Houvast

[gouden middenweg & de wilde natuur]

Houvast

Hou je vast aan de Dhamma kan je lezen in Boeddhistische geschriften.
Dit wijst erop dat mensen een houvast zoeken. Een geestelijk houvast. Spiritual Guidance.
Verwondering is één kant van menselijke, of geestelijke beleving van het bestaan. Verwarring en soms zelfs wanhoop behoort ook tot de menselijke, geestelijke reacties.

Hou je vast aan de Dhamma, en mensen beginnen dan de geschriften te lezen op zoek naar een houvast.
Soms zijn de geschriften een bron van nog meer verwarring en voor anderen zijn de geschriften een niet aflatende bron van optimisme, ze kunnen er hun volle aandacht en interesse er in kwijt. En in zekere zin hebben ze dan hierin hun houvast gevonden.

Ik ben geen schriftlezer, in de betekenis van verslinden. Eerder druppelsgewijs. Ik verwerk vanbinnen druppels.
Doorheen de jaren ben ik een  deel van mijn verwarring verloren.

Naarmate ik metafysische concepten en vraagtekens loslaat, in die mate ervaar ik ook een blijheid.
Ik hou van metafysische vraagstukken, niet als studie-onderwerp maar als nadenk onderwerpen. Ik ben blij als ik een voortschrijdend inzicht heb opgedaan. Wat anderen er over te vertellen hebben boeit me maar druppelsgewijs. En in die zin ben ik dan eigenwijs. Ik kom liever zelf tot een langzaam inzicht.

Voor mij is de waarde van houvast juist een loslaten. Ik wil weten, ik wil kennis, ik wil inzicht.
Loslaten wil niet zeggen dat ik niet meer wil weten, dat ik geen kennis meer wil hebben of geen inzichten meer wil opdoen. Maar wel als ik te hard wil, te hard wil weten, te hard op zoek ben naar inzicht. Dat het als verblinding is, dolen in de duisternis. Een bron van verwarring.

Tuurlijk ben ik blij wanneer ik een inzicht opdoe. Maar is de verwarring dan weg ? De verwarring van duizend vragen en geen antwoorden. Tuurlijk ben ik blij dat ik iets lees en ik vind er bepaalde antwoorden. Maar is de verwarring dan weg ? Hoe vaak blijf ik uiteindelijk nog met een honger zitten. Een onblusbare honger naar meer, meer, meer.

Hou je vast aan de Dhamma van Boeddha.
De grote moeilijkheid is de Dhamma ontdekken want er zijn wel geschriften, maar ze passen niet altijd zo goed bij de nood die ik nu ervaar.

Doorheen de jaren ben ik een deel van mijn nood kwijt geraakt. Soms bleek het geen nood, soms bleek het een hersenspinsel.
welke boodschappen waardevol zijn, blijkt vaak pas achteraf.
Vaak is het veel te lang op het verkeerde spoor zitten.
Maar ook dat blijkt dan wel altijd van toepassing. Leren leven dat je vaker op het verkeerde spoor zit dan dat je de waarheid kent.

En zo blijkt een houvast vaker een loslaten van de wereld, en een leren leven met mezelf dan vasthouden.
Berusting en omhelzing.

[Dorje]

Houvast


Voor mij is de waarde van houvast juist een loslaten.


Berusting en omhelzing.

...

[Bodhiboom]

En zo blijkt een houvast vaker een loslaten van de wereld, en een leren leven met mezelf dan vasthouden.
Berusting en omhelzing.

Ik heb mij nooit zo vastgehouden aan de Dharma, maar ik heb wel ervaren dat hoe meer je je ergens aan vasthoud, hoe meer dat ding je gezichtsveld gaat vullen en je aandacht opslokt. Je kan erin verloren raken, totdat het een obsessie wordt.

Het vasthouden van dingen word niet meer dan een losjes vasthouden, gereed om elk moment los te laten.

[one but not the same]

Het kan heel complex worden.

Materialisme zegt dat er twee problemen zijn:

Iets is er niet dat er wel moet zijn, of iets is er wel dat er niet moet zijn,

Je kunt ook zeggen dat er 1 probleem is, dat iets van jou moet.

[the innerspace]

Houvast zoeken draait mijns inziens om het altijd maar bezig zijn met het vormen van gewoonten, van bekende lijnen en patronen, in je denken, je spreken, je handelen, in je omgeving, overal. Je geest maakt overal een gewoonte van, patronen. Van hoe je je doucht, hoe je afwast, hoe je je spullen in de koelkast legt, wat je doet als je opstaat, wat je je doet voordat je gaat slapen, bij de seks, de wandelingen, de reizen, je formele spirituele praktijk, naar de winkel en langs de schappen lopen om alles in te laden, waar je je auto tankt, alles. Alles wordt gestructureerd. Alles verwordt tot een gewoonte. Dat heeft ook een zekere bekoring.

Sommige mensen hebben nou eenmaal heel erg behoefte aan structuur, aan houvast. Eigenlijk is dit bij mij erger geworden na indringende ervaringen. Ik kan me niet herinneringen dat ik dit als kind of puber zo erg had. Is anderen ook nooit opgevallen. Maar je kunt dingen meemaken waardoor die behoefte aan houvast die denk ik wel wat in iedereen zit in aanleg, alleen maar toeneemt.

Op een gegeven moment leef je dan een ontzield leven, in een stofnest van gewoonten. Alle glans verdwijnt uit je leven, of het moet komen uit de pot gel.

Gelukkig mag ik dat nog zo ervaren. Gelukkig heb ik nog ergens iets van een zieltje over dat niet in dat stofnest wil leven. Dat me zegt dat het leven zo niet bedoeld is. Maar het is toch ook wel een hele strijd.

[Dorje]

Gelukkig mag ik dat nog zo ervaren. Gelukkig heb ik nog ergens iets van een zieltje over dat niet in dat stofnest wil leven. Dat me zegt dat het leven zo niet bedoeld is. Maar het is toch ook wel een hele strijd.

Sterkte!

En weet gewoon dat een zeker mate van houvast 'in' het leven niet zozeer het probleem is, alleen, UITEINDELIJK, maar dan ook maar als allerlaatste stap, is het de houvast 'aan' het leven die los gelaten kan worden, leven, en de noodzakelijke houvasten die nodig zijn om te functioneren in dat leven, blijven dan gewoon doorgaan (tot ze dat niet meer doen), maar enkel die wat nodig zijn om te functioneren. Al de toegevoegde houvasten (uit onzekerheid, angst, verlangen, ...) vervliegen dan als sneeuw voor de zon. De houvasten die nodig zijn, zoals daar zijn: de ervaring alsof men een zelf is t.o.v. de wereld en de anderen, de houvast aan spraak, lichaam en geest zolang ze er nog zijn en waarmee de bevrijding van houvast aan het leven kan uitgedrukt worden, die blijven dan behouden (maar worden niet meer voor de Waarheid gehouden) tot zolang ze behouden kunnen worden en worden ook dan probleemloos losgelaten.

Mijn excuses dat ik steeds deze finale stap in de aandacht breng, dit is niet om al de rest af te doen als van geen belang, dit is gewoon omdat het vaak uit het oog verloren wordt dat dit en niets anders is wat de Boeddha aangewezen heeft als waar het eigenlijk om gaat. Al de rest is voorbereiding er toe, wat ook op zich mag beoefend worden, zolang het totale plaatje maar niet uit het oog verloren wordt: dat het finaal niet gaat om gelukkiger te leven, maar om de houvast aan het leven los te laten.

[the innerspace]

Dorje,

Is het voor jou nou zinvol/waarachtig om te doen alsof je weet wat de staat is van volledige onthechting?

Voor mij is het gewoon heel duidelijk dat de Boeddha in de Pali overlevering op realistische manier leert dat we nou eenmaal ons heil, bescherming, toevlucht, geluk, vrede zoeken in de wereld, d.w.z. in zaken die zelf ook weer vergankelijk zijn. En dit is begoocheling, op onwetendheid gebaseerd gedrag. Want niks in de wereld kan ons heil brengen, beschermen, echt als toevlucht functioneren.

Sterker, als je als mens de neiging volgt om bijvoorbeeld te denken dat genot heilbrengend is, je goed doet, dan keert zo'n verkeerde visie zich keihard tegen je. De belofte die achter zo'n verlangen naar genot zit (van heil, geluk) maakt het helemaal niet waar, sterker,  hoe meer je het volgt, hoe meer je gaat branden. (genotcentrum gaat vuren). Hoe meer onvrede er ontstaat in je geest. Hoe meer je waarschijnlijk weer houvast zoekt in genot. Het gaat van kwaad tot erger. Dus onschuldig is het ook niet. Ik sta hier volledig achter.  Verkeerde ideeen over wat heilzaam is, verwoest levens. Het trekt de geest omlaag. Je bestaan wordt steeds immoreler, gewetenslozer, dierlijker, helliger.

Elk voor-uitzicht is eigenlijk een soort vastklampen. Als je al weer denkt aan het vooruitzicht van straks een lekkere zak snoep, dan ben je op dat moment al begoocheld omdat je het ziet als sukha (geluk/heil) en niet begrijpt dat het je helemaal geen heil zal brengen. Overal waar bekoring ontstaat komt ook begoocheling op. Het is eigenlijk min of meer hetzelfde.

Maar ook al zie je hier wel de waarheid van in, ondertussen heb je wel die verslavingsgeest, die vastklampende geest.

Een verslaafde kan wel begrijpen dat ie dom bezig is, en dat het gedrag hem echt niet goed doet, als ie stopt met zijn onwetend zoeken naar heil en geluk, is de ellende niet meteen afgelopen. Je moet ook met ellende kunnen leven. Je komt toch de wrange vruchten tegen van je jarenlang onwetend zoeken naar geluk en heil. Zo kijk ik naar mijn situatie.

Als je niet eerst een bepaalde mate van zuivering hebt gerealiseerd in je eigen geest, niet meer zo brandt, dan is het ook heel lastig niet weer in gedrag verwikkeld te raken dat je helemaal geen goed doet. Want je wilt de pijn bestrijden en dan begint het onwetend zoeken weer.

Voor mij is dit veel meer ter zake dan al dat gepraat over het totale verlies aan houvast, het opgaan in een alles-doordringende leegte, het wegvallen van lichaam en geest etc. Dit is allemaal zo niet ter zake voor mij.

[Bodhiboom]

Siebe, het lijkt mij meer redelijk dat men probeert de ontspanning te bereiken. Bij onthechting ontspant men zich ook, dat is het gevolg, dat je je niet meer zorgen hoeft te maken, zich niet meer ingespannen voelt voor allerlei dingen. Maar je kan ook direct proberen de ontspanning te bereiken.

Veel mensen kijken naar uitspraken zoals “de wereld is illusoir, droom” of “niets is echt belangrijk”, maar dat zijn ook manieren om je te onthechten. Maar het heeft verschillende niveau’s, de geestelijke ontspanning is veel meer een kunst dan de lichamelijke.

[Dorje]

Dorje,

Is het voor jou nou zinvol/waarachtig om te doen alsof je weet wat de staat is van volledige onthechting?

Siebe,

Het gaat hier echt niet om mij en of ik al dan niet doe alsof.
Het gaat om het in de aandacht brengen en houden van waar Boeddhisme finaal op gericht is, en ja, dat is zeker zinvol en waararchtig, en ik hoop te vermoeden niet enkel voor mij, maar als het voor jou niet zo is, gewoon de prullemand in. Zoals ik ook aangaf: Boeddhisme laat het ook toe Boeddhisme te beoefenen dat niet gericht is op dit finale. Wat voor jou heel duidelijk, realistisch en praktisch is, mag je zeker aan vast houden, ik ga die houvast niet van je afpakken.

Zo kijk ik naar mijn situatie.

Prima toch? Zolang je er mee kunt leven dat iemand anders een geheel andere kijk kan hebben op zichzelf en op het leven.

Als je niet eerst een bepaalde mate van zuivering hebt gerealiseerd in je eigen geest, niet meer zo brandt, dan is het ook heel lastig niet weer in gedrag verwikkeld te raken dat je helemaal geen goed doet. Want je wilt de pijn bestrijden en dan begint het onwetend zoeken weer.

Inderdaad. Dat is dan ter zake.
 

Voor mij is dit veel meer ter zake dan al dat gepraat over het totale verlies aan houvast, het opgaan in een alles-doordringende leegte, het wegvallen van lichaam en geest etc. Dit is allemaal zo niet ter zake voor mij.

Voor jou!

Voor mij is dat gewoon anders.

Ik heb niets met het opgaan in een alles-doordringende leegte (ik weet wel waar het naar verwijst), ik streef ook niet naar het wegvallen van lichaam en geest, maar de houvast aan 'een lichaam en geest te zijn' loslaten, dat is voor mij wel helemaal ter zake. En voor wie dat ook is, vind ik het belangrijk aan te stippen dat dit wel degelijk volledig in lijn is met wat de Boeddha ons heeft aangewezen.
Dat is alles.
En het is dat waar ik steeds de klemtoon op leg als mogelijke veruiming van de eigen vista.
Maar het doet je wat, of het doet je niets, als het je niets doet, en zeker als het je negatief stemt, gewoon de prullemand in, Siebe.

[the innerspace]

Ik heb niets met het opgaan in een alles-doordringende leegte (ik weet wel waar het naar verwijst), ik streef ook niet naar het wegvallen van lichaam en geest, maar de houvast aan 'een lichaam en geest te zijn' loslaten, dat is voor mij wel helemaal ter zake.

En de houvast dat je iets anders bent dan dat? Laat je die eens los Dorje?

De eerste keten is sakkaya ditthi's. Uitgelegd als 20 identiteitsvisies. Volgens mij zijn dat in wezen alle die je maar kunt vormen, ook bijvoorbeeld een identiteitsvisie als: "mijn zelf of Ik, wie ik echt ben, staat los van dit lichaam en geest (vedana, sanna, sankhara en vinnana)", of "het lichaam en geest is eigenlijk in mijzelf".

Dat soort visies. Het komt er op neer dat er maar nooit een einde komt aan het vormen van zelf-visies, geven de sutta's aan.

Volgens mij komt het loskomen van die eerste keten er eigenlijk op neer dat je sowieso de hele kwestie van identiteit uit je handen laat vallen, en je niet meer bezighoudt met het zoeken naar je zelf of ware zelf maar richt op de vier edele waarheden. Dit is lijden, dit de oorzaak, dit de beeindiging, dit de weg. (zie MN2)

Want het gaat er niet om wat je zelf is, want dat bevrijdt toch niet, dat is gewoon een nieuwe zelfvisies, een antwoord, een nieuwe gehechtheid. Wat de sutta's aangeven is dat wat bevrijd alles werkelijk zien zoals het is, zonder verbeelding, d.w.z rupa als rupa, vedana als vedana, sanna als sanna, sankhara als sankhara, vinnana als vinnana, Nibbana als Nibbana. Dan zie je dat niks een zelf is of Ik. Gevoel is gewoon gevoel. Een herinnering een herinnering. Nibbana is Nibbana. Niks is een Ik of zelf of behoort toe aan een zelf of Ik. Alles is wat het is en dat zien, dus alles zien zonder verbeelding, direct zoals het werkelijk is, maakt een definitief einde aan de kwestie van identiteit.

[Dorje]

En de houvast dat je iets anders bent dan dat? Laat je die eens los Dorje?

Ja:

Noot: dit loslaten van elke houvast is enkel van toepassing op het onderzoek, het slaat niet op het dagdagelijkse leven en de noodzaak aan houvast daar, zonder houvast in de ervaring van het dagdagelijkse leven, is een dagdagelijks leven niet functioneerbaar. Ultiem kan uiteindelijk ontdekt worden dat houvast in de ervaring, en loslaten van elke houvast in het ontdekken wat de Werkelijkheid echt is, elkaar niet hoeven uit te sluiten, ze kunnen gelijktijdig zijn, hoe paradoxaal ook.

Ik ervaar mijzelf wel degelijk, en niet te ontkennen, als lichaam/geest-organisme. Zonder die ervaring is functioneren in de ervaren wereld niet mogelijk. Maar het is enkel waar binnen de ervaring, dus het is niet iets om aan vast te houden in de ontdekking van waar de Boeddha naar verwees.

De eerste keten is sakkaya ditthi's. Uitgelegd als 20 identiteitsvisies. Volgens mij zijn dat in wezen alle die je maar kunt vormen, ook bijvoorbeeld een identiteitsvisie als: "mijn zelf of Ik, wie ik echt ben, staat los van dit lichaam en geest (vedana, sanna, sankhara en vinnana)", of "het lichaam en geest is eigenlijk in mijzelf".

Volgens mij ook:

Er is ook nog onderzoek middels het directe zien (zien niet in de zin van waarnemen, niet met de ogen ook niet met de geest), dit is een vast stellen dat de ervaring nog steeds een ervaring is, subjectief is, maar dat het subject niet werkelijk bestaat. Het is maar in dit vaststellen dat non-dualiteit wordt vast gesteld, dat dualiteit enkel een ervaring is. Binnen die ervaring wordt het zo ervaren dat subtiel bewustzijn los staat van lichaam, en binnen die ervaring is dat waar, het is alleen niet absoluut waar, absoluut waar is enkel dat de ervaring dualiteit nodig heeft om te kunnen ervaren. Dat er werkelijke dualiteit is, is enkel geen waarheid op zich, enkel een ervaring. Maar daar zwijgen we best over.

Ik haal het enkel aan omdat er hier een opmerking was over dat bewustzijn en lichaam als twee zien, dualiteit is, en dat klopt, maar dan neemt niet weg dat het in de ervaring echt als twee wordt ervaren en zo nodig is om ervaring te kunnen hebben, het zegt alleen niet dat deze ervaring een waarheid is op zich.

Volgens mij komt het loskomen van die eerste keten er eigenlijk op neer dat je sowieso de hele kwestie van identiteit uit je handen laat vallen, en je niet meer bezighoudt met het zoeken naar je zelf of ware zelf

Zoeken is het probleem niet, vinden wel... zolang je iets vindt, is het nu een zelf, een ware zelf of een allesdoordringende leegte, en dit een nieuwe houvast wordt, heb je nog niet goed genoeg onderzocht.

Want het gaat er niet om wat je zelf is, want dat bevrijdt toch niet, dat is gewoon een nieuwe zelfvisies, een antwoord, een nieuwe gehechtheid.

Exact.

Het zoeken is dan ook niet bedoeld om te vinden, ook niet om niet te vinden, maar om buiten categorie van vinden en niet-vinden te geraken, buiten categorie van zelf en niet-zelf.

Wat de sutta's aangeven is dat wat bevrijd alles werkelijk zien zoals het is, zonder verbeelding, d.w.z rupa als rupa, vedana als vedana, sanna als sanna, sankhara als sankhara, vinnana als vinnana, Nibbana als Nibbana. Dan zie je dat niks een zelf is of Ik. Gevoel is gewoon gevoel. Een herinnering een herinnering. Nibbana is Nibbana. Niks is een Ik of zelf of behoort toe aan een zelf of Ik. Alles is wat het is en dat zien, dus alles zien zonder verbeelding, direct zoals het werkelijk is, maakt een definitief einde aan de kwestie van identiteit.

Exact: dat is het directe zien!

Als dat nu eens jouw woorden worden, in plaats van woorden zoals de sutta's het aangeven.

Ik wens het je van harte toe... maar focus je daarvoor beter even helemaal op jezelf, laat je niet steeds in de war brengen door wat je zelf invult dat een ander wel zou denken, of alsof zou doen, of aan vast zou houden, dat leid je helemaal af van wat er te ontdekken valt. Duik er in, in plaats van meningen en oordelen te vormen over van alles en menigeen.

[the innerspace]

Exact: dat is het directe zien!

Als dat nu eens jouw woorden worden, in plaats van woorden zoals de sutta's het aangeven.

Ik wens het je van harte toe... maar focus je daarvoor beter even helemaal op jezelf, laat je niet steeds in de war brengen door wat je zelf invult dat een ander wel zou denken, of alsof zou doen, of aan vast zou houden, dat leid je helemaal af van wat er te ontdekken valt. Duik er in, in plaats van meningen en oordelen te vormen over van alles en menigeen.

Ja zeg, jij mag mij aldoor vertellen waar IK aan vasthou, dat wel, wat je constant doet, maar ik mag helemaal niks, niks, niks, voor jou betekenen he?
Jij mag mij en anderen dingen leren, zaken opentrekken spiegelen. Jij wel. Maar ik niet bij jou he? Ik mag niks betekenen voor jou he?

[the innerspace]

Ik heb niets met het opgaan in een alles-doordringende leegte (ik weet wel waar het naar verwijst), ik streef ook niet naar het wegvallen van lichaam en geest, maar de houvast aan 'een lichaam en geest te zijn' loslaten, dat is voor mij wel helemaal ter zake. En voor wie dat ook is, vind ik het belangrijk aan te stippen dat dit wel degelijk volledig in lijn is met wat de Boeddha ons heeft aangewezen.

Ik denk dat houvast niet zal eindigen zolang we nog verlangens hebben op het vlak van lichaam en geest (vedana, sanna, sankhara en vinnana). Als je bijvoorbeeld wilt dat je lichaam zus en zo blijft, of als je alleen aangename gevoelens wilt hebben, of in een aangename mentale staat wilt verwijlen. Als je het wilt bevriezen.

Kortom als je het idealistisch ziet, en niet realistisch.

Ik denk dat hier voor mezelf de meeste progressie te bereiken is. Misschien ook voor anderen?
Zien dat al dat idealistische in jezelf eigenlijk alleen maar overhoop ligt met hoe zaken zijn.  Je wilt jezelf en anderen het liefst zus en zo zien, een ideaal, maar ja, het werkt niet zo in het leven. Dat is nou net het punt.  Niks is te handhaven, alles is veranderlijk, wordt anders.

Het hart is zo idealistisch. Hoe idealistischer het pompt, hoe meer het eigenlijk overhoop ligt met de wereld. Het wil altijd maar dat zaken op een bepaalde zijn.
Gelukkig, gezond, veilig, ideaal, perfect, mooi, stralend, glazend, lichtend. Och mijn lieve idealistische hartje.

Waar komt het vandaan he, dat het zo idealistisch is? Het kan niet opgegroeid zijn in de wereld want het is daar totaal niet aan aangepast.

[Dorje]

Ja zeg, jij mag mij aldoor vertellen waar IK aan vasthou, dat wel, wat je constant doet, maar ik mag helemaal niks, niks, niks, voor jou betekenen he?
Jij mag mij en anderen dingen leren, zaken opentrekken spiegelen. Jij wel. Maar ik niet bij jou he? Ik mag niks betekenen voor jou he?

Oh? Dus daar is het jou om te doen, iets aan een ander te leren? Mij niet. Ik reageer gewoon op wat ik lees. Iemand heeft er iets aan of niet, zoniet mag het gelijk de prullemand in. En als ik iets lees dat verruimend werkt dan ben ik gewoon blij, wie het ook schreef, en als ik zie dat iemand verruimd wordt dan ben ik blij, door wiens schrijven dit ook was, het gaat niet om de wie, maar of er iets gebeurt.

Jij hebt al heel wat verruimd in mij, mijn bevooroordeelde visie op Theravada bijvoorbeeld. Mooi toch, wat 'wil' je toch zo graag meer? Wees gewoon blij met elke verruiming en probeer deze niet terug te koppelen naar je zelf, dat je zelf en de gerichtheid erop zit elke verruiming in de weg. Het doet je wat, zoniet gewoon de prullemand in, ik heb het niet nodig dat het iemand wat doet, ik ben gewoon blij als iets iemand iets doet, gelijk van wie het ook kwam, zelfs nog het liefst als het niet van mij kwam.

[Dorje]

Ik denk dat houvast niet zal eindigen zolang we nog verlangens hebben op het vlak van lichaam en geest.

Juist ja, en nu genoeg theorie, laten we in de praktijk duiken. Bijvoorbeeld beginnen bij je zelf-gerichtheid, het verlangen anderen iets te willen leren. Onderzoeken of het je wat nuttigs oplevert of juist niet.

[the innerspace]

Ik denk dat houvast niet zal eindigen zolang we nog verlangens hebben op het vlak van lichaam en geest.

Juist ja, en nu genoeg theorie, laten we in de praktijk duiken. Bijvoorbeeld beginnen bij je zelf-gerichtheid, het verlangen anderen iets te willen leren. Onderzoeken of het je wat nuttigs oplevert of juist niet.

Nee, daar begin ik niet aan Dorje. Alleen al het woord zelf-gerichtheid ruikt bij mij naar veroordeling, een normatieve benadering van spiritualiteit. Dat proef ik ook bij al dat gezeur over ego. Zeg je "ego" dan zit je meteen al in een veroordelende sfeer. Ik wil dat niet.

Mijn praktijk bestaat vooral uit zazen en contemplatie. Vroeger moest ik altijd iets hebben om op gericht  te zijn. Een doel, een bezigheid. Als kind zat ik al op de wc met een boekje. En als ik dat niet had, dan begon ik de tekst op de spuitbus wel te lezen. Altijd maar ergens op gericht zijn. Mentaal met iets bezet zijn.
(Je ziet het nu ook heel erg met de smartphone. Mensen kunnen niet mentaal nergens op gericht zijn).

Als ik de natuur in ging dan met een doel, bijvoorbeeld om dit of dat dier te zien of dit en dat te beleven.  Als ik ging fietsen werd het al snel een wedstrijd of nam ik de tijd op. Van A naar B, niet ontspannen. Zo werkte ik ook altijd. Ik ben zo gewend van jongsafaan al me altijd ergens op te storten. Ik heb nooit geleerd mentaal te ontspannen. Mijn ontspanning ontstond uit veel sporten en mezelf fysiek aardig afmatten.

Ik heb mezelf nooit aangeleerd om mentaal te ontspannen en eens nergens op gericht te zijn. Geen doel. Geen doel!? Help!
Geleidelijk, zeer geleidelijk komt er wat beweging in het netwerk. Maar het is stug spul.
Het ligt in mijn persoonlijke aard dat ontspanning ook gepaard gaat met weerstand en spanning.
Want mijn aard wil die kant helemaal niet op.

Gewoon doelloos zijn, ga er maar aanstaan. Het klinkt zo makkelijk. Hoe bestaat het he, dat je gespannen kan worden van doelloosheid, van ongerichtheid, en niet gewoon daarin kunt ontspannen. Dat je alleen maar kan ontspannen als je een doel hebt, een structuur, iets op aan te werken.

Maar ja, als je eigenlijk dat je hebt aangeleerd als kind al?

Het verlangen anderen iets te leren, vooral ene Dorje , vind ik niet verkeerd. Maar wel be-leren. Die onfrisheid zit ook bij mij, dat zal ik niet ontkennen.

Het is ook wel fijn als je iets kunt betekenen voor een ander. Ik denk toch ook dat dit wel de drijfveer van de Boeddha was. Hij wilde ook graag, dolgraag, iets betekenen voor de wereld, voor anderen. Ik heb dat ook.

Maar goed, ook van betekenis willen zijn, kun je overdrijven. Ik kan niet zeggen dat het overdrevene weg is.

[Bodhiboom]

Ben je hier om iets te leren of om je eigen kennis door te geven? Let wel, er zijn veel meer mensen die “kennis” rondbazuinen dan diegene die flexibel genoeg zijn om nog wat op te nemen. En zeg dat je iets door wilt geven, weet je dan wel zeker dat andere mensen daar baat bij zullen hebben?

Het is makkelijk om bij te dragen aan papanca, de proliferatie van concepten en ziensmethoden, en moeilijk om iemand echt tot inzicht te doen komen.

[Dorje]

Nee, daar begin ik niet aan Dorje.

Duidelijk. Dan zijn we uitgepraat, want praten om het gepraat, om kennis uit te wisselen dat hou ik vanaf nu voor bekeken. Discussies zijn mijn ding niet meer.

Alleen al het woord zelf-gerichtheid ruikt bij mij naar veroordeling, een normatieve benadering van spiritualiteit.

Dat oordeel projecteer je je er dan zelf in. Tot zolang de neiging "ik ben" er is, is er immers nog gerichtheid op dat 'ik ben' (het gevoel een zelf te zijn). Dat is helemaal normaal en geen oordeel. Maar als het niet onderzocht wordt, kan het nooit gelost worden.

Mijn praktijk bestaat vooral uit zazen en contemplatie.

Prima! Maar kom dan niet aanzetten met theorie om dan er niets mee te doen en een beetje te schuilen achter een niet-doelgerichtheid. Gewoon praktijk om de praktijk, niet om een doel te bereiken, maar toch wel doen in plaats van gedachten blijven spinnen.

Maar als het je nog niets doet, gewoon de prullemand in.

Het is ook wel fijn als je iets kunt betekenen voor een ander. Ik denk toch ook dat dit wel de drijfveer van de Boeddha was. Hij wilde ook graag, dolgraag, iets betekenen voor de wereld, voor anderen. Ik heb dat ook.

Zeker is dat fijn, en een mooie drijfveer, maar het is nog mooier als het niet uitmaakt wie wie helpt en of dit een fijn gevoel geeft of niet. Wat je ene hand geeft hoeft de andere hand niet te weten.

[Buddha Amitabha]

Ben je hier om iets te leren of om je eigen kennis door te geven? Let wel, er zijn veel meer mensen die “kennis” rondbazuinen dan diegene die flexibel genoeg zijn om nog wat op te nemen. En zeg dat je iets door wilt geven, weet je dan wel zeker dat andere mensen daar baat bij zullen hebben?

Het is makkelijk om bij te dragen aan papanca, de proliferatie van concepten en ziensmethoden, en moeilijk om iemand echt tot inzicht te doen komen.

Dit is een zeer belangrijke bijdrage. Ik ventileer ook veel kennis. Maar kennis alleen is onvoldoende. Je kunt je hoofd vol gieten met kennis en je daarmee volledig ingraven in je eigen verzet, ter versterking van je eigen gelijk of egocentrische motieven.

Je kunt kennis ook gebruiken ter zelfreflectie. Maar dan zul je op je knieën moeten. Kwetsbaar zijn, dat durven. Zonder erkenning van je eigen tekortkomingen, onhebbelijkheden, etc. blijf je aan je "veilige" ik gekluisterd.

De klassieke Griekse filosoof Heraclitus zei het al: "Veel kennis verschaft nog geen inzicht."

Inzicht krijg je slechts door te vallen, en weer op te staan, en weer te vallen, net zo lang totdat je je eigen psychologische spel doorkrijgt. Maar dat is geen pretje, omdat de ander gelijk kan en zal hebben, en jij niet. Maar het voordeel van willen leren, leerling willen zijn, is dat het je zelfinzicht zal geven. Helaas willen slechts weinigen leerling zijn. Liever wil men de wannabee leraar uithangen, uitsluitend laten zien hoeveel je weet; dat is een spirituele ziekte. Omdat het mijns inziens onverdraagzaam is jegens de ander, je levende broeder, je naaste.

[the innerspace]

Ben je hier om iets te leren of om je eigen kennis door te geven? Let wel, er zijn veel meer mensen die “kennis” rondbazuinen dan diegene die flexibel genoeg zijn om nog wat op te nemen. En zeg dat je iets door wilt geven, weet je dan wel zeker dat andere mensen daar baat bij zullen hebben?

Het is makkelijk om bij te dragen aan papanca, de proliferatie van concepten en ziensmethoden, en moeilijk om iemand echt tot inzicht te doen komen.

Oke.

Ik heb altijd graag willen weten wat de Boeddha heeft onderwezen en wat begrippen als rupa, vedana, sanna, sankhara, vinnana, Nibbana, avijja, anusaya, tanha, asava etc betekenen. Nou dat valt echt niet mee omdat er heel wat verschillende interpretaties in omloop zijn. Hier haken velen meteen al af. Ja, ook omdat het moeilijk is steeds iets nieuws te lezen en leren. Wie/wat moet je vertrouwen? Als de ene zegt...'een koe is een dier met zwart witte vlekken dat gras eet, en de ander zegt dat een koe een dier is met een hele lange hals die bladeren eet? Nou, zo is boeddhisme, echt waar. Je wordt er horendol van. Je moet er maar tegen kunnen dat iedereen wat anders zegt.

Iedereen lijkt overal maar zijn eigen draai aan te geven en ondertussen...Siebje is helemaal draaierig.

Inmiddels ben ik niet meer zo onzeker over de kennis, merk ik, terwijl ik aldoor onzeker was. Ik kon maar niet tot zekerheid komen omdat die weer dit zei, en die weer dat zei bij de uitleg van dezelfde begrippen. Lal heeft bij het verdwijnen van die onzekerheid een belangrijke rol gespeeld omdat hij echt geweldig dingen uitlegt. Bijvoorbeeld, sankhara, wat is dat? Ik heb Lal hier echt heel erg hoog in. Hij is geen woudasceet maar dat hoeft ook niet. Als je toch graag meer wilt weten, en enige zekerheid wilt krijgen over wat al die begrippen betekenen, raad ik puredhamma.net aan.

Ik vond het vooral belangrijk ook de Pali teksten te raadplegen om te achterhalen wat wordt bedoeld met begrippen.

Ik vind die kennis wel nuttig.

Ik weet wel dat het wat anders is dan daadwerkelijke bevrijdende wijsheid en realisatie. Die kaart hoeft wat mij betreft niet constant gespeeld te worden.
Dat is ook niet altijd zo fris hoor.

Neem zoiets als tanha. Boeddha leerde dat dit de oorzaak is van lijden. Hoe moet je dit ooit toetsen aan je eigen ervaring als je eigenlijk niet goed weet wat tanha betekent? Dat geldt wat mij betreft voor al die begrippen.

[Bodhiboom]

Het is ook wel fijn als je iets kunt betekenen voor een ander. Ik denk toch ook dat dit wel de drijfveer van de Boeddha was. Hij wilde ook graag, dolgraag, iets betekenen voor de wereld, voor anderen. Ik heb dat ook.

Het lijkt mij dat je het emotionele leven van de Boeddha iets verkeerd inbeeld. Hij was verlicht en had een grote mate van gelijkmoedigheid, en had afstand gedaan van verlangens. Om dus te zeggen dat hij ‘dolgraag’ iets wilde lijkt mij wel erg overdreven.

[the innerspace]

Dat oordeel projecteer je je er dan zelf in. Tot zolang de neiging "ik ben" er is, is er immers nog gerichtheid op dat 'ik ben' (het gevoel een zelf te zijn). Dat is helemaal normaal en geen oordeel. Maar als het niet onderzocht wordt, kan het nooit gelost worden.

Jawel Dorje. Dat kan wel. Door een ander onderzoek.

De Dhamma beoefenen betekent het goede of heilzame ontwikkelen, het kwade laten en de geest zuiveren. In het kort.

Wat betekent dat laatste? Dat je leert zien dat je verlangens niet kunnen waarmaken wat ze beloven. Wat je ook najaagt, waar je je ook vastklampt, dat eindigt ook weer. Je eigen op onwetendheid gebaseerd zoeken naar geluk, heil, bescherming in het geconditioneerde zien. Zien dat je weer spoken najaagt en in illusie verwikkeld bent. Ik was het zaterdagavond ook weer. Ik pakte nog een extra wijntje...teveel...maar in het verlangen zit het idee dat dat extra wijntje en die roes het me goed zal doen. Dwaas natuurlijk.

Zien dat dit niet de weg is. Op het ogenblik zelf die  ontstane verlangens opgeven met de wijsheid dat ze je toch geen heil brengen. Dat is de oefening.

Zo zuiver je de geest. Als hartstocht afneemt, wordt ook ego-perceptie lichter. Als hartstocht verdwijnt, verdwijnt ook de perceptie van een ego.

Onwetendheid verwijst naar de manier waarop we naar geluk, heil, bescherming zoeken in de wereld. Daarin zijn we begoocheld. Simpel voorbeeld: Je voelt zintuiglijk verlangen opkomen in jezelf.  Je hebt zin om iets te snaaien, en daarachter, of samen met dat verlangen komt de verkeerde visie, de belofte, de begoocheling, op dat dat je goed doet, gelukkig maakt, heil brengt, goed is voor je welzijn. Let er maar op.

Dit is wat met onwetendheid en begoocheling wordt bedoeld. Daarom zeggen de teksten ook dat onwetendheid samen verrijst met zulke verlangens, bijvoorbeeld samen met kama -asava, zintuiglijke hartstocht. Zolang iets ons nog bekoort, zeg maar, is er begoocheling.

De opheffing van onwetendheid ligt bij het opheffen van het door hartstocht gedreven zoeken naar heil en bescherming in de wereld. Dat kan alleen maar als je hebt begrepen dat het volgen van die hartstocht in jezelf, je toch geen heil brengt, en de momenten dat die hartstocht weg is, vrede is.
Als je dat laatste ziet, zie je dat de weg naar heil ligt in zuivering.

De volgorde is dus wat mij betreft dan ook:
-onderzoek eerst de belofte die achter verlangens zit. Is dat reeel, waar, werkelijk? Als je hier uit bent:
-wees mindfull, en voedt die opkomende verlangens niet meer, behandel ze met meer wijsheid en geloof de visie niet die er achter zit.
-als verlangens dan afzwakken zwakt ook ego-besef vanzelf af
-als verlangens verdwijnen, is ego-besef verdwenen

Dus moet je hartstocht onderzoeken, daar zit echt het werk. Waarom zit er zoveel hartstocht in ons? Omdat we de belofte ervan altijd hebben gelooft. Dat is alles. Hoe eindigt het, door meer wijsheid, door die belofte niet meer te geloven.

De teksten geven ook duidelijk aan dat er zonder hartstocht die zorgt voor gehechtheid, er gewoon geen asmi mana is, geen geloof in ego.
Dus door hartstocht te onderzoeken en aan te pakken, verandert er vanzelf ook wel wat in de perceptie van jezelf.
Je moet hartstocht aanpakken!

Je moet niet zo bezig zijn met identiteit (wie/wat ben ik, zal ik zijn, was ik etc) zeggen de teksten (MN2) maar je richten op de vier edele waarheden.
Hartstocht, als tweede edele waarheid, hoort het hoofd onderzoeksobject te zijn.

Als hartstocht tot een einde komt, is er niks meer wat een ego-perceptie ondersteunt, want ego-perceptie is dankzij hartstocht die tot hechten leidt.

Verder vertrouw ik er ook op dat als hartstocht eindigt de geest ook steeds beheersbaarder wordt en je allerei ongewone ervaringen kunt krijgen.

Dit is volgens mij de juiste volgorde. Daarom, ik geloof niet dat je je met ego moet bezighouden. Dat zegt trouwens ook de Thai meester Maha Boowa.
Je kunt je beter richten op hartstocht.

[the innerspace]

Het is ook wel fijn als je iets kunt betekenen voor een ander. Ik denk toch ook dat dit wel de drijfveer van de Boeddha was. Hij wilde ook graag, dolgraag, iets betekenen voor de wereld, voor anderen. Ik heb dat ook.

Het lijkt mij dat je het emotionele leven van de Boeddha iets verkeerd inbeeld. Hij was verlicht en had een grote mate van gelijkmoedigheid, en had afstand gedaan van verlangens. Om dus te zeggen dat hij ‘dolgraag’ iets wilde lijkt mij wel erg overdreven.

Heb ik het over een volledig verlichte Boeddha?

[Dorje]

Jawel Dorje. Dat kan wel. Door een ander onderzoek.

De Dhamma beoefenen betekent het goede of heilzame ontwikkelen, het kwade laten en de geest zuiveren. In het kort.

Wat betekent dat laatste? Dat je leert zien dat je verlangens niet kunnen waarmaken wat ze beloven. Wat je ook najaagt, waar je je ook vastklampt, dat eindigt ook weer. Je eigen op onwetendheid gebaseerd zoeken naar geluk, heil, bescherming in het geconditioneerde zien. Zien dat je weer spoken najaagt en in illusie verwikkeld bent. Ik was het zaterdagavond ook weer. Ik pakte nog een extra wijntje...teveel...maar in het verlangen zit het idee dat dat extra wijntje en die roes het me goed zal doen. Dwaas natuurlijk.

...
 
Je kunt je beter richten op hartstocht.

Juist ja, dat was het onderzoek waar ik het over had: het onderzoek of de hartstocht anderen te willen leren wel nuttig is.

Zelf-gerichtheid onderzoeken is hetzelfde als hartstochten onderzoeken. Een hartstocht is maar een harsttocht omdat het gericht is op een zelf, dat wat verlangens heeft. Onderzoek de zelf-gerichtheid is nog niet het onderzoek naar het zelf (ik heb het over zelf, niet eens over ego, dat projecteer je er weer zelf in). Deze laatste kan je inderdaad maar beter niet aanvangen VOOR dat je hartstochten grotendeels onderzocht en als het even kan ook grotendeels verminderd zijn. Anders zijn het je hartstochten die het het zelf steeds maar opnieuw gaan inkleuren met nieuwe visies, in plaats van dat alle visies weggenomen worden.

En nu, nog steeds, genoeg theorie, onderzoek dan gewoon die hartstochten en vergeet daarbij niet te onderzoeken wat zich hier en nu aan je voordoet: dat willen leren, willen helpen en daarbij verlangen dat je hulp ook echt aankomt. Je kan eenvoudigweg vasstellen dat dat net zo goed hartstochten zijn. Als je dit grondig onderzocht hebt, en pas dan, kan er een spontaan helpen ontstaan, dat niet meer gericht is op "ik wil zo graag helpen", niet meer gericht is op "waarom mag ik niet dit, en dat"... dat doet er dan allemaal niet meer toe, je rechterhand hoeft dan niet te weten wat je linkerhand geeft, het gaat dan niet om iets fijn, het gaat dan niet om dat hulp van jou of iemand anders komt, het gaat dan om iets dat geen terugkoppeling meer behoeft naar het eigen zelf. Dan en pas dan zal asmi mana vanzelf verminderen. En dan en pas dan is het de juiste tijd om dat asmi mani nadere te onderzoeken. Het mechanisme van opnieuw gaan invullen met nieuwe visies, waaraar dan weer vastgehouden wordt, is dan doorzien.

[the innerspace]

Ik vind het een hele eenzame geisoleerde bedoeling als ik dingen schrijf en het me niks uitmaakt of er iets van iets van overkomt of aankomt. Dan zit je helemaal opgesloten in je eigen ruimte. Ik wil dat niet. Ik wil interactie met anderen. Misschien kan het jou niks schelen wat mensen doen met wat je schrijft, mij wel.

[Dorje]

Ik zeg gewoon dat die hartstochten zich vaak voor onze neus voordoen, maar dat we het vaak liever hebben over allerlei theorietjes dan gewoon in de praktijk te zien wat er zich voordoet hier en nu. Dat is allemaal heel menselijk en iedereen ook gegund. Maar voor iemand die echt zijn harstochten wil onderzoeken, is het gewoon een gemiste kans.
Dat is alles. Niet meer of niet minder.

Ik kan zeker ook genieten van een interactief gesprek, maar van theoretische uiteenzettingen en discussies niet meer.
Daarom vermijd ik liever discussie... Je hebt er iets aan, aan wat ik schrijf, of niet, zo niet, laat het verder maar rusten dan... Als het de praktijk niet raakt, de prullemand in. En zo is dat ook voor wat ik lees, als ik iets lees dat mij raakt, zal ik niet nalaten dit te kennen te geven, ook al is het een gevoelige snaar die geraakt is bij mij. Al die projecties daarentegen, kunnen mij niet meer boeien en geef ik dan ook gewoon terug, of ga er gewoon niet meer op in.

Nu weet je hoe ik er in sta en wat je aan mij hebben kan en wat niet, dat scheelt toch heel wat gedoe? Voor de rest, no hard feelings, ik lees je steeds met veel aandacht als je iets schrijft dat recht uit je hart komt, de rest lees ik gewoon niet meer, mijn excuses op voorhand.

[Buddha Amitabha]

Ik zeg gewoon dat die hartstochten zich vaak voor onze neus voordoen, maar dat we het vaak liever hebben over allerlei theorietjes dan gewoon in de praktijk te zien wat er zich voordoet hier en nu. Dat is allemaal heel menselijk en iedereen ook gegund. Maar voor iemand die echt zijn harstochten wil onderzoeken, is het gewoon een gemiste kans.
Dat is alles. Niet meer of niet minder.

Ik kan zeker ook genieten van een interactief gesprek, maar van theoretische uiteenzettingen en discussies niet meer.
Daarom vermijd ik liever discussie... Je hebt er iets aan, aan wat ik schrijf, of niet, zo niet, laat het verder maar rusten dan... Als het de praktijk niet raakt, de prullemand in. En zo is dat ook voor wat ik lees, als ik iets lees dat mij raakt, zal ik niet nalaten dit te kennen te geven, ook al is het een gevoelige snaar die geraakt is bij mij. Al die projecties daarentegen, kunnen mij niet meer boeien en geef ik dan ook gewoon terug, of ga er gewoon niet meer op in.

Nu weet je hoe ik er in sta en wat je aan mij hebben kan en wat niet, dat scheelt toch heel wat gedoe? Voor de rest, no hard feelings, ik lees je steeds met veel aandacht als je iets schrijft dat recht uit je hart komt, de rest lees ik gewoon niet meer, mijn excuses op voorhand.

Ik kan me dit wel indenken. Zuiver theoretische discussies zijn vaak niet meer dan een simpel degenkruisen over bepaalde kwesties, die immers andermans ervaring zijn. Je leent als het ware die kennis. Vaak genoeg uit dit zich ook nog eens in mentaal shoppen, selectief van aard, waarbij we aannemen wat we als waar (of prettig) beschouwen en veronachtzamen wat we als niet-waar (of onprettig) beschouwen. Vervolgens gaan we ons gelijk proberen te halen in een discussie. Maar dit is slechts als een kind puzzelen met teksten, die geenszins je persoonlijk ervaring zijn. Ik durf te zeggen dat dit zelfs een regelrechte illusie is. Het leidt namelijk nergens toe, hooguit kan het uitlopen op cerebrale conflicten.

Maar in spirituele kwesties is de ervaring die je opdoet, met name met wat er in je leeft (zowel positief als negatief), van groot belang. Als je dat ook nog kunt inkaderen via kennis, dan heb je voor jezelf meestal wel helder hoe het zit. Vaker heb je echter een meester of leraar nodig, omdat je zelf vaak (of altijd) bevooroordeeld bent, vooral als het gaat om eerlijk te kijken naar je eigen neigingen. Meestal zit je zelf dan gewoon fout, en de ander kan - mits hij of zij goed kan waarnemen - beter zien waar je op vastloopt, jezelf klem zet en/of van alles en nog wat voor jezelf vergoeilijkt, omdat je meent dat bepaalde reactie(s) zuiver zijn. Terwijl dat maar zéér de vraag is. De ander kan meestal vrij gemakkelijk jouw "hoofdfout" waarnemen, het gedrag dat je vertoont en waarmee je jezelf vast laat lopen, als gevolg van je geconditioneerde aannames over het leven en hoe jij daarin staat.

Helaas is het zo, dat velen menen dat het voldoende is om via cerebrale kennis en redenatie tot de waarheid omtrent zichzelf of de werkelijkheid te komen. Men maakt zich bepaalde kennis eigen, bijvoorbeeld boeddhistische kennis uit de geschriften van de Pali-Canon of wat dan ook, en gaat daar vervolgens mee redeneren. Maar redeneren is slechts het vermogen van je denken gebruiken via analyse, reductie en deductie. Het is jouw persoonlijke zienswijze, datgene wat je bestudeerd hebt, vertel je, reproduceerbaar je. En die kennis kan en zal zelfs objectief gezien "waar" zijn, maar heb je eigenlijk zelf wel diepgaand ervaren wat je neer schrijft? Of gebruik je de geleende kennis als wapen of verzetsmiddel om anderen mee af te troeven, het beter te weten, je kennis breeduit te etaleren? Mijns inziens leer je daar weinig tot niets door.

Spiritueel leren kan slechts, als jij open en kwetsbaar bent, voor het wakend oog zit voor de leraar. Dan is het zaak om te laten zien, via gedrag, waar je nu staat. De leraar zal, als hij of zij waarachtig is, jouw kennis terzijde zetten en je op de man af vragen: Wat ben je? Waarom reageer je zo-en-zo? Die woede die ik in je waarneem, wat is dat? Waarom verzet je je tegen wat ik je vraag? Kijk eens naar je reactie, is dat wat je bent? Wat doet jouw reactie precies met je? Kijk er eens aandachtig naar: waar komt die boosheid vandaan? Etcetera.

Los verkrijgbare kennis uit geschriften kan waar zijn, maar wat is daarvan eigenlijk "waar" als je naar jezelf kijkt? Ik verzeker iedereen dat er zeer weinig overblijft, als je alle geleende kennis opzij zet. Dan realiseer je je voor het eerst hoe weinig je eigenlijk weet. Feitelijk weet je niks, leef daar maar eens mee!

"Je kennis van de geschriften, hoe diepgaand ook, is zo nietig als één enkel haartje in de eindeloosheid van de ruimte. Je wereldwijsheid mag dan wel heel belangrijk lijken, het is niet meer dan een druppel water in een diep ravijn." - Tokusan

[Bodhiboom]

Ik vind het een hele eenzame geisoleerde bedoeling als ik dingen schrijf en het me niks uitmaakt of er iets van iets van overkomt of aankomt. Dan zit je helemaal opgesloten in je eigen ruimte. Ik wil dat niet. Ik wil interactie met anderen. Misschien kan het jou niks schelen wat mensen doen met wat je schrijft, mij wel.

Dat kan ik me wel indenken, het forum is ook een interactieve aangelegenheid, dat samenkomen is wel een sterke functie van de ervaring.

Maar als je je gaat hechten aan het resultaat van je woorden, denk je niet dat je dan een verkeerde weg inslaat? Bij mij is het zo dat ik wat schrijf, en als andere mensen dan zeggen, daar kan ik wat mee, dan krijg ik wel een warm gevoel van binnen. Maar als het niet zo is dan is dat ook helemaal ok.

Als ik wat schrijf dan is dat mijn mening of inzicht, die ik aan het forum cadeau doe. Ik hoef er niet iets voor terug.

[Dorje]

Bij mij is het zo dat ik wat schrijf, en als andere mensen dan zeggen, daar kan ik wat mee, dan krijg ik wel een warm gevoel van binnen. Maar als het niet zo is dan is dat ook helemaal ok.

...

Als ik wat schrijf dan is dat mijn mening of inzicht, die ik aan het forum cadeau doe. Ik hoef er niet iets voor terug.

...

Maar ook als een ander wat schrijft en ik zie dat iemand er iets mee kan, geeft mij dit een warm gevoel.

Zolang er maar iemand is die met iets iets kan.
Van wie of wat is echt niet zo van belang.

Voor mij toch niet.

[Dorje]

Spiritueel leren kan slechts, als jij open en kwetsbaar bent, voor het wakend oog zit voor de leraar. Dan is het zaak om te laten zien, via gedrag, waar je nu staat. De leraar zal, als hij of zij waarachtig is, jouw kennis terzijde zetten en je op de man af vragen: Wat ben je? Waarom reageer je zo-en-zo? Die woede die ik in je waarneem, wat is dat? Waarom verzet je je tegen wat ik je vraag? Kijk eens naar je reactie, is dat wat je bent? Wat doet jouw reactie precies met je? Kijk er eens aandachtig naar: waar komt die boosheid vandaan? Etcetera.

...

En als je geen leraar hebt, dan kan je open en kwetsbaar gaan zitten voor het wakend oog van je niet-oordelende zelf (de getuige). Ook deze kan, indien helemaal vrij gehouden van oordeel en subjectiviteit, jouw kennis terzijde zetten en je spiegelen waar je gevoelige snaren zitten.

De sleutel is: zien naar je zelf, zonder oordeel, zonder zelf-verwerping, maar ook zonder zelf-verheerlijking, en zonder zelf-verdediging, gewoon zien zoals het is.

Maar dat schuin gedrukte, dat is niet zo eenvoudig, daarom is af en toe contact met een fysieke leraar (die deze schuingedrukte kwaliteiten ook echt belichaamd) toch wel nog altijd betrouwbaarder.

[Buddha Amitabha]

Spiritueel leren kan slechts, als jij open en kwetsbaar bent, voor het wakend oog zit voor de leraar. Dan is het zaak om te laten zien, via gedrag, waar je nu staat. De leraar zal, als hij of zij waarachtig is, jouw kennis terzijde zetten en je op de man af vragen: Wat ben je? Waarom reageer je zo-en-zo? Die woede die ik in je waarneem, wat is dat? Waarom verzet je je tegen wat ik je vraag? Kijk eens naar je reactie, is dat wat je bent? Wat doet jouw reactie precies met je? Kijk er eens aandachtig naar: waar komt die boosheid vandaan? Etcetera.

...

En als je geen leraar hebt, dan kan je open en kwetsbaar gaan zitten voor het wakend oog van je niet-oordelende zelf (de getuige). Ook deze kan, indien helemaal vrij gehouden van oordeel en subjectiviteit, jouw kennis terzijde zetten en je spiegelen waar je gevoelige snaren zitten.

De sleutel is: zien naar je zelf, zonder oordeel, zonder zelf-verwerping, maar ook zonder zelf-verheerlijking, en zonder zelf-verdediging, gewoon zien zoals het is.

Maar dat schuin gedrukte, dat is niet zo eenvoudig, daarom is af en toe contact met een fysieke leraar (die deze schuingedrukte kwaliteiten ook echt belichaamd) toch wel nog altijd betrouwbaarder.

Dat is een goede en juiste aanvulling. Hartelijk dank Dorje!

[the innerspace]

Helaas is het zo, dat velen menen dat het voldoende is om via cerebrale kennis en redenatie tot de waarheid omtrent zichzelf of de werkelijkheid te komen.

Velen? Wie dan? (Ik hoef geen antwoord...)

[Dorje]

Dat is een goede en juiste aanvulling. Hartelijk dank Dorje!

Ik vind het zo mooi en gevat hoe ze in het Engels op een woordje van dank antwoorden:

You are welcome!

[Bodhiboom]

En die kennis kan en zal zelfs objectief gezien "waar" zijn, maar heb je eigenlijk zelf wel diepgaand ervaren wat je neer schrijft? Of gebruik je de geleende kennis als wapen of verzetsmiddel om anderen mee af te troeven, het beter te weten, je kennis breeduit te etaleren? Mijns inziens leer je daar weinig tot niets door.

Dat is waar, maar ik zie ook nog wel andere redenen om de kennis tentoon te stellen. Uit een soort naïf enthousiasme om iets goeds te delen bijvoorbeeld. Maar dan moet men zich afvragen of men het soort diepe inzicht heeft van een ware boeddhistische leraar, want dat is wel de rol die men zich toe-eigent.

Mensen die de Dhamma verspreiden hebben we ook nodig, zolang zij zich bewust zijn van hun rol, en niet hun eigen wijsheid erbij in gaan pakken. Dat is een schrift geleerde, en zonder dat soort monniken zou het boeddhisme waarschijnlijk niet bewaard zijn gebleven.

Maar ja misschien is die distinctie ook zinloos. Weinig mensen zijn puur het een of het ander.

[one but not the same]

Ik denk dat anderen helpen vanuit het idee dat de ego er de veren van zou mogen ontvangen dan ook niet wenselijk is. Of als het uit hartstocht is dat je de ander iets wilt leren, dan ben je slaaf van jouw passies.
Of er objectief een verdienste is voor het helpen van iemand is ook nog maar de vraag.
Maar leuk als iemand enthousiast is.

[the innerspace]

Ik vind het wel naar om te merken dat jullie telkens tegenover me gaan staan als de mensen van de praktijk, en ik zo wordt weggezet als iemand van alleen maar de theorie.  Ik beken wel dat dit me nog altijd wel raakt. Maar goed, als jullie het zo zien, of moet ik zeggen willen-zien?, het zei zo.

[Bodhiboom]

Siebe, ik denk dat dat is omdat jij veel over theorie praat en weinig over de praktijk. Als ik het mis heb dan zou ik daar blij over zijn, een gebalanceerde aanpak op dit vlak is hoogst gezond. Hoe ziet jou manier van beoefenen er gewoonlijk uit?

[the innerspace]

Siebe, ik denk dat dat is omdat jij veel over theorie praat en weinig over de praktijk. Als ik het mis heb dan zou ik daar blij over zijn, een gebalanceerde aanpak op dit vlak is hoogst gezond. Hoe ziet jou manier van beoefenen er gewoonlijk uit?

Dank Bodhiboom.

Ik beleef het heel anders dan jullie, kennelijk. Niks in de Dhamma is voor mij van louter theoretische aard. Als ik dingen lees of bestudeer dan sla ik nooit over om dat te betrekken op mijn eigen geest, mijn eigen daden, mijn eigen functioneren, mijn eigen leventje. Dat is natuurlijk ook niet afgerond ineens, maar het is een doorlopend proces, een doorlopende verdieping en verlevendiging. Dit is wat meditatie is.

Mijn beoefening is samen te vatten als:

- doe binnen je mogelijkheden zoveel mogelijk afstand van onheilzame neigingen, met vallen en opstaan want ze zijn sterk. Het zien van wat onheilzaam is, is makkelijk, er echt afstand van doen is in de praktijk ontzettend moeilijk. Maar hierin stapjes maken. Valt niet mee maar er zijn stapjes. Vallen en opstaan.
Als je maar de steeds de intentie hebt. Dat is ook belangrijk, want lukken doet het toch niet constant. Maar die intentie is niet waardeloos! Er blijft daar wat van over wat het steeds makkelijker maakt.

-doe binnen je mogelijkheden zoveel mogelijk het goede, het heilzame. Kleine dingetjes is prima. Ik hoef niet de wereld te verbeteren. Een buur helpen, een kennis of vriend, een vogel wat brood geven, je kunt jezelf altijd verdienstelijk maken. Ik probeer ook nuttig te zijn op dit forum. Ik ben wel tevreden over de thematische behandelingen van onderwerpen aan de hand van de Pali sutta's, vooral in de theravada sectie. Niet zo over al dat gezeur, maar strijd heeft me ook verder geholpen. Strijd is soms echt wel nodig. Je moet er uitkomen en sommige mensen zitten zo gevangen in zichzelf, die hebben strijd nodig om er uit te komen. Ga het maar aan. Vlucht niet meteen weer weg als het moeilijk wordt. Strijd. Wel eerlijk, met open vizier. Probeer agressie wel te beteugelen. Het is voor sommige mensen al een heel gedoe om zich alleen maar te uiten. Als je daar niet tegen strijd, als je niet tegen je angsten, je onzekerheden, etc strijd dan vreten die je op. Dan kun je wel jezelf wijsmaken dat je heel spiritueel bent als je lekker stil bent, en weinig woorden uit, dat is alleen maar zelfbedrog. Kom maar buiten spelen, ga de strijd maar aan. Anders zal je altijd ontevreden blijven over jezelf. Je moet er uit...ventileer je maar, uit je maar, doe maar. Kom maar spelen. Strijd, op een eerlijke manier dat wel. Ook dat is vallen en opstaan.

-zuiver de geest. Er zit nogal wat hartstocht bij me. Waanzin. Zien dat de belofte achter hartstocht niet deugt. Ook stapjes maken op dit vlak. Goed bespiegelen hierover. Oppassen voor mateloosheid en grenzeloosheid. Grenzen stellen qua drank, eten, tijd op forum, etc. Tijd nemen voor rust en kalmte. Ook het lichaam niet verwaarlozen. Wandelen, fietsen.  Inzicht ontwikkelen. Ook liefde ontwikkelen. Liefde en mededogen voor jezelf en anderen is cruciaal want je kunt wel zien wat onheilzaam is, als je onvoldoende liefde hebt voor jezelf ga je maar door op het neerwaartse pad. Liefde en wijsheid ontwikkelen.

-draag je kruis of aanvaard je kamma-vipaka. Als belast mens moet je leren je belasting te aanvaarden zoals het is en komt, anders ga je stuk. Je moet het een plaats geven. Wees niet boos op je pijn, verdriet, spanning, je aard die belastend is. Draag je kruis en ondertussen doe zoveel mogelijk wat wijs is.

-verwacht steeds minder van anderen en meer en meer van jezelf,  kom in actie, in dat tempo wat voor jezelf te dragen is. Je mag ook wel eens bezwijken maar wordt sterker. Leg je welbevinden niet in andermans handen. Maak een eiland en toevlucht van jezelf. Als dit eiland brandt, aanvaard de brand. Brand stopt eens.  Zet door, ga door. Heb vertrouwen dat de geest te zuiveren, is maar leef er wel naar, want anders ben je water naar de zee  aan het dragen. Als je maar doorgaat met negatieve immorele en onheilzame daden zal het blijven branden.

-denk niet licht over de nadelige gevolgen van zintuiglijke bevrediging zoeken. Koop geen snoep, pas erg op met drank, gebruik geen drugs, kijk geen porno, maak je eigen eten, eet gezond. Streef er naar om alleen te eten om je lichaam te onderhouden, het is een goed streven. Niet omdat het van de Boeddha moet of God maar omdat zintuiglijke bevrediging zich keihard tegen je keert. Je brand eindigt niet als je hier mee doorgaat. Pas echt op want als eenmaal het genotcentrum van het brein controle over je krijgt, ben je de sigaar en zal je langer branden dan je lief is, ja in dit leven. Doe afstand van het hele idee dat al die dingen je goed doen. Ze doen je niet goed. Die visie dat het je goed zal doen, zit wel altijd achter hartstocht maar dat is nou net wat de Boeddha bedoelde met begoocheling en onwetendheid. En terecht.

-plaag Dorje

[Bodhiboom]

En meditatie? Doe je daar wat mee, er word wel gezegd dat shamatha en vipassana essentieel zijn om kalmte te brengen en kwaliteiten van de geest te ontwikkelen. Mijn ervaring is dat het lastig is om van binnen kalm te worden zonder meditatie.

[Dorje]

-plaag Dorje

Dat komt nu eens recht uit je hart en ja, dat lees ik dan.

Grapje.

Ben gewoon blij dat er ook nog humor is.

[the innerspace]

En meditatie? Doe je daar wat mee, er word wel gezegd dat shamatha en vipassana essentieel zijn om kalmte te brengen en kwaliteiten van de geest te ontwikkelen. Mijn ervaring is dat het lastig is om van binnen kalm te worden zonder meditatie.

Ik doe al jaren 2-3 x daags 20 minuten zazen. Ik heb ook lang (15 jaar) de praktijk van tchenrezig gedaan.

Maar ik besef wel dat beoefening vooral draait om de keuzes die je maakt in je niet-zittende leven.
Meditatie in de praktijk betekent voor mij: in het moment het goede doen, het kwade laten en de geest zuiveren van hartstocht door meer wijsheid te ontwikkelen.
Oplettendheid is daarvoor onontbeerlijk.

Voor mij is het erg belangrijk geweest om veel te studeren omdat ik maar geen kalmte kon vinden bij zoveel twijfels over het onderricht en beoefening. Daar zat vooral mijn onrust. Ik kreeg maar geen vat op de materie. Ik begreep het gewoon niet goed. Wat dit begrip van de Dhamma en beoefening aangaat heb ik veel meer vrede gevonden.

[Dorje]

@Siebe,

Mooie praktijk!

- doe binnen je mogelijkheden zoveel mogelijk afstand van onheilzame neigingen, met vallen en opstaan want ze zijn sterk. Het zien van wat onheilzaam is, is makkelijk, er echt afstand van doen is in de praktijk ontzettend moeilijk. Maar hierin stapjes maken. Valt niet mee maar er zijn stapjes. Vallen en opstaan.

Lukt het jou in dit kader bijvoorbeeld te zien dat verwachtingen hebben aan wat mensen met jouw aangeboden hulp en uiteenzettingen doen, niet zo heilzaam is, noch voor jezelf (teleurstelling), noch voor anderen (door die teleurstelling gaat al de aandacht weg van de inhoud, maar vervalt verdere communicatie snel in een emotioneel getouwtrek, waar niemand iets aan heeft)?

Zien is niet altijd zo gemakkelijk hoor, in het zien doen zich veel blinde vlekken voor.

Niet zo over al dat gezeur, maar strijd heeft me ook verder geholpen. Strijd is soms echt wel nodig. Je moet er uitkomen en sommige mensen zitten zo gevangen in zichzelf, die hebben strijd nodig om er uit te komen. Ga het maar aan. Vlucht niet meteen weer weg als het moeilijk wordt. Strijd. Wel eerlijk, met open vizier. Probeer agressie wel te beteugelen. Het is voor sommige mensen al een heel gedoe om zich alleen maar te uiten. Als je daar niet tegen strijd, als je niet tegen je angsten, je onzekerheden, etc strijd dan vreten die je op. Dan kun je wel jezelf wijsmaken dat je heel spiritueel bent als je lekker stil bent, en weinig woorden uit, dat is alleen maar zelfbedrog. Kom maar buiten spelen, ga de strijd maar aan. Anders zal je altijd ontevreden blijven over jezelf. Je moet er uit...ventileer je maar, uit je maar, doe maar. Kom maar spelen. Strijd, op een eerlijke manier dat wel. Ook dat is vallen en opstaan.

Soms (niet altijd en niet voor iedereen) is strijd met jezelf nodig om ergens uit te geraken, en dan is dat mooi als je dat openlijk kan doen, maar of strijd met een ander nu werkelijk zo nodig is?

Is voor jou iemand die niet zo vaak in strijd is met zichzelf, sowieso iemand die de strijd met zichzelf uit de weg gaat, ontevreden is met zichzelf maar dat camufleert met stilte, geveinsde rust en vanalles zichzelf wijs maken?

Kan je zien dat die strijd in anderen projecteren als iets dat ze verborgen zouden houden voor jou, als een manier dat ze zich beter zouden voordoen dan jou, een zelf-beschermende visie kan zijn om je minder slecht te voelen bij je eigen strijd met jezelf? Is het dan niet eerlijker, opener, heilzamer om die strijd niet te veroordelen in jezelf, je er niet minder door te voelen, gewoon als een fase te zien, en blij te zijn voor zij die (misschien gewoon maar momenteel) niet zo in strijd verwikkeld zitten met zichzelf?

Ook liefde ontwikkelen. Liefde en mededogen voor jezelf en anderen is cruciaal want je kunt wel zien wat onheilzaam is, als je onvoldoende liefde hebt voor jezelf ga je maar door op het neerwaartse pad. Liefde en wijsheid ontwikkelen.

...

Wees niet boos op je pijn, verdriet, spanning, je aard die belastend is. Draag je kruis en ondertussen doe zoveel mogelijk wat wijs is.

...

En projecteer je kruis niet op een ander. Ieder heeft wel min of meer zijn eigen kruis te dragen, maar dat kan een heel ander kruis zijn als wat we bij onszelf zien en last mee hebben en daarom maar al te snel weg-projecteren bij de ander.
 

-verwacht steeds minder van anderen en meer en meer van jezelf, 

Verwachtingen, ook in verband met het beeld dat mensen van ons maken, zijn echt niet heilzaam. Dat is iets wat best afgebouwd wordt. Moeilijk, heel moeilijk, maar niet onmogelijk.
We hebben amper vat op het beeld dat we van onszelf maken, dus hebben we al helemaal geen vat op het beeld dat anderen van ons maken. Wat ons raakt in het beeld dat de ander van ons maakt, is meestal iets waar we moeite mee hebben in onszelf. Hoe minder waarachtig moeite we hebben met onszelf, hoe minder moeite we hebben met het beeld dat anderen van ons maken (ook al komt het helemaal niet overeen met het beeld van onszelf). Ik schijf wel 'waarachtig', om een onderscheid te maken met het geveinsde geen moeite hebben met jezelf (bvb geen moeite hebben met je agressie, verslaving, negatief gedrag, ...), dat is geen waarachtig geen moeite hebben, waarachtig is maar aan de orde als zulke negatieve zaken grotendeels zijn uitgezuiverd, niet als ze onderdrukt zijn, want dan ga je juist wel extra moeite hebben als het beeld dat anderen van je maken je die zaken terugspiegelen, je wilt ze niet zien, en projecteert ze dan weer weg van jou, op de ander. Je wordt dan snel boos, geirriteerd, verwijtend, enz... . Als je dit verbergt, onderdrukt, stapelt het zich op als een vulkaan die vroeg of laat tot uitbarsten komt.

kom in actie, in dat tempo wat voor jezelf te dragen is. Je mag ook wel eens bezwijken maar wordt sterker. Leg je welbevinden niet in andermans handen. Maak een eiland en toevlucht van jezelf. Als dit eiland brandt, aanvaard de brand. Brand stopt eens.  Zet door, ga door. Heb vertrouwen dat de geest te zuiveren, is maar leef er wel naar, want anders ben je water naar de zee  aan het dragen. Als je maar doorgaat met negatieve immorele en onheilzame daden zal het blijven branden.

...

-denk niet licht over de nadelige gevolgen van zintuiglijke bevrediging zoeken. Koop geen snoep, pas erg op met drank, gebruik geen drugs, kijk geen porno, maak je eigen eten, eet gezond. Streef er naar om alleen te eten om je lichaam te onderhouden, het is een goed streven. Niet omdat het van de Boeddha moet of God maar omdat zintuiglijke bevrediging zich keihard tegen je keert. Je brand eindigt niet als je hier mee doorgaat. Pas echt op want als eenmaal het genotcentrum van het brein controle over je krijgt, ben je de sigaar en zal je langer branden dan je lief is, ja in dit leven. Doe afstand van het hele idee dat al die dingen je goed doen. Ze doen je niet goed. Die visie dat het je goed zal doen, zit wel altijd achter hartstocht maar dat is nou net wat de Boeddha bedoelde met begoocheling en onwetendheid. En terecht.

...

MAAR overdrijf niet.

Onthecht zijn aan het genot is belangrijker dan het genot te mijden als de pest.
Als er genot is, dan is er genot, als er pijn is dan is er pijn. Het één moet niet aangetrokken worden, het ander niet verworpen worden.

Over dit laatse zullen de meningen verschillen. Zien dat ze kunnen en mogen verschillen is heilzamer dan rigide vast te houden aan de eigen mening.

[Dorje]

Ik doe al jaren 2-3 x daags 20 minuten zazen. Ik heb ook lang (15 jaar) de praktijk van tchenrezig gedaan.

Mooi!

Ik zelf mediteer wel elke dag (als het echt niet anders kan toch minstens 5 minuten), maar wel meestal maar één keer per dag en niet eens altijd 20 minuten. In groep (tegenwoordig online via zoom) mediteer ik ongeveer één keer per week eens langer, een half uur tot een uur (twee verschillende meditatiegroepen/tradities).

Tijdens retraites (+- één keer per jaar en ongeveer een week), mediteer ik dan wel eens vele malen per dag en dan tot een uur per meditatie. Heerlijk.

Ik heb vroeger 5 jaar voorbereidende praktijken gedaan voor Mahamudra, en heb deze voor Dzogchen van mijn leraar verkort mogen doen naast de gewone Dzogchen meditatie-praktijk die ik gelijktijdig ermee kon opstarten, deze praktijken zijn tegenwoordig geintegreerd in mijn dagelijkse leven, dus niet meer formeel beoefend, alleen neerbuigingen (tot plat op de grond) blijft ik regelmatig formeel doen, vooral eigenlijk om de goede uitwerking op mijn lichaam.

De meditaties zijn het 'gemakkelijke' oefenveld, de echte praktijk ligt, zoals Siebe ook aangeeft, in het dagdagelijkse leven. De twee bervruchten wel mekaar. En het meest bevruchtende, wat mij betreft, is sinds ik echt dagelijks ben beginnen mediteren (nog maar een goede twee jaar en eerlijk is eerlijk, sommige dagen niet meer dan 5 minuten), dat heeft een enorm verschil gemaakt in de dagdagelijkse praktijk. Die continuiteit doet wonderen.

Fijn dat we het over praktijk hebben. Ik heb wel gemerkt dat dat iets zeer persoonlijks is. Ik ken enkele mensen die al die voorbereidende toestanden niet gedaan hebben, en nauwelijks mediteren, en toch wijzer, heilzamer en bedachtzamer in het leven staan dan ik, hoewel ze erg zeldzaam zijn. Wat ik maar wil zeggen, de (hoeveelheid) praktijk maakt de wijsheid niet. De ene heeft gewoon veel meer of heel andere praktijk nodig dan de andere. Zolang ieder zijn ding maar vindt en daarbij niet gaat vergelijken met de ander. Ieder menselijk wezen is uniek.

[one but not the same]

Ik vind het wel naar om te merken dat jullie telkens tegenover me gaan staan als de mensen van de praktijk, en ik zo wordt weggezet als iemand van alleen maar de theorie.  Ik beken wel dat dit me nog altijd wel raakt. Maar goed, als jullie het zo zien, of moet ik zeggen willen-zien?, het zei zo.

Dat zou betekenen dat sommigen van ons nog oordelen over anderen, maar het kan ook een werkhypothese zijn van ons, die bevestigd wordt of ontkracht. Als ze ontkracht wordt kan de hypothese aangepast worden. Zo althans de theorie.

[the innerspace]

He Dorje,

Over verwachtingen. Ik vind het niet reeel om helemaal geen verwachtingen te hebben. Dan ben je zielsdood of je houdt van zelfkwelling.

Wat strijd aangaat. Ik weet niet wat je hier ziet bij mij. Ik zeg toch niet dat ik niet blij kan zijn met mensen die niet zo in strijd zijn met zichzelf? Maar het is wel zo dat mijn natuurlijke sympathie uitgaat naar mensen in conflict, meer dan naar mensen die nooit eens overhoop liggen met zichzelf, anderen en de wereld. Dat vind ik zo ongevoelig. Een goed hart raakt van slag bij ziekte, verouderen en dood. In die zin zie ik conflict wel als een gezond teken en afwezigheid van problemen als een veeg teken. Denk je dat dit fout is ofzo?

Wat genot aangaat. Het is echt een onderschatte zaak. Hoe leger je geest wordt hoe meer je gaat voelen dat de patronen van het zoeken naar genot zich tegen je keren, namelijk, die rijpen (kamma-vipaka) als een uitslaande felle brand in je geest, vuur, hoofdpijn-achtig klachten, stress, heel naar. Het hellerijk is nooit ver weg als je genotsprikkels najaagt. Gevolg is dat je geest gaat branden op den duur. Als gevolg dat je mentaal zo lijdt, moet je dan grijpen naar steeds sterkere middelen om die brandende pijn te verzachten. Oei, oei, wat is dat genotcentrum een tiran! Gemeen, een super kweller. Pas op. Kom niet onder diens heerschappij want hij leidt je met genotprikkels linea recta naar de hel. Hij liegt want hij stelt je voor dat genot je zo goed doet, en hij zo goed voor je zorgt. Ondertussen verschrompel je en wordt je een schim van jezelf. Het is een leugenaar eerste klas.

Maar het najagen van geluksprikkels is natuurlijk diep geworteld. Maar ik ben het helemaal met de Boeddha eens dat dit niet de weg naar welzijn is. Je hoeft niet als een asceet te leven als je maar ziet en begrijpt dat genot echt iets anders is dan welzijn, en dat genot najagen zich keihard tegen je zal keren.

[Dorje]

Over verwachtingen. Ik vind het niet reeel om helemaal geen verwachtingen te hebben. Dan ben je zielsdood of je houdt van zelfkwelling.

Ik maak altijd een onderscheid tussen verwachtingen en ambities. Met een ambitie kan je iets vooropstellen waar je naar toe probeert te werken, bvb. meer helderheid, meer mededogen, minder verwachtingen, ... . Dit alles kan zonder verwachtingen. Met een verwachting zit je te wachten op een resultaat, met alle teleurstelling vandien als dat resultaat er maar niet komt, ambitie is gewoon richting geven aan je proces van in leven staan.

Je kan je richten op dienstbaar te zijn, zonder te verwachten dat anderen iets met jouw dienstbaarheid gaan doen, dat heb je immers niet in de hand.

Wat strijd aangaat. Ik weet niet wat je hier ziet bij mij. Ik zeg toch niet dat ik niet blij kan zijn met mensen die niet zo in strijd zijn met zichzelf? Maar het is wel zo dat mijn natuurlijke sympathie uitgaat naar mensen in conflict, meer dan naar mensen die nooit eens overhoop liggen met zichzelf, anderen en de wereld. Dat vind ik zo ongevoelig. Een goed hart raakt van slag bij ziekte, verouderen en dood.

Een goed hart raakt geraakt bij het zien van ziekte, verouderen en dood, maar in plaats dat het van slag brengt, dat het innerlijke strijd gaat geven (of blijft geven), kan het ook de resolute ambitie geven een oplossing te zoeken voor dit lijden en niet alleen voor zichzelf, maar juist voor alle levende wezens. Het van slag geraken is daarbij niet zo nuttig, werkt blokkerend, maakt er een emo-drama van. Het mededogen dat dit opwekt daarentegen stimuleert juist die ambitie en versterkt het goede hart, maar niet het van slag zijn.

In die zin zie ik conflict wel als een gezond teken en afwezigheid van problemen als een veeg teken. Denk je dat dit fout is ofzo?

Neen, het is enkel erg beperkt tot de vista die je nu hebt. Je ziet conflict als een teken dat je problemen in de ogen kan kijken en ze aangaat. En daarmee zie je dat mensen die problemen 'aangegaan zijn' en daardoor nu misschien grotendeels probleem vrij zijn als een veeg teken.

De problemen die zich in het leven voordoen, blijven zich onverminderd voor doen voor iedereen die in het leven staat, zoals ziekte, dood, verlies, ... . De manier waarop hier mee omgegaan wordt (van slag gebracht zijn, of mededogende helderheid) maakt of er innerlijk conflict rond gemaakt wordt of niet. Een voorbeeld, het is heilzamer om zelf niet van slag te geraken als er iemand in je omgeving sterft, op die manier kan je een veel betere steun zijn voor je omgeving. Dit houdt echt niet in dat je gevoelloos wordt, een gevoelloos, koud iemand kan ook geen steun zijn voor anderen. Dit hoeft het eigen verdriet om het verlies zelfs niet uit te sluiten, het is zelfs nodig om het verdriet van anderen mee te kunnen helpen dragen, wat wel uitgesloten kan worden is het van slag raken door dit verdriet, waardoor je eerder ontredderend dan steunend kan zijn voor anderen.

Je veronderstelling dat mentale stabileit, gelijkmoedigheid een vorm van gevoelloosheid inhoudt, is verkeerd. Het is een verkeerde visie. Een visie die maar weg kan vallen door die mentale stabiteit en gelijkmoedigheid te ontwikkelen en zelf vast te stellen dat dit veel heilzamer is dan het steeds van slag te zijn en in conflict blijven met jezelf.

Dit wil echter niet zeggen dat het in conflict zijn met jezelf verwerpelijk is, neen! Het is een 'fase', die je door moet, en die een ander die nu misschien complexlozer in het leven staat, in een bepaalde situatie ook nog opnieuw door zal moeten. Maar het is een 'fase', veranderlijk, niet iets waar eeuwig in gehangen moet blijven worden, geen toestand die heilzaam is op zich. Het is een toestand waar je mee moet werken als het zich voordoet, juist om tot een heilzamer leven te komen.

Wat genot aangaat. Het is echt een onderschatte zaak. Hoe leger je geest wordt hoe meer je gaat voelen dat de patronen van het zoeken naar genot zich tegen je keren

Ja, het zoeken naar genot keert zich altijd tegen je, net als het wegkijken (verwerpen) van wat je liever niet wilt zien bij jezelf, net als verkeerde of te beperkte visies.

, namelijk, die rijpen (kamma-vipaka) als een uitslaande felle brand in je geest, vuur, hoofdpijn-achtig klachten, stress, heel naar. Het hellerijk is nooit ver weg als je genotsprikkels najaagt. Gevolg is dat je geest gaat branden op den duur. Als gevolg dat je mentaal zo lijdt, moet je dan grijpen naar steeds sterkere middelen om die brandende pijn te verzachten. Oei, oei, wat is dat genotcentrum een tiran! Gemeen, een super kweller. Pas op. Kom niet onder diens heerschappij want hij leidt je met genotprikkels linea recta naar de hel. Hij liegt want hij stelt je voor dat genot je zo goed doet, en hij zo goed voor je zorgt.

Maar ik ben het helemaal met de Boeddha eens dat dit niet de weg naar welzijn is. Je hoeft niet als een asceet te leven als je maar ziet en begrijpt dat genot echt iets anders is dan welzijn, en dat genot najagen zich keihard tegen je zal keren.

Het 'najagen' van genot zal zich even keihard tegen je keren als het wegkijken en steeds verdedigen van jezelf en je visies.

Trekken en afstoten, najagen en vermijden, verkeerde visies... Dat houdt samsara gaande.

[the innerspace]

Ik maak altijd een onderscheid tussen verwachtingen en ambities. Met een ambitie kan je iets vooropstellen waar je naar toe probeert te werken, bvb. meer helderheid, meer mededogen, minder verwachtingen, ... . Dit alles kan zonder verwachtingen. Met een verwachting zit je te wachten op een resultaat, met alle teleurstelling vandien als dat resultaat er maar niet komt, ambitie is gewoon richting geven aan je proces van in leven staan.

Je kan je richten op dienstbaar te zijn, zonder te verwachten dat anderen iets met jouw dienstbaarheid gaan doen, dat heb je immers niet in de hand.

Ik ben ook niet constant bezig met verwachtingen maar let wel op hoe mijn dienstbaarheid uitwerkt. Als mijn hulp zo uitwerkt dat een ander, bijvoorbeeld, alleen maar luier wordt, en een ander het eigenlijk wel best vind dat ik zo dienstbaar ben, help je iemand ook niet echt. Ik vind het heel goed dat de Boeddha onderwijst dat het helpen van anderen betekent dat je anderen direct of indirect ook aanspoort afstand te doen van onheilzame tendensen en heilzame staten ontwikkelt. Als je hulp of dienstbaarheid zo uitpakt dat het een ander alleen maar aanspoort tot onheilzaamheid, is dat geen hulp, hoe goed bedoeld ook, en hoe blij een ander er ook mee is. Dan ben je dwaas bezig, en waarschijnlijk ben je dan ook alleen maar dienstbaar voor je eigen goede gevoel.

Ik vind dus wel dat je wat mag verwachten. Verwachten dat je dienstbaarheid ook echt goed uitpakt en dat je met je hulp niet bijdraagt aan de verkeerde ontwikkeling van de Ander. Zo schoot ik eens een buurvrouw te hulp. Haar tuin was een puinhoop. Ik wilde haar wel helpen. Na meerdere afspraken begon ze mij al te zien als haar tuinman en was ik bezig en dook zij snel weer het huis in om zich voor de tv te nestelen. Je moet weten dat mensen altijd willen profiteren en de grenzen altijd opzoeken. Je moet bij alle dienstbaarheid heel goed oog hebben voor de gevolgen. Waar je echt voor moet waken, vind ik, is dat je een lamme goedzak bent en mensen eigenlijk alleen maar van je hulp en goedheid gaan profiteren en jij zelf achter blijft met een zuur en naar gevoel. Dit vind ik hele verkeerde dienstbaar want hier wordt niemand wijzer van. Dienstbaarheid hoort wijs te zijn en niet alleen maar goedhartig.

Wat strijd aangaat. Ik weet niet wat je hier ziet bij mij. Ik zeg toch niet dat ik niet blij kan zijn met mensen die niet zo in strijd zijn met zichzelf? Maar het is wel zo dat mijn natuurlijke sympathie uitgaat naar mensen in conflict, meer dan naar mensen die nooit eens overhoop liggen met zichzelf, anderen en de wereld. Dat vind ik zo ongevoelig. Een goed hart raakt van slag bij ziekte, verouderen en dood.

Een goed hart raakt geraakt bij het zien van ziekte, verouderen en dood, maar in plaats dat het van slag brengt, dat het innerlijke strijd gaat geven (of blijft geven), kan het ook de resolute ambitie geven een oplossing te zoeken voor dit lijden en niet alleen voor zichzelf, maar juist voor alle levende wezens. Het van slag geraken is daarbij niet zo nuttig, werkt blokkerend, maakt er een emo-drama van. Het mededogen dat dit opwekt daarentegen stimuleert juist die ambitie en versterkt het goede hart, maar niet het van slag zijn.

Zeker, mee eens

In die zin zie ik conflict wel als een gezond teken en afwezigheid van problemen als een veeg teken. Denk je dat dit fout is ofzo?

Neen, het is enkel erg beperkt tot de vista die je nu hebt. Je ziet conflict als een teken dat je problemen in de ogen kan kijken en ze aangaat. En daarmee zie je dat mensen die problemen 'aangegaan zijn' en daardoor nu misschien grotendeels probleem vrij zijn als een veeg teken.

Nee, dat laatste zeg ik toch helemaal niet? Er zijn gewoon mensen die laten het niet binnenkomen, die laten zich niet raken. Die functioneren prima in de wereld.
Maar mensen die gevoeliger zijn, die leed laten binnenkomen, die hebben het moeilijker in de wereld.

De problemen die zich in het leven voordoen, blijven zich onverminderd voor doen voor iedereen die in het leven staat, zoals ziekte, dood, verlies, ... . De manier waarop hier mee omgegaan wordt (van slag gebracht zijn, of mededogende helderheid) maakt of er innerlijk conflict rond gemaakt wordt of niet. Een voorbeeld, het is heilzamer om zelf niet van slag te geraken als er iemand in je omgeving sterft, op die manier kan je een veel betere steun zijn voor je omgeving. Dit houdt echt niet in dat je gevoelloos wordt, een gevoelloos, koud iemand kan ook geen steun zijn voor anderen. Dit hoeft het eigen verdriet om het verlies zelfs niet uit te sluiten, het is zelfs nodig om het verdriet van anderen mee te kunnen helpen dragen, wat wel uitgesloten kan worden is het van slag raken door dit verdriet, waardoor je eerder ontredderend dan steunend kan zijn voor anderen.

Je veronderstelling dat mentale stabileit, gelijkmoedigheid een vorm van gevoelloosheid inhoudt, is verkeerd. Het is een verkeerde visie. Een visie die maar weg kan vallen door die mentale stabiteit en gelijkmoedigheid te ontwikkelen en zelf vast te stellen dat dit veel heilzamer is dan het steeds van slag te zijn en in conflict blijven met jezelf.

Zoals jij het nu beschrijft, daar ben ik het helemaal mee eens. Maar wat jij beschrijft is heel zeldzaam. De meeste mensen zijn niet stabiel omdat ze zo wijs, gevoelig, open, zijn maar omdat ze dat juist niet zijn, zich niet of nauwelijks laten raken en meteen weer overgaan tot de orde van de dag. Mensen zijn stabiel omdat dingen niet echt tot hun doordringen. Dat vind ik. Mensen zijn niet stabiel omdat ze zo open en wijs zijn.

Dit wil echter niet zeggen dat het in conflict zijn met jezelf verwerpelijk is, neen! Het is een 'fase', die je door moet, en die een ander die nu misschien complexlozer in het leven staat, in een bepaalde situatie ook nog opnieuw door zal moeten. Maar het is een 'fase', veranderlijk, niet iets waar eeuwig in gehangen moet blijven worden, geen toestand die heilzaam is op zich. Het is een toestand waar je mee moet werken als het zich voordoet, juist om tot een heilzamer leven te komen.

zeker

[Dorje]

Ik ben ook niet constant bezig met verwachtingen.

Fijn voor jou. Mag ik je attenderen als het wel weer komt aanzetten?

maar let wel op hoe mijn dienstbaarheid uitwerkt.

Dat heeft dan ook niets met verwachtingen te maken, maar met bijsturing vanuit inzicht. Niet zomaar dienstbaar zijn, maar vanuit inzicht of de dienstbaarheid wel heil brengt aan de ander.

Ik vind het heel goed dat de Boeddha onderwijst dat het helpen van anderen betekent dat je anderen direct of indirect ook aanspoort afstand te doen van onheilzame tendensen en heilzame staten ontwikkelt.

ja, en dat je hen aanspoort afstand te doen van onheilzame visies.

Als je hulp of dienstbaarheid zo uitpakt dat het een ander alleen maar aanspoort tot onheilzaamheid, is dat geen hulp, hoe goed bedoeld ook, en hoe blij een ander er ook mee is. Dan ben je dwaas bezig, en waarschijnlijk ben je dan ook alleen maar dienstbaar voor je eigen goede gevoel.

Ik vind dus wel dat je wat mag verwachten. Verwachten dat je dienstbaarheid ook echt goed uitpakt

Je keert het om. De verwachtingen gingen over de verwachtingen die je stelt t.o.v. die waarvoor je je dienstbaar opstelt. Juist de verwachting dat ze er iets mee zijn, dankbaar zijn en al dat gedoe. Zulke verwachtingen moet je niet koesteren.
Waar je het hier nu over hebt, is de verwachting die je aan jezelf stelt. Maar ook die lijkt mij niet zo heilzaam. Verwacht niets van een ander, verwacht niets van je zelf (dat geeft alleen teleurstelling en zelf-afwijzing als je de verwachtigen dan niet waar kan maken), combineer je dienstbaarheid gewoon met wijsheid, en er kan niets mislopen.

en dat je met je hulp niet bijdraagt aan de verkeerde ontwikkeling van de Ander.

Dat heet dus wijze dienstbaarheid, geen blinde.

Er zijn gewoon mensen die laten het niet binnenkomen, die laten zich niet raken. Die functioneren prima in de wereld.

Er zijn er, maar beter ze met de vinger te wijzen is het bezig te blijven met onzelf. Wat kunnen we in onszelf ontwikkelen waardoor we beter, wijzer dienstbaar kunnen zijn?

Maar mensen die gevoeliger zijn, die leed laten binnenkomen, die hebben het moeilijker in de wereld.

Dat is een verkeerde visie!
Het is zelfs wetenschappelijk aangetoond dat mensen die in benarde situaties zich het leed van de mensen rond hun aantrekken (maar dan niet op een verlammende manier) en daar op inspelen, veel minder gevolgen hebben van die benarde situatie. Het zijn zij die in paniek slaan en helemaal overspoeld worden door het leed dat ze zichzelf en anderen zien toekomen, die er uit komen met zware post-traumatische syndromen.

Wie heeft het moeilijker?
Zij die gevoelig zijn, het leed laten binnenkomen, maar er zelf door onderuit geraken, die hebben het moeilijker in de wereld.

Het is wel een feit, en ik denk dat je daar op wilt doelen, dat mensen die zich afschermen van alle leed en soort van koude ongevoelige onverschilligheid ontwikkelen t.o.v. het lijden van de medemens, het 'schijnbaar' beter afbrengen in de wereld, maar dat is maar schijnbaar of beter: tijdelijk... Je kan je afschermen van de wereld en je zo tot op zeker hoogte onkwetsbaar maken voor de wereld, maar vroeg of laat wreekt zich dit.

Zoals jij het nu beschrijft, daar ben ik het helemaal mee eens. Maar wat jij beschrijft is heel zeldzaam. De meeste mensen zijn niet stabiel omdat ze zo wijs, gevoelig, open, zijn maar omdat ze dat juist niet zijn, zich niet of nauwelijks laten raken en meteen weer overgaan tot de orde van de dag. Mensen zijn stabiel omdat dingen niet echt tot hun doordringen. Dat vind ik. Mensen zijn niet stabiel omdat ze zo open en wijs zijn.

Er zijn er van alle soorten, zoals ik hierboven ook schetste. Laten we niet te snel oordelen, een oordeel is meestal terug te brengen op een niet helemaal lekker voelen in de eigen situatie, bijvoorbeeld het niet zo lekker te voelen met het vaak overspoeld worden door de eigen gevoeligheid en dus een soort van verwijt ontwikkelen naar al die zich maar niets aantrekken en jij wel (jij moet het maar lastig hebben, terwijl iedereen maar blind doorloopt). Het is beter die gevoeligheid dan in onszelf aan te pakken, niet blind te worden voor dat het niet enkel aan onze gevoeligheid ligt, maar ook aan de manier waarop we er mee omkunnen, pas als we dat stabiel krijgen, kunnen we ons eventueel dienstbaar gaan opstellen voor zij die leed uit de weg gaan.

Ons ongenoegen over mensen veraadt meestal een ongenoegen in onszelf. Het is die laatste die we eerst moeten aanpakken, vingerwijzen naar de anderen leidt ons hier gewoon maar van af.

[the innerspace]

Ik vind het wel ver gaan hoor Dorje om helemaal zonder verwachtingen te zijn en alles zonder verwachtingen te doen. Ik ga dat niet aanleren.

Zelfs de Boeddha, geeft de Pali overlevering aan, had echt geen zin om te gaan onderwijzen wat ie had gerealiseerd. Hij zag het al aankomen dat niemand het zou begrijpen en de weg die hij was gegaan ook zou willen gaan. Hij had helemaal geen zin aan die vermoeienis. Het is immers ook alleen maar vermoeiend als mensen je niet begrijpen en niet luisteren. Ik vind wel dat je van mensen mag verwachten dat ze je niet misbruiken, dat ze ook jouw grenzen respecteren, dat ze je niet alleen als middel zien, dat ze je ophemelen

[Dorje]

Ik vind het wel ver gaan hoor Dorje om helemaal zonder verwachtingen te zijn en alles zonder verwachtingen te doen. Ik ga dat niet aanleren.

Oké dan.
Zolang je maar niets van mij verwacht.