Nisargadatta stelt voor de geest gewoon te laten doen, geen verantwoordelijkheid te nemen en de universele macht controle te geven.
Ik denk zelf dat de 'ene beweger achter alles', al net zo'n illusie is als het zelf/ik/ego voorstellen als de innerlijke beweger. Waarschijnlijk ligt dat in elkaars verlengde. Poneer je een innerlijke beweger dan projecteer je waarschijnlijk ook een universele macht als beweger.
Ik denk dat de Boeddha toch wel op het juiste spoor zat dat er louter oorzaken en condities spelen en nergens bewegers. Een zaadje ontkiemt niet omdat een beweger dat wil maar als er voldoende water is, licht, een vruchtbare bodem, warmte, dan ontkiemt het, dan ontstaat er beweging. Als er luchtdrukverschillen zijn dan is het niet dat de ene beweger wil dat er een luchtstroom ontstaat van hoge naar lage druk maar dit is gewoon een natuurwet. Dit is ergens heel schokkend voor de mens dat het allemaal zo simpel zit.
Als je bepaalde hersendelen stimuleert dan ontstaan er bewegingen. Dat is schokkend voor de mens. De ziel moet dat toch veroorzaken, of God?
Beweging vergt in de praktijk niet een beweger. Beweging vergt potentiaal verschillen. Als je water omhoog brengt, zoekt het vanzelf wel weer de weg naar beneden. Als je ergens een hoge concentratie van stoffen hebt, en in de nabijheid lage, zal er een stroom ontstaan van hoog naar laag. Idem met spanning, luchtdrukverschillen etc.
De charme van de Dhamma vind ik dat het wezens niet de onnodige last oplegt van een absolute vrije wil of een soort ultieme vrijheid. De Dhamma erkent dat de mens geketend is aan sterke neigingen die diens gedrag vaak overheersen. Terecht. Maar het verklaart de mens ook niet machteloos, energieloos, onvermogend.
Overigens, die machteloosheid, energieloos, dat onvermogend zijn van wezens dat was een levensfilosofie die in de tijd van de Boeddha al werd verkondigd. Net als het materialisme. Volgens de overlevering deed de Boeddha hier afstand van. Hij zag dit als verkeerde visie.
Het ligt altijd gevoelig want als je zegt dat een mens niet machteloos, energieloos en onvermogend is, maar zelf kwaliteiten als wijsheid, ijver, concentratie etc. kan ontwikkelen en gebruiken om zijn eigen en andermans toekomst vorm te geven, (zoals wij ook ook zelf de klimaatproblemen hebben veroorzaakt, en zelf onze omgeving vervuilen etc) dan zien mensen dat weer als narcisme, typisch menselijke hoogmoed etc. Het lijkt er ook wel vaak op dat een mens ook wegduikt voor verantwoordelijkheid. Het is natuurlijk in de praktijk ook erg confronterend dat je eigenlijk met je eigen keuzes, gedrag, de problemen over jezelf anderen afroept. Maar het is ook niet te ontkennen. Als je rookt en longkanker krijgt, dan kun je er wel voor wegduiken dat het niks te maken heeft met jou keuze om te roken, maar ja...Als je de hele dag in de felle zon gaat liggen en je niet beschermt moet je s' avonds niet raar opkijken dat je vergaat van de pijn. Een mens is natuurlijk echt niet volledig machteloos, energieloos en het is natuurlijk niet zo dat alles hem/haar maar toevallig overkomt.
