Dhamma in het Kort

[teksten Siebe]

Dhamma in het Kort

Sommige mensen vroegen een bondig Dhamma onderricht of instructie aan de Boeddha om zich vervolgens in afzondering ijverig daarop te richten en bevrijding te realiseren. In deze serie posten heb ik een aantal van zulke teksten verzameld.  De mensen in de eerste verzameling teksten bereikten allemaal de volledige verlichting en bevrijding van de arahant.

Daarna zal ik een aantal teksten posten die bondig onderricht weergeven maar waarbij niet vermeld werd dat iemand een niveau van verlichting realiseerde.

De teksten zijn door mij allemaal volledig uitgeschreven. Dit wijkt af van de geraadpleegde bronnen. Het betekent wel dat er nogal wat herhaling in zit. Maar dit leek me niet zo verkeerd. De teksten lijken ook erg op elkaar.
Dat de teksten zoveel op elkaar lijken, maar wel vaak verschillende personen opvoeren, wijst er wel op, lijkt me, dat ze niet zozeer letterlijk weergeven wat ooit gezegd is door de Boeddha bij een bepaalde gelegenheid. Ze zijn duidelijk gecomponeerd en, denk ik, bedoeld om een belangrijk punt van onderricht over te dragen dat wellicht wel eens gezegd is bij een bepaalde gelegenheid.

Ik heb hieronder alvast de kernachtige instructies opgesomd die in de sutta’s zullen worden besproken:

-Heb geen enkele neiging tot de khandha’s,
-Hecht niet aan de khandha’s,
-Stel je je de khandha’s niet voor,
-Zoek geen verheugenis of genoegen in de khandha’s,
-Doe afstand van het verlangen naar wat dan ook vergankelijk is,
-Doe afstand van verlangen naar wat dan ook lijden is,
-Doe afstand van het verlangen naar wat dan ook niet-zelf is,
-Doe afstand van het verlangen naar wat dan ook niet tot een zelf behoort,
-Doe afstand van het verlangen naar wat tantaliserend lijkt,
-Zoek geen verheugenis in wat dan ook door de zintuigen gekend wordt,
-Perfectioneer deugdzaamheid en ontwikkel mindfulness,
-Doe afstand van al het wangedrag en ontwikkel goed gedrag en ontwikkel mindfulness,
-Doe afstand van de vier bronnen van begeerte,
-Alles wordt begrepen als men ziet dat niets waard is om aan te hechten.

Bij het vertalen heb ik gebruik gemaakt van de Nikaya vertalingen van bhikkhu Bodhi. De nummering verwijst ook naar zijn gebruikte nummering.

Alle goeds,

Siebe 

[teksten Siebe]

Heb geen enkele neiging tot de khandha’s

Samyutta Nikaya 22.35. Een Zekere Bhikkhu

Te Savatthi. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:
“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, als men een onderliggende neiging tot iets heeft, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging tot iets heeft, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd¹.

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard?”

“Als, eerwaarde heer, men een onderliggende neiging heeft tot vorm, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot gevoel, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot waarneming, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot wilsformaties, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot bewustzijn, dan wordt men in termen daarvan beschouwd.

“Als, eerwaarde heer, men niet een onderliggende neiging heeft tot vorm, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot gevoel, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot waarneming, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot wilsformaties, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot bewustzijn, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd.

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. Als men een onderliggende neiging heeft tot vorm, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot gevoel, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot waarneming, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot wilsformaties, dan wordt men in termen daarvan beschouwd. Als men een onderliggende neiging heeft tot bewustzijn, dan wordt men in termen daarvan beschouwd.
Als men niet een onderliggende neiging heeft tot vorm, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot gevoel, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot waarneming, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot wilsformaties dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd. Als men niet een onderliggende neiging heeft tot bewustzijn, dan wordt men niet in termen daarvan beschouwd.
Het is op deze manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de verklaring van de Gezegende, stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten (clansman) terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

Noot 1; als men bijvoorbeeld een onderliggende neiging heeft tot gevoel dan kan men beschouwd worden als een hedonist, met de neiging om steeds aangename gevoelens op te wekken; lekker eten, drinken, etc. Of men wordt beschouwd als een estheet met een neiging tot fijnzinnige waarneming; of men wordt beschouwd als een wilskrachtig persoon als de geest sterk uitgaat naar wilsformaties.
Als de geest nergens meer naar uitgaat, bereik je bevrijding.

groet,
Siebe

[teksten Siebe]

Hecht niet aan de khandha’s

Samyutta Nikaya 22.63. In Hechten

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, in het hechten wordt iemand gebonden door Mara; door niet te hechten wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige.”

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“In het hechten aan vorm, eerwaarde heer, wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan gevoel wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan waarneming wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan wilsformaties wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan bewustzijn wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige.

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. In het hechten aan vorm, eerwaarde heer, wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan gevoel wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan waarneming wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan wilsformaties wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het hechten aan bewustzijn wordt iemand gebonden door Mara; door er niet aan te hechten, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Stel je je de khandha’s niet voor

Samyutta Nikaya 22.64. Bij het Zich Voorstellen

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen. Na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, zou ik alleen kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, bij het zich voorstellen wordt iemand gebonden door Mara; bij het niet voorstellen wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige.”

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“Bij het zich voorstellen van vorm, eerwaarde heer, wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van  gevoel wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van waarneming wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van wilsformaties wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van bewustzijn wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige.

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. Bij het zich voorstellen van vorm wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van  gevoel wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van waarneming wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van wilsformaties wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Bij het zich voorstellen van bewustzijn wordt iemand gebonden door Mara; door het niet voor te stellen, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige.
Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Zoek geen verheugenis of genoegen in de khandha’s

Samyutta Nikaya 22.65. In Verheugenis Zoeken

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, in het zoeken van verheugenis wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige.”

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“In het zoeken van verheugenis in vorm, eerwaarde heer, wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis in gevoel wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis in waarneming wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis in wilsformaties wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis in bewustzijn wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige.

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard.”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. In het zoeken van verheugenis in vorm, wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis van  gevoel wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis in waarneming wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis in wilsformaties wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. In het zoeken van verheugenis in bewustzijn wordt iemand gebonden door Mara; door het niet zoeken van verheugenis er in, wordt iemand bevrijd van de Kwaadaardige. Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[nico70+]

Beste,

Het schijnt dat Siebe geen verdere teksten over Dhamma in het kort gaat posten. Hij is met andere topics bezig.
Ik heb nog een tekst gevonden die de Dhamma in het kort uitlegt.

Uitleg van de leer

     De eerwaarde Sariputta legde de leer uit aan andere monniken, die op reis wilden gaan. Als hen onderweg iets gevraagd werd, dan moesten zij de leer juist kunnen uitleggen om geen verwijten te krijgen.

     Vraag: Wat onderwijst de Boeddha?

     Antwoord: De Boeddha onderwijst de overwinning van begeerte, en wel de begeerte naar lichamelijkheid, naar gevoel, naar waarneming, naar formaties, naar bewustzijn.

     Vraag: Welk kwaad is er in die soorten van begeerte?

     Antwoord: Wanneer bij de lichamelijkheid, bij het gevoel, bij de waarneming, bij de formaties, bij het bewustzijn de begeerte niet is verdwenen, wanneer wil, toeneiging, vurig verlangen, niet zijn verdwenen, dan ontstaan door verandering van de lichamelijkheid, van het gevoel, van de waarneming, van de formaties, van het bewustzijn zorgen, gejammer, pijn, leed en wanhoop.

Daarom onderwijst de Boeddha de overwinning van begeerte.

     Welk voordeel is er in de overwinning van begeerte? – Wanneer bij lichamelijkheid, gevoel, waarneming, formaties, bewustzijn begeerte verdwenen is, wil, toeneiging, vurig verlangen verdwenen is, dan ontstaan niet bij hem door verandering van lichamelijkheid, gevoel, waarneming, formaties, bewustzijn leed, gejammer, pijn, leed en wanhoop.

Dat is het voordeel ervan.


     Iemand kan zeggen: 'Ook bij het uitoefenen van onheilzame dingen kan men al in dit leven in een gelukkige toestand vertoeven, zonder problemen, zonder wanhoop, zonder pijn. En na de dood kan men in een gelukkige sfeer terecht komen. De Verhevene zou daarom het opgeven van onheilzame dingen niet moeten aanbevelen.'

      Dan moet men antwoorden: 'Omdat men bij het uitoefenen van onheilzame dingen al in dit leven in een smartelijke toestand vertoeft, vol problemen, vol wanhoop, vol pijn, en omdat na de dood een slecht sfeer van bestaan te verwachten is, daarom raadt de Verhevene aan onheilzame dingen op te geven.'

     Iemand kan dan zeggen: 'Ook bij het uitoefenen van heilzame dingen kan men al in dit leven in een treurige toestand vertoeven, vol problemen, vol wanhoop, vol pijn. En na de dood kan een slechte sfeer van bestaan te verwachten zijn. Daarom zou de Verhevene het uitoefenen van heilzame dingen niet moeten aanbevelen.'

     Het antwoord luidt dan: 'Omdat men bij het uitoefenen van heilzame dingen al in dit leven in een gelukkige toestand vertoeft, zonder problemen, zonder wanhoop, zonder pijn, en omdat na de dood een goede sfeer van bestaan te verwachten is, daarom raadt de Boeddha het uitoefenen van heilzame dingen aan.'"

     Dat was de raad van de eerwaarde Sariputta aan die monniken. (S.XXII.2)


Groeten,
Nico

[teksten Siebe]

Ja zeg Nico, dat ik ook andere berichten plaats is toch geen reden om te concluderen dat ik al aan het einde ben van deze serie posten? Ik ga  nog vele "Dhamma in het Kort' posten.

groet,
Siebe

[nico70+]

Dat is dan mooi

Nico

[teksten Siebe]

Doe afstand van het verlangen naar wat dan ook vergankelijk is

Samyutta Nikaya 22.66. Vergankelijk

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, je dient afstand te doen van verlangen naar wat dan ook vergankelijk is”.

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“Vorm, eerwaarde heer, is vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel is vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming is vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties zijn  vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn  is vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. 

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard.”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. Vorm is vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel is  vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming is vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties zijn  vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn  is vergankelijk; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar.  Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Doe afstand van verlangen naar wat lijden is

Samyutta Nikaya 22.67. Lijden

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, je dient afstand te doen van het verlangen naar wat dan ook lijden is”.

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“Vorm, eerwaarde heer, is lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel is  lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming is lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties zijn  lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn  is lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. 

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. Vorm is lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel is  lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming is lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties zijn  lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn  is lijden; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Doe afstand van het verlangen naar wat niet-zelf is

Samyutta Nikaya 22.68. Niet-Zelf

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, je dient afstand te doen van verlangen naar wat dan ook niet-zelf is”.

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“Vorm, eerwaarde heer, is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties zijn niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. 

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard.”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. Vorm is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties zijn niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn is niet-zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar.  Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Doe afstand van het verlangen naar wat hoe dan ook niet tot een zelf behoort

Samyutta Nikaya 22.69. Wat Niet tot een Zelf Behoort

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, je dient afstand te doen van verlangen naar wat hoe dan ook niet tot een zelf behoort”.

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“Vorm, eerwaarde heer, behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties behoren niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. 

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. Vorm, eerwaarde heer, behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties behoren niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn behoort niet tot een zelf; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar.  Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Doe afstand van het verlangen naar wat tantaliserend lijkt

Samyutta Nikaya 22.70. Tantaliserend*

Aldus heb ik gehoord. De Gezegende verbleef eens te Savatthi, in Jeta’s gaarde, Anathapindika’s park. Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:

“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Bhikkhu, je dient afstand te doen van verlangen naar wat dan ook tantaliserend lijkt”.

“Begrepen, Gezegende! Begrepen, Gelukkige!”

“Op welke manier, bhikkhu, begrijp je in detail de betekenis van wat door mij net bondig werd verklaard?”

“Vorm, eerwaarde heer, lijkt tantaliserend, ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel lijkt tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming lijkt tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties lijken tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn lijkt tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. 

“Het is op deze manier, eerwaarde heer, dat ik in detail de betekenis begrijp van wat door de Gezegende bondig werd verklaard”

“Goed, goed, bhikkhu! Het is goed dat je de betekenis begrijpt van wat door mij in het kort werd verklaard. Vorm lijkt tantaliserend, ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Gevoel lijkt tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Waarneming lijkt tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Wilsformaties lijken tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar. Bewustzijn lijkt tantaliserend; ik dien afstand te doen van het verlangen er naar.  Het is op zo’n manier dat de betekenis van wat door mij bondig werd verklaard, in detail begrepen dient te worden”.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende, stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

* tantaliseren: het wekt begeerte op maar kan niet bevredigd worden, een Tantaluskwelling. Tantalus stond in het water en onder een boom met vruchten maar als hij wilde drinken week het water en hij kon ook niet bij de vruchten. Een nare marteling.

Zintuiglijke verlangen worden ook hiermee vergeleken. Ze kunnen niet werkelijk bevredigd worden. De zucht naar genot is ook niet ongevaarlijk want het is het potentiele begin van afhankelijkheid, verslaving, obsessie. Over de mythe van Tantalus: https://nl.wikipedia.org/wiki/Tantalus

[teksten Siebe]

Zoek geen verheugenis in wat door de zintuigen gekend wordt

Samyutta Nikaya 35.64. Migajala (2)

Toen benaderde de eerwaarde Migajala de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem: “Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Er zijn, Migajala, vormen die gekend worden door het oog die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er verheugenis in zoekt, ze verwelkomt en aan ze blijft vasthouden, dan ontstaat verheugenis. Met het ontstaan van verheugenis, zeg ik, Migajala, ontstaat er lijden.
“Er zijn, Migajala, geluiden die gekend worden door het oor die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er verheugenis in zoekt, ze verwelkomt en aan ze blijft vasthouden, dan ontstaat verheugenis. Met het ontstaan van verheugenis, zeg ik, Migajala, ontstaat er lijden.
“Er zijn, Migajala, geuren die gekend worden door de neus die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er verheugenis in zoekt, ze verwelkomt en aan ze blijft vasthouden, dan ontstaat verheugenis. Met het ontstaan van verheugenis, zeg ik, Migajala, ontstaat er lijden.
“Er zijn, Migajala, smaken die gekend worden door de tong die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er verheugenis in zoekt, ze verwelkomt en aan ze blijft vasthouden, dan ontstaat verheugenis. Met het ontstaan van verheugenis, zeg ik, Migajala, ontstaat er lijden.
“Er zijn, Migajala, tactiele objecten die gekend worden door het lichaam die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er verheugenis in zoekt, ze verwelkomt en aan ze blijft vasthouden, dan ontstaat verheugenis. Met het ontstaan van verheugenis, zeg ik, Migajala, ontstaat er lijden.
“Er zijn, Migajala, mentale verschijnselen die gekend worden door de geest die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er verheugenis in zoekt, ze verwelkomt en aan ze blijft vasthouden, dan ontstaat verheugenis. Met het ontstaan van verheugenis, zeg ik, Migajala, ontstaat er lijden.

“Er zijn, Migajala, vormen die gekend worden door het oog die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er geen verheugenis in zoekt, ze niet verwelkomt en niet aan ze blijft vasthouden, dan eindigt verheugenis. Met het beëindigen van verheugenis, zeg ik, Migajala, komt de beëindiging van lijden.
“Er zijn, Migajala, geluiden  die gekend worden door het oor die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er geen verheugenis in zoekt, ze niet verwelkomt en niet aan ze blijft vasthouden, dan eindigt verheugenis. Met het beëindigen van verheugenis, zeg ik, Migajala, komt de beëindiging van lijden.
“Er zijn Migajala geuren die gekend worden door de neus die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er geen verheugenis in zoekt, ze niet verwelkomt en niet aan ze blijft vasthouden, dan eindigt verheugenis. Met het beëindigen van verheugenis, zeg ik, Migajala, komt de beëindiging van lijden.
“Er zijn Migajala smaken die gekend worden door de tong die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er geen verheugenis in zoekt, ze niet verwelkomt en niet aan ze blijft vasthouden, dan eindigt verheugenis. Met het beëindigen van verheugenis, zeg ik, Migajala, komt de beëindiging van lijden.
“Er zijn Migajala tactiele objecten die gekend worden door het lichaam die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er geen verheugenis in zoekt, ze niet verwelkomt en niet aan ze blijft vasthouden, dan eindigt verheugenis. Met het beëindigen van verheugenis, zeg ik, Migajala, komt de beëindiging van lijden.
“Er zijn Migajala mentale verschijnselen die gekend worden door de geest die begerenswaardig zijn, lieflijk, aangenaam, aantrekkelijk, zintuiglijk verlokkelijk, tantaliserend. Als een bhikkhu er geen verheugenis in zoekt, ze niet verwelkomt en niet aan ze blijft vasthouden, dan eindigt verheugenis. Met het beëindigen van verheugenis, zeg ik, Migajala, komt de beëindiging van lijden.

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de woorden van de Gezegende stond de eerwaarde Migajala op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde de eerwaarde Migajala voor zichzelf op rechtstreekse wijze, in dit leven, het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En de eerwaarde Migajala werd één van de arahants.

Zie ook SN35.88 die lijkt op bovenstaande sutta. Hier bereikt Punna na dit onderricht de staat van de arahant.

[teksten Siebe]

Perfectioneer Deugdzaamheid en ontwikkel Mindfulness

Samyutta Nikaya 47.46. De Zelfbeheersing van de Patimokkha*

Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem: “Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“In dat geval, bhikkhu, zuiver het allereerste begin van heilzame staten. En wat is het begin van heilzame staten? Hier, bhikkhu, verblijf zelfbeheerst door de beteugeling van de Patimokkha, bekwaam jezelf in goed gedrag en juiste toevlucht, gevaar ziend in de kleinste overtredingen. Na de regels van de training op je genomen te hebben, train in ze. Wanneer, bhikkhu, je zelfbeheerst verwijlt door de beteugeling van de Patimokkha, bekwaamd in goed gedrag en juiste toevlucht, gevaar ziend in de geringste fouten, dan gebaseerd op deugdzaamheid, gevestigd op deugdzaamheid, dien je de vier vestigingen van mindfulness te ontwikkelen.
“Welke vier? Hier, bhikkhu, verwijlt een bhikkhu het lichaam in het lichaam contemplerend bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben. Hij contempleert gevoelens in gevoelens bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben. Hij contempleert geest in geest bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben. Hij contempleert verschijnselen in verschijnselen, bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben.
“Wanneer, bhikkhu, gebaseerd op deugdzaamheid, gevestigd op deugdzaamheid, je de vier vestigingen van mindfulness zo ontwikkelt, dan, of het nu dag of nacht is, kun je alleen maar groei van heilzame staten verwachten, geen achteruitgang.”

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de verklaring van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

*Patimokkha: 'Disciplinaire Code', is de naam voor de code van de regels voor monniken, die op volle maan en nieuwe maan worden gereciteerd voor de daar bijeengekomen gemeenschap van volledig ingewijde monniken. Voor de monniken zijn er 227 regels, en voor de nonnen 311 patimokkha regels (www.sleuteltotinzicht.nl)

[teksten Siebe]

Doe afstand van al het wangedrag en ontwikkel goed gedrag en ontwikkel mindfulness

Samyutta Nikaya 47.47. Wangedrag

Toen benaderde een zekere bhikkhu de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem: “Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“In dat geval, bhikkhu, zuiver het allereerste begin van heilzame staten. En wat is het begin van heilzame staten? Hier, bhikkhu, na afstand gedaan te hebben van lichamelijk wangedrag, dien je goed lichamelijk gedrag te ontwikkelen. Na afstand gedaan te hebben van verbaal wangedrag, dien je goed verbaal gedrag te ontwikkelen. Na afstand gedaan te hebben van mentaal wangedrag, dien je goed mentaal gedrag te ontwikkelen.
Wanneer, bhikkhu, je afstand gedaan hebt van lichamelijk wangedrag en goed lichamelijk gedrag hebt ontwikkeld, wanneer je afstand hebt gedaan van verbaal wangedrag en goed verbaal gedrag hebt ontwikkeld, wanneer je afstand hebt gedaan van mentaal wangedrag en mentaal goed gedrag hebt ontwikkeld, dan gebaseerd op deugdzaamheid, gevestigd op deugdzaamheid, dien je de vier vestigingen van mindfulness te ontwikkelen.
“Welke vier? Hier, bhikkhu, verwijlt een bhikkhu het lichaam in het lichaam contemplerend bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben. Hij contempleert gevoelens in gevoelens bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben. Hij contempleert geest in geest bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben. Hij contempleert verschijnselen in verschijnselen, bevlogen, helder begrijpend, mindful, na begeerte en ongenoegen betreffende de wereld verwijderd te hebben.

“Wanneer, bhikkhu, gebaseerd op deugdzaamheid, gevestigd op deugdzaamheid, je de vier vestigingen van mindfulness zo ontwikkelt, dan, of het nu dag of nacht is, kun je alleen maar groei van heilzame staten verwachten, geen achteruitgang.”

Na zich verheugd en verblijd te hebben in de verklaring van de Gezegende stond die bhikkhu op van zijn stoel, en na eerbied aan de Gezegende getoond te hebben, hem ter rechterzijde houdend, vertrok hij.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, realiseerde die bhikkhu voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is niks meer in deze staat van bestaan.” En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Bhikkhu, doe afstand van de vier bronnen van begeerte

Anguttara Nikaya 4.257. Malunkyaputta

Toen benaderde de eerwaarde Malunkyaputta de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem: “Bhante, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Wat nu, Malunkyaputta, wat moeten we tegen de jonge bhikkhu’s zeggen wanneer een oude man als jij, afgeleefd, gevorderd in jaren, een bondige raadgeving vraagt van de Tathagata?”
“Bhante, laat de Gezegende mij de dhamma in het kort onderwijzen! Laat de Gelukkige mij de Dhamma in het kort onderwijzen! Misschien kan ik de betekenis van de verklaring van de Gezegende begrijpen; misschien kan ik een erfgenaam worden van de verklaring van de Gezegende”.

“Er zijn, Malunkyaputta, deze vier bronnen van begeerte voor een bhikkhu. Welke vier? Begeerte ontstaat in een bhikkhu vanwege gewaden, aalmoezen, onderkomens of vanwege leven hier of elders. Dit zijn de vier bronnen van begeerte voor een bhikkhu.
Wanneer, Malunkyaputta, een bhikkhu afstand heeft gedaan van begeerte, het aan de wortel heeft afgesneden, het tot de stomp van een palmboom heeft gemaakt, zo heeft weggevaagd dat het niet meer in de toekomst kan ontstaan, wordt hij een bhikkhu genoemd die begeerte heeft afgesneden, de ketens heeft afgelegd, en door volledig door verbeelding heen te breken, een einde heeft gemaakt aan lijden.
Na op deze manier door de Gezegende te zijn aangespoord, stond de eerwaarde Malunkyaputta van zijn stoel, betoonde eerbied aan de Gezegende, liep om hem heen hem aan zijn rechterzijde houdend en vertrok.

Toen, alleen verblijvend, teruggetrokken, ijverig, bevlogen, in niet lange tijd, realiseerde de eerwaarde Malunkyaputta voor zichzelf op rechtstreekse wijze in dit leven het onovertroffen doel van het heilige leven, ging het binnen en verbleef er in. Dat doel waarvoor stamgenoten terecht afstand doen van het leven van een huishouder en het thuisloze leven verkiezen. Hij wist op rechtstreekse wijze: “Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er is geen terugkomst meer in enige staat van bestaan”.  En die bhikkhu werd één van de arahants.

[teksten Siebe]

Nog enkele sutta’s met bondig onderricht waarbij niet vermeld wordt dat iemand arahantschap bereikt

Doe afstand van het verlangen naar wat dan ook vergankelijk is

Samyutta Nikaya 35.76. Radha (1)

Toen benaderde de eerwaarde Radha de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:
“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Radha, je dient afstand te doen van het verlangen naar wat dan ook vergankelijk is. En wat is vergankelijk? Het oog is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Vormen zijn vergankelijk; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Oog-bewustzijn is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Oog contact is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met oog contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

Het oor is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Geluiden zijn vergankelijk; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Oor-bewustzijn is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Oor contact is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met oor contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De neus is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Geuren zijn vergankelijk; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Geur-bewustzijn is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Neus contact is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met neus contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De tong is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Smaken zijn vergankelijk; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Tong-bewustzijn is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Tong contact is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met tong contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.
Het lichaam is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Tactiele objecten zijn vergankelijk; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Tactiel-bewustzijn is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Lichaamscontact is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met lichaamscontact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De geest is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Mentale verschijnselen zijn vergankelijk; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Mentaal-bewustzijn is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Mentaal contact is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met mentaal contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is vergankelijk; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Radha, je dient afstand te doen van het verlangen naar wat dan ook vergankelijk is.”

[teksten Siebe]

Doe afstand van het verlangen naar wat dan ook lijden is

Samyutta Nikaya 35.77. Radha (2)

Toen benaderde de eerwaarde Radha de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:
“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Radha, je dient afstand te doen van het verlangen naar wat dan ook lijden is. En wat is lijden? Het oog is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Vormen zijn lijden; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Oog-bewustzijn is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Oog contact is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met oog contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

Het oor is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Geluiden zijn lijden; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Oor-bewustzijn is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Oor contact is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met oor contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De neus is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Geuren zijn lijden; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Geur-bewustzijn is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Neus contact is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met neus contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De tong is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Smaken zijn lijden; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Tong-bewustzijn is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Tong contact is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met tong contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

Het lichaam is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Tactiele objecten zijn lijden; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Tactiel-bewustzijn is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Lichaamscontact is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met lichaamscontact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De geest is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Mentale verschijnselen zijn lijden; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Mentaal-bewustzijn is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Mentaal contact is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met mentaal contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is lijden; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Radha, je dient afstand te doen van het verlangen naar wat dan ook lijden is.”

[teksten Siebe]

Doe afstand van het verlangen van wat dan ook niet-zelf is

Samyutta Nikaya 35.78. Radha (3)

Toen benaderde de eerwaarde Radha de Gezegende, betoonde hem eerbied, ging terzijde zitten en zei tegen hem:
“Eerwaarde heer, het zou goed zijn als de Gezegende mij de Dhamma in het kort zou onderwijzen, zodat ik, na de Dhamma van de Gezegende gehoord te hebben, alleen zou kunnen verblijven, teruggetrokken, ijverig, bevlogen en vastberaden.”

“Radha, je dient afstand te doen van het verlangen naar wat dan ook niet-zelf is. En wat is niet-zelf? Het oog is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Vormen zijn niet-zelf; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Oog-bewustzijn is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Oog contact is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met oog contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

Het oor is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Geluiden zijn niet-zelf; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Oor-bewustzijn is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Oor contact is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met oor contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De neus is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Geuren zijn niet-zelf; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Geur-bewustzijn is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Neus contact is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met neus contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De tong is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Smaken zijn niet-zelf; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Tong-bewustzijn is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Tong contact is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met tong contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

Het lichaam is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Tactiele objecten zijn niet-zelf; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Tactiel-bewustzijn is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Lichaamscontact is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met lichaamscontact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar.

De geest is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Mentale verschijnselen zijn niet-zelf; je dient afstand te doen van verlangen er naar. Mentaal-bewustzijn is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Mentaal contact is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Wat voor gevoel er dan ook ontstaat met mentaal contact als voorwaarde-ofwel plezierig of pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk- ook dat is niet-zelf; je dient afstand te doen van het verlangen er naar. Radha, je dient afstand te doen van het verlangen naar wat dan ook niet-zelf is.”

[teksten Siebe]

Voorlopig het laatste bericht in deze serie posten vind ik wel de meest kernachtige.

Niets is waard om aan te hechten

Majjhima Nikaya 37 §2-3

(…)
"Toen ging Sakka, heerser van de goden, naar de Gezegende en na aan hem eerbied betoond te hebben stond hij terzijde en vroeg: “Eerwaarde heer, in het kort, hoe wordt een bhikkhu bevrijd door de vernietiging van begeerte, iemand die het ultieme einde heeft bereikt, de ultieme bescherming tegen ketening, het ultieme heilige leven, het ultieme doel, iemand die het voornaamst is onder de goden en mensen?”

“Hier, heerser van de goden, heeft een bhikkhu gehoord dat niets waard is op aan te hechten. Wanneer een bhikkhu gehoord heeft dat niets waard is om aan te hechten, dan weet hij direct alles; na direct alles te weten, begrijpt hij alles volledig; na alles volledig begrepen te hebben, wat voor gevoel hij dan ook voelt, ofwel plezierig ofwel pijnlijk of noch-plezierig-noch-pijnlijk, hij verwijlt terwijl hij de vergankelijkheid in die gevoelens contempleert, verdwijnen contempleert, beëindiging contempleert, loslaten contempleert. Op die manier contemplerend, hecht hij aan niets in de wereld. Wanneer hij niet hecht, is hij niet geagiteerd. Wanneer hij niet geagiteerd is, verwezenlijkt hij op persoonlijke wijze Nibbana. Hij begrijpt: ‘Geboorte is vernietigd, het heilige leven is geleefd, wat gedaan moest worden is gedaan, er komt geen enkele staat van bestaan meer’. Dit is in het kort, heerser van de goden, de manier waarop een bhikkhu bevrijd wordt door de vernietiging van begeerte, iemand die het ultieme einde heeft bereikt, de ultieme bescherming tegen ketening, het ultieme heilige leven, het ultieme doel, iemand die het voornaamst is onder de goden en mensen?”

Tot zover, Dhamma in het Kort

groet,
Siebe

[Marcel]

-Alles wordt begrepen als men ziet dat niets waard is om aan te hechten. 

daarbleefikeveninhangen...

[teksten Siebe]

-Alles wordt begrepen als men ziet dat niets waard is om aan te hechten. 

daarbleefikeveninhangen...

niet te lang he

[Marcel]

...tis een hele rare...

[teksten Siebe]

raar maar ook waar?

[Bodhiboem]

-Alles wordt begrepen als men ziet dat niets waard is om aan te hechten. 

daarbleefikeveninhangen...

Deze vind ik ook wel mooi. Nothing whatsoever should be clung to, maar deze gaat nog wat verder en belooft begrip. Of het ook waar is dat je alles gaat begrijpen als je de wereld op een bepaalde wijze ziet, het lijkt mij sterk, ik zie niet een verbintenis.

[teksten Siebe]

-Alles wordt begrepen als men ziet dat niets waard is om aan te hechten. 

daarbleefikeveninhangen...

Deze vind ik ook wel mooi. Nothing whatsoever should be clung to, maar deze gaat nog wat verder en belooft begrip. Of het ook waar is dat je alles gaat begrijpen als je de wereld op een bepaalde wijze ziet, het lijkt mij sterk, ik zie niet een verbintenis.

Wat mijmeringen: de basis is de vier edele waarheden, waarbij eigenlijk de centrale kwestie is, wat leidt nou werkelijk tot je welzijn, tot heil, tot bescherming?

Wat beschermt je beter? Het opvlammen van een neiging tot afkeer, haat, irritatie, vijandigheid, of het afzwakken en verdwijnen van die neiging?
Wat beschermt je beter? Al die driftigheid en gretigheid in jezelf of het afzwakken en verdwijnen daar van?
Wat beschermt je beter? De superioriteitswaan, de minderwaarheidswaan, de gelijkheidswaan of het ontbreken van alle drie?
Wat beschermt je beter? Verblind worden door de zaken die in je opkomen, of het afzwakken en verdwijnen van die verblinding?

[teksten Siebe]

-Alles wordt begrepen als men ziet dat niets waard is om aan te hechten. 

daarbleefikeveninhangen...

Deze vind ik ook wel mooi. Nothing whatsoever should be clung to, maar deze gaat nog wat verder en belooft begrip. Of het ook waar is dat je alles gaat begrijpen als je de wereld op een bepaalde wijze ziet, het lijkt mij sterk, ik zie niet een verbintenis.

Wat mijmeringen: de basis is de vier edele waarheden, waarbij eigenlijk de centrale kwestie is, wat leidt nou werkelijk tot je welzijn, tot heil, tot bescherming?

Wat beschermt je beter? Het opvlammen van een neiging tot afkeer, haat, irritatie, vijandigheid, of het afzwakken en verdwijnen van die neiging?
Wat beschermt je beter? Al die driftigheid en gretigheid in jezelf of het afzwakken en verdwijnen daar van?
Wat beschermt je beter? De superioriteitswaan, de minderwaarheidswaan, de gelijkheidswaan of het ontbreken van alle drie?
Wat beschermt je beter? Verblind worden door de zaken die in je opkomen, of het afzwakken en verdwijnen van die verblinding?

Ik realiseer me dat het geloof in wedergeboorte en kamma hierbij toch ook wel belangrijk is, want je kan immers best op korte termijn, in dit leven, voordeel hebben van haat en vijandigheid en geweld, van driftigheid en gretigheid, van obsessie, van wanen. Het kan je zelfs succes opleveren, welvaart, status, eer, en misschien zo ook wel een gevoel van welslagen en geluk, maar in het perspectief van de Dhamma , van kamma en wedergeboorte, is er op basis van deze staten geen welslagen, en zijn deze staten sowieso onheilzaam, onvoordelig, afkeurenswaardig, want er is ook het perspectief na de dood. 

Daarom, je kunt je toch afvragen of de Dhamma werkelijk zonder kamma en wedergeboorte kan.