevoegd.

   Dat ben ik niet, dat is niet mijn zelf, - zo denkend wordt het bewustzijn vrijer.
   De Boeddha onderwees dat er alleen zien, horen, ruiken, proeven, denken moet zijn, zonder iets toe te voegen.
   Als men iets toevoegt, wordt dat "meervoudig bestaan" genoemd. Zonder iets toe te voegen is "enkelvoudig bestaan".
        Enkelvoudig bestaan is het hebben van een bewustzijn zonder de metgezellen begeerte, haat en onwetendheid. Enkelvoudig bestaan is niet samengesteld. Wat niet is samengesteld, kan niet uiteen vallen.

   Het samengestelde bewustzijn is persoonlijkheid. Het niet samengestelde bewustzijn is de opheffing van persoonlijkheid.

   Als men het enkelvoudig bewustzijn heeft verworven, (dus als alle begeerte, alle voorkeur, alle haat, alle afkeer, en alle onwetendheid is verwijderd) dan is men als iemand die een documentaire maakt over dieren. Hij zal niet ingrijpen als een wild dier een onschuldig lammetje verscheurt; hij zal niet ingrijpen als een ooievaar een kikker opeet. Hij kijkt toe en legt het vast op de film. Hij is alleen toeschouwer. Hij heeft geen voorkeur voor het ene dier en een afkeer van het andere dier, heeft geen medelijden met het ene of ontzag voor het andere dier. Hij is alleen een toeschouwer, legt alles vast op film.

   Deze gedachten zijn niet door een "ik" gedacht, maar zijn ontstaan, door oorzaken. Als ik niet gelezen had over de leer van de Boeddha, als ik niet zulke goede geestelijke leraren had gehad in Sri Lanka, India en Thailand, als ik niet met Boeddhaforum in contact was gekomen, als ik niet deze bijdragen over persoonlijkheidsvisie had gelezen, dan waren deze gedachten niet opgekomen, niet ontstaan. In het normale spraakgebruik heet dat: dan had ik dat niet gedacht.

   Om de persoonlijkheidsvisie helemaal op te geven, is oefening nodig. Eerst moet men afleren te denken dat er een zelf bestaat. Dan moet men aanleren dat door omstandigheden iets gebeurt, iets ontstaat, dat er geen zelf is, dat alles vergankelijk is. Heeft men dan het oorzakelijke ontstaan ingezien en het vergankelijke, het zijn zonder een zelf, dan is men op de goede weg.
   
   Contemplatie over afkeer van de hele wereld bestaat hierin: men geeft de betrokkenheid met deze wereld op. Men geeft het hechten aan deze wereld op. Men geeft geestelijke vooroordelen, verkeerde meningen en verborgen neigingen betreffende deze wereld op. En doordat men er niet naar verlangt maar ze opgeeft, daardoor wordt men onthecht (vrij). (A.V.108).


Groet,
Nico

Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #51 Gepost op: 25-03-2017 17:37 »
Persoonlijkheidsvisie

   De vraag werd gesteld: Suggereert de leer van: 'dit ben ik niet, dit is niet van mij, dit is niet mijn zelf,' dat er iets is waarvan men kan zeggen dat ik dat ben, dat het van mij is, dat het mijn zelf is?

   Die vraag werd ook al ten tijde van de Boeddha gesteld. Wel, er is niets waarvan men kan zeggen dat het mijn zelf is. Wie meent dat er meer is dan wat de Boeddha onderwees, is op een dwaalspoor.
   

......   Dat ben ik niet, dat is niet mijn zelf, - zo denkend wordt het bewustzijn vrijer.
   De Boeddha onderwees dat er alleen zien, horen, ruiken, proeven, denken moet zijn, zonder iets toe te voegen.
   Als men iets toevoegt, wordt dat "meervoudig bestaan" genoemd. Zonder iets toe te voegen is "enkelvoudig bestaan".
        Enkelvoudig bestaan is het hebben van een bewustzijn zonder de metgezellen begeerte, haat en onwetendheid. Enkelvoudig bestaan is niet samengesteld. Wat niet is samengesteld, kan niet uiteen vallen.

   Het samengestelde bewustzijn is persoonlijkheid. Het niet samengestelde bewustzijn is de opheffing van persoonlijkheid.

Als men het enkelvoudig bewustzijn heeft verworven, (dus als alle begeerte, alle voorkeur, alle haat, alle afkeer, en alle onwetendheid is verwijderd) dan is men als iemand die een documentaire maakt over dieren................

Zo geformuleerd lijkt het toch of je dan kan zeggen dat je 'de verwerver' bent van 'enkelvoudig bewustzijn.'
Of,omdat een . verwerver' nog neigt naar een bezitter,kun je dan zeggen dat je 'het enkelvoudig bewustzijn' bent....

Verder denk ik niet dat er iets mis is met verlangen en afkeer.
Het lijden ontstaat in de overdrijving hiervan lijkt mij.

Zo is het verlangen naar die taart in jouw voorbeeld niet louter een verlangen, maar veeleer een obsessief verlangen. 
Je hebt ook niet genoeg aan een puntje, nee: gelijk drie. Tsja das vragen om problemen.

Genieten van een puntje taart lijkt mij niks mis mee.

Maar....zo zie ik het....
« Laatst bewerkt op: 25-03-2017 17:47 door DirkJan »

Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #52 Gepost op: 25-03-2017 17:45 »
Zo geformuleerd is het in het normale spraakgebruik.

Eigenlijk zou het moeten zijn: als meervoudig bewustzijn plaats heeft gemaakt voor enkelvoudig bewustzijn. Er is immers niemand die het verwerft. En dat enkelvoudig bewustzijn is men ook niet. Het is immers vrij van de mening "ik ben". Er ontstaat dan alleen bewustzijn, zonder meer.

Nico


Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #53 Gepost op: 25-03-2017 17:49 »
..in dat geval ben 'ik' 'bewustzijn zonder meer'....

Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #54 Gepost op: 25-03-2017 18:00 »
bewustzijn ontstaat en vergaat. Men kan niet zeggen dat "ik" dat bewustzijn ben. En met bewustzijn zonder meer wordt bedoeld bewustzijn zonder dat begeerte of afkeer of onwetendheid erbij is.
Het blijft moeilijk om het uit te leggen. Het moet ingezien worden.

Nico

Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #55 Gepost op: 25-03-2017 18:04 »
...Ja...

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #56 Gepost op: 25-03-2017 19:27 »
Zo geformuleerd is het in het normale spraakgebruik.

Eigenlijk zou het moeten zijn: als meervoudig bewustzijn plaats heeft gemaakt voor enkelvoudig bewustzijn. Er is immers niemand die het verwerft. En dat enkelvoudig bewustzijn is men ook niet. Het is immers vrij van de mening "ik ben". Er ontstaat dan alleen bewustzijn, zonder meer.

Nico

Ik stuit regelmatig op het idee dat er juist een zogenaamd ongeboren gewaarzijn is. Hoe sta je hier tegenover?

groet,
Siebe



Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #57 Gepost op: 25-03-2017 19:42 »
Verder denk ik niet dat er iets mis is met verlangen en afkeer.
Het lijden ontstaat in de overdrijving hiervan lijkt mij.

Zo is het verlangen naar die taart in jouw voorbeeld niet louter een verlangen, maar veeleer een obsessief verlangen. 
Je hebt ook niet genoeg aan een puntje, nee: gelijk drie. Tsja das vragen om problemen.

Genieten van een puntje taart lijkt mij niks mis mee.

Maar....zo zie ik het....

Dan ben je niet de enige. Ik sprak een tijd met een dzogchen-beoefenaar en hij sprak vaak over het zogenaamde 'proportioneel genieten' binnen dzogchen. Hij gaf ook aan dat het probleem vooral zit in de overdrijving ja, wanneer je merkt dat obsessie speelt, als je geest iets maar niet los kan laten, bij merkbare verslaving, dat soort toestanden. Dan waren er speciale zuiveringsoefeningen om hiermee aan de slag te gaan. Maar speelt dit niet, dan kan men 'gewoon proportioneel genieten' zo zei hij.

Maar als ik de Pali sutta's lees dan proef ik een strengere sfeer ten aanzien van verlangens naar zintuiglijke genot. 

groet,
 







Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #58 Gepost op: 25-03-2017 19:47 »
Het lijkt er inderdaad op dat in de soetra's
al het verlangen en
alle afkeer over een kam worden geschoren.

Van de andere kant wordt er in de soetra's onmiskenbaar van
de middenweg gesproken

Mijn ervaring is dat de middenweg voldoet...
Het maakt mijn leven de moeite waard en levens waardig

« Laatst bewerkt op: 25-03-2017 19:52 door DirkJan »

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #59 Gepost op: 25-03-2017 20:06 »
Ik deel dat met je. Het is voor mij te zwaar ook, merk ik, me te gaan onthouden van lekkers.
Eerlijk gezegd kost het me moeite om na het avondeten nog niet even wat lekkers te eten, een broodje pindakaas, een stukje kaas, een lekkere appel. Ik ben wel verslavingsgevoelig heb ik gemerkt.

Volgens mij is het idee achter het inzien van het gevaar van de honger naar zintuiglijk genot, dat zulke wilsactiviteit voeding vormt voor wedergeboorte. Op zich zou er niks mis zijn met genieten zelf maar wat anders is de intentie, het gericht uit zijn op genot. Dit is volgens de leer een neiging die bindt aan samsara.

groet

Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #60 Gepost op: 25-03-2017 20:13 »
Het eten van een broodje pindakaas na het eten kan natuurlijk geen kwaad.
Het wordt pas een probleem/lijden, als je toevallig eens geen pindakaas in huis hebt en de winkels zijn dicht en je buren hebben ook geen pindakaas en dat je dan langzaam aan door begint te draaien omdat je potverdikke perse dat broodje pindakaas moet hebben.
Dat je er rusteloos en gefrustreerd van wordt en dat je er niet van kan slapen.
Kijk,dan heb je een probleem.
Dat is de overdrijving, de obsessieve begeerte,het dwingende verlangen, waarover het in de Dharma volgens mij gaat.

Ik heb natuurlijk ook het zwelgen gedaan en de ascese.
Het leidt nergens toe.
 Of je ben een blad in de winden van verlangen,
overgeleverd aan je impulsen.
 Of je bent voortdurend in gevecht.

Bovendien is naast de middenweg
ook geweldloosheid een thema in de Dharma.
En vechten is niet bepaald geweldloos,
ook niet als het met/tegen
jezelf is.
« Laatst bewerkt op: 25-03-2017 20:45 door DirkJan »

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #61 Gepost op: 25-03-2017 20:43 »
Het eten van een broodje pindakaas na het eten kan natuurlijk geen kwaad.
Het wordt pas een probleem/lijden, als je toevallig eens geen pindakaas in huis hebt en de winkels zijn dicht en je buren hebben ook geen pindakaas en dat je dan langzaam aan door begint te draaien omdat je potverdikke perse dat broodje pindakaas moet hebben.
Dat je er rusteloos en gefrustreerd van wordt en dat je er niet van kan slapen.
Kijk,dan heb je een probleem.
Dat is de overdrijving, de obsessieve begeerte,het dwingende verlangen, waarover het in de Dharma volgens mij gaat.

ja, in het Engels noemen ze dit 'craving'. Dat kun je vertalen als hunkeren. Hunkeren is sowieso leedvol, het is een gevoel van gemis en behoeftigheid, van gebrek en rusteloosheid. Je moet iets...iets lekkers eten, iemand zien, iets...

Eten vind ik een heel ding. Ik ben gaan matigen met eten maar ook dat vind ik al lastig. Vroeger heb ik me helemaal suf gegeten aan snoep op school, elke dag ponden, achter elkaar, en ik denk toch dat ik nu wel de kwalijke gevolgen daarvan merk.


Ik heb natuurlijk ook het zwelgen gedaan en de ascese, het leidt nergens toe.
Of je bent voortdurend in gevecht of je ben een blad in de winden van verlangen, overgeleverd aan je impulsen.

Bovendien is naast de middenweg ook geweldloosheid een thema in de Dharma.
En vechten is niet bepaald geweldloos,
ook niet als het met/tegen
jezelf is.

Ik zie wat je zegt en heb ook wel die ervaring.

Maar ik denk ook dat als je oersterk bent, zoals de Boeddha en Milarepa, dan kom je er waarschijnlijk doorheen. Dan keren natuurlijk ook de latente neigingen zich als messen tegen je, maar als je echt vol volharding en kracht bent, dan kun je denk ik wel voorbij al die menselijke behoeftigheid gaan zoals de honger naar genot, naar aandacht, erkenning, plezier, gezelschap etc.
Maar zo sterk ben ik niet. Zoveel kracht heb ik niet. Zoveel toewijding heb ik niet. Ik heb ook niet het gevoel dat dit nou ook echt essentieel is, zulke beproeving.

groet,




Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #62 Gepost op: 25-03-2017 20:58 »
Maar ik denk ook dat als je oersterk bent, zoals de Boeddha en Milarepa, dan kom je er waarschijnlijk doorheen. Dan keren natuurlijk ook de latente neigingen zich als messen tegen je, maar als je echt vol volharding en kracht bent, dan kun je denk ik wel voorbij al die menselijke behoeftigheid gaan zoals de honger naar genot, naar aandacht, erkenning, plezier, gezelschap etc.
Maar zo sterk ben ik niet. Zoveel kracht heb ik niet. Zoveel toewijding heb ik niet. Ik heb ook niet het gevoel dat dit nou ook echt essentieel is, zulke beproeving.

groet,

Sja ... Jan Akkerman is een geweldig gitarist, en kan een inspirerend voorbeeld zijn voor beginnende gitaristen.
Maar om nou gelijk zo goed te willen kunnen spelen als hij...

Bovendien heeft hij het zelf ook niet cadeau gekregen he..

(kwilde eens een ander woord dan 'de Boeddha' gebruiken)

Ik bedoel dat je ook een beetje tevreden mag zijn met wie en waar  je bent.
En niet steeds jezelf naar beneden praten omdat je alleen maar kijkt naar wat er bij je ontbreekt of waaraan je volgens jezelf opgelegde ideale maatstaven niet aan voldoet of whatever....

De Dharma is niet bedoeld om het leven af te schaffen,
het is bedoeld om het lijden op te heffen...

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #63 Gepost op: 25-03-2017 21:17 »
Nou ben ik sprakeloos ;D

Leuk je weer even gesproken te hebben!

Ik tref je wellicht later weer eens.

alle goeds,


Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #64 Gepost op: 25-03-2017 21:30 »
Dank je.

Fijne zondag!

Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #65 Gepost op: 26-03-2017 08:15 »
Mensen,

Of het gegeven voorbeeld zich in het verleden inderdaad precies zo heeft afgespeeld, weet ik niet meer.
Het gegeven voorbeeld is alleen om aan te tonen dat bij het zien, horen etc. begeerte en afkeer kan ontstaan. Verder toont het voorbeeld aan dat onbeteugelde begeerte iemand tot onverstandige dingen kan aanzetten. Verder toont het voorbeeld dat begeerte naar iets door omstandigheden kan veranderen in afkeer.
De geest, het bewustzijn is als een bergstroom: eerst is het water ervan heel helder. Door bijkomende modder wordt het water troebel. In een zuiveringsinstallatie wordt het water weer heel zuiver. Er komen zelfs nog speciale bestanddelen bij.

Nico


Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #66 Gepost op: 26-03-2017 13:13 »
bewustzijn ontstaat en vergaat. Men kan niet zeggen dat "ik" dat bewustzijn ben. En met bewustzijn zonder meer wordt bedoeld bewustzijn zonder dat begeerte of afkeer of onwetendheid erbij is.
Het blijft moeilijk om het uit te leggen. Het moet ingezien worden.

Hallo Nico,

Onlangs las ik in het boeddhistisch dagblad dat een zogenaamd ongeboren gewaarzijn een geur waarneemt of een gedachte. Hoe sta jij hier tegenover?

groet,



Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #67 Gepost op: 26-03-2017 17:37 »
Hallo Siebe,

Over dit onderwerp weet ik nagenoeg niets. Ik heb echter juist vandaag een leerrede vertaald waar je wellicht iets aan hebt.

AN.IX.37   De wonderbaarlijke leer

   Eens verbleef de eerwaarde Ananda in het Ghosita-klooster bij Kosambi. Daar wendde hij zich tot de monniken:
   "Broeders, het is wonderbaarlijk, het is verbazingwekkend hoe de Verhevene, de Kenner, de Ziener, de Heilige, de volmaakt Verlichte temidden van de benauwdheid de uitweg heeft ingezien, tot zuivering van de wezens, tot overwinning van zorg en klagen, tot opheffing van pijn en droefenis, tot het verkrijgen van de juiste weg en tot verwerkelijking van Nibbana.
   Hetzelfde oog en dezelfde vormen zullen weliswaar blijven, maar dat gebied van de zintuigen zal men niet meer   gewaarworden.
   Hetzelfde oor en dezelfde tonen zullen weliswaar blijven, maar dat gebied van de zintuigen zal men niet meer gewaarworden.
   Dezelfde neus en dezelfde geuren zullen weliswaar blijven, maar dat gebied van de zintuigen zal men niet meer gewaarworden.
   Dezelfde tong en dezelfde smaken zullen weliswaar blijven, maar dat gebied van de zintuigen zal men niet meer gewaarworden.
   Hetzelfde lichaam en dezelfde lichamelijke indrukken zullen weliswaar blijven, maar dat gebied van de zintuigen zal men niet meer gewaarworden."
   Na deze woorden sprak de eerwaarde Udayi als volgt tot de eerwaarde Ananda:
   "Broeder, terwijl men dat gebied van de zintuigen niet meer gewaarwordt, bezit men dan toch waarneming of niet?"
   "Broeder, men bezit daarbij waarneming, men is daarbij niet zonder waarneming."
   "Maar welke waarneming bezit men, wanneer men dat gebied van de zintuigen niet meer waarneemt?"
   "Broeder, daar verkrijgt de monnik het gebied van 'ruimte is oneindig.' Tijdens een dergelijke waarneming neemt men dat gebied van de zintuigen niet meer waar.
   Verder verkrijgt de monnik het gebied van 'bewustzijn is oneindig'. Tijdens een dergelijke waarneming neemt men dat gebied van de zintuigen niet meer waar.
   Verder verkrijgt de monnik het gebied van 'niets is er.' Ook tijdens een dergelijke waarneming neemt men dat gebied van de zintuigen niet meer waar.
   Broeder, eens verbleef ik bij Saketa, in het hertenpark van het Añjana-bos. De non Jatilagāhiyā kwam toen naar me toe en vroeg: "Eerwaarde Ananda, welk resultaat wordt door de Verhevene toegezegd aan die concentratie die niet toegewend is noch afgewend, noch op moeizaam verkregen onderdrukking berust, die ten gevolge van haar bevrijding gevestigd is, ten gevolge van haar vastheid vol zaligheid is, ten gevolge van haar zaligheid niet meer tot wankelen wordt gebracht?"
   Deze vraag van de non Jatilagāhiyā werd door mij als volgt beantwoord:
   "Zuster, een dergelijke concentratie die niet toegewend is noch afgewend, noch op moeizaam verkregen onderdrukking berust, die ten gevolge van haar bevrijding gevestigd is, ten gevolge van haar vastheid vol zaligheid is, ten gevolge van haar zaligheid niet meer tot wankelen wordt gebracht, een dergelijke concentratie heeft het hoogste weten als resultaat: dat heeft de Verhevene gezegd."
   "Broeder, ook tijdens een dergelijke waarneming neemt men dat gebied van de zintuigen niet meer waar."


Er is dus waarneming zonder het gebied van de zintuigen waar te nemen.

Groeten
« Laatst bewerkt op: 23-02-2018 21:07 door nico70+ »

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #68 Gepost op: 26-03-2017 21:20 »
Hallo Nico,

Erg bedankt voor deze sutta.

Opvallend is dat Ananda het mentale zintuig, met diens domein van mentale gewaarwordingen, zoals van ideeen, plannen, gedachten, emoties etc. niet noemt.

Klopt het dat 'ruimte is oneindig', 'bewustzijn is oneindig', 'nietsheid' behoren tot het mentale domein en worden waargenomen door het mentale zintuig?

groet,


Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #69 Gepost op: 27-03-2017 10:27 »
Hallo Siebe,

Je vroeg iets over het mentale zintuig.

Citaat
Opvallend is dat Ananda het mentale zintuig, met diens domein van mentale gewaarwordingen, zoals van ideeen, plannen, gedachten, emoties etc. niet noemt.

Klopt het dat 'ruimte is oneindig', 'bewustzijn is oneindig', 'nietsheid' behoren tot het mentale domein en worden waargenomen door het mentale zintuig?
Hoewel ik geen enkele ervaring heb in de door jou genoemde meditatieve gebieden, zal ik proberen een uitleg te geven aan de hand van meerdere teksten.

   Veel mediterenden zijn van mening dat de verdiepingen zoiets zijn als een soort 'blackout' (of 'whiteout'). In de suttas tot dit thema worden behalve de vijf geestelijke factoren [beginconcentratie van de geest en aanhoudende concentratie ervan, vervoering, zaligheid, geestelijke eenwording] verder nog vermeld contact (phassa), gevoel (vedanā), waarneming (saññā), wil (cetanā) en geest (citta); ook ijver (chanda), vastbeslotenheid (adhimokkha), energie (viriya), oplettendheid (sati), gelijkmoedigheid (upekkhā) en opmerken (manasikāra) worden genoemd.  (noot 2 bij MN.111).

   Er zijn vier meditatieve verdiepingen in de sfeer van vorm, ook de jhanas genoemd; en er zijn vier verdiepingen in de vormloze sfeer, de onstoffelijke meditatieve verdiepingen. Zij worden ook 'vertoeven in onbeweeglijkheid' genoemd.
Hierboven gaat het om de onstoffelijke verdiepingen.

5   Door het opheffen van waarnemingen van het lichaam en het verdwijnen van waarnemingen van voorwerpen en met de gedachte 'oneindig is de ruimte' komt men in het gebied van de 'ruimte is oneindig.' - Hier is nog denken, hier is nog sprake van het mentale zintuig. Maar tijdens een dergelijke waarneming neemt men dat gebied van de zintuigen niet meer waar. (zie: A.IX.37) – Volgens mij is 'het gebied van de zintuigen' gelijk aan 'het lichaam'. Men neemt dus in deze verdieping het lichaam met de zintuigen ervan niet meer waar.

6   Men overwint dat gebied van de ruimte-oneindigheid en men bereikt dan met de gedachte ‘Oneindig is het bewustzijn’ het gebied van de bewustzijns-oneindigheid. - Ook hier is nog steeds denken aanwezig.
   In deze meditatieve sfeer neemt men het gebied van de zintuigen niet meer waar. (zie: AN.IX.37) – Er is wel de waarneming van het gebied van 'bewustzijn is oneindig,' en o.a. nog de oplettendheid, de gelijkmoedigheid en het opmerken. (zie MN.111)

7   Men overwint dat gebied van de bewustzijns-oneindigheid en men bereikt  met de gedachte ‘Niets is er’ het gebied van de niets-is-er sfeer. - Hier is nog steeds sprake van denken, van het mentale zintuig.
   Tijdens een dergelijke waarneming neemt men het gebied van de zintuigen niet meer waar. (zie: AN.IX.37) Er is wel de waarneming van het gebied van 'niets is er.' (zie MN.111)

   Degene die een meester is in de meditatieve verdiepingen, de Arahant, overweegt: "Al deze meditatieve verdiepingen zijn samengesteld. Ze zijn vergankelijk en aan beëindiging onderworpen." (Zie AN.XI.17)

8   Door volledige overwinning van het gebied van de niets-is-er sfeer bereikt men het gebied van noch-waarneming-noch-niet-waarneming. (zie SN.16.9; SN.28.8; MN.26; MN.111; AN.IV.190)

   De Arahant begrijpt dat er een ontkomen aan die vergankelijke toestanden bestaat. (Zie MN.111) Hij overweegt: "Waar de waarnemingen van de zintuigen en van vormen en van de meditatieve sferen zonder rest eindigen, dat is het vredige, dat is het verhevene, namelijk het gebied van noch waarneming noch niet waarneming." (zie MN.106) Verder overweegt hij: "Ook deze meditatieve verdieping is samengesteld. Ze is vergankelijk en aan beëindiging onderworpen." (zie AN.XI.17)

 ...  waarnemingen van het gebied van niets is er en waarnemingen van het gebied van noch waarneming noch niet waarneming, - dat is persoonlijkheid, zover als persoonlijkheid zich uitstrekt. (zie MN.106)

8a   Wanneer men volledig het gebied van noch-waarneming-noch-niet-waarneming heeft overwonnen, bereikt men de opheffing van waarneming en gevoelen. En men verblijft erin. (zie SN.16.9; SN.28.9; MN.111) En wijze inziende zijn de neigingen bij die persoon verdwenen. (zie MN.26; MN.111).

NB. Het opheffen van waarneming en gevoel is niet een 'negende verdieping' maar een toestand waarin de geestelijke processen tijdelijk volledig ophouden. Ze komt tot stand door de combinatie van kalmte van geest en bovenwereldlijk inzicht. Voorwaarde is minimaal de vernietiging van de vijf lagere boeien. Die toestand is dus mogelijk bij niet meer wederkerenden en Arahants die meester zijn in de vormloze gebieden. (noten bij MN.66)

   De eerwaarde Sariputta trad oplettend uit die bereikingstoestand. Daarna beschouwde hij de verleden toestanden die beëindigd en veranderd waren, op de volgende manier: 'Deze toestanden treden dus inderdaad in verschijning nadat zij voorheen niet aanwezig waren. Na het aanwezig zijn ervan vallen ze uiteen.' Met betrekking tot die toestanden vertoefde hij zonder voorkeur, zonder afkeer, onafhankelijk, ongebonden, vrij, bevrijd, met een ongelimiteerd hart. Hij begreep 'Er is verder niets meer te doen,' en met het beoefenen van die bereikingstoestand bevestigde hij dat er niets meer is. (M.111)
   De Arahant overweegt: "Ook deze meditatieve verdieping is samengesteld. Ze is vergankelijk en aan beëindiging onderworpen."  (zie AN.XI.17)

   Wanneer iemand het ophouden van waarneming en gevoel bereikt, houdt eerst de formatie van spreken op, dan de formatie van het lichaam, en dan de formatie van de geest. (MN.44)

   Wanneer iemand uit de toestand van het ophouden van waarneming en gevoel is uitgetreden, dan richt zijn geest zich op afgescheidenheid, neigt zich naar afgescheidenheid, streeft naar afgescheidenheid. (MN.44)

   Tijdens de meditatieve verdieping nr 8a houdt dus de formatie van de geest tijdelijk op. Wanneer men uit die toestand is getreden, is er weer sprake van de geest.

Verschil tussen een dode en iemand die het ophouden van waarneming en gevoel bereikt heeft

   De vijf zintuigen hebben ieder een eigen veld, een eigen gebied. Ze ervaren niet het veld van een ander zintuig. De zintuigen om te zien, te horen, te ruiken, te proeven en aan te raken, – die vijf zintuigen hebben ieder een eigen veld, een eigen gebied. Ze vinden hulp in de geest, en de geest maakt hun velden en gebieden mee.
   De vijf zintuigen zijn afhankelijk van levenskracht. De levenskracht is afhankelijk van hitte. Hitte is afhankelijk van levenskracht.
   Net zoals bij een brandende olielamp het licht ervan afhankelijk is van de vlam, en de vlam begrepen wordt in afhankelijkheid van het licht, evenzo staat levenskracht in afhankelijkheid van hitte en staat hitte in afhankelijkheid van levenskracht.
   Formaties van het leven zijn niet tot voelende dingen. Wanneer formaties van het leven tot voelende dingen waren, dan zou men iemand die in de uitdoving van waarneming en gevoel intreedt, niet meer daaruit zien opduiken. Omdat 'formaties' de ene zaak zijn en 'tot voelende dingen' een andere zaak, kan men iemand die in de uitdoving van waarneming en gevoel intreedt, weer daaruit zien opduiken. (M.43)
   Wanneer dit lichaam beroofd is van drie toestanden, namelijk levenskracht, hitte en bewustzijn, dat wordt het opgegeven, achtergelaten, dan laat men het liggen, zonder wil als een stuk hout.
   Het verschil tussen iemand die dood is en iemand die in de uitdoving van waarneming en gevoel is ingetreden, is als volgt. Bij iemand die dood is zijn de lichamelijke formaties beëindigd, tot rust gekomen; de spraakformaties zijn beëindigd en tot rust gekomen; de geestelijke formaties zijn beëindigd en tot rust gekomen; zijn levenskracht is uitgeput, zijn hitte is vervluchtigd; en zijn zintuiglijke vermogens zijn volledig vervallen. En bij iemand die is ingetreden in het uitdoven van waarneming en gevoel, hebben de lichamelijke formaties opgehouden en zijn tot rust gekomen, hebben de spraakformaties opgehouden en zijn tot rust gekomen, hebben de geestelijke formaties* opgehouden en zijn tot rust gekomen, maar zijn levenskracht is niet uitgeput, zijn hitte is niet vervluchtigd, en zijn zintuiglijke vermogens zijn gereinigd. Dat is het verschil tussen een dode en iemand die in de uitdoving van waarneming en gevoel is ingetreden. (M.43)

* Bedoeld is niet dat daden met lichaam, in spreken en met de geest eindigen, maar dat ademhaling, denken, waarneming en gevoel eindigen. (vgl. MN.44). [ voetnoot bij MN.43]


   Tot zover de teksten. Ik hoop dat je er iets aan hebt. Het klopt in ieder geval dat 'ruimte is oneindig', 'bewustzijn is oneindig', 'nietsheid' worden waargenomen door het mentale zintuig.

Groeten
Nico

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #70 Gepost op: 27-03-2017 11:51 »

8a   Wanneer men volledig het gebied van noch-waarneming-noch-niet-waarneming heeft overwonnen, bereikt men de opheffing van waarneming en gevoelen. En men verblijft erin. (zie SN.16.9; SN.28.9; MN.111) En wijze inziende zijn de neigingen bij die persoon verdwenen. (zie MN.26; MN.111).

Hallo Nico, bedankt weer voor deze uiteenzetting.

Ja, dat heb ik ook zo begrepen. Dat betekent dat iemand dan Nibbana realiseert, toch?

NB. Het opheffen van waarneming en gevoel is niet een 'negende verdieping' maar een toestand waarin de geestelijke processen tijdelijk volledig ophouden. Ze komt tot stand door de combinatie van kalmte van geest en bovenwereldlijk inzicht. Voorwaarde is minimaal de vernietiging van de vijf lagere boeien. Die toestand is dus mogelijk bij niet meer wederkerenden en Arahants die meester zijn in de vormloze gebieden. (noten bij MN.66)

   De eerwaarde Sariputta trad oplettend uit die bereikingstoestand. Daarna beschouwde hij de verleden toestanden die beëindigd en veranderd waren, op de volgende manier: 'Deze toestanden treden dus inderdaad in verschijning nadat zij voorheen niet aanwezig waren. Na het aanwezig zijn ervan vallen ze uiteen.' Met betrekking tot die toestanden vertoefde hij zonder voorkeur, zonder afkeer, onafhankelijk, ongebonden, vrij, bevrijd, met een ongelimiteerd hart. Hij begreep 'Er is verder niets meer te doen,' en met het beoefenen van die bereikingstoestand bevestigde hij dat er niets meer is. (M.111)
   De Arahant overweegt: "Ook deze meditatieve verdieping is samengesteld. Ze is vergankelijk en aan beëindiging onderworpen."  (zie AN.XI.17)

Even voor mijn duidelijkheid, wordt hier nu gezegd dat de staat of toestand die wordt aangeduid als 'de beëindiging/opheffing van waarneming & gevoel'  ook voorwaardelijk ontstaat en bestaat, vergankelijk is en aan beëindiging onderworpen?

Wat ik me verder afvraag, als er geen waarneming & gevoel is, en geen formatie van geest plaatsvindt, wat is er dan op dat moment he?

   Tot zover de teksten. Ik hoop dat je er iets aan hebt. Het klopt in ieder geval dat 'ruimte is oneindig', 'bewustzijn is oneindig', 'nietsheid' worden waargenomen door het mentale zintuig.

Duidelijk.

groet,

Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #71 Gepost op: 27-03-2017 12:50 »
Hallo Siebe,

   Inderdaad wordt er gezegd dat de toestand van het gebied van noch-waarneming-noch-niet-waarneming tijdelijk is.

   Je vraagt je verder af, als er geen waarneming & gevoel is, en geen formatie van geest plaatsvindt, wat er dan op dat moment is.
   Zoals geschreven, ik heb er geen eigen ervaring mee. Dus je zult je zelf moeten inspannen om die toestand te bereiken. Dan weet je het uit eigen ervaring. Kan misschien wel lang duren eer je zover bent.

   En wat Nibbana betreft: Men realiseert Nibbana, zodra de neigingen volledig zijn opgedroogd, niet meer bestaan. Dat kan het geval zijn in de meditatieve sferen nrs. 6-8a.
   Maar Nibbana kan ook verwerkelijkt worden zonder de meditatieve verdiepingen te beheersen.
   Degenen die volmaakt zijn, die heilig zijn, die vrij van neigingen zijn, die het werk hebben gedaan, die de last hebben afgelegd, die het heil hebben verkregen, die de boeien van het bestaan hebben uitgedroogd, die door volmaakte hoogste inzicht bevrijd zijn, voor deze lieden zijn de vijf hindernissen overwonnen, met wortel en al geveld, zodat die niet meer kunnen ontstaan. (SN.54.12)

   Als men de 8 meditatieve verdiepingen of een ervan bereikt, dan is men een lichaamsgetuige. Enkele van de neigingen zijn opgeheven. (vgl. A.IX.43).

   Iemand die op beide soorten bevrijd is, is degene die met het lichaam contact opneemt met die bevrijdingen die vredig en vormloos zijn en vormen transcenderen, en die daarin vertoeft; zijn neigingen zijn vernietigd doordat hij ze met wijsheid ziet. - Hij heeft de taak volbracht. (MN.70)

   Degene die door wijsheid bevrijd is, de door inzicht gerijpte (ditthippatto) heeft de weg van inzicht (vipassana) gevolgd, zonder de verdiepingen bereikt te hebben. Maar zijn neigingen zijn vernietigd doordat hij ze met wijsheid ziet. - Hij heeft zijn taak volbracht.

   Degene die vrij is van begeerte, die onverstoorbaar is en zonder wens, hij heeft geboorte en ouderdom overwonnen.
   In zoverre men de restloze uitdoving van de begeerte ondervindt, in zoverre men de restloze uitdoving van de afkeer ondervindt, in zoverre men de restloze uitdoving van de onwetendheid ondervindt, in zoverre is Nibbāna zichtbaar hier en nu.” (AN.III.56).

   Men realiseert Nibbana dus niet enkel door de meditatieve verdiepingen; maar er moet ook een onthechten plaats vinden.

Groeten
Nico

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #72 Gepost op: 27-03-2017 17:49 »
Hallo Siebe,

   Inderdaad wordt er gezegd dat de toestand van het gebied van noch-waarneming-noch-niet-waarneming tijdelijk is.


Hallo Nico,

Geldt dat ook van de toestand aangeduid als 'de beëindiging van waarneming & gevoel'?
Bedankt ook voor de rest die je stuurde.

groet,


Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #73 Gepost op: 27-03-2017 19:01 »
Hallo Siebe,

   Ja, ook die toestand is tijdelijk. De Arahant overweegt: "Ook deze meditatieve verdieping is samengesteld. Ze is vergankelijk en aan beëindiging onderworpen." Zo'n inzicht heeft hij dan.  (A.XI.17)

   Wanneer iemand uit de toestand van het ophouden van waarneming en gevoel uittreedt, stijgt eerst de formatie van de geest op, dan de formatie van het lichaam, en dan de formatie van het praten.
   Wanneer iemand uit de toestand van het ophouden van waarneming en gevoel uitgetreden is, raken hem drie soorten van contact aan, namelijk leegheid contact, kentekenloos contact, wensloos contact. (MN.44)

   Dit laatste heeft mogelijk dezelfde betekenis als het inzien van de drie kenmerken van bestaan: niet-zelf (anatta) = leegheid contact, vergankelijkheid (anicca) = kentekenloos contact, het niet tevredenstellende, niet vervullende (dukkha) = wensloos contact.
(Noot bij MN.44)

   Dus dan zijn al die meditatieve toestanden tijdelijke toestanden. De jhanas (nrs 1-3) worden "zichtbaar welzijn" genoemd en nr 4 wordt "zalige rust" genoemd. (MN.08).
De vier onstoffelijke meditatieve verdiepingen worden "vertoeven in onbeweeglijkheid" genoemd. (AN.IV.190) en ook "zichtbaar welzijn". (MN.08)
Ze zijn wel een middel om Nibbana te bereiken. (Zie  MN.77)

   Men overweegt die vormloze meditatieve sferen en begrijpt dat ze geproduceerd zijn en veroorzaakt. En wat geproduceerd is en veroorzaakt, dat is veranderlijk en vergankelijk. (M.52)
   En door dat inzicht hecht men nergens meer aan.

Groeten
Nico
« Laatst bewerkt op: 27-03-2017 21:06 door nico70 »

Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #74 Gepost op: 28-03-2017 06:44 »
Hallo,

   Dat de meditatieve verdiepingen tijdelijke toestanden zijn, wil niet zeggen dat men niet ernaar moet streven om die toestanden te bereiken. Het geluk dat ondervonden wordt tijdens meditatie, is veel hoger en verhevener dan het geluk van zintuiglijk genot.
Zoals eerder geschreven, ik heb weinig ervaring met de meditatieve verdiepingen. Maar ik heb een goede kennis in Sri Lanka; hij heeft een heel goede leraar. Hij heeft het niveau van stroomintrede bereikt en kan de vier jhanas in- en uittreden. Hij heeft daardoor meerdere bovennatuurlijke krachten verkregen.
En ik ben bevriend met het hoofd van een tempel hier in de stad. Hij is heel kundig in meditatieve verdiepingen. Hij verzekerde mij dat hij niets voelt van de muggen die op hem zitten tijdens de meditatie. De waarneming van het lichaam is dan verdwenen.
En in de grote tempel hier in de stad wordt elk jaar in december een tweeweekse meditatie gehouden. Vorig jaar waren 61 monniken daar samen gekomen. (Tien jaar geleden waren het meer dan 100). Na het ontbijt in de tempel gaan zij naar een bos en blijven daar mediteren. Zij stralen, je ziet dat echt.

Ik wil hiermee zeggen dat het beoefenen van meditatieve verdiepingen niet tevergeefs is.

Hiermee sluit ik mijn "geschrijf" over de meditatieve verdiepingen. Het is eigenlijk een topic apart.

Groeten
Nico

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Identiteitsvisie en een hangen blijvende identiteitsbeleving
« Reactie #75 Gepost op: 29-03-2017 14:12 »
Het beëindigen van persoonlijkheids-of identiteitsvisie, sakkaya ditthi, de eerste keten, betekent (kennelijk) niet dat dan elk besef van persoonlijke identiteit voortaan verdwenen is. Dit is het thema van onderstaande sutta, vind ik.

Identiteitsvisies hebben globaal deze vorm: "Ik ben dit", of "Dít ben Ik". Maar er is ook een identiteitsbeleving die wordt aangeduid als "Ik ben" en dat zit kennelijk dieper dan identiteitsvisies, in de zin dat deze blijft hangen, ook na het prijsgeven van identiteitsvisies.

In de bovenstaande draad is deze sutta al even genoemd. Hieronder heb ik hem nu ook vertaald.

Samyutta Nikaya 22.89, Khemaka Sutta

[bron: http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn22/sn22.089.than.html]
Door mij vertaald.


Eens verbleven er vele oudere monniken te Kosambi in Ghosita´s park. En op dat moment verbleef de eerwaarde Khemaka in het Jujube-bomen park, ziekelijk, met pijn, ernstig ziek. In de namiddag verlieten de oudere monniken hun afzondering en spraken de eerwaarde Dasaka aan: “Kom, vriend Dasaka. Ga naar de monnik Khemaka toe en zeg bij aankomst tegen hem, ‘De ouderlingen, vriend Khemaka, zeggen tegen jou, “We hopen dat je beter wordt, vriend. We hopen dat je comfortabel bent. We hopen dat je pijnen minder worden en niet toenemen. We hopen dat er tekenen zijn van hun afname en niet van hun toename”’.

Tegen de oudere monniken antwoordend, “Zoals jullie zeggen, vrienden”, ging eerwaarde Dasaka naar de eerwaarde Khemaka en bij aankomst zei hij tegen hem: “De ouderlingen, vriend Khemaka, zeggen tegen jou, ‘We hopen dat je beter wordt, vriend. We hopen dat je comfortabel bent. We hopen dat je pijnen minder worden en niet toenemen. We hopen dat er tekenen zijn van hun afname en niet van hun toename’”.

“Ik word niet beter, mijn vriend. Ik ben niet comfortabel. Mijn extreme pijnen nemen toe, ze nemen niet af. Er zijn tekenen van hun toename, en niet van hun afname”.

Toen ging de eerwaarde Dasaka naar de oudere monniken toe en bij aankomst zei hij tegen hen, “De monnik Khemaka zei tegen me, ‘Ik word niet beter, mijn vriend. Ik ben niet comfortabel. Mijn extreme pijnen nemen toe, ze nemen niet af. Er zijn tekenen van hun toename, en niet van hun afname’”.

“Kom, vriend Dasaka. Ga naar de monnik Khemaka en zeg bij aankomst tegen hem, ‘De ouderlingen, vriend Khemaka, zeggen tegen jou, “Wat betreft deze vijf aan-vastklampende-aggregaten beschreven  door de Gezegende- d.w.z. vorm als een aan vastklampend aggregaat, gevoel als een aan vastklampend-aggregaat, waarneming als een aan vastklampend-aggregaat, fabricaties1 als een aan vastklampend-aggregaat, bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: beschouw je betreffende deze vijf aan vastklampende-aggregaten iets als (je)zelf of behorend tot (je)zelf2?”’.

Tegen de oudere monniken antwoordend, “zoals jullie zeggen, vrienden”, vertrok de eerwaarde Dasaka naar de eerwaarde Khemaka en bij aankomst zei hij tegen hem, “De ouderlingen, vriend Khemaka, zeggen tegen jou, ‘Wat betreft deze vijf aan vastklampende-aggregaten beschreven door de Gezegende- d.w.z. vorm als een aan vastklampend aggregaat, gevoel als een aan vastklampend-aggregaat, waarneming als een aan vastklampend-aggregaat, fabricaties als een aan vastklampend-aggregaat, bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: beschouw je betreffende deze vijf aan vastklampende-aggregaten iets als (je)zelf of behorend tot (je)zelf?””

“Vriend, wat betreft deze vijf aan vastklampende aggregaten beschreven door de Gezegende- d.w.z. vorm als een aan vastklampend aggregaat...gevoel...waarneming...fabricaties... bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: met betrekking tot deze vijf aan vastklampende aggregaten is er niets wat ik beschouw als (me)zelf of behorend tot (me)zelf.”’

Toen ging eerwaarde Dasaka naar de oudere monniken en zei bij aankomst tegen hen, “De monnik Khemaka, vrienden, heeft tegen mij gezegd, ‘Vriend, wat betreft deze vijf aan vastklampende aggregaten beschreven door de Gezegende- d.w.z. vorm als een vastklampend aggregaat...gevoel...waarneming...fabricaties...bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: met betrekking tot deze vijf aan vastklampende aggregaten is er niets wat ik beschouw als (me)zelf of behorend tot (me)zelf.”’

“Kom, vriend Dasaka. Ga naar de monnik Khemaka en zeg bij aankomst tegen hem, ‘De ouderlingen, vriend Khemaka zeggen tegen jou, “Wat betreft deze vijf aan vastklampende aggregaten beschreven door de Gezegende- d.w.z. vorm als een vastklampend aggregaat...gevoel...waarneming...fabricaties... bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: Als, met betrekking tot deze vijf aan vastklampende aggregaten, de eerwaarde Khemaka niets beschouwt als (zich)zelf of behorend tot (zich)zelf, dan is de eerwaarde Khemaka een arahant, verstoken van bezoedelingen3.”’

Tegen de oudere monniken antwoordend, “zoals jullie zeggen”, ging eerwaarde Dasaka naar de eerwaarde Khemaka en bij aankomst zei hij tegen hem, “De ouderlingen, vriend Khemaka, zeggen tegen jou, ‘Wat betreft deze vijf aan vastklampende aggregaten beschreven door de Gezegende- d.w.z. vorm als een vastklampend aggregaat...gevoel...waarneming...fabricaties...bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: Als met betrekking tot deze vijf aan vastklampende aggregaten, de eerwaarde Khemaka niets beschouwt als (zich)zelf of behorend tot (zich)zelf, is de eerwaarde Khemaka een arahant, verstoken van bezoedelingen.”’

“Vriend, Wat betreft deze vijf aan vastklampende aggregaten beschreven door de Gezegende- d.w.z. vorm als een vastklampend aggregaat...gevoel...waarneming...fabricaties...bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: Met betrekking tot deze vijf aan vastklampende-aggregaten, is er niets wat ik beschouw als (me)zelf of behorend tot (me)zelf, en toch ben ik geen arahant. Met betrekking tot deze vijf aan vastklampende-aggregaten, is ‘Ik ben’ niet overwonnen, hoewel ik niet [langer] aanneem ‘Ik ben dit4’”

Toen ging de eerwaarde Dasaka naar de oudere monniken en zei bij aankomst tegen hen, “De monnik Khemaka heeft tegen mij gezegd, ‘Wat betreft deze vijf aan vastklampende aggregaten beschreven door de Gezegende- d.w.z. vorm als een vastklampend aggregaat...gevoel...waarneming... fabricaties...bewustzijn als een aan vastklampend-aggregaat: Met betrekking tot deze vijf aan vastklampende-aggregaten, is er niets wat ik beschouw als (me)zelf of behorend tot (me)zelf, en toch ben ik geen arahant. Met betrekking tot deze vijf aan vastklampende-aggregaten, is “Ik ben” niet overwonnen, hoewel ik niet [langer] aanneem ‘Ik ben dit”’ .

“Kom, vriend Dasaka. Ga naar de monnik Khemaka en zeg bij aankomst tegen hem, ‘De ouderlingen, vriend Khemaka, zeggen tegen jou, “Vriend Khemaka, dit ‘Ik ben’ waarover je spreekt: met betrekking tot wat zeg je ‘Ik ben’? Zeg je. ‘Ik ben vorm’, of zeg je, ‘Ik ben iets anders dan vorm’? Zeg je, ‘Ik ben gevoel....waarneming...fabricaties, bewustzijn’, of zeg je ‘Ik ben iets anders dan bewustzijn’? Dit ‘Ik ben’ waarover je spreekt: met betrekking tot wat zeg je ‘Ik ben’.

Tegen de oudere monniken antwoordend, “zoals jullie zeggen”, ging eerwaarde Dasaka naar de eerwaarde Khemaka en bij aankomst zei hij tegen hem, “De ouderlingen, vriend Khemaka, zeggen tegen jou, ‘Vriend Khemaka, dit ‘Ik ben’ waarover je spreekt: met betrekking tot wat zeg je ‘Ik ben’? Zeg je. ‘Ik ben vorm’, of zeg je, ‘ik ben iets anders dan vorm’? Zeg je, ‘Ik ben gevoel....waarneming...fabricaties, bewustzijn’, of zeg je ‘Ik ben iets anders dan bewustzijn’? Dit ‘Ik ben’ waarover je spreekt: met betrekking tot wat zeg je ‘Ik ben’.

“Genoeg, vriend Dasaka. Wat heeft dit heen en weer rennen voor zin? Geef me mijn staf. Ik zal zelf naar de oudere monniken toe gaan”.

Toen ging de eerwaarde Khemaka leunend op zijn staf naar de oudere monniken toe en wisselde bij aankomst beleefde groeten uit. Na een uitwisseling van vriendelijke groeten en beleefdheden ging hij terzijde zitten. Terwijl hij daar zo zat, zeiden de oudere monniken tegen hem, “ Vriend Khemaka, dit ‘Ik ben’ waarover je spreekt: met betrekking tot wat zeg je ‘Ik ben’? Zeg je. ‘Ik ben vorm’, of zeg je, ‘ik ben iets anders dan vorm’? Zeg je, ‘Ik ben gevoel....waarneming...fabricaties, bewustzijn’, of zeg je ‘Ik ben iets anders dan bewustzijn’? Dit ‘Ik ben’ waarover je spreekt: met betrekking tot wat zeg je ‘Ik ben’.

“Vrienden, het is niet dat ik zeg ‘Ik ben vorm’, noch zeg ik ‘Ik ben iets anders dan vorm’. Het is niet dat ik zeg ‘Ik ben gevoel...waarneming...fabricaties...bewustzijn’, noch zeg ik, ‘Ik ben iets anders dan bewustzijn’. Met betrekking tot deze vijf aan vastklampende aggregaten is ‘Ik ben’ niet overwonnen, hoewel ik niet [langer] aanneem ‘Ik ben dit ’.

“Het is net als geur van een blauwe, rode of witte lotus: Als iemand het de geur van een bloemblaadje of de geur van de kleur of de geur van een stengel zou noemen, zou hij dan op de juiste wijze spreken?”

“Nee, vriend.”

“Hoe zou hij het dan beschrijven als hij het op de juiste wijze zou beschrijven?”

“Als de geur van de bloem: zo zou hij het beschrijven als hij het op de juiste wijze zou beschrijven.”

“Op dezelfde manier, vrienden, het is niet dat ik zeg ‘Ik ben vorm’, noch dat ik zeg ‘Ik ben iets anders dan vorm’. Het is niet dat ik zeg, ‘Ik ben gevoel...waarneming...fabricaties...bewustzijn’, noch dat ik zeg ‘Ik ben iets anders dan bewustzijn’. Met betrekking tot deze vijf aan vastklampende-aggregaten, is ‘Ik ben’ niet overwonnen, hoewel ik niet [langer] aanneem ‘Ik ben dit’.

“Vrienden, hoewel een edele leerling afstand heeft gedaan van de vijf lagere ketens,  heeft hij met betrekking tot de vijf aan vastklampende-aggregaten altijd een nog hangen blijvende resterende ‘Ik ben’ waan, een ‘Ik ben’ verlangen en ‘Ik ben’ obsessie. Maar op een later moment blijft hij gefocust op de verschijnselen van ontstaan en heengaan met betrekking tot de vijf aan vastklampende-aggregaten: ‘Zo is vorm, zo is diens ontstaan, zo diens verdwijnen. Zo is gevoel...Zo is waarneming...zo zijn fabricaties....Zo is bewustzijn, zo diens ontstaan, zo diens verdwijnen’. Terwijl hij gefocust blijft op het ontstaan en verdwijnen van deze vijf aan vastklampende aggregaten, wordt de nog hangen blijvende resterende ‘Ik ben’ waan, ‘Ik ben’ verlangen, ‘Ik ben’ obsessie volledig uitgewist.

“Net zoals een kledingstuk dat vies en besmeurd is: Diens eigenaren geven het aan een wasman die het schrobt met zoute aarde of soda of koeienstront en spoelt het daarna in schoon water. Welnu, hoewel het kledingstuk schoon en vlekkeloos is, heeft het nog altijd een hangen blijvende restgeur van zoute aarde of soda of koeienstront. De wasman geeft het aan de eigenaren, de eigenaren stoppen het weg in een met geur geïmpregneerde rieten mand, en diens hangen blijvende restgeur van zoute aarde, soda en koeienstront wordt volledig uitgewist.

“Op dezelfde manier, vrienden, hoewel een edele leerling afstand heeft gedaan van vijf lagere ketens, heeft hij met betrekking tot de vijf aan vastklampende-aggregaten altijd nog een hangen blijvende resterende ‘Ik ben’ waan, een ‘Ik ben’ verlangen en ‘Ik ben’ obsessie. Maar op een later moment blijft hij gefocust op de verschijnselen van ontstaan en heengaan met betrekking tot de vijf aan vastklampende-aggregaten: ‘Zo is vorm, zo is diens ontstaan, zo diens verdwijnen. Zo is gevoel...Zo is waarneming...zo zijn fabricaties....Zo is bewustzijn, zo diens ontstaan, zo diens verdwijnen’. Terwijl hij gefocust blijft op het ontstaan en verdwijnen van deze vijf aan vastklampende aggregaten, wordt de hangen blijvende resterende ‘Ik ben’ waan, ‘Ik ben’ verlangen, ‘Ik ben’ obsessie volledig uitgewist”.

Toen dit werd gezegd zeiden de oudere monniken tegen de eerwaarde Khemaka, “We ondervroegen de eerwaarde Khemaka niet met de bedoeling hem te verontrusten, maar [we dachten] dat de eerwaarde Khemaka in staat is om de boodschap van de Gezegende te verklaren, het onderwijzend, het beschrijvend, het uiteenzettend, het onthullend, het uitleggend, het duidelijk makend- net zoals hij [de Boeddha] het in feite verklaard heeft, onderwezen heeft, het beschreven heeft, uiteengezet heeft, onthuld heeft, uitgelegd heeft, het duidelijk gemaakt heeft”.

Dat is wat eerwaarde Khemaka zei. Dankbaar verheugden de monniken zich in zijn woorden. En terwijl deze uitleg werd gegeven, werden de geesten van zo’n zestig monniken, door niet hechten, volledig bevrijd van bezoedelingen- als ook eerwaarde Khemaka’s.


Noten (van mij)

1: de vierde khanda wordt door Thanissaro Bhikkhu vertaalt als “fabrications”. Bodhi vertaalt in Samyutta Nikaya “volitional formations aggregate”.
2: in het Engels staat hier... “Do you assume (“regard” vertaalt Bodhi) anything with regard to these five clinging-aggregates to be self or belonging to self?'".
Ik begrijp dit zo dat gevraagd wordt of Khemaka (één of een combinatie van) de khandha’s aanziet voor ‘Ik’ of ‘van-mij’. Dus beschouwt hij ze als zichzelf of als behorend tot zichzelf.
3: Engels: “fermentations”; Bodhi vertaalt hier “taints”. Een arahat is vrij van bezoedelingen.
4: Bodhi vertaalt hier: “Dít ben ik”.

Aanvulling:

Over het verdwijnen van de waan ‘Ik ben’ wordt in Udana 2.1 gezegd:

“Gelukzalig is eenzaamheid voor iemand die tevreden is, geleerd en die de Dhamma ziet.
Nog gelukzaliger is onschadelijkheid naar alle levende wezens zonder uitzondering.
Zelfs nog gelukzaiger is vrij zijn van alle zintuiglijke begeerte, welke dan ook...
Niettemin, de opperste gelukzaligheid is de eliminatie van deze onpeilbare waan ‘Ik ben’.

groet,
« Laatst bewerkt op: 01-04-2017 10:37 door Sybe »

Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #76 Gepost op: 27-02-2018 23:31 »
Beste,

In diverse topics heb il geschreven dat het doel van de leer van de Boeddha is om het bewustzijn vrij te maken. Dat vrije bewustzijn is het enkelvoudige bewustzijn. En ook het enkelvoudige bewustzijn is geen eenheid is die op zichzelf bestaat, maar dat bewustzijn is iets dat ontstaat en vergaat, afhankelijk van voorwaarden.

Hier heb ik een fout gemaakt. De Pali woorden viññana en citta worden in de woordenboeken beide vertaald met bewustzijn. Maar de eerwaarde Thaise leermeester, arahant  Maha Bua Nyanasampanno maakte duidelijk dat er een wezenlijk verschil bestaat tussen deze woorden.
Viññana is dat deel van de geest dat ontstaat en vergaat als bewustzijn, het zich bewust worden van iets door contact van de zintuigen met een zintuiglijk waarneembaar object.
De citta daarentegen is bewustzijn, het weten, “degene die weet”. En dat deel van de geest sterft niet. Zijn uitleg van de citta is anders dan wat gebruikelijk is.
Ik hoop later in een afzonderlijk topic hier meer over te kunnen posten.

Nico

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Identiteitsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #77 Gepost op: 21-06-2018 13:51 »
Stroom-intrede wordt in de sutta's zo beschreven:

..."the Lord delivered a graduated discourse on generosity, on morality and on heaven, showing the danger, degradation and corruption of sense-desires, and the profit of renunciation. And when the Lord knew that Pokkharasati's mind was ready, pliable, free from the hindrances, joyful and calm, then he preached a sermon on Dhamma in brief: on suffering, its origin, its cessation, and the path. And just as a clean cloth from which all stains have been removed receives the dye perfectly, so in the Brahmin Pokkharasati, as he sat there, there arose the pure and spotless Dhamma-eye, and he knew: 'Whatever things have an origin
must come to cessation."
(DN3§2.21)

Stroom-intrede, zegt men, verwijst naar dat ontstaan van het zuivere, smetteloze Dhamma-oog.

In de sutta's wordt (min of meer) steeds deze tekst gebruikt. Het dhamma-oog gaat dus steeds open na een teaching van de Boeddha. Eerst een geleidelijke en daarna over de vier edele waarheden. Ik ken geen sutta's die aangeven dat het gebeurt tijdens meditatie in afzondering. Misschien zijn die er wel maar ik herinner ze niet.

Wat voor mij overeind blijft is dat sakkaya ditthi bij stroom-intrede eindigt.

Wat betekent het, praktisch gezien, als sakkaya ditthi eindigt?

Dat wordt mijns inziens uitgelegd in SN22.1.
https://www.accesstoinsight.org/tipitaka/sn/sn22/sn22.001.than.html

Dit gaat heel ver vind ik. Wie kan nou zeggen dat ie bij bijvoorbeeld veranderingen in het lichaam; ziekte, pijnen, ouderdom etc. niet geestelijk aangedaan raakt? Kun je niet makkelijk angstig worden als je ergens pijn voelt? Onaangedaan blijven bij veranderingen van het lichamelijke, gevoelens, waarnemingen, mentale formaties en bewustzijn, dat is nogal wat toch?

Wat is er, denken jullie, voor nodig?

Siebe



Offline nico70+

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 1060
    • facetten van het boeddhisme
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #78 Gepost op: 21-06-2018 14:34 »
Beste Siebe,

Als je meer hierover wilt weten, lees dan eerst eens rustig het topic: smetten van de geest en niveaus van heiligheid. http://www.boeddhaforum.nl/index.php/topic,2673.0.html
Daar wordt het een en ander uitgelegd.

Nico

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #79 Gepost op: 21-05-2019 19:51 »
De meest herkenbare soorten sakkaya ditthi voor mij waren:
-volledige identificatie: ik ben rupa, ik ben vedana, ik ben sanna, sankhara en vinnana, en
-mijn-maken, dus, rupa, vedana, sanna, sankhara en vinnana zijn van-mij, dat bezit ik.

Vandaag realiseerde ik me opeens dat ik nog vaak betrokken ben in die derde serie sakkaya ditthi's:
-geluid, gevoel, pijn, een geur, een moment wil, begeerte, haat, gedachten etc. ontstaan in-Mij. Hierbij heb je dan de perceptie dat die Mij iets onveranderlijk is, een statisch Zelf en de verschijnselen die komen en gaan, die zijn dynamisch.

Siebe, niet sakkaya ditthi vrij, dus geen stroom-intreder

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #80 Gepost op: 17-11-2019 21:02 »
Er worden 4 soorten sakkaya ditthi's, verkeerde visies van een zelf, beschreven ten aanzien van de khandha's (lichaam, gevoelens, onderscheidende waarnemingen, mentale formaties en bewustzijn).

Die voor het lichaam uitgewerkt:

-Ik ben het lichaam
-Het lichaam is van-mij
-Ik ben in het lichaam
-Het lichaam is in mij.

Wat denken jullie, mag je voor de laatste twee ook lezen:

-Ik verschijn in het lichaam (etc)
-Het lichaam/gevoelens/waarnemingen/mentale formaties en bewustzijn verschijnen in mij

Offline Marcel

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 3095
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #81 Gepost op: 18-11-2019 11:14 »
Volgens mij wel. 

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #82 Gepost op: 18-11-2019 11:47 »
Merci. Ik denk het ook. Ik zag dat dit me al eerder bezighield.
Nog een stukje herhaling:

Qua identiteit lijken twee dingen te spelen:

-sakkaya ditthi's, zelfbeelden in relatie tot de khandha's, of verkeerde visies van een zelf, zoals 'Ik ben het lichaam, het lichaam is van-mij' etc. Het betreffen verkeerde visies, ditthi vipallasa noemt Lal dit.
Volgens mij mag je wel zeggen dat eigenlijk alle zelfbeelden verkeerd zijn. Alles in de vorm van 'Ik ben dit...'of 'Ik ben zus en zo'.
Dat statische in dat zelfbeeld doet geen recht aan de dynamische werkelijkheid en daarom zijn ze verkeerd te noemen, lijkt me.

Er zijn in totaal 20 soorten verkeerde zelfbeelden in relatie tot de khandha's (zie openingspost). Soms wordt ook nog een ander zelfbeeld besproken. Het zelfbeeld 'Ik ben de kosmos of wereld, de kosmos is onvergankelijk, ik ben onvergankelijk'. Het doet mij denken aan het idee van de Weltgeist.
Een sotapanna heeft kennelijk diepgaand begrepen dat alle zelfbeelden onjuist zijn en koestert er geen enkele meer.  Een sotapanna is vrij van sakkaya ditthi's, vrij van verkeerde visies van zelf, vrij van ditthi vipallasa. Een sotapanna heeft echter nog wel het volgende:

-asmi mana, de eigenwaan/verbeelding 'Ik ben/besta', oftewel de verkeerde/onjuiste perceptie van een zelf, sanna vipallasa. Dus je hebt verkeerde zelfvisies en verkeerde zelfperceptie. De laatste, zelf-perceptie vormt zich niet, zoals bij sakkaya ditthi's, in relatie tot een bepaalde khandha, maar  is meer als een subjectieve geur (of kleur) die afstraalt van alle khandha's. Dus een sotapanna heeft niet meer verkeerde zelfbeelden maar nog wel een verkeerde perceptie van zelf. Als ook deze verdwijnt door groeiende wijsheid en nog verdere afname van tanha, dan is arahantschap gerealiseerd.

Kennelijk kunnen beide, verkeerde visies en verkeerde perceptie, volledig en definitief verdwijnen en kun je toch normaal functioneren.

De modus van beschouwen brengt denk ik mee dat je ook zulke visies kan ontwikkelen: 'gevoelens verschijnen in mij, of 'het lichaam bestaat en verschijnt in mij', of 'mentale formaties verschijnen in mij'. Waarbij de geest alsnog weer sakkaya ditthi's lijkt voort te brengen. Ik vermoed dat ook dit zich ontwikkelt. Dat je van grove (Ik ben gevoelens) naar subtielere identiteitsvisies gaat (gevoelens verschijnen in mij).

Leegte

  • Gast
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #83 Gepost op: 18-11-2019 12:18 »

-Ik ben het lichaam
-Het lichaam is van-mij
-Ik ben in het lichaam
-Het lichaam is in mij.

Wat denken jullie, mag je voor de laatste twee ook lezen:

-Ik verschijn in het lichaam (etc)
-Het lichaam/gevoelens/waarnemingen/mentale formaties en bewustzijn verschijnen in mij

Wat mij betreft niet.  Bewustzijn verschijnt helemaal niet.  Dit lichaam is een voertuig voor bewustzijn of exacter een voertuig voor de geest.  Zodra 'mijn' geest iets ziet wat 'ik' niet ben ontstaat er het ik-gevoel.  Dat komt omdat 'ik' alles wat ik zie vergelijk met mijn lichaam.

In werkelijkheid komt 'ik' op uit de Leegte.  En je raadt het al: Leegte kun je niet vergelijken met iets anders.


Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #84 Gepost op: 18-11-2019 14:07 »
Boeddhisme benadert het volgens mij zo dat als jij bijvoorbeeld een aardbei eet, dan ontstaat vanuit het zintuiglijk contact de smaak van een aardbei. Je proeft die smaak. Op dat moment is er smaak-bewustzijn, de gewaarwording van de smaak van de aardbei. Stel nou dat dit continue zou zijn dan zou je constant die smaak hebben. Dit is niet zo. Dus, smaak-bewustzijn is discontinue. Zo ook voor visueel, auditief, olfactorisch, tactiel en mentaal bewustzijn.


Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #85 Gepost op: 18-11-2019 17:26 »
Zodra 'mijn' geest iets ziet wat 'ik' niet ben ontstaat er het ik-gevoel.  Dat komt omdat 'ik' alles wat ik zie vergelijk met mijn lichaam.

Kun je dit uitleggen met een praktijkvoorbeeld?

Leegte

  • Gast
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #86 Gepost op: 18-11-2019 20:23 »
Zodra 'mijn' geest iets ziet wat 'ik' niet ben ontstaat er het ik-gevoel.  Dat komt omdat 'ik' alles wat ik zie vergelijk met mijn lichaam.

Kun je dit uitleggen met een praktijkvoorbeeld?

Nee, dat is 'zien' hoe de werkelijkheid in elkaar steekt.  Dat 'zien' dient ieder mens zelf te verwerven.  (Je hebt het al, maar je weet het niet)
Verlaat je overtuigingen, want daarin zul je niks vinden.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #87 Gepost op: 18-11-2019 20:25 »
dat snap ik wel maar ik begrijp dat deel niet dat 'ik' alles wat ik zie vergelijk met het lichaam.
maar goed, misschien word ik op een dag wijzer

Leegte

  • Gast
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #88 Gepost op: 18-11-2019 20:53 »
dat snap ik wel maar ik begrijp dat deel niet dat 'ik' alles wat ik zie vergelijk met het lichaam.
maar goed, misschien word ik op een dag wijzer

Zolang er vereenzelviging is met het lichaam ben je niet in je/de geest.
Meditaties kunnen je wegvoeren uit het lichaam door simpelweg je lichaam te observeren.
Gewoon observeren en opkomende gedachtes er over niet weg drukken maar wel negeren.

Je schreef op 21-6 dit:

Citaat
  Wie kan nou zeggen dat ie bij bijvoorbeeld veranderingen in het lichaam; ziekte, pijnen, ouderdom etc. niet geestelijk aangedaan raakt?

Wat je hier schreef is een geloofs-constructie.  Ik voel momenteel pijn in mijn  lichaam, maar ik neem die pijn ook waar.  Hoe zou mijn geest aangedaan moeten zijn door een waarneming?  Dat maakt natuurlijk nog niet dat ik de pijn fijn vind of dat ik er niks aan laat doen eventueel.

Geloofs-constructies zijn overtuigingen en overtuigingen staan een mens maar in de weg.
Het is net als met dat 'ik-ben'.  Geloven dat 'ik-ben' is een overtuiging.
Maar geloven dat 'ik-ben' niet bestaat omdat de Boeddha dat zegt is ook een overtuiging.

Je haalt ergens Udana 2.1 aan:

Citaat
  Niettemin, de opperste gelukzaligheid is de eliminatie van deze onpeilbare waan ‘Ik ben’.

Het is niet onwaar wat er geschreven staat.  Maar het kan tevens een jacht op de eliminatie van 'ik-ben' veroorzaken.  Wie wil er nu geen opperste gelukzaligheid?  Bedenk dat de mens altijd zaken voor zichzelf wil bereiken.   Ik vind dergelijke teksten verwarring en verleiding scheppen.  Het kan een begeren opwekken naar eliminatie van 'ik-ben'.  En zolang je begeert zul je in 'ik-ben' blijven.

Beter is het vizier te richten op stoïcisme.  Niet om onverschillig te worden.  Maar om onaangedaan jegens je zelf te worden.  De 'aangedaanheid' (mededogen) is er voor je medemens.  Doch, haal jezelf niet naar beneden en plaats anderen niet op een voetstuk.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #89 Gepost op: 18-11-2019 22:53 »
Duidelijk Leegte, puntje. Ik vind dat ook een goed advies, en mooi dat je kennelijk al zo stoicijns bent geworden.

Aangedaanheid komt volgens mij vooral door een combinatie van begeerte en onwetendheid. Als begeerte en onwetendheid in jezelf nog heel sterk is, en er nog weinig wijsheid is, zoals bij mij, dan ben je star, en wil je alles op jouw geliefde manier hebben. Innerlijk en uiterlijk. Je leeft niet met wat is, maar je leeft met en vanuit hoe iets zou moeten zijn, inclusief jezelf. Dit is sakkaya ditthi vind ik. "Ik ben zus en zo".
En als er dan veranderingen optreden, bijvoorbeeld je wordt kaal, doof, ziek, etc. wat vaak onvermijdelijk is, dan raak je van slag, gestressed, verontrust en wil je alles weer hebben zoals het was. Het is een soort idealisme, dromerigheid, gevoed door begeerte en onwetendheid lijkt me.

Die starheid werkt natuurlijk totaal niet maar ik denk dat vele mensen dit zullen herkennen.
Er zit nog altijd veel wil in mezelf en dus starheid en weerzin tegen veranderingen, innerlijk en uiterlijk. Maar er zijn ook wel wat positieve ontwikkelingen. Dit is het onderwerp ook van sakkaya ditthi. Met sakkaya ditthi's is er ook starheid en starheid is niet de taal van het lichaam, gevoelens, waarnemingen, mentale formaties en bewustzijn want dat is dynamisch van aard.

Maar goed, waarom is er die starheid uberhaupt he? Waarom ontstaat er idealisme in een mens, visies over hoe het zou moeten zijn, met jezelf en uiterlijk?

Ik zie wat je zegt over Udana 2.1. Ik vind die tekst niet verwarrend en verleiding scheppend maar inspirerend. Het zegt mij dat bij de Boeddha ego-isme totaal niet stond in een sfeer van goed versus kwaad, maar van weten versus niet-weten. De Boeddha behandelde geloof in een ego als een zware last binnen de geest die door wijsheid kan verdwijnen. Ik vind dat een hele meedogende en wijze kijk op zaken. Het is prachtig dat ego niet in een oordelende sfeer zit, vind ik. Ik heb er ook alle vertrouwen in dat Ik ben niet de oorspronkelijke natuur van geest is.



Leegte

  • Gast
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #90 Gepost op: 19-11-2019 00:06 »
Weet je wat de verwarring is, Sieb?  Het is niet zo dat 'ik' stoïcijns ben geworden.  Het is de innerlijke ziener in  mij die altijd al stoïcijns is geweest!  Want meer dan schouwen (zien) doet hij niet.  Hij is ook degene die -indien nodig- in het nama loka kan schouwen.  Dat doe 'ik' niet!  Ik val samen met 'hem'.  En die innerlijke ziener is tevens de spiegel waarin alles verschijnt.  Als iemand 'reflecteert' op mij, dan 'zie' ik dat.  Toen ik zelf nog reflecteerde zag ik dat óók.  Toen was de spiegel nog stoffig en liet mij bezoedelingen zien. 

Het is de wijze waarop alles gedeeld is en tegelijkertijd ongedeeld.  Dat 'ik ben' is niet uit de lucht komen vallen, het is voor mij volstrekt logisch hoe een mens zichzelf als centrum van waarneming ziet.  Want dat is ook zo!  Daarom oordeel ik 'ik ben' ook niet als slecht.  Ontsnappen aan 'ik ben' is een vorm van ontwikkeling.

Ik wens je toe dat de tekst uit Udana 2.1 daadwerkelijk inspirerend is.  Met het verdwijnen van de laag stof op de spiegel ontwikkelt zich een niet-oordelend mens welke zonder wat te doen liefdevol en meedogend wordt.  Daarom noem ik het ook aanstromen wat liefde en mededogen doet.  In 'ik ben' rekent de mens zichzelf als een liefdevol mens.  Buiten 'ik ben' speelt  liefde en mededogen haar eigen spel.  Ik ben slechts uitvoerder of zoiets.

Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #91 Gepost op: 19-11-2019 12:40 »
Stel je bent van aanleg hypochondrisch om welk reden dan ook, en er doen zich pijntjes voor, krampen om het hart bijvoorbeeld, (had ik laatst) dan ontkom je er niet aan of er zal onrust ontstaan, aangedaanheid, angst, zorgen, wellicht zelfs paniek. Mijn ervaring is dat je dit niet zelf allemaal kan controleren. Het is er al voordat je het weet.

Je raakt aan bepaalde waarnemingen (bijvoorbeeld pijntjes) gehecht via je je aanleg/gewoonten (gati). Misschien heeft iemand helemaal niet de aanleg tot hypochondrie. Dan zullen pijntjes of vreemde lichamelijke sensaties die persoon niet van slag brengen. Maar heb je wel die aanleg dan kun je er zeker van zijn dat iemand via diens aanleg aangedaan raakt door het waarnemen van pijntjes.

Zo hebben wij een aanleg tot
-perplexiteit, het vormen van sakkaya ditthi's, rusteloosheid, onwetendheid, te hechten aan regels en rituelen, verbeelding/eigenwaan, te verlangen naar subtiele staten, haat/afkeer, heb-zucht/voorkeur.

Soms ligt in het in die aanleg extreem gevoelig allemaal en kan een kleine trigger tot hevige reacties leiden.
Je kunt ook veel of weinig aanleg tot onwetendheid hebben of tot verbeelding/eigenwaan e.d..
Het kan zijn dat jij in vorige levens al veel werk hebt verzet en hierdoor je huidige aanleg tot onwetendheid niet zo sterk is.

Omdat ieders aanleg anders is, werkt dit ook voor iedereen wat anders. iedereen heeft bepaalde gevoeligheden bij zich en de ene duidelijk meer dan de andere.
Ik ben ook wel wat hypochondrisch maar ik gebruik het als voorbeeld.  Stoicijns ben ik nooit geweest.

Als je stijf staat van de stress, met gespannen spieren, in je broek plast van zenuwen, vol paniek hormonen, je bloeddruk gestegen, je handen vochtig, rood aangelopen, met een zorgelijk gezicht, trilt, een zenuwpees bent, moet je niet gaan doen alsof je niet aangedaan bent omdat je dat alles niet zou zijn. Dat vind ik ook niet een realistische benadering.

Ik ben erg blij met het onderricht van Lal omdat hij mij heeft laten weten dat tanha, gehechtheid, ook instinctief gebeurt op basis van je aanleg. Ik geloof dat dit maar al te waar is. Als je aanleg hypochondrisch is, stel, dan raak je via die aanleg gehecht aan die pijn en ontstaan emoties, zorgen etc., maar als je die aanleg niet hebt, zal een pijntje waarschijnlijk alleen maar gevoeld worden, gesignaleerd zonder dat er instinctief emoties ontstaan. Dus die aanleg is cruciaal.

Wat de Boeddha-Dhamma beschrijft is hoe je aanleg via beoefening langzaam maar zeker kan veranderen op een manier dat waarnemingen niet meer instinctief allerlei belastende neigingen in gang zetten zoals voorkeur en afkeer, de neiging tot zorgelijkheid, de neiging tot verbeelding etc. Dan ontstaat een situatie van vrijheid van gehechtheid. Tanha is dan afwezig. Van Lal heb ik deze belangrijke les geleerd dat gehechtheid (tanha) veel eerder voorbewust zich afspeelt dan bewust. We raken via onze aanleg gehecht.
Bedenk daarbij dat onwetendheid ook meespeelt in die aanleg (avijja-anusaya).

De crux lijkt te zijn dat je al gehecht bent aan waarnemingen voordat je het zelf weet. Gehechtheid is niet iets wat je zelf doet of regelt en zo ook met onthechting.

Tanha zit diep. Het is in die diepte dat de geest gezuiverd dient te worden voor juiste bevrijding. Dus je kunt heel alert alles zien, alles mindful gadeslaan, dat is niet hetzelfde als onthechting maar het kan wel leiden, geleidelijk maar zeker, dat je aanleg verandert en je niet meer via je aanleg onbewust gehecht raakt aan waarnemingen.

Zodra je een impuls van afkeer ziet, bijvoorbeeld, is er al tanha (gehechtheid) en is de geest al via je je aanleg gehecht geraakt aan een bepaalde waarneming.
Daarom mag je volgens mij ook niet zeggen dat zien hetzelfde is als vrijheid van gehechtheid. Maar als zien je aanleg verandert, en via je je aanleg helemaal geen afkeer en andere neigingen meer ontstaan als reactie op waarnemingen, dan is dat een aanwijzing voor onthechting. Dan ben je echt bezig de geest te zuiveren op een manier zoals de teksten dat beschrijven en die voordelig is, niet alleen in dit leven maar ook in volgende.

Als je het onderricht bestudeert zul je zien dat onthechting, juiste bevrijding, ook de totale afwezigheid betekent van al die dingen die ik hier boven heb opgesomd als aspecten van onze aanleg. Je kunt niet afkeer ervaren en onthecht zijn, etc.


Offline Steve

  • Eerwaarde
  • Nieuwkomer
  • ******
  • Berichten: 2876
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #92 Gepost op: 20-11-2019 12:23 »
Er worden 4 soorten sakkaya ditthi's, verkeerde visies van een zelf, beschreven ten aanzien van de khandha's (lichaam, gevoelens, onderscheidende waarnemingen, mentale formaties en bewustzijn).

Die voor het lichaam uitgewerkt:

-Ik ben het lichaam
-Het lichaam is van-mij
-Ik ben in het lichaam
-Het lichaam is in mij.

Wat denken jullie, mag je voor de laatste twee ook lezen:

-Ik verschijn in het lichaam (etc)
-Het lichaam/gevoelens/waarnemingen/mentale formaties en bewustzijn verschijnen in mij

Alle 4, inclusief de herwerkte bewoordingen zoals hierboven, zijn ultiem gezien inderdaad verkeerde visie.

"Het lichaam/gevoelens/waarnemingen/mentale formaties en bewustzijn verschijnen in mij", is verkeerde visie, omdat het een ik/mij veronderstelt waarin het verschijnt. Daarom is het beter te stellen dat deze zaken in leegte verschijnen, en leegte dan niet toe te eigenen als wat je bent.

De modus van beschouwen brengt denk ik mee dat je ook zulke visies kan ontwikkelen: 'gevoelens verschijnen in mij, of 'het lichaam bestaat en verschijnt in mij', of 'mentale formaties verschijnen in mij'. Waarbij de geest alsnog weer sakkaya ditthi's lijkt voort te brengen. Ik vermoed dat ook dit zich ontwikkelt. Dat je van grove (Ik ben gevoelens) naar subtielere identiteitsvisies gaat (gevoelens verschijnen in mij).

De modus van beschouwen is geen ultieme modus, het is een modus die helpt te zien dat lichaam/gevoelens/waarnemingen/mentale formaties/bewustzijn zaken zijn die komen en gaan.
Beschouwen is het terugvallen in gewaarzijn, met gewaarzijn kan het ontstaan van lichaam, gevoelens, waarnemingen, mentale formaties, persoonlijk bewustzijn gezien worden, maar gewaarzijn kan zichzelf niet zien, kan zichzelf niet beschouwen, laat staan dat het zijn komen en gaan kan beschouwen. Gewaarzijn, hoewel niet meer persoonlijk, is nog steeds een subtiel subject 'ik ben gewaar', 'ik ben', het meest subtiele subject. Het komt spontaan op, het is er voor bewustzijn ontstaat, het is er dus ook als er geen bewustzijn is, alleen is er dan geen enkele inhoud meer, zodat het ervaren wordt als niets. Maar dat wil niet zeggen dat het zelf niet komt en gaat.

Doordat gewaarzijn zelf niet gewaar is voor en na het opkomen, lijkt er geen niet-gewaarzijn te zijn en gaat dit meestal gepaard met een geloof, een gevoel dat het er altijd is en ontstaat er hechting aan. Dit geloof, dit gevoel, deze neiging tot hechting kan zelf ook nog wegvallen. Daarmee vervalt dan ook de visie "Het lichaam/gevoelens/waarnemingen/mentale formaties en bewustzijn verschijnen in mij"



Offline teksten Siebe

  • aanvraag voor lidmaatschap
  • Nieuwkomer
  • *
  • Berichten: 5272
Re: Persoonlijkheidsvisie, sakkaya ditthi
« Reactie #93 Gepost op: 11-12-2019 20:12 »
Ik kwam deze interessante sutta tegen:

https://suttacentral.net/sn22.81/en/sujato

In die sutta zie ik een interessante benadering.

Als je ook sakkaya ditthi's kunt zien als enkel maar een ontstane formatie, een geconditioneerd verschijnsel voortgekomen uit gehechtheid en onwetendheid contact, dan kunnen de asava's eindigen in dit leven.
Alles is slecht geconditioneerd ontstaan: de onwetendheid, het onwetendheid-contact, het gevoel, de gehechtheid en de ontstane identiteitsvisie.

Als we het zo weten en zien kunnen de asava's in dit huidige leven eindigen.