Verbeelding

[Bodhiboom]

Ik kwam laatst een zinnetje tegen, “verbeelding is Mara’s speeltuin”. En dat zette mij een beetje aan het denken, want op het eerste gezicht lijkt het wel een korrel van waarheid te bevatten. Als je je dingen verbeeld, dan heb je geen terugval op een bepaalde waarheid die in de realiteit schuilgaat. En ook, je bent niet bezig om je faculteiten te gebruiken om het echte en het ware te benaderen.

Dus vanuit een boeddhistisch standpunt zie ik de verbeelding niet als een positief iets. Veel van de boeddhistische leer heeft te maken met inzicht, met uitpluizen van wat er van binnen gaande is. De verbeelding is een vijand van dat process, het kan makkelijk een plaatje schilderen maar het heeft vaak geen onderliggende betekenis.

Zeker in meditatie is verbeelding niet helpvol, het brengt eerst de ene en dan de andere impuls naarboven die je allemaal voorbij ziet gaan voordat de geest kalmeert. Het beteugelen van de verbeelding is iets dat we misschien wel graag zouden willen, maar lijkt niet praktisch.

Ook als je kijkt naar bijvoorbeeld verwarde mensen, die volgen vaak invallen vanuit de verbeelding, dat ze doelwit zijn van een complot of de georganiseerde misdaad. De verbeelding staat vaak ten grondslag aan een delusie, die dan door tijd en overtuiging hardnekkiger is geworden.

Toch is de verbeelding ook mooi. Het zet aan tot het creëren van fraaie kunst, muziek, een geest die helemaal rechtlijnig en logisch dacht zou zichzelf die vrijheid niet kunnen geven. En als je denkt aan hoe je uit de slaap komt dan is dat ook verfrissend en verstillend, als op de een of andere manier slaap en dromen ruimte hebben gegeven aan allerlei innerlijke impulsen die anders problemen hadden veroorzaakt.

Hoe denken jullie dat de verbeelding zich verhoud tot de geest? Is een flexibele en getrainde verbeelding een waardevol iets? Of zou je actieviteiten met een hoog verbeeldingsgehalte moeten vermijden?

Met warme groet,

Bodhiboom

[Dorje]

Er is wel een verschil tussen verbeelding en creativiteit.

Verbeelding, inbeelden hoe iets is dat je nog niet kent, maar wel wilt kennen, staat het werkelijk kennen in de weg.

Creativiteit, out of the box denken, kan je juist los maken van de verbeelding die bepaalde zaken of begrippen steevast oproepen. Een flexibele geest is een creatieve geest die niet vasthoudt aan de lijnjes, aan vaste begrippen. Creativiteit doorbreekt fixatie. Kunst doorbreekt je normale kijk op de werkelijkheid. Poëzie doorbreekt het geconditioneerde van woordgebruik.

Verbeelding legt juist een laag verf op die werkelijkheid, het verhult wat is maar niet gekend is of niet te kennen is.

Een laag verf op een doek kan juist de filters op de werkelijkheid afwerpen of tenminste toch beïnvloeden, opener trekken.

Maar als de verf op het doek een verlengde wordt van de verbeelding, dan noem ik het geen kunst meer, geen creativiteit meer.

Creatieve groeten,

Dorje

[teksten Siebe]

-“Bhikkhu, door zich voor te stellen/zich te verbeelden wordt men gebonden door Mara, door zich niet voor te stellen/verbeelden wordt men bevrijd van de Kwaadaardige”. In het voorstellen van wat? De vijf khandha’ (SN22.64)

“Zo subtiel, bhikkhu’s, was de ketening van Vepacitti, maar zelfs nog subtieler dan dat is een ketening door Mara. Door te verbeelden/zich voor te stellen wordt men gebonden door Mara; door niet te verbeelden, wordt men bevrijd van de Kwaadaardige.”
“Bhikkhu’s, ‘Ik ben’ is een voorstelling; ‘Ik ben dit’ is een voorstelling: ‘Ik zal zijn’ is een voorstelling; ‘Ik zal niet zijn’ is een voorstelling; ‘Ik zal uit vorm bestaan’...’Ik zal vormloos zijn’...’Ik zal waarnemend zijn’...’Ik zal niet waarnemend zijn’...'Ik zal noch waarnemend noch niet waarnemend zijn’...Zich voorstellen is een ziekte, een gezwel, een pijl. Daarom, bhikkhu’s jullie moeten jezelf zo trainen: ‘We zullen met een geest verstoken van verbeelding verblijven.’(SN35.248)

http://www.boeddhaforum.nl/index.php?topic=2465.msg18534#msg18534

stel dat jij je wat rot voelt en je stelt je daarna de heerlijke smaak van ijs voor, dan ben je eigenlijk op dat moment al begeesterd door Mara. Als je dan ook nog dat ijs gaat kopen en de smaak gaat genieten ben je helemaal van Mara. Het klinkt wat heftig, nogal, maar begeerte zit natuurlijk heel erg gekoppeld aan zulke voorstellingen.

De grootste en meest krachtige voorstelling is wel die van "Ik ben dit" of "Ik ben", asmi mana.

Ik denk dat je wel kunt zeggen dat samsara het rijk is van verbeelding en ook het rijk van Mara. Ik heb ooit eens een onderwerp gemaakt van Mara en opvallend vond ik dat Mara wordt gezien als de machtigste heerser van alle heersers. Dus niet goedheid, niet waarheid, niet God, niet de Boeddha, niet wijsheid maar de machtigste heerser is Mara en ik denk de machtigste heersende kracht binnen samsara is verbeelding.

Wat in de wereld draait nou niet om verbeelding? Zelfs verliefdheid. Je ziet iemand en meteen komt een stroom van positieve beelden op gang. Ook ideeen over hoe aantrekkelijk iets of iemands is, of afstotelijk, het draait alleen om verbeelding. Kijk eens hoe vaak je als mens eigenlijk een voorstelling wordt.

Creativiteit vind ik zelf grenzen aan obsessie. Voor veel creatieve mensen is kunst maken ook niet iets wat ze uit vrijheid doen. Het is meer een moeten. Ik heb wel eens gedacht dat dit de invloed is van bepaalde deva's op mensen. Het lijkt wel bezetenheid.

Ik ben zelf niet geheel creativiteitsloos. Ik maakte wel eens gedichten en in beeldhouwen heb ik wel een talent, schijnt, maar ik vind het vreselijk. Ik kan het niet zonder obsessie. Ik vind het belastend, naar. Al komt er dan wat moois uit, ik vind het proces zo onvrij, zo obsessief dat ik er niks meer mee doe. Er zit vaak zoveel druk  achter vind ik. Ja, ik vind het echt grenzen aan bezetenheid.

Voor mij is wat dat betreft het creatieve proces een proces van waanzin, bezetenheid, obsessie, dwang, neurose en niet de moeite waard om te voeden. Het kunstenaarschap lijkt misschien vrij, mijns inziens is het slavernij, bezetenheid. Ik wil dat niet eren. Ik eer niet de gekke kunstenaar, de waanzinnige, de onconventionele, de verwarde, de gekwelde. Het is eer niet waard, vind ik. Het is allemaal zo gekweld.

Siebe

[Bodhiboom]

Ik heb ooit eens een onderwerp gemaakt van Mara en opvallend vond ik dat Mara wordt gezien als de machtigste heerser van alle heersers. Dus niet goedheid, niet waarheid, niet God, niet de Boeddha, niet wijsheid maar de machtigste heerser is Mara en ik denk de machtigste heersende kracht binnen samsara is verbeelding.

Ik ben er niet zo van om menselijke eigenschappen te gaan verpersoonlijken, en heb dus niet zoveel met Mara, maar dat de verbeelding vaak een trigger is voor hebzucht lijkt mij niet vreemd. De Drie Vergiften zijn krachtige bronnen die samsara op gang houden.

Kalmte, inzicht en loslaten zijn bij mij tot nu toe de grootste factoren geweest op het pad, sila was bij mij van nature al in grote mate aanwezig. Gelukkig hecht ik mij niet zo makkelijk aan dingen, wat in het verleden zowel negatieve als positieve kanten heeft gehad.

Voor mij is wat dat betreft het creatieve proces een proces van waanzin, bezetenheid, obsessie, dwang, neurose en niet de moeite waard om te voeden. Het kunstenaarschap lijkt misschien vrij, mijns inziens is het slavernij, bezetenheid. Ik wil dat niet eren.

Het creatieve process heeft wel wat hobbels, dat is waar. Het is heel makkelijk om te vervallen in mijn-maken tijdens het creëren van dingen, dat je je er zo erg aan gaat hechten dat allerlei sterke tendensen naar buiten komen, en het inderdaad een beetje neurotisch word. Misschien is dat waarom veel kunstenaars zo gedreven zijn. Maar ik beschouw die dingen eerder als een manifestatie van wat je in je hebt dan de invloed van iets als een Deva.

Maar het hoeft niet zo te zijn. Als je innerlijk eraan toe bent dan kan je ook kunst beoefenen zonder je al te zeer te hechten. Mijn vader heeft bijvoorbeeld net een boek aangeschaft over de kunst van de Zen Meester Hakuin, die toch wel fraaie schilderijen maakte.

Met creatieve groet,

Bodhiboom

[teksten Siebe]

Is er creativiteit zonder hechten?

Siebe

[Dorje]

Mijn vader heeft bijvoorbeeld net een boek aangeschaft over de kunst van de Zen Meester Hakuin, die toch wel fraaie schilderijen maakte.

En niet alleen dat... hij had de creativiteit om iets over te brengen op een veel directere manier dan het geven van woordelijk onderricht:

Een soldaat kwam naar Hakuin en vroeg:" Is er echt een paradijs en een hel?"
"Wie ben je?" vroeg Hakuin.

"Ik ben een samurai," antwoordde de krijger.

"Jij, een samurai!" riep Hakuin uit. "Wat voor soort heerser zou jou als zijn bewaker hebben? Je gezicht lijkt op dat van een bedelaar!"

De soldaat werd zo boos dat hij zijn zwaard begon te trekken, maar Hakuin ging verder. "Dus je hebt een zwaard! Je wapen is waarschijnlijk zo saai als je hoofd!"

Toen de soldaat zijn zwaard trok, merkte Hakuin op: "Kijk, zo open je de poorten van de hel!"

Bij deze woorden, begreep de samoerai de wijsheid van de meester, verborg zijn zwaard en boog.

"Kijk, zo openen je de poorten van het paradijs," zei Hakuin

[teksten Siebe]

Mijn vader heeft bijvoorbeeld net een boek aangeschaft over de kunst van de Zen Meester Hakuin, die toch wel fraaie schilderijen maakte.

En niet alleen dat... hij had de creativiteit om iets over te brengen op een veel directere manier dan het geven van woordelijk onderricht:

Een soldaat kwam naar Hakuin en vroeg:" Is er echt een paradijs en een hel?"
"Wie ben je?" vroeg Hakuin.

"Ik ben een samurai," antwoordde de krijger.

"Jij, een samurai!" riep Hakuin uit. "Wat voor soort heerser zou jou als zijn bewaker hebben? Je gezicht lijkt op dat van een bedelaar!"

De soldaat werd zo boos dat hij zijn zwaard begon te trekken, maar Hakuin ging verder. "Dus je hebt een zwaard! Je wapen is waarschijnlijk zo saai als je hoofd!"

Toen de soldaat zijn zwaard trok, merkte Hakuin op: "Kijk, zo open je de poorten van de hel!"

Bij deze woorden, begreep de samoerai de wijsheid van de meester, verborg zijn zwaard en boog.

"Kijk, zo openen je de poorten van het paradijs," zei Hakuin

De ware vraag vind ik of de leraar Hakuin, net als de Boeddha, uit eigen ervaring en inzicht, weet of er hemelen en hellen bestaan. Het zou zomaar kunnen dat hij dit niet weet. Dat het hem ontbreekt aan werkelijk inzicht in deze kwestie. Het zou zomaar kunnen dat ie daarom maar zo reageert en niet gewoon aan de man zegt: "beste man, ik weet het niet, ik kan er uit eigen ervaring en inzicht niet iets zinnigs over zeggen of er echt hemelen en hellen bestaan".

Siebe

[Bodhiboom]

De ware vraag vind ik of de leraar Hakuin, net als de Boeddha, uit eigen ervaring en inzicht, weet of er hemelen en hellen bestaan. Het zou zomaar kunnen dat hij dit niet weet. Dat het hem ontbreekt aan werkelijk inzicht in deze kwestie.

Het lijkt mij wel duidelijk dat hij een heel “Zen” antwoord heeft gegeven op de vraag, namelijk dat de hemel en de hel verschijningen zijn van het aardse rijk die zich manifesteren door de acties van mensen. Het is vrij modern, het hele idee van een werkelijke en reële hemel en hel ergens in een spirituele dimensie lijkt mij toch erg achterhaald gezien het gedachtengoed van deze eeuw en de voorgaande.

Het idee van de zes rijken, de boeddhistische cosmologie, dat ziet er erg verouderd uit. Het was zo een van die dingen waar andere religies mee aankwamen, een idee van de vorm van het heelal, en mensen werden ermee overdonderd. Maar de moderne mens heeft een veel betere greep op sterrenkunde en wat er zoal in het heelal gebeurt, dat dit soort ideen oudbollig en ongeloofwaardig overkomen.

Zelfs de Dalai Lama heeft al gezegd dat een aantal van die oude geschriften niet deugen.

[teksten Siebe]

Ik vind het eerder waanzin te denken dat er echt alleen maar die bestaansvormen zijn die wij kunnen zien met onze blote ogen. Zelfs biologen weten dat er meer bestaansvormen zijn dan wij met de ogen kunnen zien. Dat er fijnstoffelijke wezens zijn en zelfs onstoffelijke, het lijkt me bijzonder aannemelijk. Ik heb zelf ook wel wat ervaring op die gebied en beschouw het niet als achterhaald. Er zijn ook zoveel andere mensen die getuigen van ervaringen met andere wezens dan alleen mens en dier en Vlamingen.

Siebe

[Bodhiboom]

Ik vind het eerder waanzin te denken dat er echt alleen maar die bestaansvormen zijn die wij kunnen zien met onze blote ogen.

Er is toch vrij veel onderzoek gedaan naar hoe je die wezens zou meten, en tot nog toe hebben wij geen instrument gevonden dat ze registreert. Als er zoiets bestaat als een fijnstoffelijk wezen dan vallen ze buiten hetgeen dat (tot heden toe) waarneembaar is gebleken door de wetenschap.

Dus dan kom je in het rijk van Descartes’ dualisme, of je denkt dat het allemaal hersenschimmen zijn. Het tweede lijkt dan meer waarschijnlijk dan een partitionering van het universum in fysieke en mentale rijken. Ik heb ook wel eens buitengewone dingen ervaren, maar ik schrijf ze niet toe aan een spiritueel rijk want als ik kijk naar de hoeveelheid wijsheid die ze bevatten, dan is dat miniem.

[teksten Siebe]

Volgens de Pali overlevering openbaarde zich aan de Boeddha tijdens diens volledige verlichting onder de Bodhiboom zijn eigen vorige levens. Ook openbaarde zich aan hem het heengaan en weer verrijzen van wezens overeenkomstig hun daden en visies. Hij zag hoe wezens in hemelen komen, in hellen, in andere staten.

Hij zag dus niet alleen dat wat voorbij geboorte en dood is en de weg, maar hij zag ook, zo vertaal ik dat, hoe het werkt zolang er nog voorwaarden en oorzaken van geboorte in de geest aanwezig zijn. Hij zag hoe samsara is en werkt. Wat de levensvormen zijn in samsara, en hoe hij zelf en andere wezens al sinds beginloze tijd rondzwerven in die cyclus van geboorte en dood.

De teksten geven aan dat al deze kennis diens onwetendheid verdreef. Het is niet zo dat de Boeddha alleen een ware zelf zag en dat diens onwetendheid verdreef. Zo wordt dat duidelijk niet beschreven.
Lees het verslag maar na van wat er gebeurde onder de Bodhiboom.  Ook diens kennis van hoe alles op een relatieve manier werkt, bevrijdde hem. Letterlijk staat er zoiets als 'licht kwam op, duisternis werd verdreven'. Weten hoe zaken op een relatieve manier werken, in dit bestaan, verdreef zijn onwetendheid.

Als een zenmeester, of wie dan ook, niet weet hoe zaken werken, prima, maar zeg dat gewoon. Ga niet een zen antwoord geven maar geef een eerlijk antwoord.

Wat ik meen te zien is dat mensen deze kennis van de Boeddha over hoe samsara is en functioneert, lijken willen te vergeten of trivialiseren. Ze doen net alsof dit niet tot de volledige verlichting van de Boeddha onder de Bodhiboom behoort of niet belangrijk is. Maar het is wat mij betreft essentieel. Mijn indruk is ook dat de Boeddha deze kennis essentieel vond, of in ieder geval nooit onbetekenend. .

Talloze teksten beschrijven levensvormen anders dan mens en dier. De Boeddha, en andere meesters ook, hadden het vermogen om astraal te reizen en ook met zulke wezens in contact te staan.

De zuivere geest is volgens mij echt een wonderbaarlijke geest. Het zijn de kilesa's, de bezoedelingen waardoor de geest grof blijft, onzuiver, onkneedbaar, niet goed te hanteren. Ook dat geven de sutta's duidelijk aan. Ik heb daar ook alle vertrouwen in. Dat wij nu niet over water kunnen lopen, komt enkel door kilesa's maar heeft niks met zwaartekracht te maken. Dat wij nu nog niet kunnen vliegen komt niet omdat we niet kunnen vliegen maar omdat bezoedelingen ons zo onvermogend maken.

In het onderricht zie ik ook dat de vruchten van het heilige leven gekoppeld zijn aan het concept van weder geboorte en andere bestaansvormen. De sotapanna heeft bijvoorbeeld de eerste drie ketens verbroken en wordt hierdoor, aldus talloze teksten, niet meer geboren in de vier lagere rijken. Als iemand het niveau van sakadagami bereikt, d.w.z. de eerste drie ketens verbreekt en hebzucht en haat afzwakt, dan komt ie niet meer als mens terug maar zal in andere bestaansvormen Nibbana realiseren. Als iemand de geest nog verder gezuiverd heeft, tot het niveau van anagami, niet meer terugkeren, zijn de eerste vijf lagere ketens verbroken. Er is geen zintuiglijk verlangen meer en neiging tot kwaadheid. Na de dood wordt zo iemand geboren in de zuivere verblijven, komt niet als mens terug. In de hoogste rijken van de rupa loka wordt die geboren en bereikt daar volledig verlichting. Een arahant wordt na de dood niet meer in samsara geboren.

Hier zie je dus ook duidelijk dat volgens de overlevering Nibbana niet alleen door mensen wordt gerealiseerd, sterker, die kans is erg klein.

Het belangrijkste mechanisme binnen paticca samuppada is dat we door bepaalde sankhara's steeds een bepaalde geboorte nemen in een mentale staat. Het kan zijn dat we vaak agressief worden of vriendelijk.
Hoe dat nu in dit leven gaat, dat gaat ook zo door na de dood, geeft het onderricht aan. Dus neig je in dit leven naar vriendelijkheid, mildheid, en neig je niet naar agressie en vijandigheid, dan krijgt je bewustzijnsstroom waarschijnlijk een vervolg in een deva staat. Er is dus een correspondentie tussen weder geboorte in dit leven en na de dood.

Wat metingen aangaat, volgens mij zijn er wel apparaten die geesten kunnen meten maar ik hou me er niet mee bezig. Ik vertrouw er op dat dit wel goed is overgeleverd.

[Bodhiboom]

Beste Siebe,

Ik moet hier toch enige kanttekeningen bij zetten.

Volgens de Pali overlevering openbaarde zich aan de Boeddha tijdens diens volledige verlichting onder de Bodhiboom zijn eigen vorige levens. Ook openbaarde zich aan hem het heengaan en weer verrijzen van wezens overeenkomstig hun daden en visies. Hij zag hoe wezens in hemelen komen, in hellen, in andere staten.

De Pali kanon geeft ook tal van verhalen over andere ongeloofwaardige dingen. Dat een wezen in zo’n staat van ongeluk kan verkeren dat zijn leven een hel lijkt, kan volgens mij best. Maar het sterven, het heengaan naar een klassieke hel en daar herboren worden, dat lijkt mij ongeloofwaardig zonder sterk bewijs.

Als een zenmeester, of wie dan ook, niet weet hoe zaken werken, prima, maar zeg dat gewoon. Ga niet een zen antwoord geven maar geef een eerlijk antwoord.

Door het antwoord te geven op de manier die hij aanwende, gaf hij ook een eerlijk antwoord: dat die plaatsen volgens hem niet bestaan op dezelfde manier als zeg een Edo of een Kyoto.

Talloze teksten beschrijven levensvormen anders dan mens en dier. De Boeddha, en andere meesters ook, hadden het vermogen om astraal te reizen en ook met zulke wezens in contact te staan.

Zo staat het geschreven in oude teksten. Maar er zijn geen moderne beoefenaars of bewijs. Ehipassiko, of zo zei de boeddha. En dat zou ik ook graag doen.

Dat wij nu niet over water kunnen lopen, komt enkel door kilesa's maar heeft niks met zwaartekracht te maken. Dat wij nu nog niet kunnen vliegen komt niet omdat we niet kunnen vliegen maar omdat bezoedelingen ons zo onvermogend maken.

Hier ga je denk ik een zware dobber aan beleven. Zelfs een mens zonder bezoedelingen heeft nog massa en zal onderhevig zijn aan de zwaartekracht, en zou zinken als een steen mocht hij proberen over water te gaan lopen. Dat soort geloven, zoals op water kunnen lopen, zijn toe te schrijven aan de competitie tussen religies in het verre verleden, waar als jou profeet zoiets niet kon of een ander mirakel dan werd jou religie als minder beschouwd.

Maar zulke siddhi’s, zoals kunnen vliegen, zijn ook niet bewezen door zelfs de beste monniken. Dus weer is er een gebrek aan bewijs, en moet je weer de vinger wijzen naar verouderde ideeen.

Ik vertrouw er op dat dit wel goed is overgeleverd.

De overlevering, daar heb ik ook niet zo’n vertrouwen in. Ik zie mezelf meer als iemand die zoekt naar pareltjes wijsheid in een grote verzameling van dubieuze kwaliteit. Het is oud, het is een tijd lang mondeling overgeleverd, het is meerdere malen vertaald... wat er nog over is van de oorspronkelijke wijsheid moet je voorzichtig behandelen. Dat neemt niet weg dat je soms nog iets bijzonders tegenkomt.

Met beste groet,

Bodhiboom

[teksten Siebe]

Ik heb me niet verdiept in de beschreven man maar ik vond dit een interessant artikel:
https://boeddhistischdagblad.nl/dharma-en-filosofie/12606-buddhavacana-maha-saccaka-sutta/

Dat je de hel ook als mens kan ervaren terwijl je leeft is een belangrijk onderdeel van Boeddha's onderricht van paticca samuppada. Maar de leer is pas compleet als je snapt dat wanneer je vaak in een hel leeft, dus als mens al neigt naar hel-staten, de kans erg groot is dat je na de dood ook in een hel belandt.

Dat is eigenlijk wat de Boeddha zag, lijkt me, toen hij zag hoe wezens door daden en visies in bepaalde bestaansvormen terecht komen. Dus wat wij als mens nu erg sterk maken in dit leven, welke neigingen, dat wordt weer een basis voor bewustzijn in een volgend leven. 
https://suttacentral.net/sn12.38/en/sujato

Dus er is een hele directe relatie tussen hoe onze geest als mens nu functioneert en hoe het na de dood continueert. Als we in dit leven overwegend neigen naar vriendelijkheid, welwillend zijn, dan is de kans groot dat na de dood, bewustzijn continueert in een hemelse staat, omdat dat de energie is die jij als mens al hebt gevoed. Als we nu overwegend leven als een dier, als onze mentaliteit zo is, onze plannen, voornemen, neigingen, dan is de kans groot dat na de dood een geboorte als dier volgt, etc.

Dit is wat de Boeddha volgens mij zag. Dit is wat mij betreft het complete plaatje! Het plaatje is niet compleet als je alleen over de hellen, hemelen en dierenrijken etc praat als menselijke staten.

Het hele idee dat boeddha-dhamma over de mens gaat is niet oke. Want wat hier boven wordt beschreven geldt ook voor andere wezens. Ook deva's hebben bepaalde neigingen die na de dood er voor zorgen dat ze hier of daar geboren worden. Ook andere wezens realiseren Nibbana, en vrijwel geen mens.

Wat wezens voeden, aandacht geven, versterken, cultiveren is cruciaal want dat gaat vormgeven aan hun toekomst, in dit leven en na de dood.

Dus ja, hemel en hel kun je als mens ervaren. Als jij in een rupa jhana staat bent ervaar je de fijnstoffelijke sfeer. Als jij in een arupa jhana bent- stel de sfeer van nietsheid- ervaar je een onstoffelijke sfeer. Als je in dit leven die capaciteit niet verliest, kun je op basis van dat positief kamma van die jhana's, na de dood, geboren worden in overeenkomstige sferen.

Misschien spreekt het woord sferen je meer aan dan rijken?


Siebe

[teksten Siebe]

Dus er is een hele directe relatie tussen hoe onze geest als mens nu functioneert en hoe het na de dood continueert.

Wat wezens voeden, aandacht geven, versterken, cultiveren is cruciaal want dat gaat vormgeven aan hun toekomst, in dit leven en na de dood.

Dit principe zie je ook hier uitgelegd worden:  http://www.sleuteltotinzicht.nl/m057.htm

Siebe

[marcel]

Wat mij opvalt is dat er sprake is van: wezens.
Het is dan niet alleen een proces van karma dat zich voortzet.
Het zijn wezens die op basis van karma wedergeboren worden.

Dit terzijde. 

[teksten Siebe]

Ja, maar dat is volgens mij enkel een kwestie van taalgebruik, conventie. Zo gebruikt een volledig verlichte ook nog wel uitdrukkingen als Ik en mijn, terwijl er geen Ik en mijn-maken meer is.

Het is handig, versimpeld, om te zeggen dat wezens hier heengaan en weer in een bepaalde bestaansvorm verrijzen, maar volgens de leer is er niet een wezen (een ziel, Ik/zelf) dat heengaat en weer verrijst maar er is van leven op leven een continuiteit in mentale en fysieke processen. Als dat hier als mens eindigt continueert dat na de dood bijvoorbeeld in een deva staat, met deva fysieke en mentale processen.

Op een versimpelde manier wordt dat in de taal zo gegoten dat een wezen hier heengaat en daar weer verrijst.

[bolletje]

Zonder verbeelding ben je toch nergens....

Geen kunst, literatuur, muziek, architectuur, zonder verbeelding

zonder verbeelding, ben je een soort van dood.


Verbeelding die leidt tot suffering, dáár is boeddhisme tegen.

Eindeloze verbeeldingen, over hoe je zou willen dat je leven was. Dat is schadelijke verbeelding

Verbeelding over hoe je je potentiele/theoretische vijand om legt. Is verbeelding die leidt tot suffering

En boeddhisme neemt slechts suffering weg


Ik lees nu weer opnieuw de werken van Tolkien. Een en al verbeelding, in zijn werk. Als dat Mara zijn tuin is, dan is Mara dus je vriend.